Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II Pyotr və ya Pyotr Alekseyeviç (Rusca: Пётр Алексеевич) (d. 23 oktyabr 1715, Sankt-Peterburq – ö. 30 yanvar 1730, Moskva) — Rusiya imperatoru. Çareviç Aleksey Pyotroviçin (Böyük Pyotrun və onun ilk xanımı Yevdokiya Lopuxinanın oğlu) və Şarlotta Kristinanın övladıdır.
| II Pyotr | |
|---|---|
| Пётр II Алексеевич Романов | |
 | |
| 18 may 1727 – 30 yanvar 1730 | |
| Əvvəlki | I Yekaterina |
| Sonrakı | Anna İvanovna |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (14 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | Təbii çiçək |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | Aleksey Pyotroviç |
| Anası | Şarlotta Kristina |
| Ailəsi | Romanovlar sülaləsi |
| Dini | Şərqi pravoslav kilsəsi, şərqi ortodoks xristianlıq |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
İlk illəri
Pyotr Alekseyeviç 23 oktyabr 1715-ci ildə Sankt-Peterburqda dünyaya gəldi. Atası Böyük Pyotrun oğlu Aleksey Pyotroviç, anası isə alman əsilzadələrindən Şarlotta Kristina idi. Hələ 10 günlük ikən anası vəfat etdi. Atası isə babası tərəfindən dövlətə və çara xəyanətlə təqsirləndirildi və tutulduğu həbsxanada 1718-ci ildə vəfat etdi. Beləliklə, 3 yaşlı Pyotr və 4 yaşlı bacısı Nataliya yetim qaldı. Babaları Böyük Pyotr isə xəyanətlə günahlandırdığı yeganə oğlunun övladlarına da rəhm etmədi. Nəvələri ilə maraqlanmayan çar hər iki uşağı güclü nəzarət altında qapalı olaraq saxladı. İlk mürəbbiyələri isə saraydakı dərzi və şərab tacirinin xanımları idi. Yetkinlik yaşlarına çatdıqdan sonra isə macar əsilzadələrindən Yaniş Zaykinin himayəsində alındı.
1725-ci ildə babası Böyük Pyotr vəfat etdi və ikinci xanımı Yekaterina Alekseyevna taxta çıxdı. I Yekaterinanın səltənətə yüksəlməsində baş rolu oynayan Aleksandr Menşikov, dövlət məmurlarından alman əsilli Andrey Ostermanı gəncin ilk müəllimi olaraq təyin etdi. Gənc vəliəhd onun rəhbərliyi altında tarix, coğrafiya, riyaziyyat və əcnəbi dillər üzrə təhsil alsa da, təhsildən daha çox böyük ov mərasimləri və saray ziyafətləri ilə məşğul olurdu.
I Yekaterinanın səltənəti boyunca Pyotr dövlət məsələlərindən uzaq qaldı. Ancaq çariçanın 1727-ci ildə vəfatından sonra, iqtidardakı dövlət məmurları Böyük Pyotrun oğul şəcərəsindən olan yeganə nəvəsinin taxta çıxarılmasına qərar verdi. Moskva əhalisi və zadəganların dəstəyini alan Pyotr, xalasının əri olan Müqəddəs Roma imperatoru VI Karlın və Andrey Menşikovun səyləriylə 12 yaşında taxta çıxarıldı. Hətta taxta çıxarıldıqdan sonra Andrey Menşikovun qızı Mariyayla nişanlandı.
Səltənət illəri
I Yekaterinanın vəfatı və Pyotrun taxta çıxmasından sonra, Menşikov gənc imperatoru Vasilevskiy adasındakı şəxsi mülkünə dəvət etdi. Uzun müddət burada qalan imperator üzərində güclü nüfuz qazanan Menşikov qəddar bir diktatora çevrildi. Alman səfirinin qeydlərində bu vəziyyət "Böyük Pyotrdan belə bu qədər qorxulmurdu" olaraq əks olunur. Hətta imperatora əmrlər verdiyi, bacısı Nataliyaya verdiyi bir hədiyyəni geri aldığı, gənc imperatorun da cavab olaraq "Kimin imperator olduğunu görəcəksən, sən yoxsa mən" dediyi bilinir. Çox keçmədən Menşikov ağır xəstələndi və siyasi rəqibləri bu vəziyyətdən yararlandı. Müəllimi Andrey Ostermanın və Dolqorukov ailəsinin səyləriylə, Menşikov vəzifədən alındı və Sibirə sürgün edildi. Əlavə olaraq Menşikovun qızıyla olan nişan da ləğv edildi.
Dövlət məmurları, senat və saray əyanları imperatora sədaqət andı içdi. Ardından alman riyaziyyatçısı Kristo Qoldbak gənc imperatora müəllim olaraq təyin edildi. Olduqca hazır-cavab olan Pyotr babası kimi dikbaş və dəcəl bir uşaq idi. Üstəlik babası kimi uşaq yaşlarında taxta çıxarılmışdı. Buna baxmayaraq Pyotr babasından fərqli olaraq dövlət məsələləriylə maraqlanmırdı. O illərdə dövlət idarəsini əlində tutan senatda, demək olar ki, heç vaxt iştirak etməmişdi. Çarlığın donanması tərk edilmiş, ordu isə işğal edilən torpaqları tərk edirdi. Bu isə siyasi gərginliyə səbəb oldu.
Menşikovun devrilişi və bununla bağlı davam edən saray intriqalarının ardından, Aleksey Dolqorukov və oğlu İvan imperatorun ən yaxın adamına çevrildi. O dönəmin tarixçilərinə görə, çarın içki aludəçisi, müsrif və qadın düşkünü olmasına səbəb olan da məhz İvan Dolqorukov olmuşdur.
Pyotrun tacqoyma mərasimi 9 yanvar 1728-ci ildə Moskvada baş tutdu. Ancaq mərasimdən sonra da dövlət işlərindən uzaq durdu. Əcnəbi elçilərdən biri qeyd edir ki, "Bütün Rusiya fəlakətlə üzləşib. Heç kimə pul ödənmir. Hamı bacardığı qədər oğurluqla məşğuldur". Bundan başqa paytaxtın Sankt-Peterburqdan Moskvaya köçürülməsi də həm şəhər, həm də burada məskunlaşan zadəganlar üçün mənfi nəticələndi. Belə ki, babası Böyük Pyotr Sankt-Peterburqun böyük və təmtəraqlı bir şəhər olması üçün əlindən gələni etmişdi.
II Pyotr bəzi vaxtlar Sankt-Peterburqa gəlsə də, eyş-işrət dolu həyatından əl çəkmədi. Getdikcə Dolqorukov ailəsinin nüfuzu altına düşən gənc imperator, çox keçmədən 18 yaşlı Yekaterina Dolqorukovaya aşiq oldu. Əlbəttə ki, ailə imperator ailəsiylə qohum olmaq istəyirdi. Ancaq çarın bibisi Yelizaveta Petrovnanın gəlin namizədini sevməməsi nəticəsində cütlük bir-birindən uzaqlaşdı. Bütün bunlara baxmayaraq, toya mərasimi 30 yanvar 1730 tarixlərində baş tutacağı planlaşdırıldı.
Xəstəliyi və ölümü
Ancaq 1729-cu ilin dekabrında Pyotr ağır xəstələndi. 1730-cu ilin yanvarında baş tutan Müqəddəs Epifani mərasimindən sonra vəziyyəti daha da ağırlaşdı. Belə ki, mərasimin ertəsi günü saray həkimləri çara çiçək diaqnozu qoydu. Dolqorukov ailəsi imperatora Yekaterinanın vəliəhd olması barədə vəsiyyətnaməni imzalamağı planlaşdırsa da, ölüm yatağında olan imperatorun otağına giriş qadağan edildi. Huşsuz vəziyyətdə olan çar yaxın zamanlarda vəfat eədn bacısı Nataliyanın adını sayıqlayaraq vəfat etdi.
İmperator II Pyotr toyunun planlaşdırıldığı gün – 30 yanvar 1730 tarixində səhərə yaxın vəfat etdi. Cənazəsi Moskvadakı Arxangelski Kafedralında dəfn edildi. Taxta Böyük Pyotrun qardaşı və ortaq kralı V İvanın qızı Anna İvanovna çıxdı. Bununla da Romanovlar sülaləsinin kişi şəcərəsi sonlandı.
Mənbə
- Nicholas Riasanovsky, The History of Russia, page 250
- http://www.ingentaconnect.com/content/akiado/ssash/2004/00000049/f0020003/art00005 2015-09-26 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax II Pyotr deqiqlesdirme II Pyotr ve ya Pyotr Alekseyevic Rusca Pyotr Alekseevich d 23 oktyabr 1715 Sankt Peterburq o 30 yanvar 1730 Moskva Rusiya imperatoru Carevic Aleksey Pyotrovicin Boyuk Pyotrun ve onun ilk xanimi Yevdokiya Lopuxinanin oglu ve Sarlotta Kristinanin ovladidir II PyotrPyotr II Alekseevich RomanovRusiya cari imperatoru18 may 1727 30 yanvar 1730EvvelkiI YekaterinaSonrakiAnna IvanovnaSexsi melumatlarDogum tarixi 23 oktyabr 1715Dogum yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiVefat tarixi 30 yanvar 1730 14 yasinda Vefat yeri Moskva Moskva quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat sebebi Tebii cicekDefn yeri Arxangel kafedrali d Fealiyyeti siyasetciAtasi Aleksey PyotrovicAnasi Sarlotta KristinaAilesi Romanovlar sulalesiDini Serqi pravoslav kilsesi serqi ortodoks xristianliq Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIlk illeri Pyotr Alekseyevic 23 oktyabr 1715 ci ilde Sankt Peterburqda dunyaya geldi Atasi Boyuk Pyotrun oglu Aleksey Pyotrovic anasi ise alman esilzadelerinden Sarlotta Kristina idi Hele 10 gunluk iken anasi vefat etdi Atasi ise babasi terefinden dovlete ve cara xeyanetle teqsirlendirildi ve tutuldugu hebsxanada 1718 ci ilde vefat etdi Belelikle 3 yasli Pyotr ve 4 yasli bacisi Nataliya yetim qaldi Babalari Boyuk Pyotr ise xeyanetle gunahlandirdigi yegane oglunun ovladlarina da rehm etmedi Neveleri ile maraqlanmayan car her iki usagi guclu nezaret altinda qapali olaraq saxladi Ilk murebbiyeleri ise saraydaki derzi ve serab tacirinin xanimlari idi Yetkinlik yaslarina catdiqdan sonra ise macar esilzadelerinden Yanis Zaykinin himayesinde alindi 1725 ci ilde babasi Boyuk Pyotr vefat etdi ve ikinci xanimi Yekaterina Alekseyevna taxta cixdi I Yekaterinanin seltenete yukselmesinde bas rolu oynayan Aleksandr Mensikov dovlet memurlarindan alman esilli Andrey Ostermani gencin ilk muellimi olaraq teyin etdi Genc veliehd onun rehberliyi altinda tarix cografiya riyaziyyat ve ecnebi diller uzre tehsil alsa da tehsilden daha cox boyuk ov merasimleri ve saray ziyafetleri ile mesgul olurdu I Yekaterinanin selteneti boyunca Pyotr dovlet meselelerinden uzaq qaldi Ancaq caricanin 1727 ci ilde vefatindan sonra iqtidardaki dovlet memurlari Boyuk Pyotrun ogul seceresinden olan yegane nevesinin taxta cixarilmasina qerar verdi Moskva ehalisi ve zadeganlarin desteyini alan Pyotr xalasinin eri olan Muqeddes Roma imperatoru VI Karlin ve Andrey Mensikovun seyleriyle 12 yasinda taxta cixarildi Hetta taxta cixarildiqdan sonra Andrey Mensikovun qizi Mariyayla nisanlandi Seltenet illeri I Yekaterinanin vefati ve Pyotrun taxta cixmasindan sonra Mensikov genc imperatoru Vasilevskiy adasindaki sexsi mulkune devet etdi Uzun muddet burada qalan imperator uzerinde guclu nufuz qazanan Mensikov qeddar bir diktatora cevrildi Alman sefirinin qeydlerinde bu veziyyet Boyuk Pyotrdan bele bu qeder qorxulmurdu olaraq eks olunur Hetta imperatora emrler verdiyi bacisi Nataliyaya verdiyi bir hediyyeni geri aldigi genc imperatorun da cavab olaraq Kimin imperator oldugunu goreceksen sen yoxsa men dediyi bilinir Cox kecmeden Mensikov agir xestelendi ve siyasi reqibleri bu veziyyetden yararlandi Muellimi Andrey Ostermanin ve Dolqorukov ailesinin seyleriyle Mensikov vezifeden alindi ve Sibire surgun edildi Elave olaraq Mensikovun qiziyla olan nisan da legv edildi Dovlet memurlari senat ve saray eyanlari imperatora sedaqet andi icdi Ardindan alman riyaziyyatcisi Kristo Qoldbak genc imperatora muellim olaraq teyin edildi Olduqca hazir cavab olan Pyotr babasi kimi dikbas ve decel bir usaq idi Ustelik babasi kimi usaq yaslarinda taxta cixarilmisdi Buna baxmayaraq Pyotr babasindan ferqli olaraq dovlet meseleleriyle maraqlanmirdi O illerde dovlet idaresini elinde tutan senatda demek olar ki hec vaxt istirak etmemisdi Carligin donanmasi terk edilmis ordu ise isgal edilen torpaqlari terk edirdi Bu ise siyasi gerginliye sebeb oldu Mensikovun devrilisi ve bununla bagli davam eden saray intriqalarinin ardindan Aleksey Dolqorukov ve oglu Ivan imperatorun en yaxin adamina cevrildi O donemin tarixcilerine gore carin icki aludecisi musrif ve qadin duskunu olmasina sebeb olan da mehz Ivan Dolqorukov olmusdur Pyotrun tacqoyma merasimi 9 yanvar 1728 ci ilde Moskvada bas tutdu Ancaq merasimden sonra da dovlet islerinden uzaq durdu Ecnebi elcilerden biri qeyd edir ki Butun Rusiya felaketle uzlesib Hec kime pul odenmir Hami bacardigi qeder ogurluqla mesguldur Bundan basqa paytaxtin Sankt Peterburqdan Moskvaya kocurulmesi de hem seher hem de burada meskunlasan zadeganlar ucun menfi neticelendi Bele ki babasi Boyuk Pyotr Sankt Peterburqun boyuk ve temteraqli bir seher olmasi ucun elinden geleni etmisdi II Pyotr bezi vaxtlar Sankt Peterburqa gelse de eys isret dolu heyatindan el cekmedi Getdikce Dolqorukov ailesinin nufuzu altina dusen genc imperator cox kecmeden 18 yasli Yekaterina Dolqorukovaya asiq oldu Elbette ki aile imperator ailesiyle qohum olmaq isteyirdi Ancaq carin bibisi Yelizaveta Petrovnanin gelin namizedini sevmemesi neticesinde cutluk bir birinden uzaqlasdi Butun bunlara baxmayaraq toya merasimi 30 yanvar 1730 tarixlerinde bas tutacagi planlasdirildi Xesteliyi ve olumu Ancaq 1729 cu ilin dekabrinda Pyotr agir xestelendi 1730 cu ilin yanvarinda bas tutan Muqeddes Epifani merasiminden sonra veziyyeti daha da agirlasdi Bele ki merasimin ertesi gunu saray hekimleri cara cicek diaqnozu qoydu Dolqorukov ailesi imperatora Yekaterinanin veliehd olmasi barede vesiyyetnameni imzalamagi planlasdirsa da olum yataginda olan imperatorun otagina giris qadagan edildi Hussuz veziyyetde olan car yaxin zamanlarda vefat eedn bacisi Nataliyanin adini sayiqlayaraq vefat etdi Imperator II Pyotr toyunun planlasdirildigi gun 30 yanvar 1730 tarixinde sehere yaxin vefat etdi Cenazesi Moskvadaki Arxangelski Kafedralinda defn edildi Taxta Boyuk Pyotrun qardasi ve ortaq krali V Ivanin qizi Anna Ivanovna cixdi Bununla da Romanovlar sulalesinin kisi seceresi sonlandi MenbeNicholas Riasanovsky The History of Russia page 250 http www ingentaconnect com content akiado ssash 2004 00000049 f0020003 art00005 2015 09 26 at the Wayback Machine