Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hans Lüter (alm. Hans Luther;10 mart 1879[…], Berlin – 11 may 1962[…], Düsseldorf) — Alman dövlət xadimi, maliyyəçi və diplomat, Almaniya kansleri (1925-1926), Reyxsbank prezidenti (1930-1933).
| Hans Lüter | |
|---|---|
| alm. Hans Luther | |
 | |
 | |
| 15 yanvar 1925 – 12 may 1926 | |
| Əvvəlki | Vilhelm Marks |
| Sonrakı | Vilhelm Marks |
 | |
| 28 fevral – 12 mart 1925 | |
| Əvvəlki | Fridrix Ebert |
| Sonrakı | Valter Simons |
| 7 mart 1930 – 17 mart 1933 | |
| Əvvəlki | Hjalmar Schacht |
| Sonrakı | Hjalmar Schacht |
 | |
| 26 oktyabr 1925 – 25 yanvar 1926 | |
| Əvvəlki | Otto von Şlieben |
| Sonrakı | Peter Reinhold |
| |
| 6 oktyabr 1923 – 15 dekabr 1924 | |
| Əvvəlki | Rudolf Hilferding |
| Sonrakı | Otto von Şlieben |
| |
| 1 dekabr 1922 – 4 oktyabr 1923 | |
| Əvvəlki | Karl Müller |
| Sonrakı | Gerhard von Kanitz |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 10 mart 1879[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 11 may 1962[…](83 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, bankir, diplomat, vəkil |
| Dini | lüteranlıq |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | Hüquq və iqtisadiyyat, Maliyyə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Gəncliyi
Hans Lüter 1879-cu il martın 10-da Almaniyanın Berlin şəhərində anadan olub. 1897-ci ildə Leybniz Gimnaziyasını bitirdikdən sonra Cenevrə Universitetində hüquq fakültəsində təhsil almağa başlayır. Daha sonra Berlin və Kil universitetilərində əlavə təhsil alıb. Dövlət hüquq imtahanlarından fərqlənmə diplomu ilə keçmişdir. 1907-ci ilin martında asessor rütbəsi üçün imtahandan sonra Lüter Maqdeburq magistratında hüquq şöbəsinin müdiri təyin edildi. 1907-ci ildə birinci arvadı ilə evləndi. Onların dörd qızı var idi, onlardan ikisi körpəlikdə öldü. 1913-cü ilin fevralında Prussiya Şəhərlər İttifaqının kommersiya direktoru vəzifəsini tutdu. 1918-1922-ci illərdə Essen şəhərinin meri olub. Bu vəzifədə 1919-cu ildə texniki redaktor Heinrich Reisner, bankir Vilhelm von Valdthausen və kimyaçı Franz Fişer ilə birlikdə "Reyn-Vestfaliya Sənaye Zonasında Elm və Həyat Cəmiyyəti"ni təsis etdi. Sonradan, cəmiyyət bu gün Almaniyanın ən qədim müstəqil texniki təhsil institutu olan, baş ofisi Essendə, filialları Berlin və Münhendə olan Texnologiya Evinə (HDT) çevrildi. Hiperinflyasiyanın qarşısını alan pul islahatının həyata keçirilməsinə rəhbərlik etmişdir.
Kansler kimi
1925-ci ilin yanvarında “böyük koalisiya” dağıldıqdan sonra prezident Ebert Strezemanın tövsiyəsi ilə ona hökuməti qurmağı tapşırır. Lüter hökuməti Veymar Respublikasının ilk sağçı hökuməti oldu, onun tərkibinə Sosial Demokratlar daxil deyildi, lakin ilk dəfə Almaniya Milli Xalq Partiyasının (NNPP) nümayəndələri daxil oldular. Həmin ilin fevral ayının sonunda Ebertin ölümündən sonra o, 12 gün müvəqqəti prezident vəzifəsini icra etdi. O, 1925-ci il oktyabrın 5-dən 16-dək Lokarnoda keçirilən beynəlxalq konfransda iştirak edib və burada Lokarno müqavilələrini paraflayıb. Bu, "Lokarno böhranı"na səbəb oldu - oktyabrın 25-də UNPP nazirləri hökuməti tərk etdi və o, parlament çoxluğunu itirdi. Oktyabrın 26-da istefaya göndərilən millətçi fon Şlibenin əvəzinə o, maliyyə naziri vəzifəsini tutdu və bu vəzifəni 20 yanvar 1926-cı ilə qədər kansler vəzifəsi ilə eyni vaxtda icra etdi. 1925-ci il noyabrın 19-da onun kabineti Lokarno sazişləri imzalanmasından sonra istefa vermək qərarına gəldi. Noyabrın 27-də Reyxstaqdakı SPD fraksiyası müqavilələrin ratifikasiyasının lehinə səs verib, qərar 174 əleyhinə 291 səslə qəbul edilib. Nazirlər Kabineti dekabrın 5-də istefa verib. 1926-cı il yanvarın 13-də prezident Hindenburq Lüterə kabinet yaratmağı tapşırdı və bir həftə sonra kansler səlahiyyətlərini icra edən sosial demokratlar və millətçilər olmadan yeni mərkəzçi azlıq hökumətini təqdim etdi. 1926-cı il mayın 1-də hökumət səfirliklərə və konsulluqlara respublika bayrağı ilə yanaşı, yuxarı küncü kiçik qara-qırmızı-qızılı olan qara-ağ-qırmızı (imperiya bayrağının rəngləri) ticarət dəniz bayrağından istifadə etməyə icazə verdi. Bu, sosial-demokratların, həmkarlar ittifaqlarının və Reyxsbannerin qəzəbinə səbəb oldu, 12 may 1926-cı ildə Reyxstaq hökumətə töhmət verdi və Lüterin ikinci kabineti istefa verdi. 1929-1933-cü illərdə Almaniya Xalq Partiyasının üzvü olub, baxmayaraq ki, 1960-cı ildə çap etdirdiyi “Partiyasız siyasətçi” adlı xatirə kitabının adında partiyasızlığını vurğulayırdı.
Reyxsbank prezidenti
1930-cu il martın 7-də Reyxsbankın prezidenti Şaxt istefa verdiyini elan etdi və həmin günün axşam saatlarında hökumət Lüterin Reyxsbankın prezidenti təyin edilməsinin lehinə çıxış etdi. Kirayə markasının tətbiqindən bəri işgüzar dairələrdə böyük hörmət qazanmışdır. Martın 11-də Reyxsbankda Ümumi Şura onun bankın prezidenti vəzifəsinə namizədliyini təsdiqləyib. Bu vəzifədə o, deflyasiya strategiyasına sadiq qalıb. Sələfi Şaxta ilə müqayisədə o, zəif menecer sayılırdı və Reyxsbankın idarə heyətindən həddən artıq asılı idi. Onun bank karyerasının olmaması ilə bağlı tənqidlər də olub ki, bu da onun peşəkar uyğunluğuna şübhələr yaradıb. 1931-ci ilin yayında kredit böhranı ilə üzləşdi. “Qızıl bank qaydası”na uyğun olaraq, cəlb edilmiş kapitalın geri çəkilmə müddəti onun qaytarılma vaxtı ilə üst-üstə düşməlidir. Eyni qaydada valyuta axını olmadan xaricdən müddəti bitən kreditlərin çıxarılması maliyyə çatışmazlığına səbəb olardı. Bu faktlar əvvəlcədən məlum olsa da, hökumət və Reyxsbank belə bir vəziyyətə hazır deyildi. Böhranın mənşəyinə 1931-ci ilin mayında Avstriyada ən böyük özəl bankın dağılması və Birinci Dünya Müharibəsinin nəticələrindən sonra Almaniyanın təzminatları üzrə ödənişlərin gələcəyi ilə bağlı müzakirələr fonunda xarici kapitalın ölkəni tərk etməsi daxildir. Böhranın iqtisadi nəticələri acınacaqlı idi. Reyxsbankda qeydə alınmış xarici valyuta ayırmaları o qədər yüksək idi ki, qanunla qəbul edilən əhatə dairəsinə çatmaq mümkün olmadı. Müxtəlif maliyyə qurumları da çətinliklə üzləşdi. Məsələn, DANAT-Bank və Dresdner Bank müflis olduqlarını bəyan etməli oldular. Böhranı həll etmək üçün göstərilən bütün səylər nəticə vermədi. Nəhayət, siyasi müstəvidə bunun aradan qaldırılması üçün qətiyyətli tədbirlər tapıldı. Gələcəkdə böyük kreditlər götürmək istəyi ilə Adolf Hitlerin iş yerlərinin açılması proqramını dəstəklədi, lakin modernləşmə üçün daha çox kredit alınmasının əleyhinə çıxış etdi. 1933-cü ilin martında Reyxsbank rəhbərliyindən azad edildi. O, 1937-ci ilə qədər bu vəzifəni tutaraq ABŞ-a səfir təyin edilib. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Münhen Siyasi Elmlər İnstitutunun iqtisadiyyat üzrə fəxri professoru olub. 1953-1955-ci illərdə Almaniya Federativ Respublikası ərazisinin inzibati cəhətdən yenidən təşkili üzrə Bundestaqın qərarı ilə yaradılmış komitənin sədri olub.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- https://www.dhm.de/lemo/biografie/hans-luther.
- Hans Luther // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118575422 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Luther, Hans // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-21.
- https://24wiki.ru/Лютер,_Ганс[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hans Luter alm Hans Luther 10 mart 1879 Berlin 11 may 1962 Dusseldorf Alman dovlet xadimi maliyyeci ve diplomat Almaniya kansleri 1925 1926 Reyxsbank prezidenti 1930 1933 Hans Luteralm Hans Luther Almaniyanin dovlet kansleri15 yanvar 1925 12 may 1926EvvelkiVilhelm MarksSonrakiVilhelm MarksAlmaniyanin muveqqeti prezidenti28 fevral 12 mart 1925EvvelkiFridrix EbertSonrakiValter SimonsReyxsbank prezidenti7 mart 1930 17 mart 1933EvvelkiHjalmar SchachtSonrakiHjalmar SchachtAlmaniya dovletinin maliyye naziri26 oktyabr 1925 25 yanvar 1926EvvelkiOtto von SliebenSonrakiPeter ReinholdMNP sedrinin hokumetinde maliyye naziri6 oktyabr 1923 15 dekabr 1924EvvelkiRudolf HilferdingSonrakiOtto von SliebenAlmaniya Dovletinin Erzaq ve Kend Teserrufati Nazirleri1 dekabr 1922 4 oktyabr 1923EvvelkiKarl MullerSonrakiGerhard von KanitzSexsi melumatlarDogum tarixi 10 mart 1879 1879 03 10 Dogum yeri Berlin Brendenburq eyaleti d Prussiya Almaniya imperiyasiVefat tarixi 11 may 1962 1962 05 11 83 yasinda Vefat yeri Dusseldorf Simali Reyn Vestfaliya Qerbi AlmaniyaTehsili Humboldt adina Berlin Universiteti Cenevre Universiteti Kil UniversitetiFealiyyeti siyasetci bankir diplomat vekilDini luteranliqElmi fealiyyetiElm sahesi Huquq ve iqtisadiyyat Maliyye Vikianbarda elaqeli mediafayllarGencliyiHans Luter 1879 cu il martin 10 da Almaniyanin Berlin seherinde anadan olub 1897 ci ilde Leybniz Gimnaziyasini bitirdikden sonra Cenevre Universitetinde huquq fakultesinde tehsil almaga baslayir Daha sonra Berlin ve Kil universitetilerinde elave tehsil alib Dovlet huquq imtahanlarindan ferqlenme diplomu ile kecmisdir 1907 ci ilin martinda asessor rutbesi ucun imtahandan sonra Luter Maqdeburq magistratinda huquq sobesinin mudiri teyin edildi 1907 ci ilde birinci arvadi ile evlendi Onlarin dord qizi var idi onlardan ikisi korpelikde oldu 1913 cu ilin fevralinda Prussiya Seherler Ittifaqinin kommersiya direktoru vezifesini tutdu 1918 1922 ci illerde Essen seherinin meri olub Bu vezifede 1919 cu ilde texniki redaktor Heinrich Reisner bankir Vilhelm von Valdthausen ve kimyaci Franz Fiser ile birlikde Reyn Vestfaliya Senaye Zonasinda Elm ve Heyat Cemiyyeti ni tesis etdi Sonradan cemiyyet bu gun Almaniyanin en qedim musteqil texniki tehsil institutu olan bas ofisi Essende filiallari Berlin ve Munhende olan Texnologiya Evine HDT cevrildi Hiperinflyasiyanin qarsisini alan pul islahatinin heyata kecirilmesine rehberlik etmisdir Kansler kimi1925 ci ilin yanvarinda boyuk koalisiya dagildiqdan sonra prezident Ebert Strezemanin tovsiyesi ile ona hokumeti qurmagi tapsirir Luter hokumeti Veymar Respublikasinin ilk sagci hokumeti oldu onun terkibine Sosial Demokratlar daxil deyildi lakin ilk defe Almaniya Milli Xalq Partiyasinin NNPP numayendeleri daxil oldular Hemin ilin fevral ayinin sonunda Ebertin olumunden sonra o 12 gun muveqqeti prezident vezifesini icra etdi O 1925 ci il oktyabrin 5 den 16 dek Lokarnoda kecirilen beynelxalq konfransda istirak edib ve burada Lokarno muqavilelerini paraflayib Bu Lokarno bohrani na sebeb oldu oktyabrin 25 de UNPP nazirleri hokumeti terk etdi ve o parlament coxlugunu itirdi Oktyabrin 26 da istefaya gonderilen milletci fon Slibenin evezine o maliyye naziri vezifesini tutdu ve bu vezifeni 20 yanvar 1926 ci ile qeder kansler vezifesi ile eyni vaxtda icra etdi 1925 ci il noyabrin 19 da onun kabineti Lokarno sazisleri imzalanmasindan sonra istefa vermek qerarina geldi Noyabrin 27 de Reyxstaqdaki SPD fraksiyasi muqavilelerin ratifikasiyasinin lehine ses verib qerar 174 eleyhine 291 sesle qebul edilib Nazirler Kabineti dekabrin 5 de istefa verib 1926 ci il yanvarin 13 de prezident Hindenburq Lutere kabinet yaratmagi tapsirdi ve bir hefte sonra kansler selahiyyetlerini icra eden sosial demokratlar ve milletciler olmadan yeni merkezci azliq hokumetini teqdim etdi 1926 ci il mayin 1 de hokumet sefirliklere ve konsulluqlara respublika bayragi ile yanasi yuxari kuncu kicik qara qirmizi qizili olan qara ag qirmizi imperiya bayraginin rengleri ticaret deniz bayragindan istifade etmeye icaze verdi Bu sosial demokratlarin hemkarlar ittifaqlarinin ve Reyxsbannerin qezebine sebeb oldu 12 may 1926 ci ilde Reyxstaq hokumete tohmet verdi ve Luterin ikinci kabineti istefa verdi 1929 1933 cu illerde Almaniya Xalq Partiyasinin uzvu olub baxmayaraq ki 1960 ci ilde cap etdirdiyi Partiyasiz siyasetci adli xatire kitabinin adinda partiyasizligini vurgulayirdi Reyxsbank prezidenti1930 cu il martin 7 de Reyxsbankin prezidenti Saxt istefa verdiyini elan etdi ve hemin gunun axsam saatlarinda hokumet Luterin Reyxsbankin prezidenti teyin edilmesinin lehine cixis etdi Kiraye markasinin tetbiqinden beri isguzar dairelerde boyuk hormet qazanmisdir Martin 11 de Reyxsbankda Umumi Sura onun bankin prezidenti vezifesine namizedliyini tesdiqleyib Bu vezifede o deflyasiya strategiyasina sadiq qalib Selefi Saxta ile muqayisede o zeif menecer sayilirdi ve Reyxsbankin idare heyetinden hedden artiq asili idi Onun bank karyerasinin olmamasi ile bagli tenqidler de olub ki bu da onun pesekar uygunluguna subheler yaradib 1931 ci ilin yayinda kredit bohrani ile uzlesdi Qizil bank qaydasi na uygun olaraq celb edilmis kapitalin geri cekilme muddeti onun qaytarilma vaxti ile ust uste dusmelidir Eyni qaydada valyuta axini olmadan xaricden muddeti biten kreditlerin cixarilmasi maliyye catismazligina sebeb olardi Bu faktlar evvelceden melum olsa da hokumet ve Reyxsbank bele bir veziyyete hazir deyildi Bohranin menseyine 1931 ci ilin mayinda Avstriyada en boyuk ozel bankin dagilmasi ve Birinci Dunya Muharibesinin neticelerinden sonra Almaniyanin tezminatlari uzre odenislerin geleceyi ile bagli muzakireler fonunda xarici kapitalin olkeni terk etmesi daxildir Bohranin iqtisadi neticeleri acinacaqli idi Reyxsbankda qeyde alinmis xarici valyuta ayirmalari o qeder yuksek idi ki qanunla qebul edilen ehate dairesine catmaq mumkun olmadi Muxtelif maliyye qurumlari da cetinlikle uzlesdi Meselen DANAT Bank ve Dresdner Bank muflis olduqlarini beyan etmeli oldular Bohrani hell etmek ucun gosterilen butun seyler netice vermedi Nehayet siyasi mustevide bunun aradan qaldirilmasi ucun qetiyyetli tedbirler tapildi Gelecekde boyuk kreditler goturmek isteyi ile Adolf Hitlerin is yerlerinin acilmasi proqramini destekledi lakin modernlesme ucun daha cox kredit alinmasinin eleyhine cixis etdi 1933 cu ilin martinda Reyxsbank rehberliyinden azad edildi O 1937 ci ile qeder bu vezifeni tutaraq ABS a sefir teyin edilib Ikinci Dunya Muharibesinden sonra Munhen Siyasi Elmler Institutunun iqtisadiyyat uzre fexri professoru olub 1953 1955 ci illerde Almaniya Federativ Respublikasi erazisinin inzibati cehetden yeniden teskili uzre Bundestaqin qerari ile yaradilmis komitenin sedri olub IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 https www dhm de lemo biografie hans luther Hans Luther Encyclopaedia Britannica ing Deutsche Nationalbibliothek Record 118575422 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Luther Hans Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Arxivlenmis suret 2023 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 21 Arxivlenmis suret 2023 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 21 https 24wiki ru Lyuter Gans olu kecid