Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Müqəddəs Pyotr kafedrası (lat. Cathedra Petri) - həm də Müqəddəs Pyotr taxtı kimi tanınan relikviyadır. Əsər Roma-Katolik kilsəsinin anklavı olan Vatikan şəhərindəki Müqəddəs Pyotr bazilikasında saxlanılır. Relikviya, adətən Romada Erkən xristianların lideri hesab edilən və Roma yepiskopu titullu ilk Roma Papası olan Müqəddəs Pyotrla əlaqələndirilən taxta taxtdır. Relikviya Covanni Lorenso Bernini tərəfindən 1647-1653-cü illərdə tuncdan hazırlanmış və qızıl suyuna çəkilmiş korpusa salınmışdır.2012-ci ildə Papa XVI Benedikt taxtı “Pyotr və onun xələflərinin Məsihin mərhəmət və xeyirxahlığa inancının təmsilçisi olmasının simvolu” kimi təsvir etmişdir.
| Müqəddəs Pyotr kafedrası | |
|---|---|
| lat. Cathedra Petri | |
 | |
 | |
| Ölkə | Vatikan |
| Memarlıq üslubu | barokko |
| Heykəltaraş | Covanni Lorenso Bernini |
| Sifarişçi | VIII Urban |
| Tikilib | 1647, 1658 |
| Material | qızıl suyuna çəkilmiş bürünc |
| Saxlanıldığı yer | Müqəddəs Pyotr bazilikası |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Taxta taxt Papa 875-ci ildə Müqəddəs Roma imperatoru II Keçəl Karl tərəfindən hədiyyə edilmişdir. Relikviya yüzillər ərzində dəfələrlə tədqiq edilmiş, sonuncu dəfə 1968-1974-cü illərdə tədqiqat üçün Berninin hazırladığı altardan çıxarılmışdır. Bu tədqiqat nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, taxt qoşa yox tək örtüklü stuldan ibarət olmuş və stulun heç bir hissəsi VI əsrdən əvvəlki dövrə aid olmamışdır.
Taxt Müqəddəs Pyotr bazilikasının kafedrasıdır. Kafedra (lat. Cathedra) latın dilində “stul” və ya “taxt” anlamında istifadə olunmuşdur, buna görə də, “kafedral” yepiskopun taxtı anlamını daşıyır. Əvvəllər Papalar bu taxtı istifadə edirdilər. O, hazırda Roma Papalarının istifadə etdiyi və hüquqi Papalıq taxtı hesab edilən taxtdan fərqlənir.
Təsvir
Kilsə relikviyanı kəsilmələr və qurdların zədələdiyi palıd stul kimi təsvir edir. Stulun hər iki tərəfinə metal qanadlar bərkidilmişdir ki, bu da onun və ya sedan kimi istifadəsinə imkan verir. Stulun arxa və qabaq tərəfi yonulmuş ilə işlənmişdir.
Relikvari orta əsrlər ənənəsinə uyğun olaraq müdafiə etdiyi relikviyanın – bu halda stulun – formasında hazırlanmışdır. Simvolikdir ki, Berninin işlədiyi stulun analoqu yoxdur. Belə ki, o, tamamilə sökülən hissələrdən ibarətdir və söykənəcək hissəsində Pyotra quzuya baş əyməyi təklif edən Məsih relyefi vardır. Böyük mələk fiqurları ajur panelini realistik oturacaq ətrafında saxlayır: relikviya bunun içərisində saxlanılır.
Kafedra dörd qat həyati ölçüyə malik dörd kilsə müəllimin heykəli tərəfindən saxlanılan qıvrılmış dəstəklərə malik dayanacaq üzərində yerləşdirilib. Kafedranı saxlayan müqəddəs fiqurlar Müqəddəs Ambrosi, Avqustin Avrelius, İohann Xrisostom və İskəndəriyyəli Afanasiyə məxsusdur. Bazilika apsidasında altar altında asılmış kimi görünən kafedra tavanları da işıqlandırılan və bulud heykəlləri ilə əhatələnmiş mərkəzi pəncərədən düşən şüalarla işıqlandırılır. Berninin “” əsəri kimi, Müqəddəs Pyotr kafedrası da, birləşdirici heykəltəraşlıq və polixrom memarlığın barokko incəsənətində işıq effektləri ilə manipulyasının yekun birləşməsidir.
Frizin yuxarısında qızılı fon üzərində latın dilində "O Pastor Ecclesiae, tu omnes Christi pascis agnos et oves" (Oh, kilsə keşişi, siz Məsihin bütün quzu və qoyunlarını yemləyirsiz.) Sağ tərəfdə həmin yazı yunan dilində yazılmışdır. Altarın arxasında Bernininin taxta masanı da özündə ehtiva edən, Roma yepiskopunun Məsihin vikariyası və Müqəddəs Pyotrun xələfi olmasını simvolizə edən abidəsi yerləşir.
Müqəddəs Pyotr taxtı bayramı
Erkən verdiyi məlumata görə, Keçəl Karlın hakimiyyətindən yüz il əvvəl Romada Müqəddəs Pyotrun taxtı ilə əlaqəli iki liturgik bayram qeyd edilirdi: bunlardan biri Köhnə Müqəddəs Pyotr bazilikasının vəftiz kapellasında saxlanan taxt, digəri isə saxlanan taxtla bağlı idi. Bu bayramlar müvafiq olaraq 18 yanvar və 22 fevral tarixlərinə təsadüf edirdi. Lakin, iki taxtdan heç biri dövrümüzə çatmamışdır. Bundan sonra bayram abstrakt “Pyotr taxtı” ilə əlaqələndirilmiş, sinexdoxa olaraq taxt Papanın Roma yepiskopu kimi hüququnu sikvolizə edir və ilk olaraq Müqəddəs Pyotr tərəfindən tətbiq edilməsi, sonradan Roma taxtı kimi genişləndirilməsi ilə əsaslandırılır. Baxmayaraq ki, hər iki bayram ilkin olaraq Müqəddəs Pyotrun Romaya gəlməsi ilə əlaqəli idi, XIX əsrdən etibarən “Martyrologium Hieronymianum”a əsasən 18 yanvar Pyotrun Romaya, 22 fevral isə Antioxiyaya gəlməsi ilə əlaqələndirilir. Hər iki bayram 1604-cü ildə tərəfindən təsdiq edilmiş (Müqəddəslər təqvimi) qoşa pillədə yerləşdirilmiş və son zamanlarda Böyük Cütlük adlandırılmağa başlamışdır.
1960-cı ildə Papa 18 yanvar təqvimini, eyni müqəddəslə və ya hadisə ilə əlaqəli olan əlavə yeddi ikinci bayramla birlikdə Ümumi Roma Təqvimindən çıxarmışdır. 22 fevral bayramı ikinci dərəcəli bayram kimi qeyd edilməyə başlanılmışdır. Bu təqvim Papa XXIII İohannın 1962-ci il Roman Missalı ilə birləşdirilmiş, daha sonra isə Papa XVI Benedikt tərəfindən Summorum Pontificum xeyrinə sanksionarlaşdırılmışdır. XXIII İohannın dəyişiklərini qəbul etməyən mühazfiəkar katoliklər hələ də hər iki bayramı ayrılıqda qeyd etməyə davam edirlər: 18 yanvar “Romada Müqəddəs Pyotr taxtı”, 22 fevral isə “Antioxiyada Müqəddəs Pyotr taxtı” günləri kimi qeyd edilir.
1969-cu ildən tətbiq edilməsinə başlanılmış yeni klassifikasiyaya əsasən 22 fevral bayramı Roma təqvimində bayram kimi qeyd edilir.
İstinadlar
- Make Lists, Not War (ing.). 2013.
- . Vatican State. 2017-05-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2017.
- Akin, Jimmy. . National Catholic Register. February 20, 2013. September 8, 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2017.
- "The Chair of Peter". Catholic Exchange. Sophia Institute Press. February 22, 2016. April 4, 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 30 mart 2017.
- İohann 21:17
- "The Tribune: Altar of the Chair of St. Peter". 2021-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 30 mart 2017.
- "Catholic Encyclopedia: "Chair of Peter"". 2020-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 30 mart 2017.
- Variationes in Breviario et Missali Romano ad normam novi Codicis Rubricarum 2017-08-09 at the Wayback Machine, I — Variationes in calendario, 8.
Xarici keçidlər
- Altar of the Chair of St. Peter
- Catholic Encyclopedia: Chair of St. Peter — article contains photograph of the chair of Charles the Bald
- Encyclopædia Britannica Online: Gian Lorenzo Bernini
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muqeddes Pyotr kafedrasi lat Cathedra Petri hem de Muqeddes Pyotr taxti kimi taninan relikviyadir Eser Roma Katolik kilsesinin anklavi olan Vatikan seherindeki Muqeddes Pyotr bazilikasinda saxlanilir Relikviya adeten Romada Erken xristianlarin lideri hesab edilen ve Roma yepiskopu titullu ilk Roma Papasi olan Muqeddes Pyotrla elaqelendirilen taxta taxtdir Relikviya Covanni Lorenso Bernini terefinden 1647 1653 cu illerde tuncdan hazirlanmis ve qizil suyuna cekilmis korpusa salinmisdir 2012 ci ilde Papa XVI Benedikt taxti Pyotr ve onun xeleflerinin Mesihin merhemet ve xeyirxahliga inancinin temsilcisi olmasinin simvolu kimi tesvir etmisdir Muqeddes Pyotr kafedrasilat Cathedra PetriOlke VatikanMemarliq uslubu barokkoHeykeltaras Covanni Lorenso BerniniSifarisci VIII UrbanTikilib 1647 1658Material qizil suyuna cekilmis buruncSaxlanildigi yer Muqeddes Pyotr bazilikasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Taxta taxt Papa 875 ci ilde Muqeddes Roma imperatoru II Kecel Karl terefinden hediyye edilmisdir Relikviya yuziller erzinde defelerle tedqiq edilmis sonuncu defe 1968 1974 cu illerde tedqiqat ucun Berninin hazirladigi altardan cixarilmisdir Bu tedqiqat neticesinde mueyyen edilmisdir ki taxt qosa yox tek ortuklu stuldan ibaret olmus ve stulun hec bir hissesi VI esrden evvelki dovre aid olmamisdir Taxt Muqeddes Pyotr bazilikasinin kafedrasidir Kafedra lat Cathedra latin dilinde stul ve ya taxt anlaminda istifade olunmusdur buna gore de kafedral yepiskopun taxti anlamini dasiyir Evveller Papalar bu taxti istifade edirdiler O hazirda Roma Papalarinin istifade etdiyi ve huquqi Papaliq taxti hesab edilen taxtdan ferqlenir TesvirMuqeddes Pyotr taxti arxasinda yerlesen Muqeddes Ruh penceresi Kilse relikviyani kesilmeler ve qurdlarin zedelediyi palid stul kimi tesvir edir Stulun her iki terefine metal qanadlar berkidilmisdir ki bu da onun ve ya sedan kimi istifadesine imkan verir Stulun arxa ve qabaq terefi yonulmus ile islenmisdir Relikvari orta esrler enenesine uygun olaraq mudafie etdiyi relikviyanin bu halda stulun formasinda hazirlanmisdir Simvolikdir ki Berninin islediyi stulun analoqu yoxdur Bele ki o tamamile sokulen hisselerden ibaretdir ve soykenecek hissesinde Pyotra quzuya bas eymeyi teklif eden Mesih relyefi vardir Boyuk melek fiqurlari ajur panelini realistik oturacaq etrafinda saxlayir relikviya bunun icerisinde saxlanilir Kafedra dord qat heyati olcuye malik dord kilse muellimin heykeli terefinden saxlanilan qivrilmis desteklere malik dayanacaq uzerinde yerlesdirilib Kafedrani saxlayan muqeddes fiqurlar Muqeddes Ambrosi Avqustin Avrelius Iohann Xrisostom ve Iskenderiyyeli Afanasiye mexsusdur Bazilika apsidasinda altar altinda asilmis kimi gorunen kafedra tavanlari da isiqlandirilan ve bulud heykelleri ile ehatelenmis merkezi pencereden dusen sualarla isiqlandirilir Berninin eseri kimi Muqeddes Pyotr kafedrasi da birlesdirici heykelterasliq ve polixrom memarligin barokko incesenetinde isiq effektleri ile manipulyasinin yekun birlesmesidir Frizin yuxarisinda qizili fon uzerinde latin dilinde O Pastor Ecclesiae tu omnes Christi pascis agnos et oves Oh kilse kesisi siz Mesihin butun quzu ve qoyunlarini yemleyirsiz Sag terefde hemin yazi yunan dilinde yazilmisdir Altarin arxasinda Bernininin taxta masani da ozunde ehtiva eden Roma yepiskopunun Mesihin vikariyasi ve Muqeddes Pyotrun xelefi olmasini simvolize eden abidesi yerlesir Muqeddes Pyotr taxti bayramiRoma Papalarinin Muqeddes Pyotr bazilikasindaki taxti Sonuncu defe 1867 ci ilde cemiyyete gosterilib Erken verdiyi melumata gore Kecel Karlin hakimiyyetinden yuz il evvel Romada Muqeddes Pyotrun taxti ile elaqeli iki liturgik bayram qeyd edilirdi bunlardan biri Kohne Muqeddes Pyotr bazilikasinin veftiz kapellasinda saxlanan taxt digeri ise saxlanan taxtla bagli idi Bu bayramlar muvafiq olaraq 18 yanvar ve 22 fevral tarixlerine tesaduf edirdi Lakin iki taxtdan hec biri dovrumuze catmamisdir Bundan sonra bayram abstrakt Pyotr taxti ile elaqelendirilmis sinexdoxa olaraq taxt Papanin Roma yepiskopu kimi huququnu sikvolize edir ve ilk olaraq Muqeddes Pyotr terefinden tetbiq edilmesi sonradan Roma taxti kimi genislendirilmesi ile esaslandirilir Baxmayaraq ki her iki bayram ilkin olaraq Muqeddes Pyotrun Romaya gelmesi ile elaqeli idi XIX esrden etibaren Martyrologium Hieronymianum a esasen 18 yanvar Pyotrun Romaya 22 fevral ise Antioxiyaya gelmesi ile elaqelendirilir Her iki bayram 1604 cu ilde terefinden tesdiq edilmis Muqeddesler teqvimi qosa pillede yerlesdirilmis ve son zamanlarda Boyuk Cutluk adlandirilmaga baslamisdir 1960 ci ilde Papa 18 yanvar teqvimini eyni muqeddesle ve ya hadise ile elaqeli olan elave yeddi ikinci bayramla birlikde Umumi Roma Teqviminden cixarmisdir 22 fevral bayrami ikinci dereceli bayram kimi qeyd edilmeye baslanilmisdir Bu teqvim Papa XXIII Iohannin 1962 ci il Roman Missali ile birlesdirilmis daha sonra ise Papa XVI Benedikt terefinden Summorum Pontificum xeyrine sanksionarlasdirilmisdir XXIII Iohannin deyisiklerini qebul etmeyen muhazfiekar katolikler hele de her iki bayrami ayriliqda qeyd etmeye davam edirler 18 yanvar Romada Muqeddes Pyotr taxti 22 fevral ise Antioxiyada Muqeddes Pyotr taxti gunleri kimi qeyd edilir 1969 cu ilden tetbiq edilmesine baslanilmis yeni klassifikasiyaya esasen 22 fevral bayrami Roma teqviminde bayram kimi qeyd edilir IstinadlarMake Lists Not War ing 2013 Vatican State 2017 05 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 mart 2017 Akin Jimmy National Catholic Register February 20 2013 September 8 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 mart 2017 The Chair of Peter Catholic Exchange Sophia Institute Press February 22 2016 April 4 2016 tarixinde Istifade tarixi 30 mart 2017 Iohann 21 17 The Tribune Altar of the Chair of St Peter 2021 09 28 tarixinde Istifade tarixi 30 mart 2017 Catholic Encyclopedia Chair of Peter 2020 10 17 tarixinde Istifade tarixi 30 mart 2017 Variationes in Breviario et Missali Romano ad normam novi Codicis Rubricarum 2017 08 09 at the Wayback Machine I Variationes in calendario 8 Xarici kecidlerAltar of the Chair of St Peter Catholic Encyclopedia Chair of St Peter article contains photograph of the chair of Charles the Bald Encyclopaedia Britannica Online Gian Lorenzo Bernini