Fəaliyyət potensialı (“spayk”) — canlı hüceyrənin membranı boyunca oyanan hüceyrənin kiçik bir sahəsində ( neyron və ya kardiomiosit ) membran potensialının qısamüddətli dəyişməsi şəklində hərəkət edən oyanış dalğası. Bunun nəticəsində bu sahənin xarici səthi membranın daxili səthinə nisbətən mənfi, sakit vəziyyətdə isə müsbət yüklü olur. Fəaliyyət potensialı sinir impulsunun fizioloji əsasını təşkil edir.
“Natrium-kalium nasosunun” işləməsi səbəbindən hüceyrənin sitoplazmasında natrium ionlarının konsentrasiyası ətraf mühitlə müqayisədə çox aşağıdır. Fəaliyyət potensialı həyata keçirildikdə gərginliyə bağlı natrium kanalları açılır və müsbət yüklü natrium ionları müsbət elektrik yükü ilə balanslaşdırılana qədər konsentrasiya qradiyenti boyunca sitoplazmaya axır. Bunun ardınca gərginliyə bağlı kanallar təsirsizləşir və müsbət yüklü kalium ionlarının hüceyrədən yayılması səbəbindən mənfi sakitlik potensialı bərpa olunur, ətraf mühitdə konsentrasiyası hüceyrədaxilidən xeyli aşağıdır.
Mərhələləri
- Spayk öncəsi — membranın kritik depolarizasiya səviyyəsinə (yerli həyəcan, yerli reaksiya) yavaş depolarizasiyası prosesidir.
- Artan hissədən (membran depolarizasiyası) və enən hissədən (membran repolarizasiyası) ibarət zirvə potensialı və ya spayk .
- Mənfi iz potensialı — depolarizasiyanın kritik səviyyəsindən membranın qütbləşməsinin ilkin səviyyəsinə qədər (iz depolarizasiyası).
- Müsbət iz potensialı — membran potensialının artması və onun tədricən orijinal dəyərinə qayıtmasıdır (izin hiperpolyarizasiyası).
Ədəbiyyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fealiyyet potensiali spayk canli huceyrenin membrani boyunca oyanan huceyrenin kicik bir sahesinde neyron ve ya kardiomiosit membran potensialinin qisamuddetli deyismesi seklinde hereket eden oyanis dalgasi Bunun neticesinde bu sahenin xarici sethi membranin daxili sethine nisbeten menfi sakit veziyyetde ise musbet yuklu olur Fealiyyet potensiali sinir impulsunun fizioloji esasini teskil edir Aksona gore fealiyyet potensialinin yayilmasi Natrium kalium nasosunun islemesi sebebinden huceyrenin sitoplazmasinda natrium ionlarinin konsentrasiyasi etraf muhitle muqayisede cox asagidir Fealiyyet potensiali heyata kecirildikde gerginliye bagli natrium kanallari acilir ve musbet yuklu natrium ionlari musbet elektrik yuku ile balanslasdirilana qeder konsentrasiya qradiyenti boyunca sitoplazmaya axir Bunun ardinca gerginliye bagli kanallar tesirsizlesir ve musbet yuklu kalium ionlarinin huceyreden yayilmasi sebebinden menfi sakitlik potensiali berpa olunur etraf muhitde konsentrasiyasi huceyredaxiliden xeyli asagidir MerheleleriSpayk oncesi membranin kritik depolarizasiya seviyyesine yerli heyecan yerli reaksiya yavas depolarizasiyasi prosesidir Artan hisseden membran depolarizasiyasi ve enen hisseden membran repolarizasiyasi ibaret zirve potensiali ve ya spayk Menfi iz potensiali depolarizasiyanin kritik seviyyesinden membranin qutblesmesinin ilkin seviyyesine qeder iz depolarizasiyasi Musbet iz potensiali membran potensialinin artmasi ve onun tedricen orijinal deyerine qayitmasidir izin hiperpolyarizasiyasi Edebiyyat