Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Firuddin Əli oğlu Babayev (d.1 may, 1929. Bərdə rayonu, Şirvanlı) — Azərbaycanın ilk professor fitopatoloqu, görkəmli kənd təsərrüfatı alimi, biologiya elmləri doktoru. 250-dən çox elmi dərsliklərin və əsərlərin müəllifidir. Dünyanın bir çox yerlərində mühazirə söyləmişdir. Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif olunmuşdur.
| Firuddin Babayev | |
|---|---|
| Firuddin Əli oğlu Babayev | |
 Gəncədə çəkilmiş şəkil | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | SSRİ, Azərbaycan SSR, Bərdə rayonu, Şirvanlı kəndi |
| Vəfat tarixi | (58 yaşında) |
| Vəfat yeri |  Azərbaycan SSR, Kirovabad |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı |  Azərbaycan |
| Həyat yoldaşı | Zərifə Sirac qızı Babayeva |
| Uşaqları | Fikrət Babayev Sevda Əliyeva |
| Elm sahələri | Fitopatologiya, biokimya, botanika, Genetika |
| Elmi dərəcəsi | Biologiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | Professor Fitopatoloq |
| İş yerləri | Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti, Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pambıqçılıq İnstitutu |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Akademik |
| Mükafatları | Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı |
Həyatı
Firuddin Babayev 1 may 1929-cu ildə Bərdə rayonunun Şirvanlı kəndində, ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Ailədə altı uşaq arasında Firuddin Babayev böyükləri idi və ondan əlavə olaraq bir qardaşı, dörd bacısı vardır. Orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirdikdən sonra 1945-ci ildə Ağdam Kənd Təsərrüfatı Texnikumuna daxil olub. Həmin texnikumu 1948-ci ildə bitirdikdən sonra təhsilini Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun Aqronomluq fakültəsində davam etdirib. Bu institutu Alim Aqronom ixtisası üzrə 1953-cü ildə bitirmişdir. Aspiranturaya daxil olmadan, 1959-cu ildə Moldovanın paytaxtı Kişinyovda Biologiya Elmləri Namizədi dərəcəsini almışdır. 1961-ci ildə fitopatologiya üzrə Baş Elmi İşçi dərəcəsi verilmişdir. 21 aprel 1972-ci ildə Biologiya Elmləri Doktoru dərəcəsini almışdır. 13 dekabr 1972-ci ildə Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə Azərbaycan SSR-nin ilk professor fitopatoloqu olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti-nin (keçmiş Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu) yetirməsidir. Uzun illər Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pambıqçılıq İnstitutunda fitopatologiya laboratoriyasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Daha sonra Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetində fitopatologiya kafedrasının professoru olmuş və o fənni tədris etmişdir.
F.Babayevin elmi rəhbəri görkəmli fitopatoloq alim, fitopatologiya kafedrasının müdiri, akademik olmuşdur.
22 iyun 1987-ci ildə Gəncə şəhərində vəfat etmişdir. Gəncə şəhərində Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Azərbaycanda ve keçmiş SSRİ-də ilk dəfə olaraq vilt xəstəliyinin kimyəvi üsullarla mühafizəsinin müəllifidir. Elə buna görə kənd təsərrüfatı mütəxəssislərinə kömək məqsədilə yazılmış sonuncu kitabı bu cür adlanır: "". 1966-cı ildə Kaliforniya Universitetinin professoru, fitopatologiya üzrə elmlər doktoru Stefen Vilhelm (ing. Stephen Wilhelm) Firuddin Babayevə məktub göndərir. Məktubda Babayevin elmi işlerini yüksək qiymətləndirərək, ona tədqiqatların materiallarını göndərməsini xahiş edir. Kaliforniya Universitetındə mühazirə söyləmək üçün dəvət olunur. Azərbaycanlı alimin işi Fransada da çox böyük maraqla qarşılanır. 1971-ci ildə Daşkənddə yer alan beynəlxalq konfransda Firuddin Babayev pambıq vilti üzrə keçirtdiyi tədqiqatlar haqqında məruzə etdi.
Dəfələrlə İngiltərə, Fransa, Hindistan, Pakistan, Misir, Əlcəzair və s. ölkələrdə keçirilmış beynəlxalq konqreslərdə məruzələr etmək üçün dəvət olunmuşdur.
Yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlanmasında böyük əməyi var. Beləki, 10-dan çox elmlər doktoru və elmlər namizədlərinin yetişdirilməsində müstəsna xidməti olmuşdur.
Maraqlı faktlar
Professor İbrahim Cəfərovun müəllifi olduğu və ADAU-nun "Fitopatologiya" dərsliyində F.Babayev haqqında yazılmışdır: "Pambıq əkinlərində vertisillioz viltin yayılması müxtəlifdir. Orta Asiyanın orta zərif lifli pambıq əkinlərində Gossypium hirsutum növündə bəzən əkinlərin yoluxması 50% və çox təşkil edir. Xəstəlik Azərbaycanın da pambıq əkinlərində geniş yayılmışdır. Bu xəstəliyin öyrənilməsində azərbaycanlı alim F.Babayevin 1960-1980-ci illərdə apardığı tədqiqatlar viltlə mübarizədə əsaslı rol oynamışdır."
Akademik Həsən Əliyev və akademik İmam Mustafayevin yaxın dostu idi.
Ailəsi
- 1956-cı ildə Zərifə Sirac qızı Babayeva ilə ailə həyatı qurmuşdur.
- Fikrət Babayev (), Sevda Əliyeva (əvvəl Babayeva) (1960), (əvvəl Babayeva) (1970) adlı üç övladı var. Flora Əliyeva Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi.
- Nəvələri: Mehrac Əliyev, Elşən Əliyev, Gülşən Cabbarova (əvvəl Babayeva), Firuddin Babayev, Zərifə Əliyeva və Arzu Əliyeva.
Seçilmiş əsərləri
- Yeni hidrazonların sintezi və dönüşməsi, onların bioloji aktivliyinin sınaq edilməsi. Gəncə: 1972;
- Pambığin əsas xəstəlikləri və onlara qarşı mübarizə tədbirləri. Bakı: 1977;
- Azərbaycan SSR şəraitində pestisidlərin kənd təsərrüfatına tətbiqi. Gəncə: 1987;
- Bitkilərin Kimyəvi Mühafizəsi. Bakı: 1992.
İstinadlar
- Н.Алекперов. Молодой профессор. Газета "Кировабадский рабочий", 25.02.1973, №24 (5267). Gəncə, Azərbaycan
- [1] 2016-06-04 at the Wayback Machine
- Azərbaycan Respublikasının təhsil işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
- 2010/2011-ci tədris ilində keçirilmiş “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin qaliblərinin mükafatlandırılması haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
- "Ən yaxşı müəllim" müsabiqəsi qaliblərinin siyahısı (2011)
- Azərbaycan Respublikasının təhsil işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
- BU SƏHƏR 05 10 2017
- Михаил Семенович Дунин
- "Azərbaycan Respublikasının təhsil işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2021-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Firuddin Eli oglu Babayev d 1 may 1929 Berde rayonu Sirvanli Azerbaycanin ilk professor fitopatoloqu gorkemli kend teserrufati alimi biologiya elmleri doktoru 250 den cox elmi dersliklerin ve eserlerin muellifidir Dunyanin bir cox yerlerinde muhazire soylemisdir Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fexri Fermani ile teltif olunmusdur Firuddin BabayevFiruddin Eli oglu BabayevGencede cekilmis sekilDogum tarixi 1 may 1929Dogum yeri SSRI Azerbaycan SSR Berde rayonu Sirvanli kendiVefat tarixi 22 iyun 1987 58 yasinda Vefat yeri Azerbaycan SSR KirovabadDefn yeri KirovabadVetendasligi AzerbaycanHeyat yoldasi Zerife Sirac qizi BabayevaUsaqlari Fikret Babayev Sevda EliyevaElm saheleri Fitopatologiya biokimya botanika GenetikaElmi derecesi Biologiya elmleri doktoruElmi adi Professor FitopatoloqIs yerleri Azerbaycan Dovlet Aqrar Universiteti Azerbaycan Elmi Tedqiqat Pambiqciliq InstitutuTehsili Azerbaycan Dovlet Aqrar UniversitetiElmi rehberi AkademikMukafatlari Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fexri FermaniHeyatiFiruddin Babayev 1 may 1929 cu ilde Berde rayonunun Sirvanli kendinde ziyali ailesinde anadan olmusdur Ailede alti usaq arasinda Firuddin Babayev boyukleri idi ve ondan elave olaraq bir qardasi dord bacisi vardir Orta mektebi ela qiymetlerle bitirdikden sonra 1945 ci ilde Agdam Kend Teserrufati Texnikumuna daxil olub Hemin texnikumu 1948 ci ilde bitirdikden sonra tehsilini Azerbaycan Kend Teserrufati Institutunun Aqronomluq fakultesinde davam etdirib Bu institutu Alim Aqronom ixtisasi uzre 1953 cu ilde bitirmisdir Aspiranturaya daxil olmadan 1959 cu ilde Moldovanin paytaxti Kisinyovda Biologiya Elmleri Namizedi derecesini almisdir 1961 ci ilde fitopatologiya uzre Bas Elmi Isci derecesi verilmisdir 21 aprel 1972 ci ilde Biologiya Elmleri Doktoru derecesini almisdir 13 dekabr 1972 ci ilde Ali Attestasiya Komissiyasinin qerari ile Azerbaycan SSR nin ilk professor fitopatoloqu olmusdur Azerbaycan Dovlet Aqrar Universiteti nin kecmis Azerbaycan Kend Teserrufati Institutu yetirmesidir Uzun iller Azerbaycan Elmi Tedqiqat Pambiqciliq Institutunda fitopatologiya laboratoriyasinin mudiri vezifesinde calismisdir Daha sonra Azerbaycan Dovlet Aqrar Universitetinde fitopatologiya kafedrasinin professoru olmus ve o fenni tedris etmisdir F Babayevin elmi rehberi gorkemli fitopatoloq alim fitopatologiya kafedrasinin mudiri akademik olmusdur 22 iyun 1987 ci ilde Gence seherinde vefat etmisdir Gence seherinde Fexri Xiyabanda defn edilmisdir Elmi fealiyyetiAzerbaycanda ve kecmis SSRI de ilk defe olaraq vilt xesteliyinin kimyevi usullarla muhafizesinin muellifidir Ele buna gore kend teserrufati mutexessislerine komek meqsedile yazilmis sonuncu kitabi bu cur adlanir 1966 ci ilde Kaliforniya Universitetinin professoru fitopatologiya uzre elmler doktoru Stefen Vilhelm ing Stephen Wilhelm Firuddin Babayeve mektub gonderir Mektubda Babayevin elmi islerini yuksek qiymetlendirerek ona tedqiqatlarin materiallarini gondermesini xahis edir Kaliforniya Universitetinde muhazire soylemek ucun devet olunur Azerbaycanli alimin isi Fransada da cox boyuk maraqla qarsilanir 1971 ci ilde Daskendde yer alan beynelxalq konfransda Firuddin Babayev pambiq vilti uzre kecirtdiyi tedqiqatlar haqqinda meruze etdi Defelerle Ingiltere Fransa Hindistan Pakistan Misir Elcezair ve s olkelerde kecirilmis beynelxalq konqreslerde meruzeler etmek ucun devet olunmusdur Yuksek ixtisasli kadrlar hazirlanmasinda boyuk emeyi var Beleki 10 dan cox elmler doktoru ve elmler namizedlerinin yetisdirilmesinde mustesna xidmeti olmusdur Maraqli faktlarProfessor Ibrahim Ceferovun muellifi oldugu ve ADAU nun Fitopatologiya dersliyinde F Babayev haqqinda yazilmisdir Pambiq ekinlerinde vertisillioz viltin yayilmasi muxtelifdir Orta Asiyanin orta zerif lifli pambiq ekinlerinde Gossypium hirsutum novunde bezen ekinlerin yoluxmasi 50 ve cox teskil edir Xestelik Azerbaycanin da pambiq ekinlerinde genis yayilmisdir Bu xesteliyin oyrenilmesinde azerbaycanli alim F Babayevin 1960 1980 ci illerde apardigi tedqiqatlar viltle mubarizede esasli rol oynamisdir Akademik Hesen Eliyev ve akademik Imam Mustafayevin yaxin dostu idi Ailesi1956 ci ilde Zerife Sirac qizi Babayeva ile aile heyati qurmusdur Fikret Babayev Sevda Eliyeva evvel Babayeva 1960 evvel Babayeva 1970 adli uc ovladi var Flora Eliyeva Azerbaycan Respublikasinin emekdar muellimi Neveleri Mehrac Eliyev Elsen Eliyev Gulsen Cabbarova evvel Babayeva Firuddin Babayev Zerife Eliyeva ve Arzu Eliyeva Secilmis eserleriYeni hidrazonlarin sintezi ve donusmesi onlarin bioloji aktivliyinin sinaq edilmesi Gence 1972 Pambigin esas xestelikleri ve onlara qarsi mubarize tedbirleri Baki 1977 Azerbaycan SSR seraitinde pestisidlerin kend teserrufatina tetbiqi Gence 1987 Bitkilerin Kimyevi Muhafizesi Baki 1992 IstinadlarN Alekperov Molodoj professor Gazeta Kirovabadskij rabochij 25 02 1973 24 5267 Gence Azerbaycan 1 2016 06 04 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasinin tehsil iscilerine fexri adlarin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2010 2011 ci tedris ilinde kecirilmis En yaxsi muellim musabiqesinin qaliblerinin mukafatlandirilmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami En yaxsi muellim musabiqesi qaliblerinin siyahisi 2011 Azerbaycan Respublikasinin tehsil iscilerine fexri adlarin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami BU SEHER 05 10 2017 Mihail Semenovich Dunin Azerbaycan Respublikasinin tehsil iscilerine fexri adlarin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2021 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 17