Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xotin müqaviləsi, 9 oktyabr 1621-ci ildə Osmanlı imperiyası ilə Reç Pospolita arasında imzalanmış sülh müqaviləsidir. 1620-1621-ci illər Osmanlı-Reç Pospolita müharibəsini başa çatdıran müqavilədir.
| Xotin müqaviləsi | |
|---|---|
 Xotin qalası | |
| Müqavilənin tipi | Sülh müqaviləsi |
| İmzalanma tarixi | 9 oktyabr 1621 |
| İmzalanma yeri | Hotin Ukrayna |
| İmzalayanlar | II Osman III Zygmunt Waza |
| Tərəflər |  Reç Pospolita  Osmanlı imperiyası |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Reç Pospolita Valaxiya və Moldavianın işlərinə qarışdıqdan sonra Osmanlı imperiyası Reç Pospolitaya qarşı müharibə başlatdı. Sultan Gənc Osmanın komandanlığı altında 200 000 əsgərdən ibarət ordu Reç Pospolitanın əlindəki Hotin qalasını mühasirəyə aldı. Osmanlı ordusu dəfələrlə hücum etsə də, Hotin qalasını ala bilmədi. Qaraman bəylərbəyi Doğancı Ali Paşa, üç gün ərzində Hotin qalasının Dnepr çayından toplarla atəşə tutdu. Nəticə əldə edə bilmədikdə Polşa ordusunun üstünə yürüş başlandı. Ancaq güclü artilleriya atəşlərinə görə geri çəkilməli oldular. Demək olar ki, Polşa batalyonu ələ keçirilirdi, ancaq yeniçərilər müharibədən imtina edib yaxınlıqdakı kəndləri talan etməyə başladılar. Polşa əsgərləri fürsətdən istifadə edib əks hücuma keçdilər. Bu talanın səbəbi isə yeniçərilərin verilmiş bəxşişdən narazılığı ilə əlaqələndirilmişr. Qaraqaş Məhəmməd Paşa düşmən dəstəsinə hücum etdi. Lakin Ohrili Hüseyn Paşa yeniçərilərin itaətsizliyi səbəbindən əlavə qüvvələr göndərə bilmədi. Polşa ordusu da paşanı və onun qoşunlarını mühasirəyə aldı. Nəticədə Qaraqaş Məhəmməd Paşa döyüş meydanında öldürüldü. Yeniçərilərin hərəkətsizliyi səbəbi ilə basqınlarda müvəffəqiyyətli olmadı. Ayrıca Ohrili Hüseyni Paşanın yeniçəriləri “topal eşşəyin yerinə sağlam eşşəyi bağlayırıq” formasında təhqir etməsi və düşərgədən qaçarkən tutulan 20-25 ətrafında yeniçərinin edam edilməsi aranı qarışdırmış və yeniçərilərin Ohril Hüseyn Paşaya nifrətinə səbəb olmuşdur. Sonra da ekspedisiya əsnasında iğtişaş oldu. Yeniçərilərin bəhanələri “Biz aylarla mübarizə apardıq. Bir çox yoldaşımız şəhidlik şərbətini içdi. Buna baxmayaraq qələbə yoxdur! Çünki paşalarımız qabiliyyətsizdirlər. Bizi lazımsız yerə kafirlərə qırdırırlar. Qış gəlir. Səfər başa çatsın. Paytaxta qayıdaq. Şərtlər getdikcə ağırlaşır. Qış qapıdadır. Görüləsi iş məlumdur: gəlin paytaxta qayıdaq! Bundan əlavə, yeniçəriləri təhqir edən və düşmənə qırdıran Ohrili Hüseyn Paşanın işdən çıxarılmasını xahiş edirik! Ya tələblərimiz yerinə yetirilər, ya da hər kəs bu işin nəticələrinə görə hesab verər!” formasında sultan və paşaları təhdid etdilər. Reç Pospolita kralı III Zygmunt Waza israrla barışmaq istəyəndə də Gənc Osmanın etirazlarına baxmayaraq sülh müqaviləsi imzalandı. Bu müqavilənin bəzi şərtləri aşağıdakılardır:
- Krım tatarlarının Reç Pospolitaya basqınları qadağan ediləcək.
- Polşa kralı şəxsən kazakların Osmanlı imperiyasına hücumlarının qarşısını alacaq.
- Sərhədlərdə qurulan Reç Pospolita qalaları dağıdılacaq.
- Reç Pospolita; Transilvaniya Valaxiya və Moldovanın daxili işlərinə qarışmayacaq.
- Hotin qalası Osmanlı hakimiyyəti altındakı Moldovaya veriləcək.
- Reç Pospolitanın Osmanlıların himayəsi altında olan Krım xanlığına ödədiyi 40.000 qızıl vergisi davam edəcəkdir.
Hücumun uğursuz olmasına baxmayaraq Moldovanın təhlükəsizliyi təmin edildi. Kampaniya nəticəsində Ohrili Hüseyin Paşa vəzifəsindən azad edildi və yerinə Dilavər Paşa gəldi. II Osman Hotin qalası qarşısında döyüşmək istəməyən Yeniçərilər Palatasını ləğv edəcəyini açıqladı. Bu qərar onun öldürülməsi ilə nəticələndi.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xotin muqavilesi 9 oktyabr 1621 ci ilde Osmanli imperiyasi ile Rec Pospolita arasinda imzalanmis sulh muqavilesidir 1620 1621 ci iller Osmanli Rec Pospolita muharibesini basa catdiran muqaviledir Xotin muqavilesiXotin qalasiMuqavilenin tipi Sulh muqavilesiImzalanma tarixi 9 oktyabr 1621Imzalanma yeri Hotin UkraynaImzalayanlar II Osman III Zygmunt WazaTerefler Rec Pospolita Osmanli imperiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Rec Pospolita Valaxiya ve Moldavianin islerine qarisdiqdan sonra Osmanli imperiyasi Rec Pospolitaya qarsi muharibe baslatdi Sultan Genc Osmanin komandanligi altinda 200 000 esgerden ibaret ordu Rec Pospolitanin elindeki Hotin qalasini muhasireye aldi Osmanli ordusu defelerle hucum etse de Hotin qalasini ala bilmedi Qaraman beylerbeyi Doganci Ali Pasa uc gun erzinde Hotin qalasinin Dnepr cayindan toplarla atese tutdu Netice elde ede bilmedikde Polsa ordusunun ustune yurus baslandi Ancaq guclu artilleriya ateslerine gore geri cekilmeli oldular Demek olar ki Polsa batalyonu ele kecirilirdi ancaq yeniceriler muharibeden imtina edib yaxinliqdaki kendleri talan etmeye basladilar Polsa esgerleri fursetden istifade edib eks hucuma kecdiler Bu talanin sebebi ise yenicerilerin verilmis bexsisden naraziligi ile elaqelendirilmisr Qaraqas Mehemmed Pasa dusmen destesine hucum etdi Lakin Ohrili Huseyn Pasa yenicerilerin itaetsizliyi sebebinden elave quvveler gondere bilmedi Polsa ordusu da pasani ve onun qosunlarini muhasireye aldi Neticede Qaraqas Mehemmed Pasa doyus meydaninda olduruldu Yenicerilerin hereketsizliyi sebebi ile basqinlarda muveffeqiyyetli olmadi Ayrica Ohrili Huseyni Pasanin yenicerileri topal esseyin yerine saglam esseyi baglayiriq formasinda tehqir etmesi ve dusergeden qacarken tutulan 20 25 etrafinda yenicerinin edam edilmesi arani qarisdirmis ve yenicerilerin Ohril Huseyn Pasaya nifretine sebeb olmusdur Sonra da ekspedisiya esnasinda igtisas oldu Yenicerilerin behaneleri Biz aylarla mubarize apardiq Bir cox yoldasimiz sehidlik serbetini icdi Buna baxmayaraq qelebe yoxdur Cunki pasalarimiz qabiliyyetsizdirler Bizi lazimsiz yere kafirlere qirdirirlar Qis gelir Sefer basa catsin Paytaxta qayidaq Sertler getdikce agirlasir Qis qapidadir Gorulesi is melumdur gelin paytaxta qayidaq Bundan elave yenicerileri tehqir eden ve dusmene qirdiran Ohrili Huseyn Pasanin isden cixarilmasini xahis edirik Ya teleblerimiz yerine yetiriler ya da her kes bu isin neticelerine gore hesab verer formasinda sultan ve pasalari tehdid etdiler Rec Pospolita krali III Zygmunt Waza israrla barismaq isteyende de Genc Osmanin etirazlarina baxmayaraq sulh muqavilesi imzalandi Bu muqavilenin bezi sertleri asagidakilardir Krim tatarlarinin Rec Pospolitaya basqinlari qadagan edilecek Polsa krali sexsen kazaklarin Osmanli imperiyasina hucumlarinin qarsisini alacaq Serhedlerde qurulan Rec Pospolita qalalari dagidilacaq Rec Pospolita Transilvaniya Valaxiya ve Moldovanin daxili islerine qarismayacaq Hotin qalasi Osmanli hakimiyyeti altindaki Moldovaya verilecek Rec Pospolitanin Osmanlilarin himayesi altinda olan Krim xanligina odediyi 40 000 qizil vergisi davam edecekdir Hucumun ugursuz olmasina baxmayaraq Moldovanin tehlukesizliyi temin edildi Kampaniya neticesinde Ohrili Huseyin Pasa vezifesinden azad edildi ve yerine Dilaver Pasa geldi II Osman Hotin qalasi qarsisinda doyusmek istemeyen Yeniceriler Palatasini legv edeceyini aciqladi Bu qerar onun oldurulmesi ile neticelendi Istinadlar