Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Krakatau (ind. Krakatau) — İndoneziya ərazisində fəaliyyətdə olan vulkan, Malay arxipelaqına daxil olan Yava və Sumatra adaları arasında Zond boğazında yerləşir.
| Krakatau vulkanı | |
|---|---|
| ind. Krakatau | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Növü | Startovulkan |
| Kraterin diametri | 120 m |
| Son püskürmə | 2014 |
| Mütləq hündürlüyü | 813 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  İndoneziya |
| |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adanın sahəsi 10,5 km² təşkil edir. Hazır ki vulkanın hündürlüyü 813 metrdir. 1883-cü il püskürməsinə qədər vulkanın hündürlüyü daha böyük idi. Böyük ada yerləşən vulkan patlayışdan sonra tamamən dağılır və suya gömülmüşdür.
Tarixi
Krakatau olduğundan hər zaman püskürkələr və küll dumanları müşahidə edilir. Vulkonoloqların fikircə 535-ci ildə baş vermiş ən güçlü püskürmədir. Alimlər belə düşünür ki, bu püskürmə nəticəsində Zond boğazı yaranıb. Belə ki, Sumatra və Yava adaları bir birindən ayrılaraq iki müstəqil adalara çevrilmişlər.
Tarixə məlum olan ən məşhur püskürmələr 1680-1883-ci illərə təsadüf edir. Son püskürmə nəticəsində vulkanın yerləşdiyi ada tamamən dağılmışdır.
1883-cü il püskürməsi
1883-ci ildə ən böyük püskürmə baş vermişdir.
Püskürmələr may ayından müşahidə edilirdi. 27 avqusta baş verən püskürmədə vulkan külləri hətta 30 km səmaya qədər qalxmışdı. Artıq 28 avqustda partlayış baş verir və ada dənizin dibinə gömülür.
Vulkandan səmaya qalxan kül 500 km radiusunda ətrafa yayılır. Hind okeanı ərazisində 4 milyon km² əraziyə kül səpələnmişdir. Püskürmə şkalası üzrə 6 balla qiymətləndirilmişdir (bu şkala üzrə cəmi 6 bal mövcuddur). Vulkanın güçü Herasima və Naqasakiyə atılan atom bombasından 10,000 dəfə güçlü olmuşdur.
Parlayışdan sonra böyük ada üç hissəyə nölünmüşdür: Rakata, Serqun və Rakata-Keçil.
Küll uzun illər səmanın rənginə öz təsirini göstərirdi. Püskürmədən sonra 30 m hündürlüyündə sunami baş verir. Bu zaman 295 şəhər və kənd yer üzündən silinmişdir. 36 min insan həlak olmuşdur. Bütün yer kürrəsinə səs dalğası yayılmışdı.
Yeni vulkan
1927-ci ilin avqustunda artıq yeni vulkan yaranırdı. Bununla belə axan lava dəniz vastəsi ilə dagıdılırdı. Nəhayət 1930-cı ilə vulkan artın suyun səthinfə elə səviyəyə çatır ki, dəniz ona təsir göstərə bilmir. Artıq 1933-ci ildə vulkanın hüdürlüyü 67 m 1950-ci ildə 138 metr yükdəkliyə qədər qalxa bilir. İkinci konus dənizin səthindən qalxmağa bsşlayır. 1960 -30 m, 1968 -160 m, 1977 -181 m yüksəkliyə qalxır.
Hazırkı vulkan Anak-Krakatau adlanır. 1950-ci ildən vulkan həftə ərzində 13 sm qalxır. 1994-ci ildən isə il ərzində hündürlük 6,8 m qalxır. Son zamanların ən uzun püskürməsi 2008-ci ilin aprelindən 2009-cu ilin sentyabrına qədər davam etmişdir.
Hazırda vulkanın hündürlüyü 813 m təşkil edir. İndoneziya hökuməti sakinlərə vulkanın üç km məsafəsində yaşayış yeri salmağı qadağan etmişdir.
15 fevral 2014 ci ildə vulkan yenidən aktivləşmişdir. Buna baxmayaraq bu püskürmələr 2 balla qiymətləndirilmişdir. Hazırda vulkanın 1,5 km məsafəsinə turistlərin və balıqçıların yaxınlaşması qadağan edilmişdir. Sunda Boğazında baş verən sunami, 22 dekabr tarixinin gecə saatlarında Anak-Krakatau vulkanının su altı hissəsində baş vermiş torpaq sürüşməsindən qaynaqlanır. Sunami Banten və Lampunq əyalətinin sahil zolağına böyük ziyan vurmuşdur. Nəticədə 429 nəfər həlak olmuş, 150 nəfər isə itkin düşmüş, 72 min insan isə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri almışdır. 40 min insan yaşadığı ərazidən köçürülmüşdür.
İstinadlar
- Indonesia’s Krakatau roars, dazzles with fireworks 2009-01-10 at the Wayback Machine", Reuters, 11
- "Anak-Krakatau vulkanı". 2014-02-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-13.
- "İndoneziyada Anak-Krakatau vulkanı yenidən püskürüb". AZƏRTAC. 2019-01-03. 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-03.
- "Indonesia tsunami: Flights rerouted, alert level raised for Anak Krakatoa volcano" (ingilis). Channel NewsAsia. 2018-12-27. 2018-12-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-27.
Mənbə
- Volcano Live — John Search
- Volcano World — Oregon State University
- Krakatauda baş verən fəlakət
- Vulkanın şəkili. 2010 il 2010-12-27 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Krakatau ind Krakatau Indoneziya erazisinde fealiyyetde olan vulkan Malay arxipelaqina daxil olan Yava ve Sumatra adalari arasinda Zond bogazinda yerlesir Krakatau vulkaniind KrakatauUmumi melumatlarNovu StartovulkanKraterin diametri 120 mSon puskurme 2014Mutleq hundurluyu 813 mYerlesmesi6 06 07 c e 105 25 23 s u Olke IndoneziyaVOGRIPA 865GVP 262000 1639433Krakatau vulkani Vikianbarda elaqeli mediafayllar Adanin sahesi 10 5 km teskil edir Hazir ki vulkanin hundurluyu 813 metrdir 1883 cu il puskurmesine qeder vulkanin hundurluyu daha boyuk idi Boyuk ada yerlesen vulkan patlayisdan sonra tamamen dagilir ve suya gomulmusdur TarixiKrakatau oldugundan her zaman puskurkeler ve kull dumanlari musahide edilir Vulkonoloqlarin fikirce 535 ci ilde bas vermis en guclu puskurmedir Alimler bele dusunur ki bu puskurme neticesinde Zond bogazi yaranib Bele ki Sumatra ve Yava adalari bir birinden ayrilaraq iki musteqil adalara cevrilmisler Tarixe melum olan en meshur puskurmeler 1680 1883 ci illere tesaduf edir Son puskurme neticesinde vulkanin yerlesdiyi ada tamamen dagilmisdir 1883 cu il puskurmesiVulkanin inkisaf dinamikasi 1883 ci ilde en boyuk puskurme bas vermisdir Puskurmeler may ayindan musahide edilirdi 27 avqusta bas veren puskurmede vulkan kulleri hetta 30 km semaya qeder qalxmisdi Artiq 28 avqustda partlayis bas verir ve ada denizin dibine gomulur Vulkandan semaya qalxan kul 500 km radiusunda etrafa yayilir Hind okeani erazisinde 4 milyon km eraziye kul sepelenmisdir Puskurme skalasi uzre 6 balla qiymetlendirilmisdir bu skala uzre cemi 6 bal movcuddur Vulkanin gucu Herasima ve Naqasakiye atilan atom bombasindan 10 000 defe guclu olmusdur Parlayisdan sonra boyuk ada uc hisseye nolunmusdur Rakata Serqun ve Rakata Kecil Kull uzun iller semanin rengine oz tesirini gosterirdi Puskurmeden sonra 30 m hundurluyunde sunami bas verir Bu zaman 295 seher ve kend yer uzunden silinmisdir 36 min insan helak olmusdur Butun yer kurresine ses dalgasi yayilmisdi Anak KrakatauYeni vulkan1927 ci ilin avqustunda artiq yeni vulkan yaranirdi Bununla bele axan lava deniz vastesi ile dagidilirdi Nehayet 1930 ci ile vulkan artin suyun sethinfe ele seviyeye catir ki deniz ona tesir gostere bilmir Artiq 1933 ci ilde vulkanin hudurluyu 67 m 1950 ci ilde 138 metr yukdekliye qeder qalxa bilir Ikinci konus denizin sethinden qalxmaga bsslayir 1960 30 m 1968 160 m 1977 181 m yuksekliye qalxir Anak Krakatau 2013 Hazirki vulkan Anak Krakatau adlanir 1950 ci ilden vulkan hefte erzinde 13 sm qalxir 1994 ci ilden ise il erzinde hundurluk 6 8 m qalxir Son zamanlarin en uzun puskurmesi 2008 ci ilin aprelinden 2009 cu ilin sentyabrina qeder davam etmisdir Hazirda vulkanin hundurluyu 813 m teskil edir Indoneziya hokumeti sakinlere vulkanin uc km mesafesinde yasayis yeri salmagi qadagan etmisdir 15 fevral 2014 ci ilde vulkan yeniden aktivlesmisdir Buna baxmayaraq bu puskurmeler 2 balla qiymetlendirilmisdir Hazirda vulkanin 1 5 km mesafesine turistlerin ve baliqcilarin yaxinlasmasi qadagan edilmisdir Sunda Bogazinda bas veren sunami 22 dekabr tarixinin gece saatlarinda Anak Krakatau vulkaninin su alti hissesinde bas vermis torpaq surusmesinden qaynaqlanir Sunami Banten ve Lampunq eyaletinin sahil zolagina boyuk ziyan vurmusdur Neticede 429 nefer helak olmus 150 nefer ise itkin dusmus 72 min insan ise muxtelif dereceli beden xesaretleri almisdir 40 min insan yasadigi eraziden kocurulmusdur IstinadlarIndonesia s Krakatau roars dazzles with fireworks 2009 01 10 at the Wayback Machine Reuters 11 Anak Krakatau vulkani 2014 02 16 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 13 Indoneziyada Anak Krakatau vulkani yeniden puskurub AZERTAC 2019 01 03 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 03 Indonesia tsunami Flights rerouted alert level raised for Anak Krakatoa volcano ingilis Channel NewsAsia 2018 12 27 2018 12 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 27 MenbeVolcano Live John Search Volcano World Oregon State University Krakatauda bas veren felaket Vulkanin sekili 2010 il 2010 12 27 at the Wayback Machine