Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kandiya krallığı (it. Regno di Candia) — 1205-1212-ci illərdə Venesiya fəthindən 1645-1669-cu illərdə Kritin Osmanlılar tərəfindən fəthinə qədərki dövründə, Venesiya Respublikasının xarici müstəmləkəsi olan Krit adasının rəsmi adı idi. Bu ada o zamandan erkən müasir dövrə qədər paytaxtı İraklion adı ilə tanınırdı. Artan Osmanlı təhlükəsini nəzərə alaraq, xüsusilə də Kiprin süqutundan sonra, venesiyalılar adanın hərbi infrastrukturunun inkişafına - qalalar, körpülər və yolların bərpasına böyük diqqət ayırdılar. Şəkər və şərabın istehsal və ixracı iqtisadiyyat həyatında saxlanılırdı. Venesiya dövründə Krit iqtisadiyyatı, Venesiya kapitalist maşınının əvvəlki şöhrətinə baxmayaraq istismar olunan Yunan kəndlilərinin əməyinin aşağı effektivliyi həmçinin tabeliyində olan pravoslav yunan əhalisi ilə katolikliyi əhatə edən Venesiya azlığı arasında konfliktlərin artması səbəbindən tədricən tənəzzülə uğramışdır. Müəyyən mədəni qarşılıqlı əlaqəyə baxmayaraq, yunan əhalisi Venesiyalılar tərəfindən etibarsız və döyüş qabiliyyəti olmayan insanlar kimi xarakterizə edilirdi. Venesiya ilə Türklər arasındakı gedən uzun (70 illik) müharibə dövründə Krtin iqtisadi əhəmiyyətini tədricən sarsıtdı.
| müstəmləkə | |||||
| Kandiya krallığı | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Regno di Candia | |||||
| |||||
 Venesiya Respublikasının simvolu olan Müqəddəs Mark Aslan, Krit xəritəsinin keşiyində durur | |||||
  | |||||
| Paytaxt | İraklion | ||||
| Dilləri | Yunan dili, Venesiya, Krit və Latın dili | ||||
| Dövlət dini | Roma-Katolik kilsəsi(rəsmi) (məşhur) | ||||
| Valyuta | Dukat | ||||
| İdarəetmə forması | monarxiya | ||||
| {{{rəhbər_titulu}}} | |||||
| • 2012-2016(ilk) | Cakomo Tyepolo | ||||
| • 1667(son) | Cirolamo Battaca | ||||
| Tarixi | |||||
| • 1204 | Dördüncü Səlib Yürüşü | ||||
| • 1205 | Venesiya sessiyası | ||||
| • 1363–1368 | Krit qiyamı | ||||
| • 1570-1573 | Osmanlı-Venesiya müharibəsi | ||||
| • 1645-1669 | Krit müharibəsi | ||||
| • 1715 | Sahilyanı Krit adalarının Osmanlı tərəfindən işğalı | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Krit adası 1204-cü ilə qədər Bizans İmperiyasının bir hissəsi idi, lakin Dördüncü Səlib Yürüşü zamanı imperiya ləğv edildi və onun ərazisini yürüyüş liderləri arasında bölündü. Kritə ilk Bonifaci I Monferrat seçildi, lakin ada üzərində nəzarəti həyata keçirə bilmədiyi üçün qısa müddətdə Venesiya olan hüquqlarını 1000 gümüş marka satdı. 1204-cü ildə Girit Genuya respublikası tərəfindən fəth edildi, lakin 1205-ci ildə Venesiya qoşunları adanı işğal etdi. 1210-cu il müharibəsindən sonra ada nəhayət Venesiyanın tərkibinə qatıldı.
İnzibati bölgüsü
Venesiyalılar adanı Venesiya şəhərinin mahalları adında altı bölgəyə böldülər. Venesiya nəzarətində olan Tinos və Kritra adaları Kandiya krallığına birləşdirildi. XIV əsrin əvvəllərində bu regionlar Kritin dörd müasir prefekturası ilə eyni olan dörd əyaləti birləşdirildi.
Milli-azadlıq hərəkatı
Kritin yunan əhalisi 1261-ci ildə bərpa olunmuş Bizans imperiyası rəhbərlərinə və hakimiyyətə sadiqliyini qoruyub saxlamağa davam edirdi: məsələn, 1291-ci ildə II Paleoloq Andronik yerli kilsələrdən birinin məbədinin əsas rütbəsində xatırlanılır, baxmayaraq ki, həmin dövrə qədər ada 80 ildən çox venesiyalılar tərəfindən idarə olunurdu. Venesiya hökmranlığının ilk iki əsrində Nikeya İmperiyasının dəstəyi ilə tez-tez Roma katolik venesiyalılarına qarşı usyan edirdi. 1207-1368-ci illər arasında on dörd qiyam baş verir, bunlar arasında 1363-1368-ci illərdə son və əsas üsyan Yunan və katolik kolonistlərini Venesiyanın maliyyə tələblərinə qarşı birləşdirən Müqəddəs Tita qiyamı idi.
Türklərin hücumu
1571-ci ildə Kipr Osmanlı işğalından sonra, Krit Venesiyanın son əsas xarici mülkiyyətinə çevrildi. Respublikanın nisbi hərbi zəifliyi adanın zənginliyi və Şərqi Aralıq dənizinin su yollarını idarə edən strateji mövqeyi ilə birlikdə Osmanlı imperiyasının diqqətini cəlb etmişdi. Kriti fəth etmək üçün iki dövlət mübarizə etdi: Osmanlılar adanın çox hissəsini tez bir zamanda ələ keçirdilər, 1669-cu ilə qədər Osmanlı imperiyasını başqa yerlərə yönəldərək Osmanlı donanmasından üstün olan, Venesiya hərbi-dəniz donanmasının köməyi ilə Kandiyanı ala bilmədi. Venediklilərin əlində yalnız üç ada qaldıː Suda, Qramvusa və Spinalonqa. Dəniz müharibəsi dövründə Kandiyanı bərpa etmək cəhdləri uğursuz oldu və Kritdə olan Venesiya postları nəhayət 1715-ci ildə son Türkiyə-Venesiya-Avstriya müharibəsi zamanı türklər tərəfindən alındı.
İstinadlar
- "Венецианские мосты на Кипре". 2017-09-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-13.
- Greece, the Hidden Centuries: Turkish Rule from the Fall of Constantinople ... - Brewer David - Google Books
Xarici keçidlər
- David Abulafia. Enrico conte di Malta e la sua Vita nel Mediterraneo: 1203—1230, in In Italia, Sicilia e nel Mediterraneo: 1100—1400. 1987.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kandiya kralligi it Regno di Candia 1205 1212 ci illerde Venesiya fethinden 1645 1669 cu illerde Kritin Osmanlilar terefinden fethine qederki dovrunde Venesiya Respublikasinin xarici mustemlekesi olan Krit adasinin resmi adi idi Bu ada o zamandan erken muasir dovre qeder paytaxti Iraklion adi ile taninirdi Artan Osmanli tehlukesini nezere alaraq xususile de Kiprin suqutundan sonra venesiyalilar adanin herbi infrastrukturunun inkisafina qalalar korpuler ve yollarin berpasina boyuk diqqet ayirdilar Seker ve serabin istehsal ve ixraci iqtisadiyyat heyatinda saxlanilirdi Venesiya dovrunde Krit iqtisadiyyati Venesiya kapitalist masininin evvelki sohretine baxmayaraq istismar olunan Yunan kendlilerinin emeyinin asagi effektivliyi hemcinin tabeliyinde olan pravoslav yunan ehalisi ile katolikliyi ehate eden Venesiya azligi arasinda konfliktlerin artmasi sebebinden tedricen tenezzule ugramisdir Mueyyen medeni qarsiliqli elaqeye baxmayaraq yunan ehalisi Venesiyalilar terefinden etibarsiz ve doyus qabiliyyeti olmayan insanlar kimi xarakterize edilirdi Venesiya ile Turkler arasindaki geden uzun 70 illik muharibe dovrunde Krtin iqtisadi ehemiyyetini tedricen sarsitdi mustemlekeKandiya kralligiRegno di CandiaBayraq GerbVenesiya Respublikasinin simvolu olan Muqeddes Mark Aslan Krit xeritesinin kesiyinde durur 1205 1669Paytaxt IraklionDilleri Yunan dili Venesiya Krit ve Latin diliDovlet dini Roma Katolik kilsesi resmi meshur Valyuta DukatIdareetme formasi monarxiya rehber titulu 2012 2016 ilk Cakomo Tyepolo 1667 son Cirolamo BattacaTarixi 1204 Dorduncu Selib Yurusu 1205 Venesiya sessiyasi 1363 1368 Krit qiyami 1570 1573 Osmanli Venesiya muharibesi 1645 1669 Krit muharibesi 1715 Sahilyani Krit adalarinin Osmanli terefinden isgali Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiKrit adasi 1204 cu ile qeder Bizans Imperiyasinin bir hissesi idi lakin Dorduncu Selib Yurusu zamani imperiya legv edildi ve onun erazisini yuruyus liderleri arasinda bolundu Krite ilk Bonifaci I Monferrat secildi lakin ada uzerinde nezareti heyata kecire bilmediyi ucun qisa muddetde Venesiya olan huquqlarini 1000 gumus marka satdi 1204 cu ilde Girit Genuya respublikasi terefinden feth edildi lakin 1205 ci ilde Venesiya qosunlari adani isgal etdi 1210 cu il muharibesinden sonra ada nehayet Venesiyanin terkibine qatildi Inzibati bolgusuVenesiyalilar adani Venesiya seherinin mahallari adinda alti bolgeye bolduler Venesiya nezaretinde olan Tinos ve Kritra adalari Kandiya kralligina birlesdirildi XIV esrin evvellerinde bu regionlar Kritin dord muasir prefekturasi ile eyni olan dord eyaleti birlesdirildi Milli azadliq herekatiKritin yunan ehalisi 1261 ci ilde berpa olunmus Bizans imperiyasi rehberlerine ve hakimiyyete sadiqliyini qoruyub saxlamaga davam edirdi meselen 1291 ci ilde II Paleoloq Andronik yerli kilselerden birinin mebedinin esas rutbesinde xatirlanilir baxmayaraq ki hemin dovre qeder ada 80 ilden cox venesiyalilar terefinden idare olunurdu Venesiya hokmranliginin ilk iki esrinde Nikeya Imperiyasinin desteyi ile tez tez Roma katolik venesiyalilarina qarsi usyan edirdi 1207 1368 ci iller arasinda on dord qiyam bas verir bunlar arasinda 1363 1368 ci illerde son ve esas usyan Yunan ve katolik kolonistlerini Venesiyanin maliyye teleblerine qarsi birlesdiren Muqeddes Tita qiyami idi Turklerin hucumuVenesiya Xanya qalasinin goruntusu 1571 ci ilde Kipr Osmanli isgalindan sonra Krit Venesiyanin son esas xarici mulkiyyetine cevrildi Respublikanin nisbi herbi zeifliyi adanin zenginliyi ve Serqi Araliq denizinin su yollarini idare eden strateji movqeyi ile birlikde Osmanli imperiyasinin diqqetini celb etmisdi Kriti feth etmek ucun iki dovlet mubarize etdi Osmanlilar adanin cox hissesini tez bir zamanda ele kecirdiler 1669 cu ile qeder Osmanli imperiyasini basqa yerlere yonelderek Osmanli donanmasindan ustun olan Venesiya herbi deniz donanmasinin komeyi ile Kandiyani ala bilmedi Venediklilerin elinde yalniz uc ada qaldiː Suda Qramvusa ve Spinalonqa Deniz muharibesi dovrunde Kandiyani berpa etmek cehdleri ugursuz oldu ve Kritde olan Venesiya postlari nehayet 1715 ci ilde son Turkiye Venesiya Avstriya muharibesi zamani turkler terefinden alindi Istinadlar Venecianskie mosty na Kipre 2017 09 15 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 13 Greece the Hidden Centuries Turkish Rule from the Fall of Constantinople Brewer David Google BooksXarici kecidlerDavid Abulafia Enrico conte di Malta e la sua Vita nel Mediterraneo 1203 1230 in In Italia Sicilia e nel Mediterraneo 1100 1400 1987