Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Frideş Karinti (mac. Karinthy Frigyes; 25 iyun 1887[…], Budapeşt – 29 avqust 1938[…], Şiofok[d], Şomod) — Macar yazıçısı, dramaturq, şair, jurnalist və tərcüməçi. 1929-cu ildə yazdığı “Zəncirlər” hekayəsində Ayrılığın altı dərəcəsi konsepsiyasının ilk təşəbbüskarlarından idi. Karinti Macarıstanın ən məşhur yazıçılarından biridir.
| Frideş Karinti | |
|---|---|
| mac. Karinthy Frigyes | |
 Frideş Karinti 1930-cu illərdə | |
| Doğum adı | Karinthy Frigyes Ernő |
| Doğum tarixi | 25 iyun 1887[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 29 avqust 1938[…](51 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | insult |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | Macar |
| Həyat yoldaşları |
|
| Uşaqları |
|
| Fəaliyyəti | Müəllif, dramaturq, şair, jurnalist və tərcüməçi |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı və fəaliyyəti
Karinti Budapeştdə burjua ailəsində anadan olmuşdur. Ailəsi əvvəllər yəhudi idi, lakin o, doğulandan qısa müddət sonra dinlərini dəyişdilər. Yazıçılıq fəaliyyətinə jurnalist kimi başlamışdı və ölümünə kimi qısa və yumoristik hekayələrin yazıçısı kimi tanınırdı. 1912-ci ildə “Bu da sizin yazı üslubunuz” (mac. Így írtok ti) adlı ədəbi parodiyalarının dərc olunması onun şöhrətini daha da artırdı. Burada o, dövrünün məşhur yazıçılarının yazı üslubunu parodiya etmişdir. Sonrakı illərdə parodiyalardan təşkil olunan kolleksiyanı daha da genişləndirdi. İlk yazdığı əsərlər içərisində məktəb illərində qələmə aldığı qısa hekayələrdən ibarət “Zəhmət olmasa, Ser!” (mac. Tanár úr, kérem, 1916) əsəri həm də orta məktəbdə yaşanan çətinliklərdən bəhs edirdi.Herbert Uellsin “Korlar ölkəsi” (ing. The Country of the Blind) və “Dəniz qadın” (ing. The Sea Lady) əsərlərini macar dilinə tərcümə edən Karinti öz yaradıcılığında da Uellsdən ilham almışdır. Tərcümə etdiyi digər əsər isə Alan Aleksandr Milnin Vinni-Pux əsəridir.
Birinci Dünya müharibəsindən başlayaraq onun yazı üslubu daha ciddi xarakter aldı, lakin öz satirik məzmununu tərk etmədi. Karinti yaradıcılığında Conatan Sviftin böyük təsir göstərdiyini vurğulayır: "Faremidoya səyahət" (Utazás Faremidóba, 1916) və "Kapillariya" əsərləri (Capillaria, 1921). Romanlarının və hekayələrinin bir çoxunda kişilərlə qadınlar arasındakı münasibətlərdə yaranan çətinliklərdən bəhs edilir. Bunun səbəbi kimi bəzən onun uğursuz ikinci nikahı göstərilir.
Karinti 1936-cı ildə Stokholmda əməliyyat olundu. 1939-cu ildə nəşr olunan avtobiqorafiyasında bu hadisədən bəhs etmişdir. Əməliyyatdan iki il sonra Balaton gölünün ətrafında tətildə oalrkən vəfat etmişdir.
Şəxsi həyatı
Karinti iki dəfə ailə həyatı qurmuşdu. 1913-cü ildə aktrisa Etel Yudik ilə evləndi. Ailə həyatları sakit və xoşbəxt keçdi və Qabor adında bir oğlan övladları dünyaya gəldi. Etel 1918-ci ildə çox gənc yaşında faciəvi olaraq ispan qripindən dünyasını dəyişdi. 1920-ci ildə Karinti yenidən Aranka Böhm ilə ailə həyatı qurdu və onların Ferenç Karinti adında övladları dünyaya gəldi. Ferenç Karinti daha sonralar məşhur macar yazıçısı oldu. Dili yaxşı danışmasa da, Karinti Esperantonun ən böyük dəstəkçilərindən biri idi və Esperanto konqreslərində iştirak edirdi və hətta 1935-ci ildə Macarıstan Esperanto Cəmiyyətinin prezidenti seçildi.
Seçilmiş filmoqrafiya
- The Stork Caliph (1917)
İstinadlar
- Frigyes Karinthy // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- Frigyes KARINTHY // NooSFere (fr.). 1999.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118882635 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Please Sir! 2022-01-09 at the Wayback Machine – the complete translation
- Katalin Csala, "The Puzzling Connection between H.G. Wells and Frigyes Karinthy." The Reception of H.G. Wells in Europe, edited by and John S. Partington. Continuum, 2005. ISBN (pp.195–204)
- "Biography of Frigyes Karinthy". 2006-02-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-15.
- Esperanto Wikipedia
Xarici keçidlər
- Karinthy tərəfindən əsərlər Qutenberq layihəsində
- Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Frideş Karinti İnternet arxivində
- Works by Frigyes Karinthy (mac.)
- Biography, quotes, publications compiled for the Frankfurt Book Fair
- Biography at the website of the secondary school named after him
- The Grotesque: Frigyes Karinthy. In: Lóránt Czigány: A History of Hungarian Literature, chapter XIX.
- Karinthy's entry in Albert Tezla: Hungarian authors – A bibliographical handbook
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frides Karinti mac Karinthy Frigyes 25 iyun 1887 Budapest 29 avqust 1938 Siofok d Somod Macar yazicisi dramaturq sair jurnalist ve tercumeci 1929 cu ilde yazdigi Zencirler hekayesinde Ayriligin alti derecesi konsepsiyasinin ilk tesebbuskarlarindan idi Karinti Macaristanin en meshur yazicilarindan biridir Frides Karintimac Karinthy FrigyesFrides Karinti 1930 cu illerdeDogum adi Karinthy Frigyes ErnoDogum tarixi 25 iyun 1887 1887 06 25 Dogum yeri Budapest Avstriya MacaristanVefat tarixi 29 avqust 1938 1938 08 29 51 yasinda Vefat yeri Siofok d Siofok d Somod MacaristanVefat sebebi insultDefn yeri Kerepesi mezarligiMilliyyeti MacarHeyat yoldaslari Etel Yudik d 1914 1918 Aranka Bohm d 1920 1938 Usaqlari Qabor Karinti d Ferenc Karinti d Fealiyyeti Muellif dramaturq sair jurnalist ve tercumeci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati ve fealiyyetiKarinti Budapestde burjua ailesinde anadan olmusdur Ailesi evveller yehudi idi lakin o dogulandan qisa muddet sonra dinlerini deyisdiler Yaziciliq fealiyyetine jurnalist kimi baslamisdi ve olumune kimi qisa ve yumoristik hekayelerin yazicisi kimi taninirdi 1912 ci ilde Bu da sizin yazi uslubunuz mac Igy irtok ti adli edebi parodiyalarinin derc olunmasi onun sohretini daha da artirdi Burada o dovrunun meshur yazicilarinin yazi uslubunu parodiya etmisdir Sonraki illerde parodiyalardan teskil olunan kolleksiyani daha da genislendirdi Ilk yazdigi eserler icerisinde mekteb illerinde qeleme aldigi qisa hekayelerden ibaret Zehmet olmasa Ser mac Tanar ur kerem 1916 eseri hem de orta mektebde yasanan cetinliklerden behs edirdi Herbert Uellsin Korlar olkesi ing The Country of the Blind ve Deniz qadin ing The Sea Lady eserlerini macar diline tercume eden Karinti oz yaradiciliginda da Uellsden ilham almisdir Tercume etdiyi diger eser ise Alan Aleksandr Milnin Vinni Pux eseridir Birinci Dunya muharibesinden baslayaraq onun yazi uslubu daha ciddi xarakter aldi lakin oz satirik mezmununu terk etmedi Karinti yaradiciliginda Conatan Sviftin boyuk tesir gosterdiyini vurgulayir Faremidoya seyahet Utazas Faremidoba 1916 ve Kapillariya eserleri Capillaria 1921 Romanlarinin ve hekayelerinin bir coxunda kisilerle qadinlar arasindaki munasibetlerde yaranan cetinliklerden behs edilir Bunun sebebi kimi bezen onun ugursuz ikinci nikahi gosterilir Karinti 1936 ci ilde Stokholmda emeliyyat olundu 1939 cu ilde nesr olunan avtobiqorafiyasinda bu hadiseden behs etmisdir Emeliyyatdan iki il sonra Balaton golunun etrafinda tetilde oalrken vefat etmisdir Sexsi heyatiFrides Karintinin portreti ressam Jozef Ripl Ronay Karinti iki defe aile heyati qurmusdu 1913 cu ilde aktrisa Etel Yudik ile evlendi Aile heyatlari sakit ve xosbext kecdi ve Qabor adinda bir oglan ovladlari dunyaya geldi Etel 1918 ci ilde cox genc yasinda facievi olaraq ispan qripinden dunyasini deyisdi 1920 ci ilde Karinti yeniden Aranka Bohm ile aile heyati qurdu ve onlarin Ferenc Karinti adinda ovladlari dunyaya geldi Ferenc Karinti daha sonralar meshur macar yazicisi oldu Dili yaxsi danismasa da Karinti Esperantonun en boyuk destekcilerinden biri idi ve Esperanto konqreslerinde istirak edirdi ve hetta 1935 ci ilde Macaristan Esperanto Cemiyyetinin prezidenti secildi Secilmis filmoqrafiyaThe Stork Caliph 1917 IstinadlarFrigyes Karinthy Internet Speculative Fiction Database ing 1995 Frigyes KARINTHY NooSFere fr 1999 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Deutsche Nationalbibliothek Record 118882635 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Please Sir 2022 01 09 at the Wayback Machine the complete translation Katalin Csala The Puzzling Connection between H G Wells and Frigyes Karinthy The Reception of H G Wells in Europe edited by and John S Partington Continuum 2005 ISBN 0826462537 pp 195 204 Biography of Frigyes Karinthy 2006 02 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 15 Esperanto WikipediaXarici kecidlerKarinthy terefinden eserler Qutenberq layihesinde Eserleri ve ya muellifi oldugu isler Frides Karinti Internet arxivinde Works by Frigyes Karinthy mac Biography quotes publications compiled for the Frankfurt Book Fair Biography at the website of the secondary school named after him The Grotesque Frigyes Karinthy In Lorant Czigany A History of Hungarian Literature chapter XIX Karinthy s entry in Albert Tezla Hungarian authors A bibliographical handbook