Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gülhüseyn Hüseyn oğlu Abdullayev və ya Gülhüseyn Hüseynoğlu (16 oktyabr 1923, Mollaoba – 8 iyul 2013, Bakı) — azərbaycanlı yazıçı, nasir, ədəbiyyatşünas, 1958-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor (1988), Azərbaycanın Xalq yazıçısı (2005). Antisovet "İldırım" təşkilatının qurucularından biri.
| Gülhüseyn Hüseynoğlu | |
|---|---|
| Gülhüseyn Hüseyn oğlu Abdullayev | |
 | |
| Doğum adı | Gülhüseyn Abdullayev |
| Doğum tarixi | 16 oktyabr 1923 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 8 iyul 2013 (89 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | yazıçı |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili |
| İlk əsəri | "Ana" hekayəsi (1944) |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Gülhüseyn Hüseynoğlu Azərbaycan ədəbiyyatında orta nəslə mənsub görkəmli ədiblərdən biridir. O, öz saf, səmimi, təbii hiss, həyacanlarını bədii sözün qüdrətilə həmişə oxucularına demiş, onları düşündürmüş ruhunu və zövqünü oxşamışdır.
Gülhüseyn Hüseynoğlu yaradıcılığa başladığı zamandan oxucuların rəğbətini qazanmış, öz imzasını oxucularına sevdirə bilmişdir. Görkəmli söz ustası Gülhüseyn Hüseynoğlu Azərbaycan ədəbiyyatına mənsur şeir janrını gətirib.
G. Hüseynoğlu yaradıcılığının dəyərli cəhətləri barədə saatlarla, günlərlə, danışmaq olar. Onun əsərlərinin hamısı məhz insana xidmət, onun əqli və bədii zövqü cəhətdən inkişafına yardım məqsədilə qələmə alınmışdır. Bir sözlə G. Hüseynoğlunun yaradıcılıq fəaliyyətinə nəzər salsaq onun nə qədər keşməkeşli, zəngin xatirələrlə dolu yaradıcılıq və həyat yolu keçdiyinin şahidi olarıq. Həyat və yaradıcılığı Gülhüseyn Hüseynoğlu 16 oktyabr 1923-cü ildə Masallı rayonunun Mollaoba kəndində anadan olub. O, kiçik yaşlarında ikən ailəsi ilə birlikdə Bakıya köçüb və burada 1942-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) filologiya fakültəsinə qəbul olub. 1947-ci ildə ali təhsilini başa vuran Gülhüseyn Hüseynoğlu elə həmin il universitetin aspiranturasına daxil olub, lakin şəxsiyyətə pərəstiş dövründə həbs olunub, 25 il azadlıqdan məhrum edilib.
1942-ci ildə sovet rejimi ilə mübarizə aparmaq və Azərbaycanın müstəqilliyini əldə etmək üçün yaradılmış antisovet "İldırım" təşkilatının qurucularından biri olub. Təşkilatın məqsədləri Azərbaycanın müstəqilliyini əldə etmək, 1937–1938-ci illərdə həbs olunub xalq düşməni kimi damğalanan və Sibirə göndərilib güllələnən yazıçıların işinə yenidən baxılmasına, onlara bəraət verilməsinə nail olmaq və Azərbaycan türkcəsini dövlət dili səviyyəsinə qaldırmaq idi. Təşkilatın qurucularından olan İsmixan Rəhimov, daha sonra Gülhüseyin Hüseynoğlu və digərlərini həbs edirlər. Ali Məhkəmənin qərarıyla onlardan üçünə güllələnmə cəzası verilir. O illərdə güllələnmə hökmü müvəqqəti götürüldüyündən hökm 25 il həbslə əvəzlənir. Yazıçı həmin üç nəfərdən biri kimi Sibirə sürgün edilir. Apardığı azadlıq hərəkatına görə Tayşet və Bodaybo arasında 7 il ağac kəsməyə məhkum olunur. Nəhayət, Stalin öləndə bir çox məsələlər kimi bu işə də yenidən baxmağa qərar verilir və 1955-ci ilin mayında "İldırım"çılar evlərinə qayıdırlar. O, 1956-cı ildə tam bəraət qazanıb Azərbaycan Dövlət Universitetinin aspiranturasına bərpa edilib. Bundan sonra onun sakit, dinc həyatı başlanır.
Əmək fəaliyyətinə hələ tələbə ikən, 1942-ci ildə "Kommunist" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi olaraq başlayan Gülhüseyn Hüseynoğlu 1945–1947-ci illərdə "Ədəbiyyat qəzeti" redaksiyasında, 1947–1948-ci illərdə isə Gənc Tamaşaçılar Teatrının pedaqoji şöbəsində işləyib. O, 1957-ci ildən etibarən taleyini Azərbaycan Dövlət Universiteti ilə bağlayıb, filologiya fakültəsinin müasir Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasında müəllim, baş müəllim, dosent və professor vəzifələrində çalışaraq, ömrünün yarım əsrdən artıq bir dövrünü ölkəmizdə təhsilin inkişafına həsr edib. Görkəmli söz ustası 1958-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Yazıçılar İttifaqının V qurultayından ömrünün sonunadək birliyin idarə heyətinin üzvü və nəsr bölməsinin rəhbəri olmuşdur. İndiyədək otuza yaxın kitabı kütləvi tirajla buraxılmışdır.
Müasir Azərbaycan nəsrinin tanınmış nümayəndələrindən olan Gülhüseyn Hüseynoğlu 1944-cü ildən etibarən ədəbi yaradıcılığa başlayıb, yetmiş ilə yaxın müddət ərzində ədəbiyyatımızın inkişafı naminə çalışıb. Onun özünəməxsus üslubu ilə seçilən əsərləri müasirlərimizin həyatını, mənəvi aləmini dolğun əks etdirir. Nasir 69 ilin 8 ilini özündən aslı olmayaraq həbsxana və Stalin düşərgəsində əzab, sıxıntı içərisində keçirmişdir. 8 ildə o, yazmaq imkanından məhrum olsa da dərindən müşahidəçilik qabiliyyətinin gördüklərini saf-çürük eləmək, gələcək bədii ümumiləşdirmələrinə lazım olacaq zəngin həyat təcrübəsi qazanmaq ixtiyarını ondan heç kəs ala bilməmişdir.
Gülhüseyn Hüseynoğlu şairliyi, yazıçılığı ilə yanaşı bütün yaradıcılığını həm də Mikayıl Müşfiqin tədqiqatına həsr edib. Müşfiqin yaradıcılıq aləmi, onun özünəməxsus şair fərdiyyəti ilk dəfə Gülhüseyn müəllimin dissertasiyasında öz həllini tapıb. O, Müşfiq vurğunu idi. Müşfiqin şeirlərindən çox ilham almışdı. 8 il Sibirin ən şaxtalı, çətin yerlərində olan, qayıtdıqdan sonra heç vaxt əyilməyən o cür möhkəm kişinin yeganə kövrək yeri Mikayıl Müşfiq olub. Çox heyfslənirdi ki, bu cavan yaşında insan bu qədər yaratdı və cavan yaşında da getdi. Yəni, yaşasaydı, daha çox yazıb-yarada bilərdi. Hətta bir dəfə Müşviqi xatırlayarkən ağlayaraq deyib, Müşviq sən indi mənim oğlum yaşındasan. O, Müşfiqin əsərlərinin nəşrinə də qayğısını əsirgəmədi.
Gülhüseyn Hüseynoğlu ədəbiyyatımızda mənsur şeirin ilk və dəyərli nümunələrini yaradıb. Azərbaycan nəsrində bədii-poetik struktur baxımından yeni olan bir janrda meydana gətirilən həmin əsərlər ədəbi tənqidin diqqətini daim özünə cəlb edib və həmişə təqdirlə qarşılanıb.
Gülhüseyn Hüseynoğlu ilk hekayəsi "Ana"dan (1944), ilk mənsur şeiri "Bənövşə əfsanəsi"dən (1946) başlayaraq, ilhamlı fədakar yaradıcılıq yollarında özünəməxsus addımlarla irəliləməyə başlamışdır. M. Müşfiq barədə elmi monoqrafik əsərin, çoxlu tədqiqat xarakterli məqalələrin müəllifidir. Oçerk, povest və elmi-tədqiqat əsərləri yazsa da, bədii yaradıcılığında mənsur şeir və hekayə başlıca yer tutur. Azərbaycan ədəbiyyatında mənsur şerin yaradıcısı kimi tanınır.
Yazıçının "Nigaranşılığın sonu", "Ay nur çiləyəndə", "Mənsur şeirlər", "İtmiş keçi", "İnsan", "Gözəl", Sübh çağı", "Mücrü", "Seçilmiş əsərləri", "Ömrümüz boyu", "Qatar gedir", "Çətin yol", "Yana-yana", "Məhəbbətdirmi bu?", "Müşfiqin yolu", "Müsfiq", "Etiraf", Bir ömrün çıraqları" adlı bədii kitabları, monoqrafiyası, dərs vəsaiti və yüzlərcə elmi-publistik məqalələri geniş oxucu kütləsi tərəfindən maraqla qarşılanmışdır. Həmin kitablar görkəmli yazıçının çətin və şərəfli bir yaradıcılıq yolu keçdiyinə gözəl sübutdur.
Şair və yazıçılarımızdan Səməd Vurğun, Mehdi Hüseyn, Rəsul Rza, Mir Cəlal, İsmayıl Şıxlı, Sabir Rüstəmxanlı, rus yazıçılarından Konstantin Fedin, Viktor Telpuqov, tənqidçi və ədəbiyyatşunaslar Məhəmmər Arif, Əkrəm Cəfər, Kamal Talıbzadə, Bəkir Nəbiyev, Firidun Hüseynov, Ağamusa Axundov, Pənah Xəlilov, Musa Adilov və onlarca başqaları Gülhüseyn Hüseynoğlunun yaradıçılıq yolu, dəst-xəttinin özünəməxsusluğu, ədəbiyyatımızdakı mövqeyi barədə bəhs acmışdılar. Sitatlar:
Akademik Aslan Aslanov: "Gülhüseyn Hüseynoğlunun əsərlərində irəliyə sürdüyü, təbliğ etdiyi fikirlərlə özünün şəxsiyyəti arasında tam bir uyğunluq vardır. İnsana hörmət, bütövlük, nəciblik və paklıq onun şəxsiyyətinin ən səciyyəvi xüsusiyyətləridir. Onun bir yazıçı kimi təbliğ etdiyi fikirlərinin oxucuların qəlbinə dərhal yol tapmasında, bizcə, bunun da böyük rolu vardır".
Professor Mir Cəlal: "Gülhüseyn heç kimə bənzəməyən, özünün dəsti-xətti, üslubu olan, həmişə axtaran, poetik kəşflər edən, özünə tələbkar, əsərləri üzərində zərgər dəqiqliyi ilə işləyən, oxucusuna və ümumən ədəbiyyata hörmət bəsləyən, az yazmağı, mənalı yazmağı sevən yazıçıdır".
Şair Sabir Rüstəmxanlı: "Gülhüseyn Hüseynoğlu — hekayələrində sakit, təmkinli yazı manerası olan, konkret detallarla danışan, ciddi, realist yazıçıdır. O, artıq təfərrüatdan, yersiz ricətlərdən qaçır, mövzunun baş ideyasını həssaslıqla qabardır. Balaca bir hekayədə iri əsərlərə bəs edə biləcək zəngin həyat materialını sığışdırır. Surətlərin mənəvi-psixoloji aləmini dərindən duyur və göstərir. Bu sözlər onun uşaq və valideynlərə həsr olunan əsərlərinə də aiddir, satirik hekayələrinə də".
Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında xidmətlərinə görə Gülhüseyn Hüseynoğlu bir sıra mükafatlara və təltiflərə, o cümlədən 2005-ci ildə "Xalq Yazıçısı" fəxri adına layiq görülmüşdür. O, 2002-ci ildən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü idi. Tanınmış nasir, istedadlı ədəbiyyatşünas, mahir pedaqoq və səmimi insan Gülhüseyn Hüseynoğlunun işıqlı xatirəsi onu tanıyanların qəlbində hər zaman yaşayacaq.
Gülhüseyn Hüseynoğlu 2013-cü il iyulun 8-də vəfat edib.
Təhsili
3–4 yaşındaikən ailəsi Bakıya köçdüyündən orta təhsilini burda almışdır. 1947-ci ildə ADU-nun filologiya fakültəsini bitirmişdir. aspiranturaya qəbul olunmuş, lakin şəxsiyyətə pərəstiş dövründə həbs edilmiş, 25 il azadlıqdan məhrum olunmuşdur. 1956-cı ildə ona tam bəraət verilmiş, aspiranturaya bərpa edilmişdir.
Fəaliyyəti
Əmək fəaliyyəti
Əmək fəaliyyətinə hələ tələbə ikən, 1942-ci ildə "Kommunist" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi olaraq başlayan Gülhüseyn Hüseynoğlu 1945–1947-ci illərdə "Ədəbiyyat qəzeti" redaksiyasında, 1947–1948-ci illərdə isə Gənc Tamaşaçılar Teatrının pedaqoji şöbəsində işləmişdir.
Mikayil Müşfiq adina 18 N-li məktəbdə dərs demişdir.
Elmi fəaliyyəti
1957-ci ildə Universitetdə müəllim saxlanmışdır. Universitetin Filologiya fakültəsində Müasir Azərbaycan Sovet ədəbiyyatı kafedrasında müəllim, baş müəllim, dosent və professor vəzifələrində çalışmışdır.
M. Müşfiq barədə elmi monoqrafik əsərin, çoxlu tədqiqat xarakterli məqalələrin müəllifidir. O, şəxsiyyətə pərəstişin ilk qurbanlarından olan Mikayıl Müşfiq haqqında ilk monoqrafiyanın, ilk dissertasiyanın və ali məktəblər üçün ilk dərs vəsaitinin müəllifidir.
Ədəbi fəaliyyəti
"Ana" adlı ilk hekayəsi 1944-cü ildə, "Bənövşə əfsanəsi" adlı ilk mənsur şeiri isə 1946-cı ildə işıq üzü görmüşdür. Gülhüseyn Hüseynoğlu ədəbiyyatımızda mənsur şerin ilk nümunələrini yaratmışdır.
M. Müşfiq barədə elmi monoqrafik əsərin, çoxlu tədqiqat xarakterli məqalələrin müəllifidir. Oçerk, povest və elmi-tədqiqat əsərləri yazsa da, bədii yaradıcılığında mənsur şeir və hekayə başlıca yer tutur. Azərbaycan ədəbiyyatında mənsur şerin yaradıcısı kimi tanınır.
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının V qurultayından idarə heyətinin üzvü olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin X qurultayında birliyin nəsr bölməsinin rəhbəri seçilmişdir. Əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. İndiyədək otuza yaxın kitabı kütləvi tirajla buraxılmışdır.
"İldırım" təşkilatı
Antisovet İldırım təşkilatı – 1942-ci ildə sovet rejimi ilə mübarizə aparmaq və Azərbaycanın müstəqilliyini əldə etmək üçün qurulmuşdu. Məqsədləri Azərbaycanı Sovetlər Birliyindən ayırmaq, Azərbaycanın müstəqilliyini əldə etmək, 1937–1938-ci illərdə həbs olunub xalq düşməni kimi damğalanan və Sibirə göndərilib güllələnən yazıçıların işinə yenidən baxılmasına, onlara bəraət verilməsinə nail olmaq, Azərbaycan türkcəsini dövlət dili səviyyəsinə qaldırmaq idi. Təşkilatda daxilində yeganə yazıçı olan Gülhüseyn Hüseynoğlu xalq içində təbliğat işi aparmalı idi. Sonralar təşkilat üzvləri qərara gəlirlər ki, o zamanın öndə gedən sovet şairi Səməd Vurğuna azərbaycanlı olduğunu əsas götürərək məktub yazıb dəstək istəsinlər. G. Hüseynoğlunun diktəsilə İsmixan Rəhimov çap hərflərinə bənzər bir xətdə məktub yazır. Ümid edir ki, "Dönməzlər" imzasıyla yazılmış bu məktub əl hərflərilə yazılmadığından, ələ keçsə, xəttini tanımayacaqlar. Sən demə, yanılırmış. Səməd Vurğuna qohumları vasitəsilə məktub göndəriləndən bir sürə sonra şair onları ələ verir. 1945-ci ildə universitetlərdə bütün tələbələrin xətlərini yoxlama yazı işi bəhanəsilə əldə edirlər. Xəttatlıq elmi Sovetlər Birliyində elə inkişaf edibmiş ki, İsmixanın xəttini minlərlə tələbə arasından tanıyırlar. 9 ay izləyəndən sonra onu, daha sonra G. Hüseynoğlunu və digərlərini həbs edirlər. Ali Məhkəmənin qərarıyla onlardan üçünə (İsmixan Rəhimov, Gülhüseyn Hüseynoğlu, ) güllələnmə cəzası verilir. O illərdə güllələnmə hökmü müvəqqəti götürüldüyündən hökm 25 il həbslə əvəzlənir. Digərləri isə 10 il həbs cəzasına məhkum edilirlər. Tanınmış romançı həmin üç nəfərdən biri kimi Sibirə sürgün edilir. Apardığı azadlıq hərəkatına görə, Tayşet və Bodaybo arasında 7 il ağac kəsməyə məhkum olunur. Nəhayət, Stalin öləndən sonra bir çox məsələlər kimi bu işə də yenidən baxmağa qərar verilir və 1955-ci ilin mayında "İldırım"çılar evlərinə qayıdırlar."
Beləliklə də, Gülhüseyn Hüseynoğlu Azərbaycanın ilk dissidentlərindən hesab olunur.
Nəşr
- İki damla göz yaşı
- İnsanlar və dalğalar
- Ömrümüz boyu
Əsərləri
- Mənsur şeirlər ustası
- Müşfiq
- Nizami Cəfərovun yazıçı Gülhüseyn Hüseynoğlu haqqında kitabı
- Полет Орлов — Стихотворения в прозе и рассказы
- Gülhüsüyn Hüseynoğlunun seçilmiş əsərləri…
- Məhəbbətdirmu bu?!
Poeziya
1. Yuxun şirin olsun, balası! ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
2. Полет Орлов — Стихотворения в прозе и рассказы
3. Zirvələr sırasında — Mənsur şeir
4. Tatar qızları — Mənsur şeir
5. Səninlə neyləyim?!. — Mənsur şeir
6. Özün kimi — Mənsur şeir
7. Ömür gün — Mənsur şeir
8. Ömrümüz boyu — Mənsur şeir
9. O sayaq — Mənsur şeir
10. Müjdəçi — Mənsur şeir
11. Mənsur şeirlərim mənim — Mənsur şeir
12. Məhəbbət — Mənsur şeir
13. Küsülülər — Mənsur şeir
14. İşıq və zülmət — Mənsur şeir
15. İlk qədəm — Mənsur şeir
16. Humaniz — Mənsur şeir
17. Həsrətəm — Mənsur şeir
18. Hanı — Mənsur şeir
19. Gürcü gözəli — Mənsur şeir
20. Gül ömrü — Mənsur şeir
21. Gücünə bax, gücünə!..- Mənsur şeir
22. Gözəl — Mənsur şeir
23. Görüşürlər — Mənsur şeir
24. Gənc ananın etirafı — Mənsur şeir
25. Dünyanın qəribə işləri var — Mənsur şeir
26. Dünyada bir qadın yaşayır — Mənsur şeir
27. Bir söz — Mənsur şeir
28. Bir mahnı var — Mənsur şeir
29. Bənzəyiş — Mənsur şeir
30. Bal arısı — Mənsur şeir
31. Qatar gedir… — Mənsur şeir
32. Payız — Mənsur şeir
33. Payım mənim — Mənsur şeir
34. Ay nur çiləyəndə… — Mənsur şeir
35. Axar su — Mənsur şeir
36. Anın hökmü — Mənsur şeir
37. Ana və torpaq — Mənsur şeir
38. Ağaclarım -Mənsur şeir
39. Ağ şanı — Mənsur şeir
40. Abdulla Şaiqin xatirəsinə — Mənsur şeir
41. "Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən
42. Simic ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
43. "Biri varmış, biri yoxmuş…" ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
44. Kişi kimi ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
45. Nizaminin dostu — Hekayə
46. Adını siz deyin ("Günlərin bir günündə" silsiləsindən)
47. Bir ömrün çıraqları — Hekayə
48. Yağış yağır ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
49. Özgəyə əriştə kəsən oğlan ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
50. İtmiş keçi ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
51. Çoxbilmiş ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
52. Elçinin ağacı ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
53. Ana qoynu ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
54. Ağ kəlağayı — Hekayə
55. Ana — Hekayə
56. Bənövşə əfsanəsi — Mənsur şeir
57. "Sağ ol, ana…" — Hekayə
58. Azərbaycan dili — Mənsur şeir
59. Həsrətəm — Mənsur şeir
60. Yol çəkən gözlər — Mənsur şeir
61. "Mücrü" — Mənsur şeir
62. Yana-yana
Publisistika
1. Balaca dostlarım silsiləsindən (Sənədli hekayələr və öçerklər)
2. Dəzgahlar arasında (Sənədli hekayələr və öçerklər)
3. Gülhüsüyn Hüseynoğlunun seçilmiş əsərləri…
4. Bir ömrün çıraqları — Hekayə
5. Ağ kəlağayı — Hekayə
6. Nizaminin dostu — Hekayə
7. Qayğı (Sənədli hekayələr və öçerklər)
8. Poylunun gənc çobanı (Sənədli hekayələr və öçerklər)
9. Ömrün uzun olsun həkim… (Sənədli hekayələr və öçerklər)
10. Nə xoşdur bir hiss kimi qəlblərə girmək… (Sənədli hekayələr və öçerklər)
11. Minarə (Sənədli hekayələr və öçerklər)
12. Əməyin bəhrəsi (Sənədli hekayələr və öçerklər)
13. Əmək və şərəf (Sənədli hekayələr və öçerklər)
14. Ana-alim (Sənədli hekayələr və öçerklər)
15. Çətin yol — Mənsur şeir
16. Yaşıl təpə döşündə — Povest
17. Külək güclənirdi ("Ata düşüncələri" silsiləsindən)
18. Qurucu ("Ata düşüncələri" silsiləsindən)
19. Əməyin bəhrəsi — Oçerk (sənədli hekayə)
Multumedia
- Fotolar
- Videolar
Müşfiq
- Müşfiq
- Həmişə oxucuların yanında — Mənsur şeir
- G. Hüseynoğlu ədəbiyyatşünas-Müşfiqşünasdır…
- "Biri varmış, biri yoxmuş…" ("Balaca dostlarım üçün" silsiləsindən)
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Gülhüseyn Hüseynoğlu" (az.). gulhuseynhuseynoglu.com. 2023-07-20 tarixində .
- "Mərhum yazıçı Gülhüseyn Hüseynoğlu haqda BİLMƏDİKLƏRİMİZ..." (az.). gulhuseynhuseynoglu.com. 2021-06-16 tarixində .
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdlərinin verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 07.09.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 04.10.2023.
- "Tribute: In Defense of My Mother Tongue" (İngiliscə). 2004. 2021-06-25 tarixində .
Xarici keçidlər
- Xalq şairi G. Hüseynoğlunun dünyaya gəlməsindən 95 il ötür
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gulhuseyn Huseyn oglu Abdullayev ve ya Gulhuseyn Huseynoglu 16 oktyabr 1923 Mollaoba 8 iyul 2013 Baki azerbaycanli yazici nasir edebiyyatsunas 1958 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu filologiya elmleri doktoru professor 1988 Azerbaycanin Xalq yazicisi 2005 Antisovet Ildirim teskilatinin qurucularindan biri Gulhuseyn HuseynogluGulhuseyn Huseyn oglu AbdullayevDogum adi Gulhuseyn AbdullayevDogum tarixi 16 oktyabr 1923 1923 10 16 Dogum yeri Mollaoba Masalli rayonuVefat tarixi 8 iyul 2013 2013 07 08 89 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti yaziciEserlerinin dili Azerbaycan diliIlk eseri Ana hekayesi 1944 Mukafatlari 2005HeyatiGulhuseyn Huseynoglu Azerbaycan edebiyyatinda orta nesle mensub gorkemli ediblerden biridir O oz saf semimi tebii hiss heyacanlarini bedii sozun qudretile hemise oxucularina demis onlari dusundurmus ruhunu ve zovqunu oxsamisdir Gulhuseyn Huseynoglu yaradiciliga basladigi zamandan oxucularin regbetini qazanmis oz imzasini oxucularina sevdire bilmisdir Gorkemli soz ustasi Gulhuseyn Huseynoglu Azerbaycan edebiyyatina mensur seir janrini getirib G Huseynoglu yaradiciliginin deyerli cehetleri barede saatlarla gunlerle danismaq olar Onun eserlerinin hamisi mehz insana xidmet onun eqli ve bedii zovqu cehetden inkisafina yardim meqsedile qeleme alinmisdir Bir sozle G Huseynoglunun yaradiciliq fealiyyetine nezer salsaq onun ne qeder kesmekesli zengin xatirelerle dolu yaradiciliq ve heyat yolu kecdiyinin sahidi olariq Heyat ve yaradiciligi Gulhuseyn Huseynoglu 16 oktyabr 1923 cu ilde Masalli rayonunun Mollaoba kendinde anadan olub O kicik yaslarinda iken ailesi ile birlikde Bakiya kocub ve burada 1942 ci ilde orta mektebi bitirdikden sonra Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki Baki Dovlet Universiteti filologiya fakultesine qebul olub 1947 ci ilde ali tehsilini basa vuran Gulhuseyn Huseynoglu ele hemin il universitetin aspiranturasina daxil olub lakin sexsiyyete perestis dovrunde hebs olunub 25 il azadliqdan mehrum edilib 1942 ci ilde sovet rejimi ile mubarize aparmaq ve Azerbaycanin musteqilliyini elde etmek ucun yaradilmis antisovet Ildirim teskilatinin qurucularindan biri olub Teskilatin meqsedleri Azerbaycanin musteqilliyini elde etmek 1937 1938 ci illerde hebs olunub xalq dusmeni kimi damgalanan ve Sibire gonderilib gullelenen yazicilarin isine yeniden baxilmasina onlara beraet verilmesine nail olmaq ve Azerbaycan turkcesini dovlet dili seviyyesine qaldirmaq idi Teskilatin qurucularindan olan Ismixan Rehimov daha sonra Gulhuseyin Huseynoglu ve digerlerini hebs edirler Ali Mehkemenin qerariyla onlardan ucune gullelenme cezasi verilir O illerde gullelenme hokmu muveqqeti goturulduyunden hokm 25 il hebsle evezlenir Yazici hemin uc neferden biri kimi Sibire surgun edilir Apardigi azadliq herekatina gore Tayset ve Bodaybo arasinda 7 il agac kesmeye mehkum olunur Nehayet Stalin olende bir cox meseleler kimi bu ise de yeniden baxmaga qerar verilir ve 1955 ci ilin mayinda Ildirim cilar evlerine qayidirlar O 1956 ci ilde tam beraet qazanib Azerbaycan Dovlet Universitetinin aspiranturasina berpa edilib Bundan sonra onun sakit dinc heyati baslanir Emek fealiyyetine hele telebe iken 1942 ci ilde Kommunist qezeti redaksiyasinda edebi isci olaraq baslayan Gulhuseyn Huseynoglu 1945 1947 ci illerde Edebiyyat qezeti redaksiyasinda 1947 1948 ci illerde ise Genc Tamasacilar Teatrinin pedaqoji sobesinde isleyib O 1957 ci ilden etibaren taleyini Azerbaycan Dovlet Universiteti ile baglayib filologiya fakultesinin muasir Azerbaycan edebiyyati kafedrasinda muellim bas muellim dosent ve professor vezifelerinde calisaraq omrunun yarim esrden artiq bir dovrunu olkemizde tehsilin inkisafina hesr edib Gorkemli soz ustasi 1958 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Yazicilar Ittifaqinin V qurultayindan omrunun sonunadek birliyin idare heyetinin uzvu ve nesr bolmesinin rehberi olmusdur Indiyedek otuza yaxin kitabi kutlevi tirajla buraxilmisdir Muasir Azerbaycan nesrinin taninmis numayendelerinden olan Gulhuseyn Huseynoglu 1944 cu ilden etibaren edebi yaradiciliga baslayib yetmis ile yaxin muddet erzinde edebiyyatimizin inkisafi namine calisib Onun ozunemexsus uslubu ile secilen eserleri muasirlerimizin heyatini menevi alemini dolgun eks etdirir Nasir 69 ilin 8 ilini ozunden asli olmayaraq hebsxana ve Stalin dusergesinde ezab sixinti icerisinde kecirmisdir 8 ilde o yazmaq imkanindan mehrum olsa da derinden musahidecilik qabiliyyetinin gorduklerini saf curuk elemek gelecek bedii umumilesdirmelerine lazim olacaq zengin heyat tecrubesi qazanmaq ixtiyarini ondan hec kes ala bilmemisdir Gulhuseyn Huseynoglu sairliyi yaziciligi ile yanasi butun yaradiciligini hem de Mikayil Musfiqin tedqiqatina hesr edib Musfiqin yaradiciliq alemi onun ozunemexsus sair ferdiyyeti ilk defe Gulhuseyn muellimin dissertasiyasinda oz hellini tapib O Musfiq vurgunu idi Musfiqin seirlerinden cox ilham almisdi 8 il Sibirin en saxtali cetin yerlerinde olan qayitdiqdan sonra hec vaxt eyilmeyen o cur mohkem kisinin yegane kovrek yeri Mikayil Musfiq olub Cox heyfslenirdi ki bu cavan yasinda insan bu qeder yaratdi ve cavan yasinda da getdi Yeni yasasaydi daha cox yazib yarada bilerdi Hetta bir defe Musviqi xatirlayarken aglayaraq deyib Musviq sen indi menim oglum yasindasan O Musfiqin eserlerinin nesrine de qaygisini esirgemedi Gulhuseyn Huseynoglu edebiyyatimizda mensur seirin ilk ve deyerli numunelerini yaradib Azerbaycan nesrinde bedii poetik struktur baximindan yeni olan bir janrda meydana getirilen hemin eserler edebi tenqidin diqqetini daim ozune celb edib ve hemise teqdirle qarsilanib Gulhuseyn Huseynoglu ilk hekayesi Ana dan 1944 ilk mensur seiri Benovse efsanesi den 1946 baslayaraq ilhamli fedakar yaradiciliq yollarinda ozunemexsus addimlarla irelilemeye baslamisdir M Musfiq barede elmi monoqrafik eserin coxlu tedqiqat xarakterli meqalelerin muellifidir Ocerk povest ve elmi tedqiqat eserleri yazsa da bedii yaradiciliginda mensur seir ve hekaye baslica yer tutur Azerbaycan edebiyyatinda mensur serin yaradicisi kimi taninir Yazicinin Nigaransiligin sonu Ay nur cileyende Mensur seirler Itmis keci Insan Gozel Subh cagi Mucru Secilmis eserleri Omrumuz boyu Qatar gedir Cetin yol Yana yana Mehebbetdirmi bu Musfiqin yolu Musfiq Etiraf Bir omrun ciraqlari adli bedii kitablari monoqrafiyasi ders vesaiti ve yuzlerce elmi publistik meqaleleri genis oxucu kutlesi terefinden maraqla qarsilanmisdir Hemin kitablar gorkemli yazicinin cetin ve serefli bir yaradiciliq yolu kecdiyine gozel subutdur Sair ve yazicilarimizdan Semed Vurgun Mehdi Huseyn Resul Rza Mir Celal Ismayil Sixli Sabir Rustemxanli rus yazicilarindan Konstantin Fedin Viktor Telpuqov tenqidci ve edebiyyatsunaslar Mehemmer Arif Ekrem Cefer Kamal Talibzade Bekir Nebiyev Firidun Huseynov Agamusa Axundov Penah Xelilov Musa Adilov ve onlarca basqalari Gulhuseyn Huseynoglunun yaradiciliq yolu dest xettinin ozunemexsuslugu edebiyyatimizdaki movqeyi barede behs acmisdilar Sitatlar Akademik Aslan Aslanov Gulhuseyn Huseynoglunun eserlerinde ireliye surduyu teblig etdiyi fikirlerle ozunun sexsiyyeti arasinda tam bir uygunluq vardir Insana hormet butovluk neciblik ve pakliq onun sexsiyyetinin en seciyyevi xususiyyetleridir Onun bir yazici kimi teblig etdiyi fikirlerinin oxucularin qelbine derhal yol tapmasinda bizce bunun da boyuk rolu vardir Professor Mir Celal Gulhuseyn hec kime benzemeyen ozunun desti xetti uslubu olan hemise axtaran poetik kesfler eden ozune telebkar eserleri uzerinde zerger deqiqliyi ile isleyen oxucusuna ve umumen edebiyyata hormet besleyen az yazmagi menali yazmagi seven yazicidir Sair Sabir Rustemxanli Gulhuseyn Huseynoglu hekayelerinde sakit temkinli yazi manerasi olan konkret detallarla danisan ciddi realist yazicidir O artiq teferruatdan yersiz ricetlerden qacir movzunun bas ideyasini hessasliqla qabardir Balaca bir hekayede iri eserlere bes ede bilecek zengin heyat materialini sigisdirir Suretlerin menevi psixoloji alemini derinden duyur ve gosterir Bu sozler onun usaq ve valideynlere hesr olunan eserlerine de aiddir satirik hekayelerine de Azerbaycan edebiyyatinin inkisafinda xidmetlerine gore Gulhuseyn Huseynoglu bir sira mukafatlara ve teltiflere o cumleden 2005 ci ilde Xalq Yazicisi fexri adina layiq gorulmusdur O 2002 ci ilden Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudcusu idi Taninmis nasir istedadli edebiyyatsunas mahir pedaqoq ve semimi insan Gulhuseyn Huseynoglunun isiqli xatiresi onu taniyanlarin qelbinde her zaman yasayacaq Gulhuseyn Huseynoglu 2013 cu il iyulun 8 de vefat edib Tehsili 3 4 yasindaiken ailesi Bakiya kocduyunden orta tehsilini burda almisdir 1947 ci ilde ADU nun filologiya fakultesini bitirmisdir aspiranturaya qebul olunmus lakin sexsiyyete perestis dovrunde hebs edilmis 25 il azadliqdan mehrum olunmusdur 1956 ci ilde ona tam beraet verilmis aspiranturaya berpa edilmisdir FealiyyetiEmek fealiyyeti Emek fealiyyetine hele telebe iken 1942 ci ilde Kommunist qezeti redaksiyasinda edebi isci olaraq baslayan Gulhuseyn Huseynoglu 1945 1947 ci illerde Edebiyyat qezeti redaksiyasinda 1947 1948 ci illerde ise Genc Tamasacilar Teatrinin pedaqoji sobesinde islemisdir Mikayil Musfiq adina 18 N li mektebde ders demisdir Elmi fealiyyeti 1957 ci ilde Universitetde muellim saxlanmisdir Universitetin Filologiya fakultesinde Muasir Azerbaycan Sovet edebiyyati kafedrasinda muellim bas muellim dosent ve professor vezifelerinde calismisdir M Musfiq barede elmi monoqrafik eserin coxlu tedqiqat xarakterli meqalelerin muellifidir O sexsiyyete perestisin ilk qurbanlarindan olan Mikayil Musfiq haqqinda ilk monoqrafiyanin ilk dissertasiyanin ve ali mektebler ucun ilk ders vesaitinin muellifidir Edebi fealiyyeti Ana adli ilk hekayesi 1944 cu ilde Benovse efsanesi adli ilk mensur seiri ise 1946 ci ilde isiq uzu gormusdur Gulhuseyn Huseynoglu edebiyyatimizda mensur serin ilk numunelerini yaratmisdir M Musfiq barede elmi monoqrafik eserin coxlu tedqiqat xarakterli meqalelerin muellifidir Ocerk povest ve elmi tedqiqat eserleri yazsa da bedii yaradiciliginda mensur seir ve hekaye baslica yer tutur Azerbaycan edebiyyatinda mensur serin yaradicisi kimi taninir Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin V qurultayindan idare heyetinin uzvu olmusdur Azerbaycan Yazicilar Birliyinin X qurultayinda birliyin nesr bolmesinin rehberi secilmisdir Eserleri kecmis SSRI xalqlarinin dillerine tercume olunmusdur Indiyedek otuza yaxin kitabi kutlevi tirajla buraxilmisdir Ildirim teskilatiAntisovet Ildirim teskilati 1942 ci ilde sovet rejimi ile mubarize aparmaq ve Azerbaycanin musteqilliyini elde etmek ucun qurulmusdu Meqsedleri Azerbaycani Sovetler Birliyinden ayirmaq Azerbaycanin musteqilliyini elde etmek 1937 1938 ci illerde hebs olunub xalq dusmeni kimi damgalanan ve Sibire gonderilib gullelenen yazicilarin isine yeniden baxilmasina onlara beraet verilmesine nail olmaq Azerbaycan turkcesini dovlet dili seviyyesine qaldirmaq idi Teskilatda daxilinde yegane yazici olan Gulhuseyn Huseynoglu xalq icinde tebligat isi aparmali idi Sonralar teskilat uzvleri qerara gelirler ki o zamanin onde geden sovet sairi Semed Vurguna azerbaycanli oldugunu esas goturerek mektub yazib destek istesinler G Huseynoglunun diktesile Ismixan Rehimov cap herflerine benzer bir xetde mektub yazir Umid edir ki Donmezler imzasiyla yazilmis bu mektub el herflerile yazilmadigindan ele kecse xettini tanimayacaqlar Sen deme yanilirmis Semed Vurguna qohumlari vasitesile mektub gonderilenden bir sure sonra sair onlari ele verir 1945 ci ilde universitetlerde butun telebelerin xetlerini yoxlama yazi isi behanesile elde edirler Xettatliq elmi Sovetler Birliyinde ele inkisaf edibmis ki Ismixanin xettini minlerle telebe arasindan taniyirlar 9 ay izleyenden sonra onu daha sonra G Huseynoglunu ve digerlerini hebs edirler Ali Mehkemenin qerariyla onlardan ucune Ismixan Rehimov Gulhuseyn Huseynoglu gullelenme cezasi verilir O illerde gullelenme hokmu muveqqeti goturulduyunden hokm 25 il hebsle evezlenir Digerleri ise 10 il hebs cezasina mehkum edilirler Taninmis romanci hemin uc neferden biri kimi Sibire surgun edilir Apardigi azadliq herekatina gore Tayset ve Bodaybo arasinda 7 il agac kesmeye mehkum olunur Nehayet Stalin olenden sonra bir cox meseleler kimi bu ise de yeniden baxmaga qerar verilir ve 1955 ci ilin mayinda Ildirim cilar evlerine qayidirlar Belelikle de Gulhuseyn Huseynoglu Azerbaycanin ilk dissidentlerinden hesab olunur NesrIki damla goz yasi Insanlar ve dalgalar Omrumuz boyuEserleriMensur seirler ustasi Musfiq Nizami Ceferovun yazici Gulhuseyn Huseynoglu haqqinda kitabi Polet Orlov Stihotvoreniya v proze i rasskazy Gulhusuyn Huseynoglunun secilmis eserleri Mehebbetdirmu bu Poeziya1 Yuxun sirin olsun balasi Balaca dostlarim ucun silsilesinden 2 Polet Orlov Stihotvoreniya v proze i rasskazy 3 Zirveler sirasinda Mensur seir 4 Tatar qizlari Mensur seir 5 Seninle neyleyim Mensur seir 6 Ozun kimi Mensur seir 7 Omur gun Mensur seir 8 Omrumuz boyu Mensur seir 9 O sayaq Mensur seir 10 Mujdeci Mensur seir 11 Mensur seirlerim menim Mensur seir 12 Mehebbet Mensur seir 13 Kusululer Mensur seir 14 Isiq ve zulmet Mensur seir 15 Ilk qedem Mensur seir 16 Humaniz Mensur seir 17 Hesretem Mensur seir 18 Hani Mensur seir 19 Gurcu gozeli Mensur seir 20 Gul omru Mensur seir 21 Gucune bax gucune Mensur seir 22 Gozel Mensur seir 23 Gorusurler Mensur seir 24 Genc ananin etirafi Mensur seir 25 Dunyanin qeribe isleri var Mensur seir 26 Dunyada bir qadin yasayir Mensur seir 27 Bir soz Mensur seir 28 Bir mahni var Mensur seir 29 Benzeyis Mensur seir 30 Bal arisi Mensur seir 31 Qatar gedir Mensur seir 32 Payiz Mensur seir 33 Payim menim Mensur seir 34 Ay nur cileyende Mensur seir 35 Axar su Mensur seir 36 Anin hokmu Mensur seir 37 Ana ve torpaq Mensur seir 38 Agaclarim Mensur seir 39 Ag sani Mensur seir 40 Abdulla Saiqin xatiresine Mensur seir 41 Balaca dostlarim ucun silsilesinden 42 Simic Balaca dostlarim ucun silsilesinden 43 Biri varmis biri yoxmus Balaca dostlarim ucun silsilesinden 44 Kisi kimi Balaca dostlarim ucun silsilesinden 45 Nizaminin dostu Hekaye 46 Adini siz deyin Gunlerin bir gununde silsilesinden 47 Bir omrun ciraqlari Hekaye 48 Yagis yagir Balaca dostlarim ucun silsilesinden 49 Ozgeye eriste kesen oglan Balaca dostlarim ucun silsilesinden 50 Itmis keci Balaca dostlarim ucun silsilesinden 51 Coxbilmis Balaca dostlarim ucun silsilesinden 52 Elcinin agaci Balaca dostlarim ucun silsilesinden 53 Ana qoynu Balaca dostlarim ucun silsilesinden 54 Ag kelagayi Hekaye 55 Ana Hekaye 56 Benovse efsanesi Mensur seir 57 Sag ol ana Hekaye 58 Azerbaycan dili Mensur seir 59 Hesretem Mensur seir 60 Yol ceken gozler Mensur seir 61 Mucru Mensur seir 62 Yana yanaPublisistika1 Balaca dostlarim silsilesinden Senedli hekayeler ve ocerkler 2 Dezgahlar arasinda Senedli hekayeler ve ocerkler 3 Gulhusuyn Huseynoglunun secilmis eserleri 4 Bir omrun ciraqlari Hekaye 5 Ag kelagayi Hekaye 6 Nizaminin dostu Hekaye 7 Qaygi Senedli hekayeler ve ocerkler 8 Poylunun genc cobani Senedli hekayeler ve ocerkler 9 Omrun uzun olsun hekim Senedli hekayeler ve ocerkler 10 Ne xosdur bir hiss kimi qelblere girmek Senedli hekayeler ve ocerkler 11 Minare Senedli hekayeler ve ocerkler 12 Emeyin behresi Senedli hekayeler ve ocerkler 13 Emek ve seref Senedli hekayeler ve ocerkler 14 Ana alim Senedli hekayeler ve ocerkler 15 Cetin yol Mensur seir 16 Yasil tepe dosunde Povest 17 Kulek guclenirdi Ata dusunceleri silsilesinden 18 Qurucu Ata dusunceleri silsilesinden 19 Emeyin behresi Ocerk senedli hekaye MultumediaFotolar VideolarMusfiqMusfiq Hemise oxucularin yaninda Mensur seir G Huseynoglu edebiyyatsunas Musfiqsunasdir Biri varmis biri yoxmus Balaca dostlarim ucun silsilesinden IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Gulhuseyn Huseynoglu az gulhuseynhuseynoglu com 2023 07 20 tarixinde Merhum yazici Gulhuseyn Huseynoglu haqda BILMEDIKLERIMIZ az gulhuseynhuseynoglu com 2021 06 16 tarixinde Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudlerinin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az e qanun az 07 09 2022 tarixinde Istifade tarixi 04 10 2023 Tribute In Defense of My Mother Tongue Ingilisce 2004 2021 06 25 tarixinde Xarici kecidlerXalq sairi G Huseynoglunun dunyaya gelmesinden 95 il otur