Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nasuh bin Qaragöz bin Abdullah əl-Bosnavi (türk. Nasuh bin Karagöz bin Abdullah el-Visokavi el-Bosnavî, serb-xorv. Serbo-Croatian: Matrakčija Nasuh Visočak; 1480 – 1564) — miniatür sənətinin mahir ustası, tarixçi və riyaziyyatçı. Əsil adı Nasuh bin Karagöz bin Abdullah el-Bosnavi olsa da, tarix mənbələrində Matrakçı Nasuh kimi göstərilmişdir. Matrakçı Nasuh 1480-ci ildə Sarayevo şəhərində anadan olmuşdur. Ölüm tarixi haqqında müxtəlif fikirlər vardır. Katib Çələbi Matrakçı Nasuhun ölüm tarixi kimi 1533-cü ili göstərsədə, sonradan bu rəqəm öz təsdiqini tapmamışdır. Nasuh əfəndinin 1564-cü ildə vəfat etməsi barədə bəzi fikirlərdə vardır, ancaq fikirlərdə rəsmən təsdiqlənməmişdir. Matrakçı Nasuhun şəxsi həyatı barədə tarix mənbələrində məlumat azdır. Babasının əslən xristian olduğu, Osmanlı əsgərləri tərəfindən zorla müsəlmanlaşdırlması barədə əsaslı iddalar vardır.
| Matrakçı Nasuh | |
|---|---|
| türk. Matrakçı Nasuh afendi | |
 | |
| Doğum tarixi | 1480 |
| Vəfat tarixi | 1564 |
| Fəaliyyəti | riyaziyyatçı, coğrafiyaşünas, memar, fermer, yazıçı, rəssam, tarixçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Matrakçı Nasuh II Bəyazidin hakimiyyəti dövründə Əndərun adlanan məktəblərin birində təhsil almışdır. Təhsilini bitirdikdən sonra riyaziyyat müəllimiliyi etmişdir. Nasuh dövrünün tanınmış şairlərindən olan Saidən elmi və fəlsəfi dərslər almışdır. Nasuh əfəndinin əsas cəhətlərindən biridə dövrünün tanınmış xəttatı olması idi. Divani yazı üslubunu tanınmış nümayəndələrindən olan Nasuh bu üsluba bəzi yeniliklər gətirmişdir. Nasuh bin Karagöz taxta qılınclarla oynanılan Matrak adlı idman növünün mahir oyuncusu olduğu üçün matrakçı adlandırılmışdır. Nasuh bin Karagöz müxtəlif növ silahlarla peşəkar şəkildə davrana bilirdi, onun hətta silahların saxlanma və istifadə qaydalarından bəhs olunan Tuhfetü'l-Guzât adlı bir kitabıda vardır. Matrakçı Nasuhun miniatür-xəritə sənətini tanınmasından böyük rolu olmuşdur. Həndəsə və riyaziyyat sahəsində geniş bilgilərə sahib olduğundan uzunluq ölçülərini göstərən çox sayda cədvəl və xəritə hazırlamışdır.
I Səlimin şərəfinə Cemâlü'l-Küttâb və Kemalü'l- Hisâb adlı kitablar yazmışdır. Matrakçı Nasuh təkcə Həndəsə və riyaziyyat sahəsində fəaliyyət göstərməmişdir. Onun tarix sahəsində bir çox elmi əsəri vardır. O, Təbəri Tarixi kitabını Mecmaü't-Tevârih adı ilə türk dilinə tərcümə etmişdir. 3 cilddən ibarət olan Süleymannâme kitabında Osmanlı imperiyasında 1520–1537, 1543–1551 və 1542–1543-cü illərdə baş verən hadisələri yazmışdır. 1537–1538-ci illərdə yazdığı Fetihname-i Karabuğdan əsərində Sultan Süleyman Qanuninin İran və Azərbaycana səfərləri haqqındadır. Matrakçı Nasuh yol boyu qarşılaşdığı şəhərlərin miniatür xəritəsini çəkmişdir.
Bu xəritələrin bir qismi bu gün də tarix muzeylərində saxlanılır və həmin xəritələr orta əsrlərdə şəhər həyatının öyrənilməsi haqqında olduqca mühüm mənbə hesab olunur. Matrakçı Nasuh Qanuninin Naxçıvana səfəri zamanı qoşun ilə birlikdə Naxçıvana gəlmişdir. Nasuh Sultan Süleyman Qanuninin Fransa kralı I Fransisk dəstək məqsədi ilə göndərdiyi Osmanlı donanmasına qatılmışdır. Matrakçı Nasuhun Sultan Süleyman Qanuninin vəziri Parqalı İbrahim Paşa ilə dostluq münasibətləri olduğu ehtimal olunur.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nasuh bin Qaragoz bin Abdullah el Bosnavi turk Nasuh bin Karagoz bin Abdullah el Visokavi el Bosnavi serb xorv Serbo Croatian Matrakcija Nasuh Visocak 1480 1564 miniatur senetinin mahir ustasi tarixci ve riyaziyyatci Esil adi Nasuh bin Karagoz bin Abdullah el Bosnavi olsa da tarix menbelerinde Matrakci Nasuh kimi gosterilmisdir Matrakci Nasuh 1480 ci ilde Sarayevo seherinde anadan olmusdur Olum tarixi haqqinda muxtelif fikirler vardir Katib Celebi Matrakci Nasuhun olum tarixi kimi 1533 cu ili gostersede sonradan bu reqem oz tesdiqini tapmamisdir Nasuh efendinin 1564 cu ilde vefat etmesi barede bezi fikirlerde vardir ancaq fikirlerde resmen tesdiqlenmemisdir Matrakci Nasuhun sexsi heyati barede tarix menbelerinde melumat azdir Babasinin eslen xristian oldugu Osmanli esgerleri terefinden zorla muselmanlasdirlmasi barede esasli iddalar vardir Matrakci Nasuhturk Matrakci Nasuh afendiDogum tarixi 1480Vefat tarixi 1564Fealiyyeti riyaziyyatci cografiyasunas memar fermer yazici ressam tarixci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMatakci Nasuh terefinden cekilmis resm Resmde Osmanli Donanmasinin 1543 cu ilde Fransanin Tulon seheri yaxinliginda qislamasi tesvir olunmusdur Matrakci Nasuh II Beyazidin hakimiyyeti dovrunde Enderun adlanan mekteblerin birinde tehsil almisdir Tehsilini bitirdikden sonra riyaziyyat muellimiliyi etmisdir Nasuh dovrunun taninmis sairlerinden olan Saiden elmi ve felsefi dersler almisdir Nasuh efendinin esas cehetlerinden biride dovrunun taninmis xettati olmasi idi Divani yazi uslubunu taninmis numayendelerinden olan Nasuh bu usluba bezi yenilikler getirmisdir Nasuh bin Karagoz taxta qilinclarla oynanilan Matrak adli idman novunun mahir oyuncusu oldugu ucun matrakci adlandirilmisdir Nasuh bin Karagoz muxtelif nov silahlarla pesekar sekilde davrana bilirdi onun hetta silahlarin saxlanma ve istifade qaydalarindan behs olunan Tuhfetu l Guzat adli bir kitabida vardir Matrakci Nasuhun miniatur xerite senetini taninmasindan boyuk rolu olmusdur Hendese ve riyaziyyat sahesinde genis bilgilere sahib oldugundan uzunluq olculerini gosteren cox sayda cedvel ve xerite hazirlamisdir I Selimin serefine Cemalu l Kuttab ve Kemalu l Hisab adli kitablar yazmisdir Matrakci Nasuh tekce Hendese ve riyaziyyat sahesinde fealiyyet gostermemisdir Onun tarix sahesinde bir cox elmi eseri vardir O Teberi Tarixi kitabini Mecmau t Tevarih adi ile turk diline tercume etmisdir 3 cildden ibaret olan Suleymanname kitabinda Osmanli imperiyasinda 1520 1537 1543 1551 ve 1542 1543 cu illerde bas veren hadiseleri yazmisdir 1537 1538 ci illerde yazdigi Fetihname i Karabugdan eserinde Sultan Suleyman Qanuninin Iran ve Azerbaycana seferleri haqqindadir Matrakci Nasuh yol boyu qarsilasdigi seherlerin miniatur xeritesini cekmisdir Bu xeritelerin bir qismi bu gun de tarix muzeylerinde saxlanilir ve hemin xeriteler orta esrlerde seher heyatinin oyrenilmesi haqqinda olduqca muhum menbe hesab olunur Matrakci Nasuh Qanuninin Naxcivana seferi zamani qosun ile birlikde Naxcivana gelmisdir Nasuh Sultan Suleyman Qanuninin Fransa krali I Fransisk destek meqsedi ile gonderdiyi Osmanli donanmasina qatilmisdir Matrakci Nasuhun Sultan Suleyman Qanuninin veziri Parqali Ibrahim Pasa ile dostluq munasibetleri oldugu ehtimal olunur Istinadlar