Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baykonur (qaz. Байқоңыр) — Qazaxıstanda şəhər, yaşayış mərkəzi, Baykonur kosmodromunun inzibati mərkəzi.
| Baykonur | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Байқоңыр | |||||
 | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1955 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 100 ± 1 m | ||||
| Saat qurşağı | | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +7 33622 | ||||
| Poçt indeksi | 468320 | ||||
| Nəqliyyat kodu | 94 | ||||
| Digər | |||||
| baikonuradm.ru | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Baykonur kosmodromu və ətraf ərazilər ümumilikdə Baykonur kompleksi adı altında Qazaxıstan ilə Rusiya arasında bağlanmış sazişə görə 2050-ci ilə qədər Rusiyaya icarəyə verilib. Əhalisi — 2008-ci ildəki statistikaya əsasən təxminən 60 min nəfər idi. Lakin 1 yanvar 2011-ci il statistikasına əsasən 37,1 min nəfər əhali təşkil edir.].
1995-ci ilin dekabr ayına qədər Leninsk şəhəri adlanırdı. SSRİ dönəmində qapalı şəhər statusuna malik idi.
Baykonur şəhəri Sırdərya çayının sağ sahilində yerləşir.
Tarix
12 fevral 1955-ci ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsi və SSRİ Nazirlər şurasının № 292–181сс nömrəli birgə əmri ilə bu şəhərdə raket texnikasının sınaqları üçün nəzərdə tutulmuş SSRİ Müdafiə Nazirliyinin 5 nömrəli Elmi-tədqiqat sınaq poliqonun (SSRİ-in Müdafiə Nazirliyini ETSP № 5) yaradılması təsdiq olundu. Poliqonun tikinti işləri 1955-ci il qışın ikinci yarısında Ş.G.Maksimin rəhbərliyi altında hərbi inşaatçılar tərəfindən başlanmışdı. 1994-cü ildə Qazaxıstan ilə Rusiya arasında bağlanmış müqaviləyə əsasən şəhər və kosmodrom Rusiyaya icarəyə verilmişdir. Müqavilə müddəti 2004-cü ildə 2050-ci ilə qədər uzadıldı.
Qazaxıstan prezidentinin 20.12.1995 tarixli qərarı ilə şəhərin köhnə adı dəyişilərək Baykonur adlandırıldı.
Təbiət
Şəhər Sırdərya çayı (sözügedən çay şəhəri 85 m enində iki hissəyə ayırır; çay ətrafı dəniz səviyyəsindən 120 – 200 m hündürlükdə yerləşir; dərinlik: 1 – 4 m təşkil edir) boyunca 5 km, xırda təpələr ilə uzanır. Təpələrin nisbi hündürlüyü 10 m təşkil edir. Çay ətrafı sınmaların hündürlüyü 15 – 20 m-ə çatır.
Çayın suyu şirin olmasına baxmayaraq, suyu bulanıqdır. Bu sudan məişətdə istifadə etmək texniki vasitələr ilə suyu təmizləmək lazımdır. Çayın ən yüksək səviyyəsi aprel ayından avqust ayına qədər olan dövrdə müşahidə olunur. Bu dövrdə subasar sahədə bütün mövcud dərələr və arxlar suyla dolur. Sırdərya çayında müntəzəm gəmiçilik yoxdur. Çayın Baykonur şəhərindən keçən hissəsində buzun qalınlığı orta hesabla 0,5 m, sərt qış zamanı 0,9 m-ə çatır.
Bitki zonası: səhra zonasına xas efemerli bitkilər üstünlük təşkil edir. Torpaqları: qonur quru-çöl, çay qırağı yerlərlə boz-qonur allüvial düzən torpaqları təşkil edir. Çay qırağı boyunca və adalarda tikanlı kolluqlar və ağacların hündürlüyü 3 – 7 m-ə çatır (tuqay meşələri). Çəmən bitkiləri də mövcuddur. Çay qırağı zonalarda qamışların hündürlüyü 4 m-ə qədər artır. Quru yerlər 2 m-ə qədər hündürlüyə malik kolluqlar ibarətdir. Quru yerlərdə ot örtüyü seyrəkdir, yalnız yazda yaşıllaşır, iyunun başlanğıcında ot quruyur.
Şəhərdə yaşıllıq çoxdur: bir çox ağac (qarağac, qovaq, göyrüş, yulğun) növlərinin hündürlüyü 3– 10 m-ə çatır; yay aylarında stasionar suvarma şəraitində, həmçinin su avtomobillərin köməyi ilə yaşıllıqlar qorunur.
Şəhərdən 200 km radiusda əhəmiyyətli su mənbələri (göllər və kanallar) yerləşmişdir. Su və bitki resurslarına yerli sakinlərin etinadsız münasibətinə görə hər il bu regionda bitki və balıq ehtiyatlarının miqdarı azalır.
İstinadlar
- https://stat.gov.kz/getImg?id=ESTAT285783.
- "İki ölkə arasında Beynəlxalq Saziş. Baykonur şəhərinin statusunun Qazaxıstanda qalmaqla, RF-ə icarəyə veriləsi. Heç bir halda Rusiya Federasiyasının subyekti sayılmır. 23 dekabr 1995-ci il. stat 1, maddə 1. (rus.)". 2020-06-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-16.
- İqtisadiyyat və statistika. 2011-11-13 at the Wayback Machine T. Jumasultanov. Şəhər və kəndlərdə ölkə əhalisinin yerləşməsi. 3-cü nəşr. 2011
 | Qazaxıstan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baykonur qaz Bajkonyr Qazaxistanda seher yasayis merkezi Baykonur kosmodromunun inzibati merkezi BaykonurBajkonyrBayraq Gerb45 37 48 sm e 63 18 50 s u Olke QazaxistanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1955Sahesi 57 km Merkezin hundurluyu 100 1 mSaat qursagi UTC 06 00UTC 05 00EhalisiEhalisi 39 161 nef 2018 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 33622Poct indeksi 468320Neqliyyat kodu 94Digerbaikonuradm ruXeriteni goster gizle Baykonur Vikianbarda elaqeli mediafayllar Baykonur kosmodromu ve etraf eraziler umumilikde Baykonur kompleksi adi altinda Qazaxistan ile Rusiya arasinda baglanmis sazise gore 2050 ci ile qeder Rusiyaya icareye verilib Ehalisi 2008 ci ildeki statistikaya esasen texminen 60 min nefer idi Lakin 1 yanvar 2011 ci il statistikasina esasen 37 1 min nefer ehali teskil edir 1995 ci ilin dekabr ayina qeder Leninsk seheri adlanirdi SSRI doneminde qapali seher statusuna malik idi Baykonur seheri Sirderya cayinin sag sahilinde yerlesir TarixSehere giris Leninsk stelasi 1980 ci ilin sonuna qeder seherin qerb serhedi olub 12 fevral 1955 ci ilde Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin Merkezi Komitesi ve SSRI Nazirler surasinin 292 181ss nomreli birge emri ile bu seherde raket texnikasinin sinaqlari ucun nezerde tutulmus SSRI Mudafie Nazirliyinin 5 nomreli Elmi tedqiqat sinaq poliqonun SSRI in Mudafie Nazirliyini ETSP 5 yaradilmasi tesdiq olundu Poliqonun tikinti isleri 1955 ci il qisin ikinci yarisinda S G Maksimin rehberliyi altinda herbi insaatcilar terefinden baslanmisdi 1994 cu ilde Qazaxistan ile Rusiya arasinda baglanmis muqavileye esasen seher ve kosmodrom Rusiyaya icareye verilmisdir Muqavile muddeti 2004 cu ilde 2050 ci ile qeder uzadildi Qazaxistan prezidentinin 20 12 1995 tarixli qerari ile seherin kohne adi deyisilerek Baykonur adlandirildi TebietSeher Sirderya cayi sozugeden cay seheri 85 m eninde iki hisseye ayirir cay etrafi deniz seviyyesinden 120 200 m hundurlukde yerlesir derinlik 1 4 m teskil edir boyunca 5 km xirda tepeler ile uzanir Tepelerin nisbi hundurluyu 10 m teskil edir Cay etrafi sinmalarin hundurluyu 15 20 m e catir Cayin suyu sirin olmasina baxmayaraq suyu bulaniqdir Bu sudan meisetde istifade etmek texniki vasiteler ile suyu temizlemek lazimdir Cayin en yuksek seviyyesi aprel ayindan avqust ayina qeder olan dovrde musahide olunur Bu dovrde subasar sahede butun movcud dereler ve arxlar suyla dolur Sirderya cayinda muntezem gemicilik yoxdur Cayin Baykonur seherinden kecen hissesinde buzun qalinligi orta hesabla 0 5 m sert qis zamani 0 9 m e catir Bitki zonasi sehra zonasina xas efemerli bitkiler ustunluk teskil edir Torpaqlari qonur quru col cay qiragi yerlerle boz qonur alluvial duzen torpaqlari teskil edir Cay qiragi boyunca ve adalarda tikanli kolluqlar ve agaclarin hundurluyu 3 7 m e catir tuqay meseleri Cemen bitkileri de movcuddur Cay qiragi zonalarda qamislarin hundurluyu 4 m e qeder artir Quru yerler 2 m e qeder hundurluye malik kolluqlar ibaretdir Quru yerlerde ot ortuyu seyrekdir yalniz yazda yasillasir iyunun baslangicinda ot quruyur Seherde yasilliq coxdur bir cox agac qaragac qovaq goyrus yulgun novlerinin hundurluyu 3 10 m e catir yay aylarinda stasionar suvarma seraitinde hemcinin su avtomobillerin komeyi ile yasilliqlar qorunur Seherden 200 km radiusda ehemiyyetli su menbeleri goller ve kanallar yerlesmisdir Su ve bitki resurslarina yerli sakinlerin etinadsiz munasibetine gore her il bu regionda bitki ve baliq ehtiyatlarinin miqdari azalir Istinadlarhttps stat gov kz getImg id ESTAT285783 Iki olke arasinda Beynelxalq Sazis Baykonur seherinin statusunun Qazaxistanda qalmaqla RF e icareye verilesi Hec bir halda Rusiya Federasiyasinin subyekti sayilmir 23 dekabr 1995 ci il stat 1 madde 1 rus 2020 06 04 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 16 Iqtisadiyyat ve statistika 2011 11 13 at the Wayback Machine T Jumasultanov Seher ve kendlerde olke ehalisinin yerlesmesi 3 cu nesr 2011 Qazaxistan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin