Klimaks və ya menopauza - orqanizmin təbii “qocalma” prosesinin mərhələsidir. Qadında menstruasiya (aybaşı) ardıcıl olaraq 12 ay olmadıqda, klimaksdan söhbət açıla bilər. Klimaksın başlamasına səbəb yumurtalıqların fəaliyyətinin dayanması və qanda qadın cinsi hormonların (estrogen və progesteron) səviyyəsinin aşağı düşməsidir.
Klimaks, klimakterik dövr – qadın cinsi sistemi üzvlərinin geriyə inkişafı dövrüdür. Klimaks, ilkin olaraq yumurtalıqlarda yumurta hüceyrəsi yetişdirilməsi prosesinin tədricən pozulması ilə başlayır. İlk zamanlarda yumurta hüceyrəsi özünün tam yetişkənlik səviyyəsinə çatmadığı üçün ovulyasiya da baş vermir. Bütün bunlar, yaşın artması ilə əlaqədar olaraq, qadın orqanizmində progesteron və estrogen kimi, qadın cinsi hormonların hazırlanmasının azalması səbəbindən baş verir. Əvvəlcə aybaşılar qeyri-müntəzəm xarakter alır. Aybaşı bəzən qısa, bəzən uzun çəkir, bəzən bir neçə ay fasilədən sonra yenidən başlayırlar. Daha sonda isə aybaşı tamamilə və həmişəlik olaraq yox olur. Qadının yumurtalıqlarında yumurta hüceyrələrinin yetişdirilməsi, ovulyasiya və sarı cismin yaranması prosesi də dayanmış olur. Bu zaman yumurtalıqların ölçüləri də kiçilir. Dəyişikliklər qadın orqanizminin digər orqan və sistemlərində də (sinir, qan-damar, həzm, sidik ifrazı və s.) baş verir.
Klimakterik dövrün mərhələsi
Klimakterik dövr üç mərhələdən ibarətdir: - Menopauzaönü (menofasiləönü) mərhələ. Bu, aybaşı qanaxmalarının kəsilməsindən öncəki zaman müddətidir və orta hesabla 3-7 il ərzində davam edir. Bu mərhələdə aybaşı tsiklində bəzi dəyişikliklər baş verir – tsiklin müddəti uzanır, aybaşı zamanı qanaxma az olur, yumurtalıqların hormonal funksiyası azalır; - Menopauza (menofasilə) mərhələsi – bu, son aybaşı qanaxmasından sonra başlayaraq 12 ay davam edir; - Menopauzadan (menofasilədən) sonrakı mərhələ - bu, yumurtalıqların öz fəaliyyətini tam şəkildə dayandırmasına qədər (yəni qadının ömrünün sonunadək) olan müddətdir.
Qeyd etmək lazımdır ki, klimakterik dövründə də qadın hamilə ola bilər. Belə hesab edirlər ki, qadın yalnız son aybaşından bir il keçdikdən sonra tam sonsuz olur. Əksər qadınlarda aybaşı orta hesabla 50 yaşında kəsilir. Bəzi qadınlarda müntəzəm aybaşılar 55 yaşınadək uzanmış olur, digərlərində isə klimaks artıq 40 yaşınadək baş verir (erkən klimaks).
Ağrılı olması
Müşahidələr onu göstərir ki, orta statistik yaşda (50 yaş) klimaks baş verdiyi halda qadınlar onu daha yüngül keçirirlər. Erkən klimaks isə, adətən, uzun müddət ərzində davam edir və əksər hallarda xoşagəlməz əlamətlərlə müşayiət edilir. Klimakterik dövrə 50 yaşından sonra daxil olan qadınlar üçün bu, müəyyən dərəcədə xeyirlidir. Belə ki, bu zaman qadın cinsi hormonları (estrogenlər) onların orqanizminə daha çox müddət ərzində təsir etdikləri üçün, ürək-damar sistemini qoruyur, qadının dərisi və saçları gec qocalmağa başlayır və s. Gecikmiş klimaksın yeganə mənfi tərəfi uşaqlıq, yumurtalıqlar və Süd vəziləri xərçəng xəstəliyinin baş verməsi ehtimalının bir qədər artmasıdır. Cinsi yetişkənlik, hamiləlik və doğuş kimi, klimaks da qadın orqanizmi üçün təbii hal hesab olunur. Qadınların hamısı klimaks dövründən keçməli olurlar. Fərq yalnız ondadır ki, bütün qadınlarda bu heç də eyni bir vaxtda baş vermir və onlar klimaks dövrünü heç də eyni cür keçirmirlər. Klimaksın gedişi bir çox hallarda mərkəzi sinir sisteminin xüsusiyyətlərindən, qadının sağlamlıq vəziyyətindən, həyat və məişət şəraitindən asılı olur. Klimaks dövrünün əvvəlində qadınlarda “istilik gəlməsi”, tərləmə, əhval-ruhiyyənin gah pisləşməsi və gah da yaxşılaşması, yuxunun pozulması kimi əlamətlər yaranır. Daha sonra onlarda sidik ifrazında müxtəlif xarakterli problemlərin yaranması, uşaqlıq yolunda quruluq, seksual problemlər və s. bu kimi əlamətlər meydana çıxır. “İstilik gəlməsi” – bütün bədəndə (bəzən onun yuxarı yarısında, sifətdə və boyunda) birdən-birə istilik hissiyyatının və qızartının əmələ gəlməsidir. Qəfildən tərləmə tutmalarının yaranması isə qadınlarda hormonal tarazlıqda (balansda) baş verən dəyişikliklərlə əlaqədar olur. “İstilik gəlməsi” hissiyyatı bir çox hallarda gün ərzində 30 dəfəyədək təkrarlana bilər. Əksər hallarda onlar gecə saatlarında (gecə tərləməsi) baş verirlər ki, bu da yuxunun pozulmasına səbəb ola bilər. Gündüz saatlarında, isti qidaların, mayelərin və spirtli içkilərin qəbul edilməsi, müxtəlif streslər və digər bu kimi səbəblər “istilik gəlməsini” meydana çıxara bilər.
İstinadlar
- . 2016-12-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-30.
- "Klimaks – yeni həyatın başlanğıcı". 2017-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-12-30.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Klimaks ve ya menopauza orqanizmin tebii qocalma prosesinin merhelesidir Qadinda menstruasiya aybasi ardicil olaraq 12 ay olmadiqda klimaksdan sohbet acila biler Klimaksin baslamasina sebeb yumurtaliqlarin fealiyyetinin dayanmasi ve qanda qadin cinsi hormonlarin estrogen ve progesteron seviyyesinin asagi dusmesidir Normal Usaqliq borusu ve klimaks Klimaks klimakterik dovr qadin cinsi sistemi uzvlerinin geriye inkisafi dovrudur Klimaks ilkin olaraq yumurtaliqlarda yumurta huceyresi yetisdirilmesi prosesinin tedricen pozulmasi ile baslayir Ilk zamanlarda yumurta huceyresi ozunun tam yetiskenlik seviyyesine catmadigi ucun ovulyasiya da bas vermir Butun bunlar yasin artmasi ile elaqedar olaraq qadin orqanizminde progesteron ve estrogen kimi qadin cinsi hormonlarin hazirlanmasinin azalmasi sebebinden bas verir Evvelce aybasilar qeyri muntezem xarakter alir Aybasi bezen qisa bezen uzun cekir bezen bir nece ay fasileden sonra yeniden baslayirlar Daha sonda ise aybasi tamamile ve hemiselik olaraq yox olur Qadinin yumurtaliqlarinda yumurta huceyrelerinin yetisdirilmesi ovulyasiya ve sari cismin yaranmasi prosesi de dayanmis olur Bu zaman yumurtaliqlarin olculeri de kicilir Deyisiklikler qadin orqanizminin diger orqan ve sistemlerinde de sinir qan damar hezm sidik ifrazi ve s bas verir Klimakterik dovrun merhelesi Klimakterik dovr uc merheleden ibaretdir Menopauzaonu menofasileonu merhele Bu aybasi qanaxmalarinin kesilmesinden onceki zaman muddetidir ve orta hesabla 3 7 il erzinde davam edir Bu merhelede aybasi tsiklinde bezi deyisiklikler bas verir tsiklin muddeti uzanir aybasi zamani qanaxma az olur yumurtaliqlarin hormonal funksiyasi azalir Menopauza menofasile merhelesi bu son aybasi qanaxmasindan sonra baslayaraq 12 ay davam edir Menopauzadan menofasileden sonraki merhele bu yumurtaliqlarin oz fealiyyetini tam sekilde dayandirmasina qeder yeni qadinin omrunun sonunadek olan muddetdir Qeyd etmek lazimdir ki klimakterik dovrunde de qadin hamile ola biler Bele hesab edirler ki qadin yalniz son aybasindan bir il kecdikden sonra tam sonsuz olur Ekser qadinlarda aybasi orta hesabla 50 yasinda kesilir Bezi qadinlarda muntezem aybasilar 55 yasinadek uzanmis olur digerlerinde ise klimaks artiq 40 yasinadek bas verir erken klimaks Agrili olmasi Musahideler onu gosterir ki orta statistik yasda 50 yas klimaks bas verdiyi halda qadinlar onu daha yungul kecirirler Erken klimaks ise adeten uzun muddet erzinde davam edir ve ekser hallarda xosagelmez elametlerle musayiet edilir Klimakterik dovre 50 yasindan sonra daxil olan qadinlar ucun bu mueyyen derecede xeyirlidir Bele ki bu zaman qadin cinsi hormonlari estrogenler onlarin orqanizmine daha cox muddet erzinde tesir etdikleri ucun urek damar sistemini qoruyur qadinin derisi ve saclari gec qocalmaga baslayir ve s Gecikmis klimaksin yegane menfi terefi usaqliq yumurtaliqlar ve Sud vezileri xerceng xesteliyinin bas vermesi ehtimalinin bir qeder artmasidir Cinsi yetiskenlik hamilelik ve dogus kimi klimaks da qadin orqanizmi ucun tebii hal hesab olunur Qadinlarin hamisi klimaks dovrunden kecmeli olurlar Ferq yalniz ondadir ki butun qadinlarda bu hec de eyni bir vaxtda bas vermir ve onlar klimaks dovrunu hec de eyni cur kecirmirler Klimaksin gedisi bir cox hallarda merkezi sinir sisteminin xususiyyetlerinden qadinin saglamliq veziyyetinden heyat ve meiset seraitinden asili olur Klimaks dovrunun evvelinde qadinlarda istilik gelmesi terleme ehval ruhiyyenin gah pislesmesi ve gah da yaxsilasmasi yuxunun pozulmasi kimi elametler yaranir Daha sonra onlarda sidik ifrazinda muxtelif xarakterli problemlerin yaranmasi usaqliq yolunda quruluq seksual problemler ve s bu kimi elametler meydana cixir Istilik gelmesi butun bedende bezen onun yuxari yarisinda sifetde ve boyunda birden bire istilik hissiyyatinin ve qizartinin emele gelmesidir Qefilden terleme tutmalarinin yaranmasi ise qadinlarda hormonal tarazliqda balansda bas veren deyisikliklerle elaqedar olur Istilik gelmesi hissiyyati bir cox hallarda gun erzinde 30 defeyedek tekrarlana biler Ekser hallarda onlar gece saatlarinda gece terlemesi bas verirler ki bu da yuxunun pozulmasina sebeb ola biler Gunduz saatlarinda isti qidalarin mayelerin ve spirtli ickilerin qebul edilmesi muxtelif stresler ve diger bu kimi sebebler istilik gelmesini meydana cixara biler Istinadlar 2016 12 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 12 30 Klimaks yeni heyatin baslangici 2017 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2016 12 30 Hemcinin baxMenopauza Aybasi