Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maraş döyüşü (türk. Maraş muharebesi, fr. Bataille de Maras) və ya Maraşın müdafiəsi (türk. Maraş savunması, fr. Défense Maras) — Birinci Dünya Müharibəsində məğlub olduğuna görə, Osmanlı İmperiyası ilə 1918-ci ilin oktyabr ayının 30-da imzalanan Mudros müqaviləsi çərçivəsində Anadolunun çox hissəsi kimi Maraşın da işğal edilməsi ilə işğalçı qüvvələrə qarşı 1920-ci ilin Yanvar ayının 21-də başlayan və 1920-ci ilin fevral ayının 12-də tarixində işğalın ortadan qalxması ilə nəticələnən döyüş.
| Maraş döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Türkiyə Qurtuluş Savaşı | |||
| Tarix | 21 yanvar 1920 — 12 fevral 1920 | ||
| Yeri | Qəhrəmanmərəş ili | ||
| Səbəbi | Türk torpaqlarının azadlığı | ||
| Nəticəsi | Türkiyə qələbəsi | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Maraşın Türkiyə tərəfindən azad edilməsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
Südçü İmam Hadisəsi
Döyüşün ilk qığılcımı 1919-cu ilin Oktyabr ayının 31-də Südçü İmam Hadisəni idi. Erməni və fransız legionu əsgərləri Uzunoluq Hamamından çıxan örtüklü türk qadınlarına əl uzatmaları nəticəsində qiyam qaldıran türklər, ermənilərə və fransızlara hücum etməyə çalışsalar da erməni və fransız əsgərləri, hadisəyə müdaxilə etmək istəyən Çaxmaqçı Səidi yaraladılar. Südçü İmamın cavabı, erməni və fransız əsgərlərinə atəş açmaq idi. Bu hadisədən qısa müddət sonra bir dava reallaşdı.
Bayraq Hadisəsi
1919-cu ilin Noyabr ayının 27-də Aqop Hırlakyan adlı bir erməninin evində fransız komandir üçün bir rəqs tərtib edilmişdir. Komandirin rəqsə dəvət etdiyi erməni qızın "Sizinlə rəqs edə bilmərəm. Çünki özümü əsarətdə hiss edirəm. Qalada türk Bayrağı dalğalandığı müddətcə, sizinlə rəqs edə bilmərəm" deyərək təklifini qəbul etməmişdir. Bu hadisədən sonra qaladakı türk bayrağı endirilmişdir. Maraş döyüşü fransızların şəhərin qalasındakı türk bayrağını endirmələri, günahsız insanları öldürmələri və həbs etmələri narahatçılığı artırdı. Ulu Məscid İmamı Rıdvan Müəllimin "Qalasında bayrağı dalğalanmayan ölkədə cümə namazı qılınmaz!" cümləsi, əhalidəki fransızlara və erməni işğalçılarına qarşı olan nifrəti oyandırdı və üsyana çağırdı. Qalaya hücum edən Maraş əhalisi, içəridəki fransız əsgərlərini təsirsiz hala gətirib türk bayrağını yenidən qaldırdılar. Bundan sonra 72 gün ərzində şəhərin hər yanında qarşıdurmalar baş verdi. Döyüş əsnasında yaşanan ən böyük toqquşma Türkoğlu Müdafiəsi idi. Afşin və Əlbistandan da əhəmiyyətli dərəcədə kömək göndərilmişdir. Daha sonra fransızlar 1920-ci ilin Fevral ayının 11-də şəhəri tərk etdilər. Fransızlar İslahiyə yolunda Kuva-yi Milliyə (Milli Qüvvələr) hücumlarına məruz qaldı. Bu hücumlarda Fransa əsgərləri 200-ə yaxın itki verdi.
Nəticəsi
- Fransa əsgərləri, İslahiyə yaxınlıqlarına geri çəkildilər. Çox müddət keçməmiş Mustafa Kamal Atatürk ve Kazım Qarabəkir teleqraf göndərək Milli Qüvvələrin qalibiyyətini qeyd etdilər.
- Maraşdakı əsgərlər Şanlıurfaya göndərildilər.
- Türkiyə Qurtuluş Savaşından sonra 1925-ci ilin Aprel ayının 5-də Maraşa İstiqlaliyyət Medalı və 1973-cü ilin Fevral ayının 7-də Qəhrəman Şəhər titulu verildi.
Həmçinin Bax
İstinadlar
- . 2004-12-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-10.
- . 2010-12-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-10.
- Alim Öztürk (2007). "Türkiyə Cumhurriyəti İnqilab Tarixi və Atatürkçülüq 1". Milli Təhsil Nazirliyi Təhsil Texnologiyaları Ümumi Müdirliyi səhifə 26.
- . 2010-06-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-10.
- Mətin Özdamarlar (2009). "Milli And (1919-1921)". Timaş Çapevi. səhifə 26.
- . 2004-12-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-10.
- . 2004-12-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maras doyusu turk Maras muharebesi fr Bataille de Maras ve ya Marasin mudafiesi turk Maras savunmasi fr Defense Maras Birinci Dunya Muharibesinde meglub olduguna gore Osmanli Imperiyasi ile 1918 ci ilin oktyabr ayinin 30 da imzalanan Mudros muqavilesi cercivesinde Anadolunun cox hissesi kimi Marasin da isgal edilmesi ile isgalci quvvelere qarsi 1920 ci ilin Yanvar ayinin 21 de baslayan ve 1920 ci ilin fevral ayinin 12 de tarixinde isgalin ortadan qalxmasi ile neticelenen doyus Maras doyusuTurkiye Qurtulus SavasiTarix 21 yanvar 1920 12 fevral 1920Yeri Qehremanmeres iliSebebi Turk torpaqlarinin azadligiNeticesi Turkiye qelebesiErazi deyisikliyi Marasin Turkiye terefinden azad edilmesiMunaqise terefleriQuvayi milliye Fransa Ermeni LegionuKomandan lar Arslan Bey Qilinc Eli Bey General Xuerette Podpolkovnik Robert Normand Mayor Korneloup Kapitan Piyerre Jan Daniel AndreTereflerin quvvesi30 000 mulki milisler de daxil olmaqla 45 000Itkiler4 000 olu 6 500 olu 280 yarali 170 itkin 300 agir yaraliSudcu Imam HadisesiDoyusun ilk qigilcimi 1919 cu ilin Oktyabr ayinin 31 de Sudcu Imam Hadiseni idi Ermeni ve fransiz legionu esgerleri Uzunoluq Hamamindan cixan ortuklu turk qadinlarina el uzatmalari neticesinde qiyam qaldiran turkler ermenilere ve fransizlara hucum etmeye calissalar da ermeni ve fransiz esgerleri hadiseye mudaxile etmek isteyen Caxmaqci Seidi yaraladilar Sudcu Imamin cavabi ermeni ve fransiz esgerlerine ates acmaq idi Bu hadiseden qisa muddet sonra bir dava reallasdi Bayraq Hadisesi 1919 cu ilin Noyabr ayinin 27 de Aqop Hirlakyan adli bir ermeninin evinde fransiz komandir ucun bir reqs tertib edilmisdir Komandirin reqse devet etdiyi ermeni qizin Sizinle reqs ede bilmerem Cunki ozumu esaretde hiss edirem Qalada turk Bayragi dalgalandigi muddetce sizinle reqs ede bilmerem deyerek teklifini qebul etmemisdir Bu hadiseden sonra qaladaki turk bayragi endirilmisdir Maras doyusu fransizlarin seherin qalasindaki turk bayragini endirmeleri gunahsiz insanlari oldurmeleri ve hebs etmeleri narahatciligi artirdi Ulu Mescid Imami Ridvan Muellimin Qalasinda bayragi dalgalanmayan olkede cume namazi qilinmaz cumlesi ehalideki fransizlara ve ermeni isgalcilarina qarsi olan nifreti oyandirdi ve usyana cagirdi Qalaya hucum eden Maras ehalisi icerideki fransiz esgerlerini tesirsiz hala getirib turk bayragini yeniden qaldirdilar Bundan sonra 72 gun erzinde seherin her yaninda qarsidurmalar bas verdi Doyus esnasinda yasanan en boyuk toqqusma Turkoglu Mudafiesi idi Afsin ve Elbistandan da ehemiyyetli derecede komek gonderilmisdir Daha sonra fransizlar 1920 ci ilin Fevral ayinin 11 de seheri terk etdiler Fransizlar Islahiye yolunda Kuva yi Milliye Milli Quvveler hucumlarina meruz qaldi Bu hucumlarda Fransa esgerleri 200 e yaxin itki verdi NeticesiFransa esgerleri Islahiye yaxinliqlarina geri cekildiler Cox muddet kecmemis Mustafa Kamal Ataturk ve Kazim Qarabekir teleqraf gonderek Milli Quvvelerin qalibiyyetini qeyd etdiler Marasdaki esgerler Sanliurfaya gonderildiler Turkiye Qurtulus Savasindan sonra 1925 ci ilin Aprel ayinin 5 de Marasa Istiqlaliyyet Medali ve 1973 cu ilin Fevral ayinin 7 de Qehreman Seher titulu verildi Hemcinin BaxTurkiye Qurtulus Savasi Izmirin isgali Qars doyusu 1920 Sariqamis doyusu 1920 Istinadlar 2004 12 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 10 2010 12 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 10 Alim Ozturk 2007 Turkiye Cumhurriyeti Inqilab Tarixi ve Ataturkculuq 1 Milli Tehsil Nazirliyi Tehsil Texnologiyalari Umumi Mudirliyi sehife 26 2010 06 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 10 Metin Ozdamarlar 2009 Milli And 1919 1921 Timas Capevi sehife 26 2004 12 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 10 2004 12 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 10