Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məhəmməd Ağaoğlu (ing. Mehmet Aga-Oglu; 24 avqust 1896, İrəvan, İrəvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası – 4 iyul 1949, Detroyt, Miçiqan, ABŞ) — alim-sənətşünas, filologiya elmləri doktoru, professor.
| Məhəmməd Ağaoğlu | |
|---|---|
| Ağaoğlu Məhəmməd bəy Ağa oğlu | |
 | |
| Doğum tarixi | 24 avqust 1896 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 4 iyul 1949(52 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | sənətşünas, professor, kurator[d], redaktor[d] |
| Elmi dərəcələri |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Məhəmməd Ağa oğlu Ağayev 1896-cı il avqustun 24-də İrəvan quberniyasının mərkəzi İrəvan şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini burada mədrəsədə almış, sonra 1912-ci ildə gimnaziyanı bitirmiş və həmin il Moskva Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olmuşdur. Ağaoğlu burada qədim şərq incəsənət tarixi, ədəbi və fəlsəfi fikri ilə tanış olmuş və bu onda tədqiqatçılığa meyl oyatmışdır. O, 1916-cı ildə MDU-nu, 1926-cı ildə isə Vyana Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirmişdir.
Fəaliyyəti
MDU-nu bitirdikdən sonra Məhəmməd Ağaoğlu 1916-1919-cu illərdə şərq mədəniyyəti və islam incəsənətini öyrənmək üçün Türkiyə, Türkistan İran, İraq, Suriya və Orta Asiyaya səfər etmiş, filologiya elmləri üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etdikdən sonra Bakıya köçmüşdür. 1920-ci ildə Türkiyəyə mühacirət etmiş, İstanbul Universitetinə daxil olmuşdur. Geniş erudisiyalı şərqşünas alim kimi tanınmış, Azərbaycan, ərəb, fars, rus, ingilis, alman, fransız, latın və yunan dillərini mükəmməl bilmişdir.
Məhəmməd Ağaoğlu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulmasında, həmçinin həmin dövrdə mədəni quruculuq işlərində bır sıra maarif mədəniyyət və sənət ocaqlarının yaradılmasında, muzeyşünaslıq, qədim maddi mədəniyyət nümunələrini qorumaq sahəsində fəal çalışmışdır. O, Bakıda "İstiqbal" muzeyi yaradır, eyni zamanda arxeologiya və etnoqrafiya cəmiyyətlərinin təşkilində iştirak edir. "Qədim abidələrin müdafiəsi Cəmiyyəti" Ağaoğlunun təşəbbüsü və köməyi ilə yaradılmışdır. İstanbul muzeylərinin direktoru Xəlil Ədhəmin məsləhət və köməyi ilə 1923-1927-ci illərdə şərqşünas alimlərin kurslarında şərq dilləri və mədəniyyəti sayəsində biliyini təkmilləşdirmiş, yüksək ixtisas qazanmışdır. Həmçinin elmi tədqiqatına görə 1926-cı ildə fəlsəfə elmləri doktoru alimlik dərəcəsinə layiq görülmüşdür.
Məhəmməd Ağaoğlu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süqut etdikdən sonra Türkiyə və Avstriyaya yaşamışdır. 1927-1928-ci illərdə İstanbulda Milli Muzeyin "çinli köşk" islam incəsənəti bölməsinə müdirlik etmiş, eyni zamanda İstanbul Universitetinin incəsənət kafedrasında professor asistenti vəzifəsində çalışmışdır. Elə həmin ildə "Türk və İslam əsərləri" muzeyinin əvəzedici direktoru vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Məhəmməd Ağaoğlu 1929-cu ildə ABŞ-yə köçərək ömrünün sonunadək orada yaşayır. Burada Detroyt İncəsənət İnstitutunda Yaxın Şərq mədəniyyəti və incəsənəti şöbəsini təşkil etmiş, müsəlman şərq xalqlarının dekorativ səhnə nümunələrindən ibarət böyük sərgi açmış, çoxlu kolleksiya toplamışdır. Onun sayəsində Detroyt "İslam incəsənəti qalereyası" zənginliyi ilə seçilmişdir. 1933-38-ci illərdə Məhəmməd Ağaoğlu Detroyt universitetində Şərq xalqları mədəniyyəti kafedrasının professoru olmuşdur.
O, Azərbaycan, Türkiyə, İran və başqa Şərq ölkələrinin incəsənət tarixini tədqiq edərək Şərq miniatürü, xalça, bədii metal və parça sənətinə dair qiymətli əsərlər yazmışdır. Məhəmməd Ağaoğlu 50-dən artıq Azərbaycan, Türkiyə, İran, Ərəb Şərqi və Türkistan xalqlarının incəsənət, arxitektura, memarlıq tarixinə, təsviri və dekorativ tətbiqi sənətinin ayrı-ayrı problemlərinə dair Amerika və Avropada dərc edilmiş elmi əsərin, həmçinin "İslam incəsənəti tarixi" (türk. İslam Sanat Tarihi; İstanbul, 1928), "XV əsrdə İranda kitab çapı" (ing. Persian Bookbindings of the Fifteenth Century; Ann-Arbor, 1935), "Səfəvilər dövrünün manufaktura və xalçaları" (ing. Ṣawafid Rugs and Textiles, The Collection of the Shrine of Imām ʿAli at al-Najaf; Nyu-York, 1941) kitablarının müəllifidir. Bu məqalələrdən İstanbul Topqapı sarayı muzeyinin kitabxanasında saxlanan bəzi naməlum əlyazmaları və bir neçə illüstrasiyalı əlyazmaları haqqında ilkin qeydlər, "Frir incəsənət qalereyasında saxlanan "Xosrov və Şirin" əlyazması" orta əsr Azərbaycan incəsənətindən bəhs edir.
1934-cü ildə Firdovsinin anadan olmasının min illiyi münasibətilə Tehranda keçirilən Beynəlxalq Şərqşünaslıq konqresində Detroyt İncəsənət İnstitutunu və Miçiqan Universitetini təmsil etmişdir.
Onu mədəniyyət mərkəzlərinə mühazirə oxumağa və İslam incəsənət sərgisi təşkil etməyə dəvət etmişlər. Şərq mədəniyyəti və incəsənətinin unudulmuş abidələrini, sənət əsərlərini tədqiq və təbliğ etməsi ona dünya şərqşünaslığı salnaməsində ölməz mövqe qazandırmışdır. Ağaoğlu 1934-cü ildə təsis etdiyi "Ars İslamika" ("İslam incəsənəti") adlı jurnalın ömrünün sonunadək naşiri və redaktoru olmuşdur. 4 iyul 1949-cu ildə Amerikanın Detroyt şəhərində vəfat etmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Nekroloq.
- finding aid.
- Tahirzadə, Ədalət. Təhsil tariximiz: yeni bilgilər. Ali təhsil tariximizdən 2018-06-15 at the Wayback Machine. "Azərbaycan müəllimi" qəzeti (№5, 3 fevral 2012)
- "Görkəmli azərbaycanlılar" (PDF). 2019-03-20 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-02-26.
- "Azərbaycanda ilk dövlət muzeyi". 2022-01-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-26.
- Vilayət Quliyev. Cümhuriyyət yazıları. Bakı: Çapar yayınları. 2021. səh. 365. ISBN .
- Weibel, Adèle Coulin. (1951). "Mehmet Aga-Oglu (1896-1949)" 2022-04-25 at the Wayback Machine. Ars Islamica (ingiliscə). The Smithsonian Institution. Vol. 15/16 (1951), pp. 267-271
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed Agaoglu ing Mehmet Aga Oglu 24 avqust 1896 Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasi 4 iyul 1949 Detroyt Miciqan ABS alim senetsunas filologiya elmleri doktoru professor Mehemmed AgaogluAgaoglu Mehemmed bey Aga ogluDogum tarixi 24 avqust 1896 1896 08 24 Dogum yeri Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 4 iyul 1949 1949 07 04 52 yasinda Vefat yeri Detroyt Miciqan ABSHeyat yoldasi Qemer AgaogluTehsili Moskva Dovlet Universiteti Istanbul UniversitetiFealiyyeti senetsunas professor kurator d redaktor d Elmi dereceleri felsefe doktoru 1916 felsefe doktoru 1926 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMehemmed Aga oglu Agayev 1896 ci il avqustun 24 de Irevan quberniyasinin merkezi Irevan seherinde ziyali ailesinde anadan olmusdur Ibtidai tehsilini burada medresede almis sonra 1912 ci ilde gimnaziyani bitirmis ve hemin il Moskva Universitetinin Serqsunasliq fakultesine daxil olmusdur Agaoglu burada qedim serq incesenet tarixi edebi ve felsefi fikri ile tanis olmus ve bu onda tedqiqatciliga meyl oyatmisdir O 1916 ci ilde MDU nu 1926 ci ilde ise Vyana Universitetinin serqsunasliq fakultesini bitirmisdir FealiyyetiMDU nu bitirdikden sonra Mehemmed Agaoglu 1916 1919 cu illerde serq medeniyyeti ve islam incesenetini oyrenmek ucun Turkiye Turkistan Iran Iraq Suriya ve Orta Asiyaya sefer etmis filologiya elmleri uzre doktorluq dissertasiyasi mudafie etdikden sonra Bakiya kocmusdur 1920 ci ilde Turkiyeye muhaciret etmis Istanbul Universitetine daxil olmusdur Genis erudisiyali serqsunas alim kimi taninmis Azerbaycan ereb fars rus ingilis alman fransiz latin ve yunan dillerini mukemmel bilmisdir Mehemmed Agaoglu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin qurulmasinda hemcinin hemin dovrde medeni quruculuq islerinde bir sira maarif medeniyyet ve senet ocaqlarinin yaradilmasinda muzeysunasliq qedim maddi medeniyyet numunelerini qorumaq sahesinde feal calismisdir O Bakida Istiqbal muzeyi yaradir eyni zamanda arxeologiya ve etnoqrafiya cemiyyetlerinin teskilinde istirak edir Qedim abidelerin mudafiesi Cemiyyeti Agaoglunun tesebbusu ve komeyi ile yaradilmisdir Istanbul muzeylerinin direktoru Xelil Edhemin meslehet ve komeyi ile 1923 1927 ci illerde serqsunas alimlerin kurslarinda serq dilleri ve medeniyyeti sayesinde biliyini tekmillesdirmis yuksek ixtisas qazanmisdir Hemcinin elmi tedqiqatina gore 1926 ci ilde felsefe elmleri doktoru alimlik derecesine layiq gorulmusdur Avropada oxuyan Cumhuriyyet telebeleri umumi yigincagi Berlin Anadolu klubu 1922 1923 cu iller Tam merkezdeki xanim Qemer Agaoglu Talibxanbeyli onun arxasinda heyat yoldasi Mehemmed Agaoglu Mehemmed Agaoglu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti suqut etdikden sonra Turkiye ve Avstriyaya yasamisdir 1927 1928 ci illerde Istanbulda Milli Muzeyin cinli kosk islam inceseneti bolmesine mudirlik etmis eyni zamanda Istanbul Universitetinin incesenet kafedrasinda professor asistenti vezifesinde calismisdir Ele hemin ilde Turk ve Islam eserleri muzeyinin evezedici direktoru vezifesine teyin edilmisdir Mehemmed Agaoglu 1929 cu ilde ABS ye kocerek omrunun sonunadek orada yasayir Burada Detroyt Incesenet Institutunda Yaxin Serq medeniyyeti ve inceseneti sobesini teskil etmis muselman serq xalqlarinin dekorativ sehne numunelerinden ibaret boyuk sergi acmis coxlu kolleksiya toplamisdir Onun sayesinde Detroyt Islam inceseneti qalereyasi zenginliyi ile secilmisdir 1933 38 ci illerde Mehemmed Agaoglu Detroyt universitetinde Serq xalqlari medeniyyeti kafedrasinin professoru olmusdur O Azerbaycan Turkiye Iran ve basqa Serq olkelerinin incesenet tarixini tedqiq ederek Serq miniaturu xalca bedii metal ve parca senetine dair qiymetli eserler yazmisdir Mehemmed Agaoglu 50 den artiq Azerbaycan Turkiye Iran Ereb Serqi ve Turkistan xalqlarinin incesenet arxitektura memarliq tarixine tesviri ve dekorativ tetbiqi senetinin ayri ayri problemlerine dair Amerika ve Avropada derc edilmis elmi eserin hemcinin Islam inceseneti tarixi turk Islam Sanat Tarihi Istanbul 1928 XV esrde Iranda kitab capi ing Persian Bookbindings of the Fifteenth Century Ann Arbor 1935 Sefeviler dovrunun manufaktura ve xalcalari ing Ṣawafid Rugs and Textiles The Collection of the Shrine of Imam ʿAli at al Najaf Nyu York 1941 kitablarinin muellifidir Bu meqalelerden Istanbul Topqapi sarayi muzeyinin kitabxanasinda saxlanan bezi namelum elyazmalari ve bir nece illustrasiyali elyazmalari haqqinda ilkin qeydler Frir incesenet qalereyasinda saxlanan Xosrov ve Sirin elyazmasi orta esr Azerbaycan incesenetinden behs edir Mehemmed Agaoglu soldan bagdas qurub oturan 3 cu Firdovsinin anadan olmasinin min illiyi tedbirinde Tehran Universitetinin heyeti Tehran 1934 cu il 1934 cu ilde Firdovsinin anadan olmasinin min illiyi munasibetile Tehranda kecirilen Beynelxalq Serqsunasliq konqresinde Detroyt Incesenet Institutunu ve Miciqan Universitetini temsil etmisdir Onu medeniyyet merkezlerine muhazire oxumaga ve Islam incesenet sergisi teskil etmeye devet etmisler Serq medeniyyeti ve incesenetinin unudulmus abidelerini senet eserlerini tedqiq ve teblig etmesi ona dunya serqsunasligi salnamesinde olmez movqe qazandirmisdir Agaoglu 1934 cu ilde tesis etdiyi Ars Islamika Islam inceseneti adli jurnalin omrunun sonunadek nasiri ve redaktoru olmusdur 4 iyul 1949 cu ilde Amerikanin Detroyt seherinde vefat etmisdir Hemcinin baxQemer Agaoglu Dilsad ElbrusIstinadlarNekroloq finding aid Tahirzade Edalet Tehsil tariximiz yeni bilgiler Ali tehsil tariximizden 2018 06 15 at the Wayback Machine Azerbaycan muellimi qezeti 5 3 fevral 2012 Gorkemli azerbaycanlilar PDF 2019 03 20 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 02 26 Azerbaycanda ilk dovlet muzeyi 2022 01 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 02 26 Vilayet Quliyev Cumhuriyyet yazilari Baki Capar yayinlari 2021 seh 365 ISBN 9056041100361 Weibel Adele Coulin 1951 Mehmet Aga Oglu 1896 1949 2022 04 25 at the Wayback Machine Ars Islamica ingilisce The Smithsonian Institution Vol 15 16 1951 pp 267 271