Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi — Azərbaycan Respublikası Füzuli şəhərində muzey. Muzey Füzuli rayonunun işğalından sonra Horadiz şəhərinə köçürülmüşdür.
Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi | |
---|---|
Əsası qoyulub | 1982 |
Mövzu | Tarix |
Yerləşir | Horadiz, Azərbaycan |
Kolleksiyası | 6000 eksponat |
Muzeyin tarixi
Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi 1981-ci ildə yaradılmışdır.
Muzeyin eksponatları
Muzeyin fondunda və ekspozisiyasında toplanmış eksponatların altı mindən çoxu Qarabağ müharibəsinin gedişində rayondan çıxarılaraq Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən "İstiqlal" muzeyində mühafızə edilir. Muzey fəaliyyətini uzun zaman İstiqlal muzeyində davam etdirmişdir. Keçirilmiş sərgilərdə fəxri fərmanlar almışdır. Bu gün muzey eksponatlarının sayı yeddi mindən çoxdur. Fəaliyyətə başladığı gündən indiyədək muzeyə tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Bəhram Məmmədli rəhbərlik edir. Muzey sərvətlərinin düşməndən xilas edilməsində əməkdaşların böyük əməyi olmuşdur. İşğala qədər muzeydə doqquz mindən çox eksponat mühafızə edilirdi. Muzey əşyalarının hər biri Füzuli rayonunun tarixini əks etdirir, tariximizin bütün dönəmlərindəki maraqlı məqamları, bölgənin qədim və zəngin mədəniyyətini özündə yaşadır. Hazırda muzeydə xalqımızın tarixini, mədəniyyətini, etnoqrafiyasını, məişətini, adət ənənəsini əks etdirən 5197 eksponat nümayiş etdirilir. İbtidai dövr, tunc dövrü, orta əsrlər, yeni və ən yeni dövrlərə aid bölmələrdə yerləşdirilən eksponatların 114-ü arxeologiya, 36-sı məişət əşyaları, 28-i etnoqrafiya, 43-ü numizmatika, 22-si hərbi geyim, əşya və silah, 12-si əmək alətləri, 1447-si sənədli materiallar, 785-i fotoqrafiya, 334-ü qəzet və jurnallar, 33-ü şəxsi əşyalar və sairdən ibarətdir. Muzeydə ibtidai dövr, tunc dövrü, orta əsrlər, yeni və ən yeni dövrlərə aid bölmələr var.
Muzeyin yeni binası
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi toplanmış çoxsaylı eksponatların tarixi əhəmiyyətini nəzərə alaraq 2006-cı ildə rayonun Bala Bəhmənli kəndində Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinin filialını açıb. Muzeyin Horadiz şəhərində inşa edilən yeni binası 2014-cü il avqustun 28-də Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə istifadəyə verilib.2006-cı ildə Elçin Əsədovun şəxsi kolleksiyası əsasında Bala Bəhmənli kənd filialı yaradılmışdır. 2014-cü ildə Füzuli rayonunun Horadiz şəhərində yeni muzey binasının tikintisi ilə əlaqədar Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq muzeyi Bakı şəhərindən Horadiz şəhərinə köçürülmüşdür. Müasir formada tikilmiş muzeyin 300 km ekspozisiya zalı var. Burada hər il çoxsaylı tədbirlər keçirilir.Muzeyin Azərbaycan və Fransız dillərində bukletləri hazırlanmışdır.
Arxeoloji qazıntılar eksponatı
Muzeydə yaradılan Azıx mağarasının maketi, həmçinin ibtidai dövrdə istifadə olunan məişət əşyaları və əmək alətləri ziyarətçilərin marağına səbəb olur. Bu eksponatların hamısı vaxtilə Füzuli rayonu ərazisində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar olunub. Tunc və dəmir dövrləri bölmələrindəki eksponatların böyük hissəsi isə qədim qəbirlərdən tapılıb. Ulu əcdadlarımızın döyüşlərdə istifadə etdikləri silah nümunələri, məişət avadanlıqlarının qalıqları orta əsrlər dövrünə aid bölmədə yerləşdirilib. Muzeyin əhəmiyyətini artıran mühüm amillərdən biri də burada Füzuli rayonunun etnoqrafik xüsusiyyətlərinin geniş əks olunmasıdır. Belə ki, muzeydə tarixin müxtəlif dövrlərində Füzuli sakinlərinin həyat tərzini, məşğuliyyətini və məişətini əks etdirən eksponatlar, qədim xalçalar, pullar və sikkələr, dəmirçi, dulusçu və xalçaçı emalatxanalarının, evlərin kiçik maketləri də sərgilənir. 2016-cı ildə ərazisində tapılan kaynozoy erasına aid fil sümüyü və bir neçə ay əvvəl Quruçayda aşkar edilən oval və silindir formalı daşlar böyük maraq doğurur. Belə ki, tapılan sümüyün kaynozoy erasına aid cənub filinə məxsus olduğu ehtimal edilir. Azərbaycanda 10 milyon il əvvəl məskunlaşan cənub filləri 0,6–1,8 milyon il əvvəl Qafqazda geniş yayılmışdı və onların kökü 600 min il əvvəl kəsilib. Oval və silindir formalı daşlar isə qədim insanların dini təsəvvürlərini əks etdirir. Rayon ərazisindən tapılmış arxeoloji tapıntılara Sak-Massagetlərə aid möhür və ox ucluqları, Sasanilərə aid gümüş dirhəmlər,daş əmək alətləri, səkkizguşəli möhürlü qılınc,ərəb qrafikalı pul dəfinəsi,əqiq muncuqlar,yaşı 1,8 milyon il olan cənub filinin bud sümüyü və s.misal göstərmək olar.
Qələbə qığılcımı bölməsi
Rayonun görkəmli şəxsiyyətləri, o cümlədən Qarabağ müharibəsi zamanı xüsusi fədakarlıq və igidlik göstərmiş füzulililər haqqında məlumatların toplandığı muzeydə "Qələbə qığılcımı" başlığı altında xüsusi bölmə də yaradılıb. "Erməni vandalizmi" sərgisində isə ermənilərin törətdikləri vəhşiliklər, o cümlədən 2017-ci il iyulun 4-də nin atəşə tutulması nəticəsində mülki şəxslər – Sahibə Allahverdiyeva və onun nəvəsi 2 yaşlı Zəhra Quliyevanın həlak olması barədə məlumat və fotolar nümayiş olunur.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi
- Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyinə qədim dövrlərdə istifadə olunan döyüş sənəti nümunələri təqdim edib
- Qarabağ muzeyləri
İstinadlar
- Füzuli Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi[ölü keçid]
- "Füzuli rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin açılışı". 2014-08-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-09.
- "Qarabağ muzeyləri". 2021-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-09.
- "Füzulidəki tarix-diyarşünaslıq muzeyi". 2023-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fuzuli Tarix Diyarsunasliq Muzeyi Azerbaycan Respublikasi Fuzuli seherinde muzey Muzey Fuzuli rayonunun isgalindan sonra Horadiz seherine kocurulmusdur Fuzuli Tarix Diyarsunasliq MuzeyiEsasi qoyulub 1982Movzu TarixYerlesir Horadiz AzerbaycanKolleksiyasi 6000 eksponatMuzeyin tarixiFuzuli Tarix Diyarsunasliq Muzeyi 1981 ci ilde yaradilmisdir Muzeyin eksponatlariMuzeyin fondunda ve ekspozisiyasinda toplanmis eksponatlarin alti minden coxu Qarabag muharibesinin gedisinde rayondan cixarilaraq Baki seherinde fealiyyet gosteren Istiqlal muzeyinde muhafize edilir Muzey fealiyyetini uzun zaman Istiqlal muzeyinde davam etdirmisdir Kecirilmis sergilerde fexri fermanlar almisdir Bu gun muzey eksponatlarinin sayi yeddi minden coxdur Fealiyyete basladigi gunden indiyedek muzeye tarix elmleri uzre felsefe doktoru Behram Memmedli rehberlik edir Muzey servetlerinin dusmenden xilas edilmesinde emekdaslarin boyuk emeyi olmusdur Isgala qeder muzeyde doqquz minden cox eksponat muhafize edilirdi Muzey esyalarinin her biri Fuzuli rayonunun tarixini eks etdirir tariximizin butun donemlerindeki maraqli meqamlari bolgenin qedim ve zengin medeniyyetini ozunde yasadir Hazirda muzeyde xalqimizin tarixini medeniyyetini etnoqrafiyasini meisetini adet enenesini eks etdiren 5197 eksponat numayis etdirilir Ibtidai dovr tunc dovru orta esrler yeni ve en yeni dovrlere aid bolmelerde yerlesdirilen eksponatlarin 114 u arxeologiya 36 si meiset esyalari 28 i etnoqrafiya 43 u numizmatika 22 si herbi geyim esya ve silah 12 si emek aletleri 1447 si senedli materiallar 785 i fotoqrafiya 334 u qezet ve jurnallar 33 u sexsi esyalar ve sairden ibaretdir Muzeyde ibtidai dovr tunc dovru orta esrler yeni ve en yeni dovrlere aid bolmeler var Muzeyin yeni binasiMedeniyyet ve Turizm Nazirliyi toplanmis coxsayli eksponatlarin tarixi ehemiyyetini nezere alaraq 2006 ci ilde rayonun Bala Behmenli kendinde Fuzuli Tarix Diyarsunasliq muzeyinin filialini acib Muzeyin Horadiz seherinde insa edilen yeni binasi 2014 cu il avqustun 28 de Prezident Ilham Eliyevin istiraki ile istifadeye verilib 2006 ci ilde Elcin Esedovun sexsi kolleksiyasi esasinda Bala Behmenli kend filiali yaradilmisdir 2014 cu ilde Fuzuli rayonunun Horadiz seherinde yeni muzey binasinin tikintisi ile elaqedar Fuzuli Tarix Diyarsunasliq muzeyi Baki seherinden Horadiz seherine kocurulmusdur Muasir formada tikilmis muzeyin 300 km ekspozisiya zali var Burada her il coxsayli tedbirler kecirilir Muzeyin Azerbaycan ve Fransiz dillerinde bukletleri hazirlanmisdir Arxeoloji qazintilar eksponatiMuzeyde yaradilan Azix magarasinin maketi hemcinin ibtidai dovrde istifade olunan meiset esyalari ve emek aletleri ziyaretcilerin maragina sebeb olur Bu eksponatlarin hamisi vaxtile Fuzuli rayonu erazisinde aparilan arxeoloji qazintilar zamani askar olunub Tunc ve demir dovrleri bolmelerindeki eksponatlarin boyuk hissesi ise qedim qebirlerden tapilib Ulu ecdadlarimizin doyuslerde istifade etdikleri silah numuneleri meiset avadanliqlarinin qaliqlari orta esrler dovrune aid bolmede yerlesdirilib Muzeyin ehemiyyetini artiran muhum amillerden biri de burada Fuzuli rayonunun etnoqrafik xususiyyetlerinin genis eks olunmasidir Bele ki muzeyde tarixin muxtelif dovrlerinde Fuzuli sakinlerinin heyat terzini mesguliyyetini ve meisetini eks etdiren eksponatlar qedim xalcalar pullar ve sikkeler demirci duluscu ve xalcaci emalatxanalarinin evlerin kicik maketleri de sergilenir 2016 ci ilde erazisinde tapilan kaynozoy erasina aid fil sumuyu ve bir nece ay evvel Qurucayda askar edilen oval ve silindir formali daslar boyuk maraq dogurur Bele ki tapilan sumuyun kaynozoy erasina aid cenub filine mexsus oldugu ehtimal edilir Azerbaycanda 10 milyon il evvel meskunlasan cenub filleri 0 6 1 8 milyon il evvel Qafqazda genis yayilmisdi ve onlarin koku 600 min il evvel kesilib Oval ve silindir formali daslar ise qedim insanlarin dini tesevvurlerini eks etdirir Rayon erazisinden tapilmis arxeoloji tapintilara Sak Massagetlere aid mohur ve ox ucluqlari Sasanilere aid gumus dirhemler das emek aletleri sekkizguseli mohurlu qilinc ereb qrafikali pul definesi eqiq muncuqlar yasi 1 8 milyon il olan cenub filinin bud sumuyu ve s misal gostermek olar Qelebe qigilcimi bolmesiRayonun gorkemli sexsiyyetleri o cumleden Qarabag muharibesi zamani xususi fedakarliq ve igidlik gostermis fuzulililer haqqinda melumatlarin toplandigi muzeyde Qelebe qigilcimi basligi altinda xususi bolme de yaradilib Ermeni vandalizmi sergisinde ise ermenilerin toretdikleri vehsilikler o cumleden 2017 ci il iyulun 4 de nin atese tutulmasi neticesinde mulki sexsler Sahibe Allahverdiyeva ve onun nevesi 2 yasli Zehra Quliyevanin helak olmasi barede melumat ve fotolar numayis olunur Hemcinin baxFuzuli rayonu Azerbaycan muzeyleri QarabagXarici kecidlerFuzuli Tarix Diyarsunasliq Muzeyi Tarix Diyarsunasliq Muzeyi Azerbaycan Herb Tarixi Muzeyine qedim dovrlerde istifade olunan doyus seneti numuneleri teqdim edib Qarabag muzeyleriIstinadlarFuzuli Tarix Diyarsunasliq Muzeyi olu kecid Fuzuli rayon Tarix Diyarsunasliq Muzeyinin acilisi 2014 08 31 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 09 Qarabag muzeyleri 2021 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 09 Fuzulideki tarix diyarsunasliq muzeyi 2023 07 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 09