Mikloş Horti (mac. Miklós Horthy; 18 iyun 1868[…] – 9 fevral 1957[…]) — 1920–1944-cü illərdə hökmdarı (regenti), vitse-admiral.
Mikloş Horti | |
---|---|
Miklós Horthy de Nagybánya | |
Kral naibi | |
1 mart 1920 – 15 oktyabr 1944 | |
Əvvəlki | Karoli Hussar |
Sonrakı | Ferens Salaşi |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Kenderes |
Vəfat tarixi | (88 yaşında) |
Vəfat yeri | Estoril, Portuqaliya |
Fəaliyyəti | siyasətçi, zabit |
Atası | Stefan Horti |
Həyat yoldaşı | Maqdolna Pörqli |
Uşaqları | 4 |
Dini | Kalvinizm |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | vitse-admiral |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mikloş Horti Kenderesdə Kalvinist əsilzadə ailəsində anadan olmuşdur. Atası Stefan Horti Maqnatlar palatasının üzvlərindən idi. Mikloş ailənin 8 uşağında 4-cüsü idi. 14 yaşında Avstriya-Macarıstan Hərbi donanma akademiyaslna daxil olmuşdur. Bu dövrdə akademiyanın əsas dili alman dili idi. Buna görə də Mikloşun nitqində alman-macar aksenti hər zaman duyulmuşdur. Bunda başqa o italyan, xorvat, ingilis və fransız dillərini öyrənmişdir. 1901-ci ildə Maqdolna Pörqli ilə ailə həyatı qurmuş, bu evlilikdən 4 övladı dünyaya gəlmişdir.
Hərbi fəaliyyəti
Gənclik illərində oç Avstriya-Macarıstan diplomatı kimi Osmanlı imperiyası da daxil olmaqla dünyanın bir çox ölkələrinə səyahət etmişdir. 1908–1911-ci illərdə Avstriya-Macarıstan imperatoru Frans İosifin əmr zabiti olaraq böyük hörmətə sahib idi. I Dünya müharibəsi illərində kapitan rütbəsinə yüksəlmiş və Avstriya-Macarıstan donanmasında admiral olmuşdur. 1917-ci ildə italiyan donanmasını bir neçə dəfə məğlub etmiş, Otranto döyüşündə yaralanmışdır. 1918-ci ildə Avstriya-Macarıstan donanmasında baş komandan rütbəsi almışdır.
Kral naibi
Macar sosialist və kommunistlər Bila Kunun rəhbərliyi altında 1919-cu ildə Macarıstan inqilabçı hökumətini yaradaraq və elan etmişdir. Hortidən xahiş etmişdi ki, ona bağlı olan qüvvələrə komandirlik etsin. Lakin tezliklə mütəffiq qoşunlarının Fransanın köməyi ilə Macarıstanı ələ keçirməsi ilə Kun hökuməti devrildi. Mikloş Horti həbs edildi. 1919-cu ildə azadlığa buraxıldıqdan sonra Milli Ordunun rəhbəri oldu. 1941-ci ilin aprel ayında Macarıstan Hortinin rəhbərliyi ilə Almaniyanın mütəffiqi olaraq II Dünya müharibəsinə qoşulmuşdur. Lakin 1944-cü ilin müharibənin Almaniyanın əleyhinə irəliləməsi nəticəsində, Macarıstanı mütəffiq qoşunlarına təslim edəcəyini bildirmişdir. 1944-cü ilin dekabr ayında Budepeşt Sovet ordusu tərəfindən mühasirəyə alınmış, Mikloş Horti isə həbs edilərək Bavariyaya göndərilmişdir.
Vəfatı
Müharibənin sonuna qədər Bavariyada ev həbsində saxlanılan Horti 1 may 1945-ci ildə ABŞ 7 ordunun əsgərləri tərəfindən xilas edilsə də, yenidən həbs edildi. Daha sonra 17 dekabr 1945-ci ildə Nürnberq həbsxanasından azadlığa buraxılmış və Bavariyada yaşayan ailəsinin yanına qayıtmışdır. 1948-ci ildə Nürnberq məhkəməsində şahid qismində çıxış etmişdir. Həmin il Portuqaliyaya köçmüş və ömrünün sonuna qədər burada yaşamışdır. 9 fevral 1957-ci ildə vəfat etmişdir.
Əsərləri
Xatirələrini qələmə aldığı "Macarıstana həsr edilmiş həyat" (alm. Ein Leben für Ungarn) adlı əsəri 1953-cü ildə alman dilində yayımlanmışdır. Əsər sonradan ingilis dilinə tərcümə edilmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Miklos Horthy // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Хорти Миклош // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Miklós Horthy HUNGARIAN STATESMAN". 2022-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-07.
- "The European Powers in the First World War: An Encyclopedia". 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Miklos Horti mac Miklos Horthy 18 iyun 1868 9 fevral 1957 1920 1944 cu illerde hokmdari regenti vitse admiral Miklos HortiMiklos Horthy de NagybanyaKral naibi1 mart 1920 15 oktyabr 1944EvvelkiKaroli HussarSonrakiFerens SalasiSexsi melumatlarDogum tarixi 18 iyun 1868Dogum yeri KenderesVefat tarixi 9 fevral 1957 88 yasinda Vefat yeri Estoril PortuqaliyaFealiyyeti siyasetci zabitAtasi Stefan HortiHeyat yoldasi Maqdolna PorqliUsaqlari 4Dini KalvinizmHerbi xidmetDoyusler Birinci Dunya muharibesi Ikinci Dunya muharibesiRutbesi vitse admiral Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMiklos Horti Kenderesde Kalvinist esilzade ailesinde anadan olmusdur Atasi Stefan Horti Maqnatlar palatasinin uzvlerinden idi Miklos ailenin 8 usaginda 4 cusu idi 14 yasinda Avstriya Macaristan Herbi donanma akademiyaslna daxil olmusdur Bu dovrde akademiyanin esas dili alman dili idi Buna gore de Miklosun nitqinde alman macar aksenti her zaman duyulmusdur Bunda basqa o italyan xorvat ingilis ve fransiz dillerini oyrenmisdir 1901 ci ilde Maqdolna Porqli ile aile heyati qurmus bu evlilikden 4 ovladi dunyaya gelmisdir Herbi fealiyyetiGenclik illerinde oc Avstriya Macaristan diplomati kimi Osmanli imperiyasi da daxil olmaqla dunyanin bir cox olkelerine seyahet etmisdir 1908 1911 ci illerde Avstriya Macaristan imperatoru Frans Iosifin emr zabiti olaraq boyuk hormete sahib idi I Dunya muharibesi illerinde kapitan rutbesine yukselmis ve Avstriya Macaristan donanmasinda admiral olmusdur 1917 ci ilde italiyan donanmasini bir nece defe meglub etmis Otranto doyusunde yaralanmisdir 1918 ci ilde Avstriya Macaristan donanmasinda bas komandan rutbesi almisdir Kral naibiMiklos Horti Adolf Hitlerle birlikde Macar sosialist ve kommunistler Bila Kunun rehberliyi altinda 1919 cu ilde Macaristan inqilabci hokumetini yaradaraq ve elan etmisdir Hortiden xahis etmisdi ki ona bagli olan quvvelere komandirlik etsin Lakin tezlikle muteffiq qosunlarinin Fransanin komeyi ile Macaristani ele kecirmesi ile Kun hokumeti devrildi Miklos Horti hebs edildi 1919 cu ilde azadliga buraxildiqdan sonra Milli Ordunun rehberi oldu 1941 ci ilin aprel ayinda Macaristan Hortinin rehberliyi ile Almaniyanin muteffiqi olaraq II Dunya muharibesine qosulmusdur Lakin 1944 cu ilin muharibenin Almaniyanin eleyhine irelilemesi neticesinde Macaristani muteffiq qosunlarina teslim edeceyini bildirmisdir 1944 cu ilin dekabr ayinda Budepest Sovet ordusu terefinden muhasireye alinmis Miklos Horti ise hebs edilerek Bavariyaya gonderilmisdir VefatiMuharibenin sonuna qeder Bavariyada ev hebsinde saxlanilan Horti 1 may 1945 ci ilde ABS 7 ordunun esgerleri terefinden xilas edilse de yeniden hebs edildi Daha sonra 17 dekabr 1945 ci ilde Nurnberq hebsxanasindan azadliga buraxilmis ve Bavariyada yasayan ailesinin yanina qayitmisdir 1948 ci ilde Nurnberq mehkemesinde sahid qisminde cixis etmisdir Hemin il Portuqaliyaya kocmus ve omrunun sonuna qeder burada yasamisdir 9 fevral 1957 ci ilde vefat etmisdir EserleriXatirelerini qeleme aldigi Macaristana hesr edilmis heyat alm Ein Leben fur Ungarn adli eseri 1953 cu ilde alman dilinde yayimlanmisdir Eser sonradan ingilis diline tercume edilmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Miklos Horthy Encyclopaedia Britannica ing Horti Miklosh Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Miklos Horthy HUNGARIAN STATESMAN 2022 09 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 07 The European Powers in the First World War An Encyclopedia 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 07