Frans Rubo (rus. Франц Алексеевич Рубо; fr. Franz Alexeïevitch Roubaud; 5 (17) iyun 1856, Odessa, Xerson quberniyası – 13 mart 1928, Münxen) — Fransız əsilli rus rəssam; əsasən batal janrında müharibə təsvirləri yaratmaqla tanınmışdır. Rubo XIX əsrin sonları və XX əsrin əvvəllərində Rusiya imperiyasında əsas nümayəndələrindən hesab olunur. Rəssamın əsərləri əsasən müharibə və şəhər təsvirlərindən ibarətdir ki, bu baxımından 1813-cü ildə Rusiya imperiyası və Qacarlar arasında baş vermiş Lənkəran döyüşünün təsvir edildiyi eyni adlı tablonu misal göstərmək olar.
Frans Rubo | |
---|---|
rus. Франц Алексеевич Рубо | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Odessa, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (71 yaşında) |
Vəfat yeri | Münhen, V Respublikası |
Dəfn yeri | |
Milliyyəti | Fransız |
Vətəndaşlığı | Rusiya |
Fəaliyyəti | rəssam, universitet müəllimi[d], rəssam-sulu boyaçı |
Təhsili | və |
Janr | Batal janrı |
Tələbələri | Mixail Avilov (rəssam) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Frans Rubo 1856-cı ilin 15 iyun tarixində Rusiya imperiyasının Odessa şəhərində əslən fransız-katolik olan ailədə anadan olmuşdur. Atası Alex Rubo, anası Madelin Seneq olan Frans ilk rəssamlıq təhsilini anadan olduğu Odessa şəhərində yerləşən Rəssamlar Akademiyasında almışdır. Rubo ailəsinin kökü Fransanın cənubunda yerləşən Marsel şəhərindən idi və Alex Rubo, Odessaya gəlməmişdən əvvəl, Marseldə kitab satışı ilə məşğul olmuşdur. Rubo ilkin təhsilini başa vurduqdan sonra Almaniyanın cənubunda yerləşən Münhen şəhərinə yollanmış və 1877-ci ildən etibarən təhsil almağa başlamışdır.
Rəssamlıq üzrə dövrünün iki tanınmış akademiyasında təhsil alıqdan sonra Rubo, yenidən Rusiya imperiyasına qayıdır və Sankt-Peterburq şəhərində yerləşən, eyni adlı İmperiyal Rəssamlıq Akademiyasında panoram və müharibə rəsimləri çəkməyə başlayır. 1904-1912-ci illərdə şəhərin Rəssamlıq Akademiyasında professor olaraq gənc rəssamlara dərs vermişdir. Fəaliyyətinin bu dövründə, rəssam 1854-1855-ci illərdə baş vermiş bəhs edən eyni adlı tablosunu yaratmışdır.
XIX əsrin ortalarından etibarən geniş ərazilərin və müharibə səhnələrinin təsvir olunmasında rəssamlar tərəfindən əsas müraciət olunan janr hesab olunurdu. ilkin nümunələrinə hələ XVIII əsrin sonlarında rast gəlinməkdədir. İrland rəssamı ilk dəfə 1787-ci ildə 360 dərəcəlik rəsm əsəri çəkməklə ilk panoram rəsm əsərini yaratmışdır. Panorama tablolar öz genişliyi və müxtəlif hadisələrin eyni andaki təsvirləri ilə digər növ tablolardan fərqlənirdi və belə xüsusiyyətlər XIX əsr Avropasında izləyicilər tərəfindən böyük həyəcanla qarşılanmışdır.
fərqli illüziya yaradıb, izləyicilərin özlərini hadisələrin içində hiss etməyə əsas verirdi. Bu baxımından Frans Rubo tərəfindən çəkilmiş və əsasən müharibə və döyüş səhnələrin təsvir olunduğu panoramik tabloları misal göstərmək mümkündür. Tənqidçilər 360 dərəcəlik formada çəkilmiş bir tablonun, düz qarşısında dayanmağın izləyicilərdə tam fərqli hisslər yaratdığını ifadə etmişdilər.
Rubo, rəssamlıq dünyasında əsasən nəhəng panoramik rəsmləri ilə tanınmışdır. Rəssamın əsərləri o qədər böyük olmuşdur ki, onların sərgilənməsi üçün bəzən xüsusi hazırlanmış pavilyonlara ehtiyac olurdu. Rubonun təsviri sənətdə müharibə və hərbi həyat mövzularına həsr olunan və batal janrı olaraq adlandırılan əsərlərinin bir digər xüsusiyyəti izləyicinin tablonun mərkəzində durması ilə bağlıdır.
Belə ki, tablonun mərkəzində dayanmış izləyici hərəkət etdikcə, elə hiss edir ki, tablodakı təsvirlərdə onunla birlikdə hərəkət edir və beləliklə əsəri müxtəlif baxış bucaqlarından müşahidə etmək imkanı qazanır. Fransız əsilli rus rəssam əsas nümayəndələrindən biri hesab olunur.
Frans Rubo 1913-cü ildə yaşadığı Sankt-Peterburq şəhərini tərk edərək Münhen şəhərinə gedərək, ömrünün sonuna qədər burada yaşadı. Rəssam 1928-ci ilin 13 mart tarixində, 71 yaşında Münhen şəhərində vəfat etmişdir.
İşləri
İşlərinin siyahısı
- Rusiya-İran müharibəsi (1804-1813) - 1892-ci ildə sərgilənmişdir.
- - 1896-cı ildə sərgilənmişdir. Dağıstan Respublikasının Maxaçqala şəhərində yerləşən muzeydə 3 parçası saxlanılmışdır.
- - 1905-ci ildə sərgilənmişdir. 1942-ci ildə Sevastopol şəhəri ətrafında baş vermiş zamanı rəsm əsəri zədələnmişdir. 1950-ci illərdə yenidən restavrasiya edilmişdir.
- Borodino döyüşü - 1911-ci ildə sərgilənmişdir. 1962-ci ildə Moskva yaxınlığında yerləşən Poklonnaya təpəsinə yerləşdirilmişdir.
Sveastopol mühasirəsi
Sevastopol mühasirəsi tablosunda 1854-1855-ci illərdə Rusiya İmperiyası ilə ittifaq dövlətləri arasında Sevastopol şəhəri ətrafında baş vermiş döyüş təsvir olunmuşdur. Rəsm əsəri böyüklüyü səbəbindən dairəvi planda tikilmiş xüsusi pavilyonda sərgilənmişdir. Frans Rubo rəsm əsərinin üzərində 1901-ci ildən etibarən işləməyə başlamış və işlər üç ərzində davam etmişdir. Rəssam, tablonu çəkməmişdən əvvəl Sevastopol şəhərinə gedərək tərəflər arasında döyüşün baş verdiyi əraziləri ziyarət etmiş və döyüşün təsvir olunduğu onlarla hərbi raportlarla tanış olmuşdur. Rubo eyni zamanda müharibədə iştirak etmiş, ancaq sağ qalmış keçmiş döyüşçülərlə də söhbətlər aparmışdır. Əsərin ilk eskizi Sankt-Peterburq şəhərində, rəssamın çalışdığı emalatxanada çəkilmişdir.
Əsərin çəkilməsinə Bavariya Rəssamlıq Akademiyasının mərkəzi emalatxanasında davam etdirilmişdir və rəssam tərəfindən burada 115 metr enində, 14 metr uzunluğunda kətan lövhədən istifadə olunmuşdur. Əsər tamamlandıqdan sonra 1904-cü ildə ilk dəfə olaraq Sevastopol şəhərinin xilas edilməsinin 50-ci il tədbirləri münsasibəti ilə həmin şəhərdə də sərgilənmişdir.
- Qırğız atlı qırmızı bayraqla
- Silahlı çapar
- Buzbaşı oyununun təsviri
- Qafqazın təsviri
- Çərkəz atlısı
- Dağ çayının kənarında kazaklar
- Bazar
- Çay kənarı düşərgəsi
- Saman arabası
- Qoşunun Qafqaz keçidinin keçməsi
- Qafqazda poçt şöbəsi
İstinadlar
- http://www.hrono.ru/biograf/bio_r/rubo.html.
- Рубо Франц Алексеевич (rus.). // Большая российская энциклопедия Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- Franz Alekseevich Roubaud (nid.).
- Benezit Dictionary of Artists (ing.). OUP, 2006.
- Sugrobova-Roth, Olga. "Biography of Franz Roubaud". roubaud.eu. 14 June 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 11 October 2014.
- "Franz Roubaud A. Biographical index (Russian)". www.hrono.ru. 2020-02-22 tarixində . İstifadə tarixi: October 2014.
- [Mieszkowski, Jan, Watching war, 2012, Stanford, California Stanford University Press,ISBN , p.91]
- "Russian artists, Franz Roubaud (Russian)". www.peoples.ru. 2022-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: October 2014.
- "Borodino panorama". www.atlasobscura.com. 2022-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: October 2014.
- . Museum Syndicate. 18 June 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 June 2012.
- "Sevastopol Panorama". 2014-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frans Rubo rus Franc Alekseevich Rubo fr Franz Alexeievitch Roubaud 5 17 iyun 1856 Odessa Xerson quberniyasi 13 mart 1928 Munxen Fransiz esilli rus ressam esasen batal janrinda muharibe tesvirleri yaratmaqla taninmisdir Rubo XIX esrin sonlari ve XX esrin evvellerinde Rusiya imperiyasinda esas numayendelerinden hesab olunur Ressamin eserleri esasen muharibe ve seher tesvirlerinden ibaretdir ki bu baximindan 1813 cu ilde Rusiya imperiyasi ve Qacarlar arasinda bas vermis Lenkeran doyusunun tesvir edildiyi eyni adli tablonu misal gostermek olar Frans Ruborus Franc Alekseevich RuboDogum tarixi 15 iyun 1856Dogum yeri Odessa Rusiya imperiyasiVefat tarixi 13 mart 1928 71 yasinda Vefat yeri Munhen V RespublikasiDefn yeri BavariyaMilliyyeti FransizVetendasligi RusiyaFealiyyeti ressam universitet muellimi d ressam sulu boyaciTehsili veJanr Batal janriTelebeleri Mixail Avilov ressam Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFrans Rubo 1856 ci ilin 15 iyun tarixinde Rusiya imperiyasinin Odessa seherinde eslen fransiz katolik olan ailede anadan olmusdur Atasi Alex Rubo anasi Madelin Seneq olan Frans ilk ressamliq tehsilini anadan oldugu Odessa seherinde yerlesen Ressamlar Akademiyasinda almisdir Rubo ailesinin koku Fransanin cenubunda yerlesen Marsel seherinden idi ve Alex Rubo Odessaya gelmemisden evvel Marselde kitab satisi ile mesgul olmusdur Rubo ilkin tehsilini basa vurduqdan sonra Almaniyanin cenubunda yerlesen Munhen seherine yollanmis ve 1877 ci ilden etibaren tehsil almaga baslamisdir Ressamliq uzre dovrunun iki taninmis akademiyasinda tehsil aliqdan sonra Rubo yeniden Rusiya imperiyasina qayidir ve Sankt Peterburq seherinde yerlesen eyni adli Imperiyal Ressamliq Akademiyasinda panoram ve muharibe resimleri cekmeye baslayir 1904 1912 ci illerde seherin Ressamliq Akademiyasinda professor olaraq genc ressamlara ders vermisdir Fealiyyetinin bu dovrunde ressam 1854 1855 ci illerde bas vermis behs eden eyni adli tablosunu yaratmisdir XIX esrin ortalarindan etibaren genis erazilerin ve muharibe sehnelerinin tesvir olunmasinda ressamlar terefinden esas muraciet olunan janr hesab olunurdu ilkin numunelerine hele XVIII esrin sonlarinda rast gelinmekdedir Irland ressami ilk defe 1787 ci ilde 360 derecelik resm eseri cekmekle ilk panoram resm eserini yaratmisdir Panorama tablolar oz genisliyi ve muxtelif hadiselerin eyni andaki tesvirleri ile diger nov tablolardan ferqlenirdi ve bele xususiyyetler XIX esr Avropasinda izleyiciler terefinden boyuk heyecanla qarsilanmisdir ferqli illuziya yaradib izleyicilerin ozlerini hadiselerin icinde hiss etmeye esas verirdi Bu baximindan Frans Rubo terefinden cekilmis ve esasen muharibe ve doyus sehnelerin tesvir olundugu panoramik tablolari misal gostermek mumkundur Tenqidciler 360 derecelik formada cekilmis bir tablonun duz qarsisinda dayanmagin izleyicilerde tam ferqli hissler yaratdigini ifade etmisdiler Rubo ressamliq dunyasinda esasen neheng panoramik resmleri ile taninmisdir Ressamin eserleri o qeder boyuk olmusdur ki onlarin sergilenmesi ucun bezen xususi hazirlanmis pavilyonlara ehtiyac olurdu Rubonun tesviri senetde muharibe ve herbi heyat movzularina hesr olunan ve batal janri olaraq adlandirilan eserlerinin bir diger xususiyyeti izleyicinin tablonun merkezinde durmasi ile baglidir Bele ki tablonun merkezinde dayanmis izleyici hereket etdikce ele hiss edir ki tablodaki tesvirlerde onunla birlikde hereket edir ve belelikle eseri muxtelif baxis bucaqlarindan musahide etmek imkani qazanir Fransiz esilli rus ressam esas numayendelerinden biri hesab olunur Frans Rubo 1913 cu ilde yasadigi Sankt Peterburq seherini terk ederek Munhen seherine gederek omrunun sonuna qeder burada yasadi Ressam 1928 ci ilin 13 mart tarixinde 71 yasinda Munhen seherinde vefat etmisdir IsleriIslerinin siyahisi Cerkez atlisi cay kenarinda Rusiya Iran muharibesi 1804 1813 1892 ci ilde sergilenmisdir 1896 ci ilde sergilenmisdir Dagistan Respublikasinin Maxacqala seherinde yerlesen muzeyde 3 parcasi saxlanilmisdir 1905 ci ilde sergilenmisdir 1942 ci ilde Sevastopol seheri etrafinda bas vermis zamani resm eseri zedelenmisdir 1950 ci illerde yeniden restavrasiya edilmisdir Borodino doyusu 1911 ci ilde sergilenmisdir 1962 ci ilde Moskva yaxinliginda yerlesen Poklonnaya tepesine yerlesdirilmisdir Sveastopol muhasiresi Esas meqale Sevastopol muhasiresi tablo Sevastopol muhasiresi tablosunda 1854 1855 ci illerde Rusiya Imperiyasi ile ittifaq dovletleri arasinda Sevastopol seheri etrafinda bas vermis doyus tesvir olunmusdur Resm eseri boyukluyu sebebinden dairevi planda tikilmis xususi pavilyonda sergilenmisdir Frans Rubo resm eserinin uzerinde 1901 ci ilden etibaren islemeye baslamis ve isler uc erzinde davam etmisdir Ressam tablonu cekmemisden evvel Sevastopol seherine gederek terefler arasinda doyusun bas verdiyi erazileri ziyaret etmis ve doyusun tesvir olundugu onlarla herbi raportlarla tanis olmusdur Rubo eyni zamanda muharibede istirak etmis ancaq sag qalmis kecmis doyusculerle de sohbetler aparmisdir Eserin ilk eskizi Sankt Peterburq seherinde ressamin calisdigi emalatxanada cekilmisdir Eserin cekilmesine Bavariya Ressamliq Akademiyasinin merkezi emalatxanasinda davam etdirilmisdir ve ressam terefinden burada 115 metr eninde 14 metr uzunlugunda ketan lovheden istifade olunmusdur Eser tamamlandiqdan sonra 1904 cu ilde ilk defe olaraq Sevastopol seherinin xilas edilmesinin 50 ci il tedbirleri munsasibeti ile hemin seherde de sergilenmisdir Frans Rubo terefinden cekilmis eks olundugu resm eseri Secilmis isleri Qirgiz atli qirmizi bayraqla Silahli capar Buzbasi oyununun tesviri Qafqazin tesviri Cerkez atlisi Dag cayinin kenarinda kazaklar Bazar Cay kenari dusergesi Saman arabasi Qosunun Qafqaz kecidinin kecmesi Qafqazda poct sobesiIstinadlarhttp www hrono ru biograf bio r rubo html Rubo Franc Alekseevich rus Bolshaya rossijskaya enciklopediyaMoskva Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 Franz Alekseevich Roubaud nid Benezit Dictionary of Artists ing OUP 2006 ISBN 978 0 19 977378 7 Sugrobova Roth Olga Biography of Franz Roubaud roubaud eu 14 June 2021 tarixinde Istifade tarixi 11 October 2014 Franz Roubaud A Biographical index Russian www hrono ru 2020 02 22 tarixinde Istifade tarixi October 2014 Mieszkowski Jan Watching war 2012 Stanford California Stanford University Press ISBN 978 0 8047 8240 1 p 91 Russian artists Franz Roubaud Russian www peoples ru 2022 08 01 tarixinde Istifade tarixi October 2014 Borodino panorama www atlasobscura com 2022 08 13 tarixinde Istifade tarixi October 2014 Museum Syndicate 18 June 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 June 2012 Sevastopol Panorama 2014 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 21