Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Füreyya Koral (türk. Füreya Koral; 2 iyun 1910, Böyükada, İstanbul, Osmanlı imperiyası – 25 avqust 1997, İstanbul, Türkiyə) — Türkiyənin ilk qadın keramika sənətçisi.
| Füreyya Koral | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 2 iyun 1910 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 25 avqust 1997(87 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Atası | Məhməd Emin Koral |
| Anası | Hakkiye Koral |
| Fəaliyyəti | keramikaçı |
| Təhsili |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
2 iyun 1910-cu ildə Böyükadada dünyaya gəldi. Atası son dövr Osmanlı hərbçisi və Türkiyə Cümhuriyyətinin ilk komandanlarından Mehmed Emin Koral, anası isə məşhur Osmanlı diplomatı Şakir Paşanın böyük qızı Hakkiye xanımdır. Şakir Paşanın Böyükadadakı köşkündə doğulub böyüyən Füreyya xanım yaş fərqinin az olduğu xalaları Fahrünnisə və Aliyə kimi İstanbuldakı Notr-Dam-de-Sion Fransız liseyində təhsil aldı. Bu illər ərzində macar əsilli məşhur skripkaçı Karl Berqerdən musiqi dərsləri aldı. 1927-ci ildə məzun oldu və ertəsi il İstanbul Universiteti Ədəbiyyat fakültəsində fəlsəfə təhsili almağa başladı.
Ancaq maddi sıxıntılar səbəbilə təhsili yarım qaldı və 1929-cu ildə Səbahəddin Qaracabəy adlı bir torpaq mülkədarı ilə evlənərək Bursaya köçdü. Ancaq evlilikdə xoşbəxt deyildi və erkən dünyaya gətirdiyi övladının ölü doğulmasının ardından 2 illik evlilik boşanma ilə nəticələndi.
Boşandıqdan sonra yenidən İstanbula ailəsinin yanına gələn Füreyya xanım ailəcə getdikləri bir istirahət gəzintisi əsnasında atasının silahdaşı Mustafa Kamal Paşa və xanımı Lətifə xanımla tanış oldu. Bu səyahət əsnasında tanış olduqları sırasında gələcəkdə ailə həyatı qurduğu Əli Qılınc da vardı.
Beləcə, 1935-ci ildə Əli Qılınc ilə evlənərək Ankaraya köçdü və Atatürkün ölümünədək burada yaşadı. Atatürkün vəfatının ardından həyat yoldaşıyla birlikdə İstanbula gələn Füreyya xanım tərcümələr hazırladı. 1945-ci ildə vərəm diaqnozu qoyuldu və yerli müalicələrin bir çarəsini görmədiyi üçün 1947-ci ildə İsveçrəyə yollandı. Burada bir sanatoriyada yatılı müalicə alan Füreyya xanım o əsnada Londonda yaşayan xalası Aliyə Berqerin də tövsiyəsilə keramika sənətiylə məşğul olmağa başladı.
Səhhəti düzəldikdən sonra keramika sənətiylə bağlı daha dərin bilgilər almaq məqsədilə Parisə getdi. 1949-cu ildə Lozannada bir emalatxanada ilk əl işlərini ərsəyə gətirdi və 1951-ci ildə Parisdə ilk şəxsi sərgisini açdı. Dərhal İstanbula qayıtdı və ikinci sərgisini burada açdı.
Ancaq onun incəsənətə meyl etməsi ikinci evliliyinin də bitməsinə səbəb oldu. Üstəlik o əsnada səhhəti yenidən pisləşdi. Bu dəfə əmliyyat olundu və ağciyərinin bir hissəsi alındı. Aralarında yaranan anlaşmazlıq səbəbilə 1954-cü ildə Qılınc Əlidən boşandı. Həmin ilk Türkiyədə ilk keramika emalatxanası açan Füreyya xanım 1956-cı ildə Amerikaya səyahət etdi və burada astek-maya mədəniyyətini araşdırdı.
Həyatı boyunca bir çox sərgidə iştirak edən Füreyya xanım bir çox beynəlxalq sərgi və yarışlarda dərəcələr qazandı. 25 avqust 1997-ci ildə İstanbulda vəfat etdi və Böyükada məzarlığında dəfn olunan ailə fərdlərinin yanında torpağa verildi. Heç bir evliliyindən övladı olmamışdır.
Mənbə
Ədəbiyyat
- Şakir Paşa Ailesinin Sanatçı Üyelerinin Türk Sanatına Katkıları, Şirin Zerey Koç. Yüksek Lisans Tezi. TC Çankırı Karatekin Üniversitesi. Çankırı 2019
- Sadrıazam Ahmed Cevad Paşa, Mehmet Ercan. Doktora Tezi. TC Marmar Üniversitesi. İstanbul 1998
İstinadlar
- Füreya Koral // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (alm.). / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. ISSN 2750-6088 doi:10.1515/AKL
- Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- Fureya Koral // Prabook (ing.). 2018.
- SÖNMEZ, Necmi, Füreya, Katalog, İstanbul 1997
- GİRAY, Kıymet, Füreya: Sanatı Hayatın İçinde Kalıcı Kılmak, (2018), Artam Dergisi, S.46,s.50-54, 2017
- ORAL, Zeynep, Konuşa Konuşa, Gür Yayınları, İstanbul 1983
- KULİN, Ayşe, Füreya, Everest Yayınları, İstanbul 2012
- Fürtun, C. (1985). Türk Seramik Sanatının Öncüsü: Füreya Koral. Cumhuriyet Gazetesi, 29.12.1985 tarihli kültür sanat eki, 4
- Türe, F. (1997). Bir Usta, Bir Dünya: Füreya Koral. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
- Büyükünal, F. (1991). Füreya Koral. Sanat Çevresi Dergisi, Sayı: 158
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fureyya Koral turk Fureya Koral 2 iyun 1910 Boyukada Istanbul Osmanli imperiyasi 25 avqust 1997 Istanbul Turkiye Turkiyenin ilk qadin keramika senetcisi Fureyya KoralDogum tarixi 2 iyun 1910 1910 06 02 Dogum yeri Boyukada Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 25 avqust 1997 1997 08 25 87 yasinda Vefat yeri Istanbul TurkiyeHeyat yoldasi Eli QilincAtasi Mehmed Emin KoralAnasi Hakkiye KoralFealiyyeti keramikaciTehsili Fransiz Liseyi d Istanbul Universitetinin Edebiyyat fakultesi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDoguldugu Sakir Pasa ailesi Boyukada 1910 soldan saga asagidakilar Fahrunnise Suat Aliye yuxaridakilar Hakkiye yoldasi Emin Koral Ayse Sakir Pasa Ismet xanim Cavad Sakir 2 iyun 1910 cu ilde Boyukadada dunyaya geldi Atasi son dovr Osmanli herbcisi ve Turkiye Cumhuriyyetinin ilk komandanlarindan Mehmed Emin Koral anasi ise meshur Osmanli diplomati Sakir Pasanin boyuk qizi Hakkiye xanimdir Sakir Pasanin Boyukadadaki koskunde dogulub boyuyen Fureyya xanim yas ferqinin az oldugu xalalari Fahrunnise ve Aliye kimi Istanbuldaki Notr Dam de Sion Fransiz liseyinde tehsil aldi Bu iller erzinde macar esilli meshur skripkaci Karl Berqerden musiqi dersleri aldi 1927 ci ilde mezun oldu ve ertesi il Istanbul Universiteti Edebiyyat fakultesinde felsefe tehsili almaga basladi Ancaq maddi sixintilar sebebile tehsili yarim qaldi ve 1929 cu ilde Sebaheddin Qaracabey adli bir torpaq mulkedari ile evlenerek Bursaya kocdu Ancaq evlilikde xosbext deyildi ve erken dunyaya getirdiyi ovladinin olu dogulmasinin ardindan 2 illik evlilik bosanma ile neticelendi Bosandiqdan sonra yeniden Istanbula ailesinin yanina gelen Fureyya xanim ailece getdikleri bir istirahet gezintisi esnasinda atasinin silahdasi Mustafa Kamal Pasa ve xanimi Letife xanimla tanis oldu Bu seyahet esnasinda tanis olduqlari sirasinda gelecekde aile heyati qurdugu Eli Qilinc da vardi Fureyya xanim emalatxanada 1965 ci il Belece 1935 ci ilde Eli Qilinc ile evlenerek Ankaraya kocdu ve Ataturkun olumunedek burada yasadi Ataturkun vefatinin ardindan heyat yoldasiyla birlikde Istanbula gelen Fureyya xanim tercumeler hazirladi 1945 ci ilde verem diaqnozu qoyuldu ve yerli mualicelerin bir caresini gormediyi ucun 1947 ci ilde Isvecreye yollandi Burada bir sanatoriyada yatili mualice alan Fureyya xanim o esnada Londonda yasayan xalasi Aliye Berqerin de tovsiyesile keramika senetiyle mesgul olmaga basladi Sehheti duzeldikden sonra keramika senetiyle bagli daha derin bilgiler almaq meqsedile Parise getdi 1949 cu ilde Lozannada bir emalatxanada ilk el islerini erseye getirdi ve 1951 ci ilde Parisde ilk sexsi sergisini acdi Derhal Istanbula qayitdi ve ikinci sergisini burada acdi Ancaq onun incesenete meyl etmesi ikinci evliliyinin de bitmesine sebeb oldu Ustelik o esnada sehheti yeniden pislesdi Bu defe emliyyat olundu ve agciyerinin bir hissesi alindi Aralarinda yaranan anlasmazliq sebebile 1954 cu ilde Qilinc Eliden bosandi Hemin ilk Turkiyede ilk keramika emalatxanasi acan Fureyya xanim 1956 ci ilde Amerikaya seyahet etdi ve burada astek maya medeniyyetini arasdirdi Boyukada mezarligindaki mezardasi Heyati boyunca bir cox sergide istirak eden Fureyya xanim bir cox beynelxalq sergi ve yarislarda dereceler qazandi 25 avqust 1997 ci ilde Istanbulda vefat etdi ve Boyukada mezarliginda defn olunan aile ferdlerinin yaninda torpaga verildi Hec bir evliliyinden ovladi olmamisdir MenbeEdebiyyat Sakir Pasa Ailesinin Sanatci Uyelerinin Turk Sanatina Katkilari Sirin Zerey Koc Yuksek Lisans Tezi TC Cankiri Karatekin Universitesi Cankiri 2019 Sadriazam Ahmed Cevad Pasa Mehmet Ercan Doktora Tezi TC Marmar Universitesi Istanbul 1998Istinadlar Fureya Koral Artists of the World Online Allgemeines Kunstlerlexikon Online AKL Online alm Hrsg A Beyer B Savoy B K G Saur Verlag Verlag Walter de Gruyter 2009 ISSN 2750 6088 doi 10 1515 AKL Library of Congress Authorities ing Library of Congress Fureya Koral Prabook ing 2018 SONMEZ Necmi Fureya Katalog Istanbul 1997 GIRAY Kiymet Fureya Sanati Hayatin Icinde Kalici Kilmak 2018 Artam Dergisi S 46 s 50 54 2017 ORAL Zeynep Konusa Konusa Gur Yayinlari Istanbul 1983 KULIN Ayse Fureya Everest Yayinlari Istanbul 2012 Furtun C 1985 Turk Seramik Sanatinin Oncusu Fureya Koral Cumhuriyet Gazetesi 29 12 1985 tarihli kultur sanat eki 4 Ture F 1997 Bir Usta Bir Dunya Fureya Koral Istanbul Yapi Kredi Yayinlari Buyukunal F 1991 Fureya Koral Sanat Cevresi Dergisi Sayi 158