Laqodexi (gürc. ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი) — Gürcüstan ərazisində mövcud olan qoruq. Üstəlik ərazidə həmcinin yasaqlıq mövcuddur. Yasaqlığın tarixi 2003-cü ildən başlayır. Goruq 1912-ci ildə təşkil efilmişdir. Ümumilidə Gürcüstan ərazisində təşkil olunan ilk qoruqdur.
Laqodexi qoruğu | |
---|---|
gürc. ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი | |
BTMB kateqoriyası — IV () | |
Sahəsi | 19 749 ha |
Yaradılma tarixi | 1912 |
Faunası | Qonur ayı, Nəcib maral, Canavar, Adi vaşaq |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Gürcüstan |
Region | Gürcüstan |
Yaxın şəhər | Laqodexi |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yerləşməsi və coğrafiyası
Qoruğun ərazisi Gürcüstanın şimal-şərqində, Qafqaz dağlarının cənub ətəklərində yerləşir. Qoruq ərazisi Azərbaycan və Dağıstanla sərhdə malikdir. Qoruğuun sahəsi 19 748 ha, yasaqlığın ərazisi isə 4702 hektardır. Qoruğun ərazisi 590–3500 metr okean səviyyəsindən yüksəklikdə qərarlaşır. Qoruq dağlar arası dərələrdən ibarətdir. Ninosxevi, Şromisxevi, Laqodexisskali və Misimisskali çaylarının dərələri gözəl mənzərələr yaradır. Yüksəkliklərdə çoxlu sayda buzlaq məşəlli göl vardır. Ən böyük göl Xala-Xel Dağıstanla sərhəddə yerləşir. Dərinliyi 14 metrdir.
Qoruq ərazisinə yalnız araşdırmalar məqsədi ilə buraxılır. Yasaqlıq ərazisinə isə beş turistik maşrutlar vardır: "Nino dərəsi", XI əsrə aid Maçi qəsri, Xala-Xel gölü. Azərbaycan və Gürcüstan arasında anlaşmaya görə yasaqlığa gələn turistlər sərbəst hərəkət etmək məqsədi ilə dövlət sərhədlərini sərbəst keçə bilərlər.
Flora və fauna
Goruq ərazisinin böyük qismi enli yarpaq meşələr və dağ tundrası tutur. Ərazisinin 70 % meşələrlə ötüküdür. Ən geniş sahələri Şərq fıstığı (Fāgus orientālis), (Carpinus betulus) və s. Laqodexi heyvanlar aləminin zənginliyi ilə seçilir. Bu səbəbdən əvvəllər ovçuluq əazilərindən hesab edilirdi. Burada Dağıstan dağ keçisi (Capra cylindricornis), Qarapaça (Rupicapra rupicapra) və Nəcib maral (Cervus elaphus) kimi iri məməliləri görmək olar. Yırtıcılardan Adi vaşaq (Lynx lynx), Canavar (Canis lupus), Qonur ayı (Ursus arctos), quşlardan Toğlugötürən (Gypaetus barbatus), Məzar qartalı (Aquila heliaca), Berkut (Aquila chrysaetos) və Çöl qartalı (Aquila nipalensis) kimi canlılar yayılmışdır. Burada ümumilikdə 150 növ quş, 53 növ məməli, 5 növ suda-quruda yaşayan, 12 növ sürünən 4 növ balıq yaşayır.
Üstəlik burada Amerika yenotu (Procyon lotor) kimi canlını görmək olar.
İstinadlar
- John Noble, Michael Kohn and Danielle Systermans, Georgia, Armenia & Azerbaijan, 3rd ed. Footscray, Victoria / London: Lonely Planet, 2008, , p. 115 2023-07-26 at the Wayback Machine.
- Lagodekhi Protected Areas Administration 2016-04-04 at the Wayback Machine, Agency of Protected Areas, Georgia, retrieved 19 August 2014.
- Valdis Pilāts and Māris Laiviņš, "Historical Parallels of Moricsala and Lagodekhi—Two 100-Year Old Protected Nature Areas in Latvia and Georgia", Acta Biologica Universitatis Daugavpiliensis 13.2 (2013) 111–35, ISSN 1407-8953, p. 112 (pdf)
- "Lagodekhi Nature Reserve: The history of a century"[ölü keçid], Georgia Today, 22 November 2012.
- Paul J. Weinberg, "Capra cylindricornis" 2019-07-08 at the Wayback Machine, Mammalian Species 695, 5 July 2002, pp. 1–9, p. 6.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Laqodexi gurc ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი Gurcustan erazisinde movcud olan qoruq Ustelik erazide hemcinin yasaqliq movcuddur Yasaqligin tarixi 2003 cu ilden baslayir Goruq 1912 ci ilde teskil efilmisdir Umumilide Gurcustan erazisinde teskil olunan ilk qoruqdur Laqodexi qorugugurc ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალიBTMB kateqoriyasi IV Sahesi 19 749 haYaradilma tarixi 1912Faunasi Qonur ayi Necib maral Canavar Adi vasaqYerlesmesi41 54 sm e 46 20 s u Olke GurcustanRegion GurcustanYaxin seher LaqodexiLaqodexi qorugu Vikianbarda elaqeli mediafayllarYerlesmesi ve cografiyasiLaqodexi seherinin merkezinde yerlesen ve qoruga aparan yol Qorugun erazisi Gurcustanin simal serqinde Qafqaz daglarinin cenub eteklerinde yerlesir Qoruq erazisi Azerbaycan ve Dagistanla serhde malikdir Qoruguun sahesi 19 748 ha yasaqligin erazisi ise 4702 hektardir Qorugun erazisi 590 3500 metr okean seviyyesinden yukseklikde qerarlasir Qoruq daglar arasi derelerden ibaretdir Ninosxevi Sromisxevi Laqodexisskali ve Misimisskali caylarinin dereleri gozel menzereler yaradir Yuksekliklerde coxlu sayda buzlaq meselli gol vardir En boyuk gol Xala Xel Dagistanla serhedde yerlesir Derinliyi 14 metrdir Qoruq erazisine yalniz arasdirmalar meqsedi ile buraxilir Yasaqliq erazisine ise bes turistik masrutlar vardir Nino deresi XI esre aid Maci qesri Xala Xel golu Azerbaycan ve Gurcustan arasinda anlasmaya gore yasaqliga gelen turistler serbest hereket etmek meqsedi ile dovlet serhedlerini serbest kece bilerler Flora ve faunaGoruq erazisinin boyuk qismi enli yarpaq meseler ve dag tundrasi tutur Erazisinin 70 meselerle otukudur En genis saheleri Serq fistigi Fagus orientalis Carpinus betulus ve s Laqodexi heyvanlar aleminin zenginliyi ile secilir Bu sebebden evveller ovculuq eazilerinden hesab edilirdi Burada Dagistan dag kecisi Capra cylindricornis Qarapaca Rupicapra rupicapra ve Necib maral Cervus elaphus kimi iri memelileri gormek olar Yirticilardan Adi vasaq Lynx lynx Canavar Canis lupus Qonur ayi Ursus arctos quslardan Toglugoturen Gypaetus barbatus Mezar qartali Aquila heliaca Berkut Aquila chrysaetos ve Col qartali Aquila nipalensis kimi canlilar yayilmisdir Burada umumilikde 150 nov qus 53 nov memeli 5 nov suda quruda yasayan 12 nov surunen 4 nov baliq yasayir Ustelik burada Amerika yenotu Procyon lotor kimi canlini gormek olar IstinadlarJohn Noble Michael Kohn and Danielle Systermans Georgia Armenia amp Azerbaijan 3rd ed Footscray Victoria London Lonely Planet 2008 ISBN 9781741044775 p 115 2023 07 26 at the Wayback Machine Lagodekhi Protected Areas Administration 2016 04 04 at the Wayback Machine Agency of Protected Areas Georgia retrieved 19 August 2014 Valdis Pilats and Maris Laivins Historical Parallels of Moricsala and Lagodekhi Two 100 Year Old Protected Nature Areas in Latvia and Georgia Acta Biologica Universitatis Daugavpiliensis 13 2 2013 111 35 ISSN 1407 8953 p 112 pdf Lagodekhi Nature Reserve The history of a century olu kecid Georgia Today 22 November 2012 Paul J Weinberg Capra cylindricornis 2019 07 08 at the Wayback Machine Mammalian Species 695 5 July 2002 pp 1 9 p 6