Sarıqamış döyüşü — 29 sentyabr 1920-ci il tarixində türk Ankara Hökuməti ilə Ermənistan Demokratik Respublikası arasında baş vermiş döyüş.
Sarıqamış döyüşü | |||
---|---|---|---|
Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi | |||
Tarix | 29 sentyabr 1920 | ||
Yeri | Sarıqamış | ||
Səbəbi | Şərq cəbhəsində Erməni-Gürcü birliklərin irəliləməsi | ||
Nəticəsi | Türkiyənin qələbəsi, Ermənilərin geri çəkilməsi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Döyüşdən öncə
17–18 yanvar 1919-cu ildə Qarsda keçirilən konqresdə Cənub-Qərbi Qafqaz Demokratik Respublikası Müvəqqəti Milli Şurası quruldu. Əvvəllər bu şuraya tərəfsiz olan ingilislər sonrada hökuməti tanımayacaqlarını ifadə etdilər və Qars bölgəsinin Ermənistana verilməsini təkid etdilər. Bundan sonra müvəqqəti hökumət özünü buraxdı və Qars bölgəsi ermənilərə qaldı. Qısa zamanda hərəkətə keçən Erməni qüvvələri 17 fevral 1920-ci ildə Çıldıra qədər irəlilədilər. İngilislər Artvin bölgəsinin Gürcülərə verilməsini istəyirdi. Ərdəhan və Batumidə hakimiyyəti ələ keçirdiyini bildirən "Qars Milli İslam Şurası" adlı hökumət Gürcülər tərəfindən dağıdıldı. Bu hadisələrlə paralel olaraq Batumidə "" təşkilatı bölgənin Gürcüstana birləşdirilməsi üçün çalışırdı. 1920-ci ildə Artvin, , və Batumidə ingilislər çıxdıqdan sonra hakimiyyət Gürcülərin əlinə keçdi.
Döyüş
Gürcü və Erməni birliklərin irəlilədiyi bir vaxtda Mustafa Kamal Atatürk komandanı Kazım Qarabəkir paşadan səfərbərlik başladıb Dağıstan və Azərbaycan hökumətləri ilə əlaqə qurması istədi. Bu zaman 4 divizya, 15811 əsgər, 20782 tufəng, 56 pulemyot və 40 topla 15-ci Ordu hərəkətə gətirildi. Kazım Qarabəkir paşa Ankara hökumətindən icazə istəməsi və icazənin gecikməsi ilə Sarıqamış əməliyyatı biraz gecikdirildi. Çünki bu zaman hələ Ankara hökumətinin başı qarışmışdı və Sovet Rusiyası hökuməti ilə lazımi bağlantılar qurulmamışdı. Roma konfransından sonra Rusiya hökumətindən ermənilərin lehinə hərəkətə keçməyəcəkləri ilə bağlı razılıq alan Atatürk 20 sentyabr 1920-ci il tarixində əməliyyat əmrini verdi. 28 sentyabr 1920-ci il tarixində Kazım Qarabəkir paşanın başçılığı ilə ordu hərəkətə keçdi.
Nəticə
Kazım Qarabəkir paşanın başçılığı ilə ordunun Sarıqamış bölgəsinə girməsi ilə erməni silahlıları bölgəni boşaltdılar. Erməni birlikləri — Bayburt — xəttinə geri çəkilirlər. 21 oktyabrda Kazım Qarabəkir paşanın istəyi qəbul edilərək, erməni ordusunun məhv edilməsi əmri verildi. 28 oktyabrda Türk ordusu Qars istiqamətində yenidən hərəkətə başladı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Türkiyə Vikipediyası — Sarıkamış muharebesi (1920)". 2022-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-08.
- "Türkcebilgi.Com — Şərq Cəbhəsi". 2021-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-08.
- . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-08.
- . 2015-04-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sariqamis doyusu 29 sentyabr 1920 ci il tarixinde turk Ankara Hokumeti ile Ermenistan Demokratik Respublikasi arasinda bas vermis doyus Sariqamis doyusuTurkiye Istiqlaliyyet muharibesiTarix 29 sentyabr 1920Yeri SariqamisSebebi Serq cebhesinde Ermeni Gurcu birliklerin irelilemesiNeticesi Turkiyenin qelebesi Ermenilerin geri cekilmesiMunaqise terefleriErmenistan Ankara HokumetiKomandan lar Artases Babalyan Kazim Qarabekir Xalid PasaDoyusden once17 18 yanvar 1919 cu ilde Qarsda kecirilen konqresde Cenub Qerbi Qafqaz Demokratik Respublikasi Muveqqeti Milli Surasi quruldu Evveller bu suraya terefsiz olan ingilisler sonrada hokumeti tanimayacaqlarini ifade etdiler ve Qars bolgesinin Ermenistana verilmesini tekid etdiler Bundan sonra muveqqeti hokumet ozunu buraxdi ve Qars bolgesi ermenilere qaldi Qisa zamanda herekete kecen Ermeni quvveleri 17 fevral 1920 ci ilde Cildira qeder irelilediler Ingilisler Artvin bolgesinin Gurculere verilmesini isteyirdi Erdehan ve Batumide hakimiyyeti ele kecirdiyini bildiren Qars Milli Islam Surasi adli hokumet Gurculer terefinden dagidildi Bu hadiselerle paralel olaraq Batumide teskilati bolgenin Gurcustana birlesdirilmesi ucun calisirdi 1920 ci ilde Artvin ve Batumide ingilisler cixdiqdan sonra hakimiyyet Gurculerin eline kecdi DoyusGurcu ve Ermeni birliklerin irelilediyi bir vaxtda Mustafa Kamal Ataturk komandani Kazim Qarabekir pasadan seferberlik basladib Dagistan ve Azerbaycan hokumetleri ile elaqe qurmasi istedi Bu zaman 4 divizya 15811 esger 20782 tufeng 56 pulemyot ve 40 topla 15 ci Ordu herekete getirildi Kazim Qarabekir pasa Ankara hokumetinden icaze istemesi ve icazenin gecikmesi ile Sariqamis emeliyyati biraz gecikdirildi Cunki bu zaman hele Ankara hokumetinin basi qarismisdi ve Sovet Rusiyasi hokumeti ile lazimi baglantilar qurulmamisdi Roma konfransindan sonra Rusiya hokumetinden ermenilerin lehine herekete kecmeyecekleri ile bagli raziliq alan Ataturk 20 sentyabr 1920 ci il tarixinde emeliyyat emrini verdi 28 sentyabr 1920 ci il tarixinde Kazim Qarabekir pasanin basciligi ile ordu herekete kecdi NeticeKazim Qarabekir pasanin basciligi ile ordunun Sariqamis bolgesine girmesi ile ermeni silahlilari bolgeni bosaltdilar Ermeni birlikleri Bayburt xettine geri cekilirler 21 oktyabrda Kazim Qarabekir pasanin isteyi qebul edilerek ermeni ordusunun mehv edilmesi emri verildi 28 oktyabrda Turk ordusu Qars istiqametinde yeniden herekete basladi Hemcinin baxTurkiye Qurtulus Savasi Sariqamis Qars doyusu 1920 Istinadlar Turkiye Vikipediyasi Sarikamis muharebesi 1920 2022 06 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 08 Turkcebilgi Com Serq Cebhesi 2021 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 08 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 08 2015 04 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 09