Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əhməd Kəmaləddin (türk. Ahmed Kemaleddin; 1870[…] – 13 iyul 1927, Ankara) — XX əsrin əvvəllərində əsərləri ilə tanınan türk memarı, Birinci Milli Memarlıq hərəkatının qabaqcıl simalarından biri.
| Memar Kəmaləddin | |
|---|---|
| türk. Ahmed Kemaleddin | |
 Memar Əhməd Kəmaləddin | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1870[…] |
| Vəfat tarixi | 13 iyul 1927 |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Əhməd Kəmaləddin 1870-ci ildə İstanbulun Acıbadəm səmtində orta gəlirli bir ailənin tək övladı olaraq dünyaya gəlib. Atası Dəniz Donanması miralaylarından Əli bəy, anası isə Sadbərk xanım idi. O, ibtidai təhsilini 1875-ci ildə İbrahim Ağa İbtidai məktəbində alıb. Orta təhsilini isə 1881-ci ildə atasının tutduğu vəzifəsi ilə əlaqədar olaraq yaşadıqları Kritdə davam etdirib. Bir müddət sonra ailəsi ilə birlikdə İstanbula qayıdan Kəmaləddin bəy orta təhsilini Numune-i Terakkidə (İstanbul Oğlan liseyi) tamamladı. Mühəndisliyə marağı olan Kəmaləddin bəy 1887-ci ildə 17 yaşında Hendese-i Mülkiye məktəbinə (İstanbul Texniki Universiteti) daxil oldu.
Təhsili
1891-ci ildə mühəndislik təhsilini başa vurduqdan sonra həmin məktəbdə dərs deyən alman akademik Yaxmundun assistanı təyin edildi. Dörd il assistanlıq edən Kəmaləddin, məktəbdən kənarda da şəxsi ofisini açıb ilk işlərinin dizaynına başladı. 1895-ci ildə o, memarlıq təhsilini təkmilləşdirmək üçün müəllimi Yaxmundun dəstəyi və dövlət təqaüdü ilə Almaniyaya göndərildi və iki il Berlində Charlottenburg Teknische Hochschule (indiki Berlin Texniki Universiteti) məktəbində təhsil aldı. Daha sonra iki il yarım müxtəlif memarlıq idarələrində çalışaraq təcrübə qazanan Kəmaləddin bəy, 1900-cü ildə İstanbula qayıtdı və yenidən müəllimlik etməyə başladı. Müəllimi Auqust Yaxmund Türkiyədən getdikdən sonra onun memarlıq dərslərini davam etdirdi.
Əmək fəaliyyəti
O, 1908-ci ildə Türkiyədə bu istiqamətdə "Osmanlı Memar və Mühəndislər Cəmiyyəti"ni təsis etdi. 1909-cu ildə II Əbdülhəmidin taxtdan endirilməsi ilə İttihad və Tərəqqi Partiyasının üzvü Xəlil Xammadə Paşa Vəqflər naziri, Kəmaləddin bəy də yeni yaradılmış Tikinti-Təmir Müdirliyinə təyin olundu. O, "Şarq Dəmir Yolları Şirkəti" üçün dörd dəmiryolu vağzalı stansiyasının layihəsini hazırlamışdı. Bu şirkət üçün ilk olaraq Plovdiv Dəmiryolu vağzalı stansiyasını layihələndirən memara, uğurlu işinə görə Selanik və Ədirnə Dəmiryolu vağzallarını layihələndirmək vəzifəsi də ona həvalə edilmişdi. Ədirnə Dəmiryolu vağzalı ümumiyyətlə 1914-cü ildə tamamlandı. 1908-ci ildə tikintisinə başlanılan Ədirnə Ticarət liseyinin layihələndirilməsi də ona tapşırılmışdı. Memar tərəfindən Sofiya Dəmiryolu vağzalının layihələndirilməsi İkinci Məşrutiyyətdən əvvəl gerçəkləşib.
O, tarixi binaların bərpası və yeni tikililərin layihələndirilməsi ilə maraqlandığı bu dövrdə Osmanlı memarlığını ətraflı araşdırmış, özünəməxsus memarlıq üslubunu formalaşdırmış, milli memarlıq haqqında düşüncələrini inkişaf etdirmişdir.
1910-cu illərin əvvəllərindən ölümünə qədər istər Türkiyədə, xüsusilə İstanbulda, istərsə də xaricdə yeni memarlıq əsərləri ərsəyə gətirmiş, tədqiqat işləri aparmışdır. Əl-Əqsa məscidinin restavrasiyasından ötrü Qüdsdə olan Kəmaləddin bəy Türkiyəyə qayıtdıqdan sonra bütün diqqətini Ankarada qurulan yeni tikililərə cəmləyib.
Ölümü
Memar Kəmaləddin 1927-ci il iyulun 13-də Ankarada beyin qanamasından vəfat edib. Bəyazid məscidi qəbiristanlığında dəfn olunan Kəmaləddin bəyin məzarı 2007-ci ildə yenidən bərpa edilərək xatirə abidəsi əlavə edildi.
Onun qeydləri, o cümlədən memarlıq sənəti ilə bağlı düşüncələri İlhan Təkəli tərəfindən 1997-ci ildə "Memar Kəmaləddinin yazıları" adlı kitab şəklində nəşr edilib. Memar Kəmaləddin bəstəkar İlhan Memaroğlunun atasıdır.
Memar Kəmaləddin bəy XVI əsrdə yaşamış və çox güman ki, Bəyazid məscidinin memarlarından biri olan həmkarı Kəmaləddinlə səhv salınmamalıdır.
Əsərləri
- Əhməd Cavad Paşa türbəsi
- Əli Rza Paşa türbəsi
- Ankara Evkaf Mənzil tikintisi (O, tikinti zamanı vəfat edib)
- Bandırma Heydər Çavuş məscidinin yenidən qurulması
- Bebek məscidinin tikintisi
- Bostancı məscidinin tikintisi
- Çamlıca Qız liseyi inşaatı
- Çapa Fən liseyi binasının inşaatı
- Ədirnə Dəmiryolu vağzalı binası
- Köhnə Çuxurcümə Xanı, indiki Corinne oteli (1911)
- Eyüb Anadolu liseyinin inşaatı
- Fəthiyə məscidi Qoca Sənan Paşa mədrəsəsinin bərpası
- Plovdiv Dəmiryolu vağzalı binası
- Qazi Təhsil fakültəsi binası inşaatı
- Qazi Osman Paşa türbəsi
- Qazi Universiteti rektorluq Bbinası inşaatı
- Hüsnü Paşa türbəsi
- İstanbul Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Vakıf Hanları inşaatı
- İstanbul Universiteti Ədəbiyyat fakultəsi Kitabxanası
- Kamər xatun məscidi, Bəyoğlu
- Qüds Əl-Əqsa məscidi bərpa layihəsinin planlaşdırılması (1922–1926)
- Mahmud Şövkət Paşa türbəsi
- Rəşadiyə məktəbinin (indiki Əyyubsultan orta məktəbi) tikintisi
- Şəmsipaşa İbtidai məktəbinin tikintisi
- Təyyarə mənzilləri, Laləli
- Türkiyə Dövlət Dəmir Yolları Müdirliyi binası
- Sultan Rəşad türbəsi
- Vədat Tək tərəfindən başlanan Ankara sarayı layihəsinin son variantının tamamlanması
- Yaşılköy Məcidiyə məscidi
İrsi
2009-cu il yanvarın 1-dən tədavüldə olan 20 ₺ əskinasın arxa tərəfində Memar Kəmaləddinin portreti və onun əsas əsərlərindən biri olan Qazi Universiteti Rektorluq Binasının rəsmi var.
Onun həyatı və Ankara sarayının tikintisi prosesi "Ankara sarayının nərdivanları (2023)" adlı romanın mövzusu olub.
İstinadlar
- Kemalettin // Union List of Artist Names (ing.).
- Swartz A. Kemaleddin Mimar // Open Library (ing.). 2007.
- Murat Burak Altınışık, Birinci Ulusal Mimarlık Anlatısına Mimar Kemalettin Bey ve Vedat Tek Üzerinden Eleştirel Bir Bakış Denemesi,
- "Trakya üniversitesi rektörlüğü yeni binasına taşınıyor". Hürriyet. 31 Mayıs 2011. 29 Haziran 2019 tarixində .
- "Artık Mimar Kemaleddin Bey'in de Bir Dikili Taşı Var". Mimarizm. 16 Temmuz 2007. 29 Haziran 2019 tarixində .
- "Görmüş Geçirmiş Bir Bandırma Eseri Haydar Çavuş Camii". Divanyolu Dergisi. 25 Temmuz 2018. 29 Haziran 2019 tarixində .
- "The Restoration Project of the Masjid al-Aqsa by Mimar Kemalettin (1922-26)" (İngilizce). Archnet, Leiden Üniversitesi, Brill Publishers. 1996. 23 Şubat 2022 tarixində .
- ""Çizgilerle Modern Türkiye Mimarlığı" serisinden Ankara Palas'ın Merdivenleri çıktı". 8 Aralık 2023. 21 Mart 2024 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mart 2024.
Xarici keçidlər
- Ankara sarayının nərdivanları (türk.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehmed Kemaleddin turk Ahmed Kemaleddin 1870 13 iyul 1927 Ankara XX esrin evvellerinde eserleri ile taninan turk memari Birinci Milli Memarliq herekatinin qabaqcil simalarindan biri Memar Kemaleddinturk Ahmed KemaleddinMemar Ehmed KemaleddinSexsi melumatlarDogum tarixi 1870 Vefat tarixi 13 iyul 1927 1927 07 13 Vefat yeri Ankara Ankara ili TurkiyeVetendasligi Osmanli imperiyasi TurkiyeTehsili ITU Berlin Texniki Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMemar Kemaleddinin heykeli IzmirMemar Kemaleddinin mezari Beyazid mescidi qebristanligi Istanbul Ehmed Kemaleddin 1870 ci ilde Istanbulun Acibadem semtinde orta gelirli bir ailenin tek ovladi olaraq dunyaya gelib Atasi Deniz Donanmasi miralaylarindan Eli bey anasi ise Sadberk xanim idi O ibtidai tehsilini 1875 ci ilde Ibrahim Aga Ibtidai mektebinde alib Orta tehsilini ise 1881 ci ilde atasinin tutdugu vezifesi ile elaqedar olaraq yasadiqlari Kritde davam etdirib Bir muddet sonra ailesi ile birlikde Istanbula qayidan Kemaleddin bey orta tehsilini Numune i Terakkide Istanbul Oglan liseyi tamamladi Muhendisliye maragi olan Kemaleddin bey 1887 ci ilde 17 yasinda Hendese i Mulkiye mektebine Istanbul Texniki Universiteti daxil oldu Tehsili1891 ci ilde muhendislik tehsilini basa vurduqdan sonra hemin mektebde ders deyen alman akademik Yaxmundun assistani teyin edildi Dord il assistanliq eden Kemaleddin mektebden kenarda da sexsi ofisini acib ilk islerinin dizaynina basladi 1895 ci ilde o memarliq tehsilini tekmillesdirmek ucun muellimi Yaxmundun desteyi ve dovlet teqaudu ile Almaniyaya gonderildi ve iki il Berlinde Charlottenburg Teknische Hochschule indiki Berlin Texniki Universiteti mektebinde tehsil aldi Daha sonra iki il yarim muxtelif memarliq idarelerinde calisaraq tecrube qazanan Kemaleddin bey 1900 cu ilde Istanbula qayitdi ve yeniden muellimlik etmeye basladi Muellimi Auqust Yaxmund Turkiyeden getdikden sonra onun memarliq derslerini davam etdirdi Emek fealiyyetiO 1908 ci ilde Turkiyede bu istiqametde Osmanli Memar ve Muhendisler Cemiyyeti ni tesis etdi 1909 cu ilde II Ebdulhemidin taxtdan endirilmesi ile Ittihad ve Tereqqi Partiyasinin uzvu Xelil Xammade Pasa Veqfler naziri Kemaleddin bey de yeni yaradilmis Tikinti Temir Mudirliyine teyin olundu O Sarq Demir Yollari Sirketi ucun dord demiryolu vagzali stansiyasinin layihesini hazirlamisdi Bu sirket ucun ilk olaraq Plovdiv Demiryolu vagzali stansiyasini layihelendiren memara ugurlu isine gore Selanik ve Edirne Demiryolu vagzallarini layihelendirmek vezifesi de ona hevale edilmisdi Edirne Demiryolu vagzali umumiyyetle 1914 cu ilde tamamlandi 1908 ci ilde tikintisine baslanilan Edirne Ticaret liseyinin layihelendirilmesi de ona tapsirilmisdi Memar terefinden Sofiya Demiryolu vagzalinin layihelendirilmesi Ikinci Mesrutiyyetden evvel gerceklesib O tarixi binalarin berpasi ve yeni tikililerin layihelendirilmesi ile maraqlandigi bu dovrde Osmanli memarligini etrafli arasdirmis ozunemexsus memarliq uslubunu formalasdirmis milli memarliq haqqinda dusuncelerini inkisaf etdirmisdir 1910 cu illerin evvellerinden olumune qeder ister Turkiyede xususile Istanbulda isterse de xaricde yeni memarliq eserleri erseye getirmis tedqiqat isleri aparmisdir El Eqsa mescidinin restavrasiyasindan otru Qudsde olan Kemaleddin bey Turkiyeye qayitdiqdan sonra butun diqqetini Ankarada qurulan yeni tikililere cemleyib OlumuMemar Kemaleddin 1927 ci il iyulun 13 de Ankarada beyin qanamasindan vefat edib Beyazid mescidi qebiristanliginda defn olunan Kemaleddin beyin mezari 2007 ci ilde yeniden berpa edilerek xatire abidesi elave edildi Onun qeydleri o cumleden memarliq seneti ile bagli dusunceleri Ilhan Tekeli terefinden 1997 ci ilde Memar Kemaleddinin yazilari adli kitab seklinde nesr edilib Memar Kemaleddin bestekar Ilhan Memaroglunun atasidir Memar Kemaleddin bey XVI esrde yasamis ve cox guman ki Beyazid mescidinin memarlarindan biri olan hemkari Kemaleddinle sehv salinmamalidir EserleriEhmed Cavad Pasa turbesi Eli Rza Pasa turbesi Ankara Evkaf Menzil tikintisi O tikinti zamani vefat edib Bandirma Heyder Cavus mescidinin yeniden qurulmasi Bebek mescidinin tikintisi Bostanci mescidinin tikintisi Camlica Qiz liseyi insaati Capa Fen liseyi binasinin insaati Edirne Demiryolu vagzali binasi Kohne Cuxurcume Xani indiki Corinne oteli 1911 Eyub Anadolu liseyinin insaati Fethiye mescidi Qoca Senan Pasa medresesinin berpasiPlovdiv Demiryolu vagzali binasiPlovdiv Demiryolu vagzali binasi Qazi Tehsil fakultesi binasi insaati Qazi Osman Pasa turbesi Qazi Universiteti rektorluq Bbinasi insaati Husnu Pasa turbesi Istanbul Birinci Ikinci Ucuncu ve Dorduncu Vakif Hanlari insaati Istanbul Universiteti Edebiyyat fakultesi Kitabxanasi Kamer xatun mescidi Beyoglu Quds El Eqsa mescidi berpa layihesinin planlasdirilmasi 1922 1926 Mahmud Sovket Pasa turbesi Resadiye mektebinin indiki Eyyubsultan orta mektebi tikintisi Semsipasa Ibtidai mektebinin tikintisi Teyyare menzilleri Laleli Turkiye Dovlet Demir Yollari Mudirliyi binasi Sultan Resad turbesi Vedat Tek terefinden baslanan Ankara sarayi layihesinin son variantinin tamamlanmasi Yasilkoy Mecidiye mescidiIrsi20 eskinasi uzerinde Memar Kemaleddinin portreti ve onun tikdirdiyi Qazi Universiteti Rektorluq Binasi 2009 cu il yanvarin 1 den tedavulde olan 20 eskinasin arxa terefinde Memar Kemaleddinin portreti ve onun esas eserlerinden biri olan Qazi Universiteti Rektorluq Binasinin resmi var Onun heyati ve Ankara sarayinin tikintisi prosesi Ankara sarayinin nerdivanlari 2023 adli romanin movzusu olub IstinadlarKemalettin Union List of Artist Names ing Swartz A Kemaleddin Mimar Open Library ing 2007 Murat Burak Altinisik Birinci Ulusal Mimarlik Anlatisina Mimar Kemalettin Bey ve Vedat Tek Uzerinden Elestirel Bir Bakis Denemesi Trakya universitesi rektorlugu yeni binasina tasiniyor Hurriyet 31 Mayis 2011 29 Haziran 2019 tarixinde Artik Mimar Kemaleddin Bey in de Bir Dikili Tasi Var Mimarizm 16 Temmuz 2007 29 Haziran 2019 tarixinde Gormus Gecirmis Bir Bandirma Eseri Haydar Cavus Camii Divanyolu Dergisi 25 Temmuz 2018 29 Haziran 2019 tarixinde The Restoration Project of the Masjid al Aqsa by Mimar Kemalettin 1922 26 Ingilizce Archnet Leiden Universitesi Brill Publishers 1996 23 Subat 2022 tarixinde Cizgilerle Modern Turkiye Mimarligi serisinden Ankara Palas in Merdivenleri cikti 8 Aralik 2023 21 Mart 2024 tarixinde Istifade tarixi 21 Mart 2024 Xarici kecidlerAnkara sarayinin nerdivanlari turk