Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
AV-8B Harrier II sözün əsl mənasında bütün V/STOL təyyarələri içərisində ən məşhur olan hərbi təyyarədir Onun bir ədəd Rolls Royce Pegasus II mühərriki vardır. Mühərrik təyyarənin tam mərkəzində yerləşir və təyyarənin hər iki tərəfində görünən hava girişləri təyyarənin mərkəzində yerləşən Rolls Royce Pegasus II mühərrikini hava ilə təmin edir. İlk Harrier II uçuşunun 1981-ci ilin payızında baş verdiyini nəzərə alaraq, orijinal Hawker P.1127-nin ilk uçuşunun üstündən çoxlu illərin keçdiyini görmək mümkündür. P.1127 1957-ci il dizaynlı olub, bir fransız mühərrik konsepsiyasının əsasında hazırlanmış və təkmilləşdirilmişdir. Layihənin maliyyələşdirilməsi Britaniyanın Bristol Engine Co. şirkəti və ABŞ Hökuməti tərəfindən “Müştərək Silahların İnkişafı Proqramı” (MWDP) çərçivəsində həyata keçirilmişdir.
| AV-8B Harrier II | |
|---|---|
 | |
| Hazırlayan | McDonnell Douglas |
| İstehsalçı | McDonnell Douglas, BAE Systems |
| İlk uçuş | 9 noyabr1978 (YAV-8B) |
| İstismara verilmə tarixi | yanvar 1985 |
| İstismarçılar | |
| Buraxılış sayı | 337 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mühərrikin konfiqurasiyası müəyyən edildikdən və mühərrikin inkişafı üçün tədqiqat işləri qaydasına salındıqdan sonra Hawket Aircraft Ltd. mühəndisləri diqqətlərini bu mühərrikdən istifadə edəcək V/STOL təyyarəsini yaratmağa yönəltmişdirlər. Onlar hökumətin və ordunun dəstəyi olmadan tək mühərrikli hücum-kəşfiyyat təyyarəsi istehsal etməyi bacarmışdırlar. Mühərrikin fırlanan eqzoslarından başqa, reaksiya idarəetmə sistemi də V/STOL qabiliyyəti üçün tələb olunan yeganə komplikasiya olmuşdur. İlk P.1127 1960-cı ilin yayında zavoddan çıxarılmışdır. Bu arada, RAF-ın marağı artdığı üçün, Britaniya hökuməti iki ədəd prototip sifariş etmişdir. Payızda ilk uçuşundan sonra potensial NATO ölkələrinin və digər dövlətlərin artan marağı fonunda layihənin daha da inkişaf etdirməsi üçün daha dörd ədəd prototip sifariş edilmişdir.
60-cı illərin ortalarında artan maraq Qərbi Almaniya, Böyük Britaniya və ABŞ-dən ibarət olan üçlüyə çevrilmişdir. Doqquz ədəd sifariş edilmiş təyyarə RAF qeydləri ilə çatdırılmışdır. Təyyarələrin əsasən eyni qalmasına baxmayaraq, təyyarələrdə bir çox təkmilləşdirmələrdə həyata keçirilmişdir. ABŞ-nin daxilində üçtərəfli qruplaşma yaranmışdır (ABŞ Quru Qoşunları, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri, ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri).
Britaniya Kral Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən xidmətə qəbul edilməzdən əvvəl ABŞ dəniz piyadaları təyyarələrin hücum etmək qabiliyyəti ilə maraqlanmışdırlar və AV-8A adı ilə təyyarələri sifariş verməyə başlamışdırlar. “Harrier” təyyarələri 70-ci illərin əvvəllərində RAF və USMC-də istifadəyə verilmişdir. Bunun ardınca TAV-8A kod adı verilmiş olan ABŞ Dəniz Piyadaları Korpusu üçün nəzərdə tutulmuş və az sayda istehsal olunmuş iki nəfərlik təlim təyyarələri istehsal olunmuşdur.
AV-8C modeli AV-8A-ların təkmilləşdirilməsi və AV-8B-lərdə sistem təkmilləşdirilməsi nəticəsində meydana çıxmışdır. İki sınaq təyyarəsi istehsal olunmuş və məhdud sayda olan dəyişdirilmələr qrafikə müvafiq olaraq proqrama əlavə edilmişdir.
Harrier üçün nəzərdə tutulmuş təkmilləşdirmə proqramına; Yeni mühərrik, radar, FLIR (Qabağa baxan infraqırmızı şüalar), hərəkətli qrafik xəritə və gecə görmə avadanlığı daxildir.
Onun əsas istifadəçiləri ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri, İspaniya Hərbi Dəniz Qüvvələri, İtaliya Hərbi Dəniz Qüvvələridir (yalnız Cüzeppe Qaribaldi aviadaşıyıcısının göyərtəsində mövcuddur). İndiyə qədər istehsal edilən və ən çox istifadə edilən V/STOL platforması olan AV-8B Harrier II təyyarələri hal-hazırda F-35B-lərlə əvəz olunurlar. Bu kontekstdə Britaniya Kral Donanması və ABŞ Dəniz Piyadaları F-35B platformasını həm təyyarə gəmilərində, həm də amfibiya hücum gəmilərində (LHD) istifadə etməyə başlamışdır.
Texniki xüsusiyyətləri
Ümumi xüsusiyyətləri
- Ekipaj: 1
- Uzunluq: 14.12 m
- Hündürlük: 3.55 m
- Qanadlarının eni: 9.25 m
- Qanad sahəsi: 22.61 m²
- Boş çəkisi: 6,745 Kiloqram
- Yüklə bərabər çəkisi: 10,410 Kiloqram
- Maksimum uçuş çəkisi:
- Ənənəvi qalxma çəkisi: 14.000 Kiloqram
- Şaquli qalxma çəkisi: 9,415 Kiloqram
- Mühərrik: 1× Rolls-Royce F402-RR-408 (Mk 107) istiqamətləndirilmiş reaktiv turbofan mühərriki (96.75) kN)
Performans
- Maksimum sürəti: 0,89 Mach (1,085 km/saat) dəniz səviyyəsində
- Mənzili: 2,200 km
- Qalxma sürəti: 4,485 m/dəq.
- Qanad yüklənməsi: 460.4 kq/m²
İstifadəçisi olan ölkələri
- İtaliya Hərbi Dəniz Qüvvələri
- Gruppo Aerei Imbarcati “The Wolves”
- İspaniya Hərbi Dəniz Qüvvələri
- ABŞ dəniz piyadaları
- VMA-211
- VMA-214
- VMA-223
- VMA-231
- VMA-311
- VMA-513
- VMA-542
- VMAT-203
İstinadlar
- Norden 2006, p. 49.
- https://books.google.com/books?id=wySzFUplegsC&pg=PA90&lpg=PA90. S. 90.
- "Arxivlənmiş surət". 30 oktyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2020.
- "Arxivlənmiş surət". 8 aprel 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2020.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
AV 8B Harrier II sozun esl menasinda butun V STOL teyyareleri icerisinde en meshur olan herbi teyyaredir Onun bir eded Rolls Royce Pegasus II muherriki vardir Muherrik teyyarenin tam merkezinde yerlesir ve teyyarenin her iki terefinde gorunen hava girisleri teyyarenin merkezinde yerlesen Rolls Royce Pegasus II muherrikini hava ile temin edir Ilk Harrier II ucusunun 1981 ci ilin payizinda bas verdiyini nezere alaraq orijinal Hawker P 1127 nin ilk ucusunun ustunden coxlu illerin kecdiyini gormek mumkundur P 1127 1957 ci il dizaynli olub bir fransiz muherrik konsepsiyasinin esasinda hazirlanmis ve tekmillesdirilmisdir Layihenin maliyyelesdirilmesi Britaniyanin Bristol Engine Co sirketi ve ABS Hokumeti terefinden Musterek Silahlarin Inkisafi Proqrami MWDP cercivesinde heyata kecirilmisdir AV 8B Harrier IIHazirlayan McDonnell DouglasIstehsalci McDonnell Douglas BAE SystemsIlk ucus 9 noyabr1978 YAV 8B Istismara verilme tarixi yanvar 1985Istismarcilar Donanma Hava Qolu Kral Herbi Hava Quvveleri ABS deniz piyadasi korpusuBuraxilis sayi 337 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muherrikin konfiqurasiyasi mueyyen edildikden ve muherrikin inkisafi ucun tedqiqat isleri qaydasina salindiqdan sonra Hawket Aircraft Ltd muhendisleri diqqetlerini bu muherrikden istifade edecek V STOL teyyaresini yaratmaga yoneltmisdirler Onlar hokumetin ve ordunun desteyi olmadan tek muherrikli hucum kesfiyyat teyyaresi istehsal etmeyi bacarmisdirlar Muherrikin firlanan eqzoslarindan basqa reaksiya idareetme sistemi de V STOL qabiliyyeti ucun teleb olunan yegane komplikasiya olmusdur Ilk P 1127 1960 ci ilin yayinda zavoddan cixarilmisdir Bu arada RAF in maragi artdigi ucun Britaniya hokumeti iki eded prototip sifaris etmisdir Payizda ilk ucusundan sonra potensial NATO olkelerinin ve diger dovletlerin artan maragi fonunda layihenin daha da inkisaf etdirmesi ucun daha dord eded prototip sifaris edilmisdir 60 ci illerin ortalarinda artan maraq Qerbi Almaniya Boyuk Britaniya ve ABS den ibaret olan ucluye cevrilmisdir Doqquz eded sifaris edilmis teyyare RAF qeydleri ile catdirilmisdir Teyyarelerin esasen eyni qalmasina baxmayaraq teyyarelerde bir cox tekmillesdirmelerde heyata kecirilmisdir ABS nin daxilinde ucterefli qruplasma yaranmisdir ABS Quru Qosunlari ABS Herbi Hava Quvveleri ABS Herbi Deniz Quvveleri Britaniya Kral Herbi Hava Quvveleri terefinden xidmete qebul edilmezden evvel ABS deniz piyadalari teyyarelerin hucum etmek qabiliyyeti ile maraqlanmisdirlar ve AV 8A adi ile teyyareleri sifaris vermeye baslamisdirlar Harrier teyyareleri 70 ci illerin evvellerinde RAF ve USMC de istifadeye verilmisdir Bunun ardinca TAV 8A kod adi verilmis olan ABS Deniz Piyadalari Korpusu ucun nezerde tutulmus ve az sayda istehsal olunmus iki neferlik telim teyyareleri istehsal olunmusdur AV 8C modeli AV 8A larin tekmillesdirilmesi ve AV 8B lerde sistem tekmillesdirilmesi neticesinde meydana cixmisdir Iki sinaq teyyaresi istehsal olunmus ve mehdud sayda olan deyisdirilmeler qrafike muvafiq olaraq proqrama elave edilmisdir Harrier ucun nezerde tutulmus tekmillesdirme proqramina Yeni muherrik radar FLIR Qabaga baxan infraqirmizi sualar hereketli qrafik xerite ve gece gorme avadanligi daxildir Onun esas istifadecileri ABS Herbi Deniz Quvveleri Ispaniya Herbi Deniz Quvveleri Italiya Herbi Deniz Quvveleridir yalniz Cuzeppe Qaribaldi aviadasiyicisinin goyertesinde movcuddur Indiye qeder istehsal edilen ve en cox istifade edilen V STOL platformasi olan AV 8B Harrier II teyyareleri hal hazirda F 35B lerle evez olunurlar Bu kontekstde Britaniya Kral Donanmasi ve ABS Deniz Piyadalari F 35B platformasini hem teyyare gemilerinde hem de amfibiya hucum gemilerinde LHD istifade etmeye baslamisdir Texniki xususiyyetleriUmumi xususiyyetleri AV 8B Harrier II teyyaresinin ortoqrafik proyeksiyasi Ekipaj 1 Uzunluq 14 12 m Hundurluk 3 55 m Qanadlarinin eni 9 25 m Qanad sahesi 22 61 m Bos cekisi 6 745 Kiloqram Yukle beraber cekisi 10 410 Kiloqram Maksimum ucus cekisi Enenevi qalxma cekisi 14 000 Kiloqram Saquli qalxma cekisi 9 415 Kiloqram Muherrik 1 Rolls Royce F402 RR 408 Mk 107 istiqametlendirilmis reaktiv turbofan muherriki 96 75 kN AV 8 Harrier II KC 10 Extender den yanacaq doldurarken Performans Maksimum sureti 0 89 Mach 1 085 km saat deniz seviyyesinde Menzili 2 200 km Qalxma sureti 4 485 m deq Qanad yuklenmesi 460 4 kq m Istifadecisi olan olkeleriAV 8B Harrier IIBirlesmis KralliqBritaniya Kralliq Donanmasi Britaniya Kralliq Herbi Hava Quvveleri Italiya Italiya Herbi Deniz Quvveleri Gruppo Aerei Imbarcati The Wolves Ispaniya Ispaniya Herbi Deniz Quvveleri ABS ABS deniz piyadalari VMA 211 VMA 214 VMA 223 VMA 231 VMA 311 VMA 513 VMA 542 VMAT 203IstinadlarNorden 2006 p 49 https books google com books id wySzFUplegsC amp pg PA90 amp lpg PA90 S 90 Arxivlenmis suret 30 oktyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 26 sentyabr 2020 Arxivlenmis suret 8 aprel 2019 tarixinde Istifade tarixi 26 sentyabr 2020