II Fəribürz – Şirvanşahlar dövlətinin iyirmi üçüncü hökmdarı, Şirvanşah II Əfridunun oğlu.
II Fəribürz ibn II Əfridun | |
---|---|
Şirvanşahlar Dövlətinin XXIII hökmdarı | |
1200 – 1204 | |
Əvvəlki | Şahənşah ibn Mənuçöhr |
Sonrakı | I Fərruxzad |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum yeri | Şamaxı |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Şamaxı |
Atası | II Afridun ibn Mənuçöhr |
Dini | Sünni İslam |
Fəaliyyəti
Bəzi tədqiqatçılar Şirvanşahlar arasında II Fəribürzün olmasına şübhə ilə yanaşmışlar. II Fəribürz ibn II Əfridunun hakimiyyət dövründən akademik Dorna məlum olmayan bu Şirvanşahın mövcudluğunu qəti təsdiq edən sikkələr qalmışdır. Sikkənin üz tərəfində ənənəvi dini rəmz və xəlifə ən-Nasirlidin Allahın (h.575-622) (1180-1225)-ci illər) adı, əks tərəfində isə "əlməlik, əl-adil Cəlal əd-Dünya və-d-Din Fəribürz ibn Əfridun ibn Mənuçöhr, Şirvanşah" sözləri həkk olunmuşdur. Şirvanşahın adında sülalənin ən görkəmli nümayəndələrindən sayılan, sonralar tarixçilərin adına "böyük" təşbehi qoşduqları III Mənuçöhrün nəslindən olmasının qeyd edilməsi nəzərə çarpır. Mənuçöhrün ölümündən sonra gələn bütün Şirvanşahlar öz sikkələrində onun nəslindən olduqlarını göstərməyə başlamışlar. II Fəribürzün sikkələrində dəbdəbəli əl-adil, Cəlal əd- Dünya və-d-Din ləqəblərinin və Şirvanşah titulunun peyda olması sonuncu səlcuq sultanları ilə Eldəgəzlər arasında müharibələr getdiyi XII əsrin 90-cı illərində Şirvanşahın müstəqil olduğunu göstərir. XII əsrin 40-cı illərində Azərbaycanda yeni güclü Eldəgəz Atabəyləri sülaləsi bərqərar oldu. Qızıl Arslanla (h.582-587 (1187-1191)-ci illər) mübarizə aparan sonuncu səlcuq hökmdarı III Toğrul (h.571-590 (1176- 1194)-cı illər) 1194-cü ildə (h.567-596 (1172-1200-cı illər) vuruşmada öldürüldü. Eldəgəz Qızıl Arslan h.587 (1191)-ci ildə ismaililər tərəfindən öldürüldükdən sonra onun qardaşı oğlanları arasında ara müharibələri başlandı. Bu müharibələrdə səlcuqilər və Eldəgəzlərlə mübarizə aparan gürcü hökmdarları da iştirak edirdi. Görünür, Şirvanşahlar bu dövrdə xarici siyasi hadisələrdən və qohumluq münasibətlərində olduqları gürcü hökmdarları ilə ittifaqdan istifadə edərək istər səlcuq sultanlarının, istərsə də Eldəgəzlərin vassalı olmaqdan boyun qaçırırdılar. Ona görə də II Fəribürz ibn II Əfridunun sikkələrində səlcuq sultanının adına rast gəlinmir və Şirvanşahın ləqəb və titulları sadalanır. O, əmisı Şahənşahdan sonra - h.587 (1200/l)-ci ildən 600 (1204)-cü ilədək hökmranlıq etmişdir. Ondan sonra əmisi I Fərruxzad və onun oğlu I Güştasp hakimiyyət sürmüşlər. Şirvanşahlar arasında II Fəribürzün övladlarına rast gəlinmir.
Ailəsi
- Atası II Afridun ibn Mənuçöhr. Şirvanşah. Öldürülmüşdür.
- Əmisi I Axsitan. Şirvanşah. Taxta varis qoymadan ölmüşdür.
- Əmisi Şahənşah ibn Mənuçöhr. Şirvanşah.
- Əmisi Fəribürz. Atası Mənuçöhrün hakimiyyəti dövründə xəstələnib ölmüşdür.
- Bibisi Alçiçək Sultan. Atası Mənuçöhrün hakimiyyəti dövründə xəstələnib ölmüşdür.
- Əmisi Fərruxzad. Xələfi.
İstinadlar
- Пaxoмoв. Kpaткий кypc... c.38.
- Aл-Xycaйни, c.148-161.
- S. Aşurbəyli - Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Feriburz Sirvansahlar dovletinin iyirmi ucuncu hokmdari Sirvansah II Efridunun oglu II Feriburz ibn II EfridunSirvansahlar Dovletinin XXIII hokmdari1200 1204EvvelkiSahensah ibn MenucohrSonrakiI FerruxzadSexsi melumatlarDogum yeri SamaxiVefat tarixi 1204Vefat yeri SamaxiAtasi II Afridun ibn MenucohrDini Sunni IslamFealiyyetiBezi tedqiqatcilar Sirvansahlar arasinda II Feriburzun olmasina subhe ile yanasmislar II Feriburz ibn II Efridunun hakimiyyet dovrunden akademik Dorna melum olmayan bu Sirvansahin movcudlugunu qeti tesdiq eden sikkeler qalmisdir Sikkenin uz terefinde enenevi dini remz ve xelife en Nasirlidin Allahin h 575 622 1180 1225 ci iller adi eks terefinde ise elmelik el adil Celal ed Dunya ve d Din Feriburz ibn Efridun ibn Menucohr Sirvansah sozleri hekk olunmusdur Sirvansahin adinda sulalenin en gorkemli numayendelerinden sayilan sonralar tarixcilerin adina boyuk tesbehi qosduqlari III Menucohrun neslinden olmasinin qeyd edilmesi nezere carpir Menucohrun olumunden sonra gelen butun Sirvansahlar oz sikkelerinde onun neslinden olduqlarini gostermeye baslamislar II Feriburzun sikkelerinde debdebeli el adil Celal ed Dunya ve d Din leqeblerinin ve Sirvansah titulunun peyda olmasi sonuncu selcuq sultanlari ile Eldegezler arasinda muharibeler getdiyi XII esrin 90 ci illerinde Sirvansahin musteqil oldugunu gosterir XII esrin 40 ci illerinde Azerbaycanda yeni guclu Eldegez Atabeyleri sulalesi berqerar oldu Qizil Arslanla h 582 587 1187 1191 ci iller mubarize aparan sonuncu selcuq hokmdari III Togrul h 571 590 1176 1194 ci iller 1194 cu ilde h 567 596 1172 1200 ci iller vurusmada olduruldu Eldegez Qizil Arslan h 587 1191 ci ilde ismaililer terefinden olduruldukden sonra onun qardasi oglanlari arasinda ara muharibeleri baslandi Bu muharibelerde selcuqiler ve Eldegezlerle mubarize aparan gurcu hokmdarlari da istirak edirdi Gorunur Sirvansahlar bu dovrde xarici siyasi hadiselerden ve qohumluq munasibetlerinde olduqlari gurcu hokmdarlari ile ittifaqdan istifade ederek ister selcuq sultanlarinin isterse de Eldegezlerin vassali olmaqdan boyun qacirirdilar Ona gore de II Feriburz ibn II Efridunun sikkelerinde selcuq sultaninin adina rast gelinmir ve Sirvansahin leqeb ve titullari sadalanir O emisi Sahensahdan sonra h 587 1200 l ci ilden 600 1204 cu iledek hokmranliq etmisdir Ondan sonra emisi I Ferruxzad ve onun oglu I Gustasp hakimiyyet surmusler Sirvansahlar arasinda II Feriburzun ovladlarina rast gelinmir AilesiAtasi II Afridun ibn Menucohr Sirvansah Oldurulmusdur Emisi I Axsitan Sirvansah Taxta varis qoymadan olmusdur Emisi Sahensah ibn Menucohr Sirvansah Emisi Feriburz Atasi Menucohrun hakimiyyeti dovrunde xestelenib olmusdur Bibisi Alcicek Sultan Atasi Menucohrun hakimiyyeti dovrunde xestelenib olmusdur Emisi Ferruxzad Xelefi IstinadlarPaxomov Kpatkij kypc c 38 Al Xycajni c 148 161 S Asurbeyli Sirvansahlar dovleti Baki 2006 Sirvansahlar dovleti portaliHemcinin baxKesraniler Azerbaycan tarixi