Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kulen (Serb-Xorvat. kulen və ya kulin) paprika və digər ədviyyatlarla bol olan sous ilə hazırlanmış və hisə verilmiş donuz əti kolbasasıdır. Voyevodina (Serbiya), həmçinin Slavonya və Baranya(Xorvatiya) geniş yayılmışdır. “Sirem kuleni” və “Baran kuleni” coğrafi mənşə ilə əlaqəli olub, Avropa Birliyində qeydiyyatdan keçmiş məhsullardır. Slavonya kuleni isə 2007-ci ildən etibarən rəsmi olaraq Xorvatiyanın qeyri-maddi mədəni irsinin bir elementi olaraq tanınır. Kulen xüsusi bayramlarda süfrəyə verilir: Milad, Pasxa, toy, il dönümləri, uşaqların vəftiz edilməsi və s. Hər il Bački Petrovacda Kulen regional festivalı keçirilir.
Sirem kuleni
Sirem kuleni, Serbiyanın Voyevodina bölgəsinin ənənəvi ev kolbasasıdır, hər bir ailə və hər bir sənaye istehsalçısı üçün (əsasən ədviyyat növləri və həcmi nisbətləri) fərqlidir. Bu növ haqqında ilk yazılı məlumat 1852-ci ildə Vyanada nəşr olunan kitabda yer alır. Sözün mənşəyi yunan dilində “κόλον” - kök bağırsaq mənasını verir. İlk dəfə, coğrafi mənşə ilə qorunan "Sirem kuleni" nişanının qeydiyyatı 1992-ci ildə baş verib, ancaq bu qeydiyyat yalnız Šid şəhərindəki bir zavodda sənaye miqdarında istehsal olunan məhsullara aiddir. 2000-2010-cu illər ölkədəki sosial-iqtisadi şərait ət istehsalçısı olan müəssisənin bağlanmasına gətirib çıxardı. Beləliklə, Serbiya Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin məhsul istehsalına dair tələb və standartları yenidən nəzərdən keçirməsinə ehtiyac yarandı. Bu, kiçik sənayenin istehsalçılarına bazarda tanınmış bir marka altında mallarını təqdim etməyə imkan verdi, eyni zamanda istehsal prosesini ciddi şəkildə tənzimlədilər. Yeni standart xammalın tərkibini bu cür təşkil edir: I dərəcəli donuz əti - 95% (əvvəllər 85%), yağ 5% (əvvəllər 15% -ə qədər). Bundan əlavə, ətin ümumi kütləsinə 2,6% -i süfrə duzu və 1,5 faiz paprika əlavə edilməlidir. Qiymədə 13 mm-dən çox olmayan ət parçaları olmalıdır. Yarımfabrikat məhsul 10-11 santimetr diametrli və 1,6-1,8 kq ağırlığında olan təbii qabığa (bağırsaq və s.) doldurulur. İlk gün xüsusi kameralarda intensiv hisə verilmə prosesi aparılır, sonrakı 5 gün ərzində "soyuq tüstü" adlandırılan prosesdən keçir. Daha sonra, məhsul havalandırılan otaqda 12 dərəcə temperaturda 60 gün saxlanılır. Texnologiyaya əməl etməklə hazır sosisin ilkin çəkisinin itirilməsi 45% təşkil etməlidir. Ev şəraitində hazırlanan bu məhsula soğan, sarımsaq, şəkər, rom əlavə olunur. Hisə verilmə 3 ay, yetişməsi isə 6 ay çəkə bilər.
Baranya kuleni
Baranya kuleni, Macarıstan sərhəddində, Xorvatiyanın coğrafi bölgəsi olan Baranyanın yerli mətbəxinin məhsuludur, onun resepti yüz ildən artıqdır tanınır. Bu məhsul da həmçinin paprika ilə dadlandırılmış xırda doğranmış donuz əti ilə hazırlanır. Tarifin əsas xüsusiyyəti sarımsağın əlavə olunmasıdır. Hazır farş donuzun kor bağırsağına doldurulur və kolbasa forması verilir Ümumiyyətlə onun uzunluğu təxminən 30 sm, diametri təxminən 10 sm-dir. Yarımfabrikat məhsul aşağı temperaturda bir neçə ay hisə verilir və bundan sonra altı ay havalandırılan otaqda saxlanılır. Kulenin payızda evdə hazırlandığına görə, bu, yalnız növbəti yaya hazır ola bilər.
Slavonya kuleni
Slavonya kuleninin istehsalı ümumiyyətlə yuxarıda təsvir olunanlara bənzəyir, ancaq bəzi fərqlər var: xırda doğranmış donuz ətinə yalnız bibər və sarımsaq deyil, həm də soğan əlavə olunur. Təbii qabıq hazırlanmış farş ilə doldurulduqdan sonra, yarımfabrikat məhsul 5-8 gün ərzində duzlu suda saxlanılır. Daha sonra qurudulur və sarı qəhvəyi rəngə çevrilənə qədər 3-4 həftə ərzində hisə verilir. Bu proses bitdikdən sonra kolbasa çardaqda və ya başqa soyuq bir otaqda yerləşdirilir və 5-7 ay ərzində yetişir. Məhsul həddindən artıq duzludur. Hətta turistlər şərh edərək bildirir ki, bu kolbasa o qədər ədviyyatla zənginləşdirilmişdir ki, hətta xorvatlar onu pivəsiz yeyə bilməzlər.
İstinadlar
- Сремски кулен и футошки купус међу 58 заштићених производа 2019-03-27 at the Wayback MachineРадио-телевизија Војводине (24.04.2012). Дата обращения 20 декабря 2016.
- Jela hrvatske nematerijalne kulturne baštine 2021-04-29 at the Wayback Machine Hrvatska agencija za hranu (HAH). Дата обращения 21 декабря 2016.
- . 2019-05-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-09.
- История Сремской кулениады 2017-10-11 at the Wayback Machine от 11 октября 2017 на Wayback Machine (серб.)
- Сремски кулен на старински начин 2019-03-27 at the Wayback MachineШидски портал (08.01.2014). Дата обращения 21 декабря 2016
- Измена и допуна Елабората о заштити ознаке географског порекла „СРЕМСКИ КУЛЕН“ 2017-05-07 at the Wayback MachineМинистарство пољопривреде и заштите животне средине (23.07.2013). Дата обращения 20 декабря 2016.
- В Евросоюзе признали хорватский кулен - колбасу из рубленой свинины 2016-03-05 at the Wayback Machine БалканПро (23.09.2015). Дата обращения 21 декабря 2016. Архивировано 5 марта 2016 года.
- . 2018-12-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-09.
Xarici keçidlər
- Kulen
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kulen Serb Xorvat kulen ve ya kulin paprika ve diger edviyyatlarla bol olan sous ile hazirlanmis ve hise verilmis donuz eti kolbasasidir Voyevodina Serbiya hemcinin Slavonya ve Baranya Xorvatiya genis yayilmisdir Sirem kuleni ve Baran kuleni cografi mense ile elaqeli olub Avropa Birliyinde qeydiyyatdan kecmis mehsullardir Slavonya kuleni ise 2007 ci ilden etibaren resmi olaraq Xorvatiyanin qeyri maddi medeni irsinin bir elementi olaraq taninir Kulen xususi bayramlarda sufreye verilir Milad Pasxa toy il donumleri usaqlarin veftiz edilmesi ve s Her il Backi Petrovacda Kulen regional festivali kecirilir Sirem kuleniSirem kuleni Serbiyanin Voyevodina bolgesinin enenevi ev kolbasasidir her bir aile ve her bir senaye istehsalcisi ucun esasen edviyyat novleri ve hecmi nisbetleri ferqlidir Bu nov haqqinda ilk yazili melumat 1852 ci ilde Vyanada nesr olunan kitabda yer alir Sozun menseyi yunan dilinde kolon kok bagirsaq menasini verir Ilk defe cografi mense ile qorunan Sirem kuleni nisaninin qeydiyyati 1992 ci ilde bas verib ancaq bu qeydiyyat yalniz Sid seherindeki bir zavodda senaye miqdarinda istehsal olunan mehsullara aiddir 2000 2010 cu iller olkedeki sosial iqtisadi serait et istehsalcisi olan muessisenin baglanmasina getirib cixardi Belelikle Serbiya Kend Teserrufati Nazirliyinin mehsul istehsalina dair teleb ve standartlari yeniden nezerden kecirmesine ehtiyac yarandi Bu kicik senayenin istehsalcilarina bazarda taninmis bir marka altinda mallarini teqdim etmeye imkan verdi eyni zamanda istehsal prosesini ciddi sekilde tenzimlediler Yeni standart xammalin terkibini bu cur teskil edir I dereceli donuz eti 95 evveller 85 yag 5 evveller 15 e qeder Bundan elave etin umumi kutlesine 2 6 i sufre duzu ve 1 5 faiz paprika elave edilmelidir Qiymede 13 mm den cox olmayan et parcalari olmalidir Yarimfabrikat mehsul 10 11 santimetr diametrli ve 1 6 1 8 kq agirliginda olan tebii qabiga bagirsaq ve s doldurulur Ilk gun xususi kameralarda intensiv hise verilme prosesi aparilir sonraki 5 gun erzinde soyuq tustu adlandirilan prosesden kecir Daha sonra mehsul havalandirilan otaqda 12 derece temperaturda 60 gun saxlanilir Texnologiyaya emel etmekle hazir sosisin ilkin cekisinin itirilmesi 45 teskil etmelidir Ev seraitinde hazirlanan bu mehsula sogan sarimsaq seker rom elave olunur Hise verilme 3 ay yetismesi ise 6 ay ceke biler Baranya kuleniBaranya kuleni Macaristan serheddinde Xorvatiyanin cografi bolgesi olan Baranyanin yerli metbexinin mehsuludur onun resepti yuz ilden artiqdir taninir Bu mehsul da hemcinin paprika ile dadlandirilmis xirda dogranmis donuz eti ile hazirlanir Tarifin esas xususiyyeti sarimsagin elave olunmasidir Hazir fars donuzun kor bagirsagina doldurulur ve kolbasa formasi verilir Umumiyyetle onun uzunlugu texminen 30 sm diametri texminen 10 sm dir Yarimfabrikat mehsul asagi temperaturda bir nece ay hise verilir ve bundan sonra alti ay havalandirilan otaqda saxlanilir Kulenin payizda evde hazirlandigina gore bu yalniz novbeti yaya hazir ola biler Slavonya kuleniSlavonya kuleninin istehsali umumiyyetle yuxarida tesvir olunanlara benzeyir ancaq bezi ferqler var xirda dogranmis donuz etine yalniz biber ve sarimsaq deyil hem de sogan elave olunur Tebii qabiq hazirlanmis fars ile doldurulduqdan sonra yarimfabrikat mehsul 5 8 gun erzinde duzlu suda saxlanilir Daha sonra qurudulur ve sari qehveyi renge cevrilene qeder 3 4 hefte erzinde hise verilir Bu proses bitdikden sonra kolbasa cardaqda ve ya basqa soyuq bir otaqda yerlesdirilir ve 5 7 ay erzinde yetisir Mehsul heddinden artiq duzludur Hetta turistler serh ederek bildirir ki bu kolbasa o qeder edviyyatla zenginlesdirilmisdir ki hetta xorvatlar onu pivesiz yeye bilmezler IstinadlarSremski kulen i futoshki kupus meђu 58 zashtiћenih proizvoda 2019 03 27 at the Wayback MachineRadio televiziјa Voјvodine 24 04 2012 Data obrasheniya 20 dekabrya 2016 Jela hrvatske nematerijalne kulturne bastine 2021 04 29 at the Wayback Machine Hrvatska agencija za hranu HAH Data obrasheniya 21 dekabrya 2016 2019 05 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 09 Istoriya Sremskoj kuleniady 2017 10 11 at the Wayback Machine ot 11 oktyabrya 2017 na Wayback Machine serb Sremski kulen na starinski nachin 2019 03 27 at the Wayback MachineShidski portal 08 01 2014 Data obrasheniya 21 dekabrya 2016 Izmena i dopuna Elaborata o zashtiti oznake geografskog porekla SREMSKI KULEN 2017 05 07 at the Wayback MachineMinistarstvo poљoprivrede i zashtite zhivotne sredine 23 07 2013 Data obrasheniya 20 dekabrya 2016 V Evrosoyuze priznali horvatskij kulen kolbasu iz rublenoj svininy 2016 03 05 at the Wayback Machine BalkanPro 23 09 2015 Data obrasheniya 21 dekabrya 2016 Arhivirovano 5 marta 2016 goda 2018 12 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 09 Xarici kecidlerKulenHemcinin baxXorvatiya metbexi