Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Katerina Zeno (it. Caterino Zeno) ; (, Venesiya – , Venesiya) — italyan siyasətçi və Venesiya Respublikasının diplomatı. Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənin yanında Venesiya səfirliyi etməsi ilə məşhurdur.
| Katerina Zeno | |
|---|---|
| it. Caterino Zeno | |
 gerbi | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Venesiya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Venesiya |
| Vətəndaşlığı | Venesiya |
| Həyat yoldaşı | Violante Krispo |
| Atası | Draqone Pietro Zeno |
| Anası | Miçele Morosini |
| Milliyyəti | İtalyan |
| Dini | Katolik |
| İxtisası | Diplomatiya |
| Fəaliyyəti | diplomat, yazıçı, səfir |
| Fəaliyyət illəri | 1448-1478 |
| Tanınır | Ağqoyunlu dövlətinə etdiyi səfər ilə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Zeno 12 iyul 1418-ci ildə Venesiyada dünyaya gəlmişdir. O, nin üzvü olaraq zadəgan ailəsində dünyaya gəlmişdi. Atası Draqone Pietro Zeno (ö. 1430), anası Anna Morosini idi. Anna Morosini Venesiyanın bir müddət doju olmuş Miçele Morosininin qardaşının qızı idi. Zenonun Antonio və Nikolo adlı iki qardaşı, Antonia adlı bir bacısı olmuşdur. Bacısı 1439-cu ildə Antonio Zorzi ilə evlənmişdir.
Katerino Zeno Venesiya elit cəmiyyətinə anası və dayıları vasitəsiylə daxil edilmişdir. Zeno 1445 və 1446-cı illərdə İsgəndəriyyə və Tanais şəhərlərinə təşkil edilən ekspedisiyalarda iştirak etmişdir.
1448-ci illərdən dövlət vəzifələri yerinə yetirməyə başlamış, 1448-1450-ci illərdə kiçik məhkəmələr üçün dövlət müvəkkilliyi etmiş və 1448-1455-ci bir neçə dəfə illərdə na seçilmiş və 1450-ci ildə Venesiya şəhərinin hissələrindən biri olan San Markonun caposestieresi (rəhbəri) olmuşdur.
1453-cü ildə Nikolo Krisponun qızı Violante Krispi ilə evlənmiş, bu evlilikdən ən azı bir oğlu olmuşdur. 1457-ci ildə doğulan oğlu Pietro İstanbul səfiri kimi fəaliyyət göstərmişdir. Bundan başqa Zenonun bu evlilikdən ən azı iki qızı da olmuşdur. Adriana adlı qızı Federiko Qradeniqo ilə 1476-cı ildə evlənmiş, adı bəlli olmayan digər qızı isə lordu Leone di Sommaripa ilə evlənmişdir. Zenonun xidmətlərini fərqləndirmək üçün Venesiya Respublikası 8 yanvar 1476-cı ildə onun hər bir qızına 1500 dukat təqaüd verməyə başlamışdır. Onun Oktavian adlı ikinci bir oğlunun olub-olmaması məsələsi dəqiq bilinməməkdədir.
1455-ci ildə Zeno Suriya və Beyruta gedən yolu maliyyələşdirmiş,, 1463-cü ildə gəmi kapitanı olmuş, 1467-ci ildə isə malların transportuna nəzarət edən ilam məmuru vəzifəsində çalışmışdır.
Ağqoyunlu imperiyasında səfirliyi
Venesiya Cumhuriyyət Senatı 2 dekabr 1463-cü ildə Fateh Sultan Mehmedə qarşı Ağqoyunlular və Anadolu bəylikləri ilə ittifaqa girmək barədə qərar qəbul etmişdi. Venesiya administrasiyası 1464-cü ildən sonra Ağqoyunlu sarayına bir neçə elçi də göndərmişdi. Bununla da Osmanlılarla baş verəcək 16 illik müharibənin də başlanğıcı qoyulmuşdu.
7 mart 1471-ci ildə əvəvlki iki namizədin təklifi rədd etməsindən sonra Zeno Uzun Həsənin yanına Venesiya səfiri olaraq göndərildi. Onun səfirliyi qarşısında qoyulmuş başlıca tapşırıq Osmanlı hökmdarı II Mehmetə qarşı iki dövlətin ittifaqını qurmaq idi. Onun səfirliyə təyin edilməsinin bir digər səbəbi isə arvadının Uzun Həsənin arvadı olan Bizans şahzadəsi Teodora Dəspinə Xatunla olan qohumluq iddiaları idi. Lakin bu qohumuluğun olub-olmaması və ya hansı dərəcəyə sahib olması hələ də sübut edilməmiş, qeyri-müəyyən məsələ olaraq qalmaqdadır. Zeno öz səyahətnaməsində Dəspinə Xatunun onunla maraqlandığını, söhbət etdiyini, ona öz qohumlarını soruşduğunu yazmışdır. Zeno Venesiyaya döndükdən sonra da Dəspinənin ailəsi maraqlanmış, övladları barədə qeydlər etmişdir. O, Dəspinə Xatunun dəfn yeri barədə yazmasından başqa, onun dini inancı ilə də bağlı qeydlər etmişdir:
Dəspinə dövrünün ən inanclı qadınlarından biri idi və buna bağlı olaraq, xristianlıqdakı gözəl inancını davam etdirirdi. Hər gün müqəddəs axşam yeməyi ayinini Rum kilsəsi üsullarına görə təşkil edir, özü də böyük bir ixlas ilə bunda iştirak edirdi. Əri də başqa bir dinə mənsub olmasına və arvadının dininə düşmən olmasına baxmayaraq, bu məsələdə ona əsla bir şey deməyir, onu dinini tərk etməyə məcbur etmirdı. Doğrusu təəccüblənəcək olan şey necə olur da bunların bir-birinə uyğunluq göstərirməsidir.
Zeno Uzun Həsənin sarayına 1472-ci ilin aprelində çatdı və bir il yarım orada qaldı. Bu zaman ərzində Uzun Həsənlə yaxşı münasibət quran Zeno, həmçinin onun ailəsi ilə də yaxşı əlaqələr formalaşdırdı. O, Uzun Həsənin qızları ilə birdə 1473-cü ildə Şam şəhərində görüşmüşdür. Onun səyləri nəticəsində Uzun Həsən ilə Venesiya arasında ititfaq formalaşdırılmış və o, Həsənin məktubu ilə vətəninə dönmüşdür. Onun Ağqoyunlu sarayındakı yerini İosafat Barbaro və Ambrozio Kontarini almışdır.
Zenonun 9 fevral 1472-ci il tarixli Venesiyaya göndərilmiş məktubunda İosafat Barbaronun yazdıqlarından əlavə, 100-ə qədər mütəxəsis döyüşçünün də göndəriləcəyi bilgisi verilməkdədir. Zenonun 1472-ci ilin noyabrında yazılmış bir məktubunda içində iki mühəndisin olduğu iki gəminin 400 paund ağırlığında altı ədəd böyük top, 10 ədəd 50 paund ağırlığında top, bürünc və dəmirdən hazırlanmış 10 spingarde, 1000 çəllək barıt, 10.000 ədəd uzun dəmir nizə, 3000 qədər güllə, 3000 qədər güclü kürək, 2000 bel, 1000 schiopettio gətirdiyi bilinməkdədir. Bu ləvazimatlar Trabzonun uyğun bir yerində Ağqoyunlu nümayəndələrinə təslim edilməli idi. Zenonun Venesiyaya yazdığı və ya Uzun Həsənin italyan dilinə tərcümə edilərək göndərilmiş məktublarında Osmanlı ilə müharibə ilə bağlı ətraflı məlumatlar verilməkdədir. Ağqoyunlu sərkərdələrindən Yusif Mirzə və Qaramanoğullarından Pir Əhməd bət başda Tokat olmaqla Anadoludakı müxtəlif bölgələri yağmalayaraq Osmanlı ordularını məğlubiyyətə uğratmışdır. Bursaya qədər yaxınlaşan bu Türkmən ordusunu Şahzadə Mustafa (ö. 1474) və Anadolu bəylərbəyi Davud paşa (ö. 1498) ancaq odlu silahların yardımı ilə durdura bilmişdir. Yuzif Mirzədən əvvəl "Əmir Ömər bəy" rəhbərliyində bir Ağqoyunlu ordusunun Tokata hücum etdiyi, lakin Şahzadə Bəyazidə məğlub olaraq Diyabərkirə geri çəkildiyi bilinməkdədir. Bu məqamda, Ömər bəy ilə başqa məktublarda adı keçən Əmir bəyin eyni şəxs olduğu bilinməkdədir. Lakin Zeno səyahətnaməsində "amarbei Giusultan Nichienizza" deyə keçməkdədir, buna görə də, bu iki şəxsin əslind eyni adam olduğu şübhəlidir. Zenonun yazdıqlarından onun bacarıqlı bir sərkərdə olduğu düşünülməkdədir. Bundaş başqa, Zeno onun 100 min nəfərlik orduya rəhbərlik etdiyi, bunların bir qisminin italyan üsulu süvarilər kimi geyindiklərini, digərlərinin də dəri və ya ipək zirehlərə sahib olduğunu yazır.
Söz verilən silahlar Mərsinə çatdırılsa da, Osmanlılar hərəkətə keçərək yükün daşınmasına mane oldular. Nəticədə Uzun Həsənin ordusu odlu silahsız qaldı.
Geri dönərkən Zeno Osmanlı imperiyasına əsir düşmək təhlükəsi ilə üzləşmiş, pulu o qədər tükənmişdir ki, yoluna davam edə bilmək üçün xidmətçilərindən birini qul kimi geridə buraxmışdır. Geri döndükdən sonra Polşa kralı , Müqəddəs Roma imperatoru və Macar kralı I Matyaş Korvinus ilə də ittifaq formalaşdırmağa çalışmış, lakin elə bir nəticə əldə edə bilməmişdir. Lakin o, I Matyaş tərəfindən 1474-cü ilin 20 aprelində cəngavər elan edilmişdir. O, Venesiyada Uzun Həsənin cavabını açıqlayarkən özünü "Möhtəşəm Domino Katerino Zeno" kimi təqdim etmişdir.
Sonrakı fəaliyyəti
22 avqust 1474-cü ildə Zeno Roma və Neapola göndərilən diplomatik heyətin tərkibinə daxil edilmiş, 8 avqust da təyin edildiyi ehtiyat qüvvələr hakimi vəzifəsini icra etməyə 1475-ci ilin yanvarında başlamışdır. 29 sentyabr 1476-cı ildə na təyin edilmiş, növbəti aylarda dəfələrlə ona rəhbərlik və ya inkvizitorluq etmiş, 1477-ci ilin may ayında Arsenalın patronu təyin edilmişdir Bu vəzifə çox mühüm vəzifə olmaqla birlikdə, ənənəvi olaraq Onlar Şurasının əvvəlki liderlərinə verilməkdə idi.
Zenonun 1478-ci ilin iyunundan əvvəl öldüyü bilinməkdədir. Onun ölüm səbəbinin vəba olduğu ehtimal edilir. O, Krociferi kilsəsində dəfn edilmişdir. Həyatı boyunca xeyli sayda əsərlər yazmış, əsərləri ölümündən sonra nəticəsi tərəfindən çap edilmişdir. Genişləndirilərək və redaktə edilərək 1558-ci ildə Nikolo Zeno tərəfindən çap edilən əsərinə Commentari adı verilmişdir. Zenonun səyyah kimi məşhur olması 1783-cü ildə tərəfindən fantastik əsərinin yazılmasına da Storia Curiosa ilham mənbəyi olmuşdur.
Qeydlər
- Zeno öz qeydlərində bildirir ki, onun arvadı Violantenin anası Eudoksiya Valenza Trabzon imperatoru IV İohannın qızı idi. Bu imperator eyni zamanda Teodora Dəspinənin də atası idi. Belə olduğu halda, Zenonun arvadı Dəspinənin bacısının qızı olurdu. Azərbaycan tarixçisi Yaqub Mahmudov da gümanki buna əsaslanaraq öz əsərində Zenonun qeydini olduğu kimi təqdim edir. Hər bir halda, tarixi sənədlər göstərir ki, Dəspinə imperatorun yeganə övladı idi. Eudoksiya üçün alternativ kimliklər iddia edilsə də, bunu qəti şəkildə sübut edəcək materiallar yoxdur. Məsələn, iddia edilmişdir ki, Eudoksiya IV İohannın yox, əslində onun atası IV Alekseyin qızıdır. Belə olduqda, o, Dəspinənin bacısı yox, bibisi olur və Violante də bacısının qızı yox, bibisinin qızı olur. Lakin müasir tarixçilər iddia edir ki, ümumiyyətlə Eudoksiya Komninlər sülaləsinə mənsub olmamış, ya yunan, ya da genuyalı olmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Tassini, 2009
- Staley, 2008. səh. 317
- Mazzon, 2020
- Caraci, 1937
- Mahmudov, 1986. səh. 12
- Mahmudov, 2012. səh. 99
- Başkan, 2015. səh. 40
- Başkan, 2015. səh. 42
- Yıldız, 2020. səh. 98
- Yıldız, 2020. səh. 110
- Yıldız, 2020. səh. 111
- Uzunçarşılı, 1988. səh. 91-92
- Zeno, 1558
Mənbə
- di Martino Mazzon. ZENO, Caterino. 2020.
- di Giuseppe Caraci. ZENO, Caterino. Enciclopedia Italiana. 1937.
- Niccolò Zeno. De i commentarii del viaggio in Persia di m. Caterino Zeno il K. & delle guerre fatte nell' imperio persiano, dal tempo di Vssuncassano in quà libri due : Et dello scoprimento dell'isole Frislanda, Eslanda, Engrouelanda, Estotilanda, & Icaria, fatto sotto il Polo artico, da due fratelli Zeni, m. Nicolò il K. e m. Antonio. Libro vno. Con vn disegno particolare di tutte le dette parte di Tramontana da lor scoperte. Venesiya. 1558.
- Mahmudlu Yaqub Mikayıl oğlu. Səyyahlar, kəşflər, Azərbaycan. Bakı: Təhsil. 2012. 296.
- Edgcumbe Staley. The dogaressas of Venice : The wives of the doges. London: T. W. Laurie. 2008.
- Giuseppe Tassini. Curiosità Veneziane. 2009.
- Yahya Başkan. DESPİNA HATUN’UN MEZARI MESELESİ. Malatya: İnönü Üniversitesi Uluslararsı Sosyal Bilimler Dergisi. 2015. 39–48.
- Murat Kaan Yıldız. Venedikli Diplomatlarca Kaleme Alınan Resmî Mektuplarda Akkoyunlu Askerî Gücü. Harp Tarihi Dergisi, Sayı 1. 2020. 95–124.
- Yaqub Mahmudov. Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə əlaqələri. Bakı. 1986.
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı. Osmanlı Tarihi. V. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 1988.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Katerina Zeno it Caterino Zeno Venesiya Venesiya italyan siyasetci ve Venesiya Respublikasinin diplomati Agqoyunlu hokmdari Uzun Hesenin yaninda Venesiya sefirliyi etmesi ile meshurdur Katerina Zenoit Caterino ZenogerbiDogum tarixi 12 iyul 1418Dogum yeri VenesiyaVefat tarixi 1478Vefat yeri VenesiyaVetendasligi VenesiyaHeyat yoldasi Violante KrispoAtasi Draqone Pietro ZenoAnasi Micele MorosiniMilliyyeti ItalyanDini KatolikIxtisasi DiplomatiyaFealiyyeti diplomat yazici sefirFealiyyet illeri 1448 1478Taninir Agqoyunlu dovletine etdiyi sefer ile Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiZeno 12 iyul 1418 ci ilde Venesiyada dunyaya gelmisdir O nin uzvu olaraq zadegan ailesinde dunyaya gelmisdi Atasi Draqone Pietro Zeno o 1430 anasi Anna Morosini idi Anna Morosini Venesiyanin bir muddet doju olmus Micele Morosininin qardasinin qizi idi Zenonun Antonio ve Nikolo adli iki qardasi Antonia adli bir bacisi olmusdur Bacisi 1439 cu ilde Antonio Zorzi ile evlenmisdir Katerino Zeno Venesiya elit cemiyyetine anasi ve dayilari vasitesiyle daxil edilmisdir Zeno 1445 ve 1446 ci illerde Isgenderiyye ve Tanais seherlerine teskil edilen ekspedisiyalarda istirak etmisdir 1448 ci illerden dovlet vezifeleri yerine yetirmeye baslamis 1448 1450 ci illerde kicik mehkemeler ucun dovlet muvekkilliyi etmis ve 1448 1455 ci bir nece defe illerde na secilmis ve 1450 ci ilde Venesiya seherinin hisselerinden biri olan San Markonun caposestieresi rehberi olmusdur 1453 cu ilde Nikolo Krisponun qizi Violante Krispi ile evlenmis bu evlilikden en azi bir oglu olmusdur 1457 ci ilde dogulan oglu Pietro Istanbul sefiri kimi fealiyyet gostermisdir Bundan basqa Zenonun bu evlilikden en azi iki qizi da olmusdur Adriana adli qizi Federiko Qradeniqo ile 1476 ci ilde evlenmis adi belli olmayan diger qizi ise lordu Leone di Sommaripa ile evlenmisdir Zenonun xidmetlerini ferqlendirmek ucun Venesiya Respublikasi 8 yanvar 1476 ci ilde onun her bir qizina 1500 dukat teqaud vermeye baslamisdir Onun Oktavian adli ikinci bir oglunun olub olmamasi meselesi deqiq bilinmemekdedir 1455 ci ilde Zeno Suriya ve Beyruta geden yolu maliyyelesdirmis 1463 cu ilde gemi kapitani olmus 1467 ci ilde ise mallarin transportuna nezaret eden ilam memuru vezifesinde calismisdir Agqoyunlu imperiyasinda sefirliyi Venesiya Cumhuriyyet Senati 2 dekabr 1463 cu ilde Fateh Sultan Mehmede qarsi Agqoyunlular ve Anadolu beylikleri ile ittifaqa girmek barede qerar qebul etmisdi Venesiya administrasiyasi 1464 cu ilden sonra Agqoyunlu sarayina bir nece elci de gondermisdi Bununla da Osmanlilarla bas verecek 16 illik muharibenin de baslangici qoyulmusdu 7 mart 1471 ci ilde evevlki iki namizedin teklifi redd etmesinden sonra Zeno Uzun Hesenin yanina Venesiya sefiri olaraq gonderildi Onun sefirliyi qarsisinda qoyulmus baslica tapsiriq Osmanli hokmdari II Mehmete qarsi iki dovletin ittifaqini qurmaq idi Onun sefirliye teyin edilmesinin bir diger sebebi ise arvadinin Uzun Hesenin arvadi olan Bizans sahzadesi Teodora Despine Xatunla olan qohumluq iddialari idi Lakin bu qohumulugun olub olmamasi ve ya hansi dereceye sahib olmasi hele de subut edilmemis qeyri mueyyen mesele olaraq qalmaqdadir Zeno oz seyahetnamesinde Despine Xatunun onunla maraqlandigini sohbet etdiyini ona oz qohumlarini sorusdugunu yazmisdir Zeno Venesiyaya dondukden sonra da Despinenin ailesi maraqlanmis ovladlari barede qeydler etmisdir O Despine Xatunun defn yeri barede yazmasindan basqa onun dini inanci ile de bagli qeydler etmisdir Despine dovrunun en inancli qadinlarindan biri idi ve buna bagli olaraq xristianliqdaki gozel inancini davam etdirirdi Her gun muqeddes axsam yemeyi ayinini Rum kilsesi usullarina gore teskil edir ozu de boyuk bir ixlas ile bunda istirak edirdi Eri de basqa bir dine mensub olmasina ve arvadinin dinine dusmen olmasina baxmayaraq bu meselede ona esla bir sey demeyir onu dinini terk etmeye mecbur etmirdi Dogrusu teeccublenecek olan sey nece olur da bunlarin bir birine uygunluq gosterirmesidir Zeno Uzun Hesenin sarayina 1472 ci ilin aprelinde catdi ve bir il yarim orada qaldi Bu zaman erzinde Uzun Hesenle yaxsi munasibet quran Zeno hemcinin onun ailesi ile de yaxsi elaqeler formalasdirdi O Uzun Hesenin qizlari ile birde 1473 cu ilde Sam seherinde gorusmusdur Onun seyleri neticesinde Uzun Hesen ile Venesiya arasinda ititfaq formalasdirilmis ve o Hesenin mektubu ile vetenine donmusdur Onun Agqoyunlu sarayindaki yerini Iosafat Barbaro ve Ambrozio Kontarini almisdir Zenonun 9 fevral 1472 ci il tarixli Venesiyaya gonderilmis mektubunda Iosafat Barbaronun yazdiqlarindan elave 100 e qeder mutexesis doyuscunun de gonderileceyi bilgisi verilmekdedir Zenonun 1472 ci ilin noyabrinda yazilmis bir mektubunda icinde iki muhendisin oldugu iki geminin 400 paund agirliginda alti eded boyuk top 10 eded 50 paund agirliginda top burunc ve demirden hazirlanmis 10 spingarde 1000 cellek barit 10 000 eded uzun demir nize 3000 qeder gulle 3000 qeder guclu kurek 2000 bel 1000 schiopettio getirdiyi bilinmekdedir Bu levazimatlar Trabzonun uygun bir yerinde Agqoyunlu numayendelerine teslim edilmeli idi Zenonun Venesiyaya yazdigi ve ya Uzun Hesenin italyan diline tercume edilerek gonderilmis mektublarinda Osmanli ile muharibe ile bagli etrafli melumatlar verilmekdedir Agqoyunlu serkerdelerinden Yusif Mirze ve Qaramanogullarindan Pir Ehmed bet basda Tokat olmaqla Anadoludaki muxtelif bolgeleri yagmalayaraq Osmanli ordularini meglubiyyete ugratmisdir Bursaya qeder yaxinlasan bu Turkmen ordusunu Sahzade Mustafa o 1474 ve Anadolu beylerbeyi Davud pasa o 1498 ancaq odlu silahlarin yardimi ile durdura bilmisdir Yuzif Mirzeden evvel Emir Omer bey rehberliyinde bir Agqoyunlu ordusunun Tokata hucum etdiyi lakin Sahzade Beyazide meglub olaraq Diyaberkire geri cekildiyi bilinmekdedir Bu meqamda Omer bey ile basqa mektublarda adi kecen Emir beyin eyni sexs oldugu bilinmekdedir Lakin Zeno seyahetnamesinde amarbei Giusultan Nichienizza deye kecmekdedir buna gore de bu iki sexsin eslind eyni adam oldugu subhelidir Zenonun yazdiqlarindan onun bacariqli bir serkerde oldugu dusunulmekdedir Bundas basqa Zeno onun 100 min neferlik orduya rehberlik etdiyi bunlarin bir qisminin italyan usulu suvariler kimi geyindiklerini digerlerinin de deri ve ya ipek zirehlere sahib oldugunu yazir Soz verilen silahlar Mersine catdirilsa da Osmanlilar herekete kecerek yukun dasinmasina mane oldular Neticede Uzun Hesenin ordusu odlu silahsiz qaldi Geri donerken Zeno Osmanli imperiyasina esir dusmek tehlukesi ile uzlesmis pulu o qeder tukenmisdir ki yoluna davam ede bilmek ucun xidmetcilerinden birini qul kimi geride buraxmisdir Geri dondukden sonra Polsa krali Muqeddes Roma imperatoru ve Macar krali I Matyas Korvinus ile de ittifaq formalasdirmaga calismis lakin ele bir netice elde ede bilmemisdir Lakin o I Matyas terefinden 1474 cu ilin 20 aprelinde cengaver elan edilmisdir O Venesiyada Uzun Hesenin cavabini aciqlayarken ozunu Mohtesem Domino Katerino Zeno kimi teqdim etmisdir Sonraki fealiyyeti 22 avqust 1474 cu ilde Zeno Roma ve Neapola gonderilen diplomatik heyetin terkibine daxil edilmis 8 avqust da teyin edildiyi ehtiyat quvveler hakimi vezifesini icra etmeye 1475 ci ilin yanvarinda baslamisdir 29 sentyabr 1476 ci ilde na teyin edilmis novbeti aylarda defelerle ona rehberlik ve ya inkvizitorluq etmis 1477 ci ilin may ayinda Arsenalin patronu teyin edilmisdir Bu vezife cox muhum vezife olmaqla birlikde enenevi olaraq Onlar Surasinin evvelki liderlerine verilmekde idi Zenonun 1478 ci ilin iyunundan evvel olduyu bilinmekdedir Onun olum sebebinin veba oldugu ehtimal edilir O Krociferi kilsesinde defn edilmisdir Heyati boyunca xeyli sayda eserler yazmis eserleri olumunden sonra neticesi terefinden cap edilmisdir Genislendirilerek ve redakte edilerek 1558 ci ilde Nikolo Zeno terefinden cap edilen eserine Commentari adi verilmisdir Zenonun seyyah kimi meshur olmasi 1783 cu ilde terefinden fantastik eserinin yazilmasina da Storia Curiosa ilham menbeyi olmusdur QeydlerZeno oz qeydlerinde bildirir ki onun arvadi Violantenin anasi Eudoksiya Valenza Trabzon imperatoru IV Iohannin qizi idi Bu imperator eyni zamanda Teodora Despinenin de atasi idi Bele oldugu halda Zenonun arvadi Despinenin bacisinin qizi olurdu Azerbaycan tarixcisi Yaqub Mahmudov da gumanki buna esaslanaraq oz eserinde Zenonun qeydini oldugu kimi teqdim edir Her bir halda tarixi senedler gosterir ki Despine imperatorun yegane ovladi idi Eudoksiya ucun alternativ kimlikler iddia edilse de bunu qeti sekilde subut edecek materiallar yoxdur Meselen iddia edilmisdir ki Eudoksiya IV Iohannin yox eslinde onun atasi IV Alekseyin qizidir Bele olduqda o Despinenin bacisi yox bibisi olur ve Violante de bacisinin qizi yox bibisinin qizi olur Lakin muasir tarixciler iddia edir ki umumiyyetle Eudoksiya Komninler sulalesine mensub olmamis ya yunan ya da genuyali olmusdur Hemcinin baxIosafat Barbaro Ambrozio KontariniIstinadlarTassini 2009 Staley 2008 seh 317 Mazzon 2020 Caraci 1937 Mahmudov 1986 seh 12 Mahmudov 2012 seh 99 Baskan 2015 seh 40 Baskan 2015 seh 42 Yildiz 2020 seh 98 Yildiz 2020 seh 110 Yildiz 2020 seh 111 Uzuncarsili 1988 seh 91 92 Zeno 1558Menbedi Martino Mazzon ZENO Caterino 2020 di Giuseppe Caraci ZENO Caterino Enciclopedia Italiana 1937 Niccolo Zeno De i commentarii del viaggio in Persia di m Caterino Zeno il K amp delle guerre fatte nell imperio persiano dal tempo di Vssuncassano in qua libri due Et dello scoprimento dell isole Frislanda Eslanda Engrouelanda Estotilanda amp Icaria fatto sotto il Polo artico da due fratelli Zeni m Nicolo il K e m Antonio Libro vno Con vn disegno particolare di tutte le dette parte di Tramontana da lor scoperte Venesiya 1558 Mahmudlu Yaqub Mikayil oglu Seyyahlar kesfler Azerbaycan Baki Tehsil 2012 296 Edgcumbe Staley The dogaressas of Venice The wives of the doges London T W Laurie 2008 Giuseppe Tassini Curiosita Veneziane 2009 Yahya Baskan DESPINA HATUN UN MEZARI MESELESI Malatya Inonu Universitesi Uluslararsi Sosyal Bilimler Dergisi 2015 39 48 Murat Kaan Yildiz Venedikli Diplomatlarca Kaleme Alinan Resmi Mektuplarda Akkoyunlu Askeri Gucu Harp Tarihi Dergisi Sayi 1 2020 95 124 Yaqub Mahmudov Azerbaycanin Avropa olkeleri ile elaqeleri Baki 1986 Ismail Hakki Uzuncarsili Osmanli Tarihi V Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari 1988