Eritrositlər — qırmızı qan hüceyrələri. Qandakı hüceyrələrin 99%-dən çoxunu eritrositlər təşkil edir. Eritrositlər hər iki tərəfdən basıq disk şəklindədir, diametri 7-8 mikrometrə qədərdir. Eritrosit pərdələrində 33% nisbətdə tapılan hemoqlobin, qanda oksigen daşıyan zülaldır. Oksigenin təxminən 99%-i hemoqlobin ilə daşınar, geri qalan 1%-lik qisim isə qan plazmasında həll olmuş şəkildə daşınır. Oksigenlə birləşmiş hemoqlobin al-qırmızı rənglidir.
Eritositlərin ölçüləri
- Diametr: təxminən 7,5 µm (mikrometr)
- Qalınlıq: kənarlarda 2 µm mərkəzdə 1 µm
- Çəkisi: təxminən 3 · 10-11 qram
- Həcmi: təxminən 90 fl (femtolitr) (90 µm3)
- Qandakı konsentrasiyası: kişilərdə 4,6–5.9x106/mm3 və qadınlarda 4,0–5,2x106/mm3.
- Yetişmə müddəti: təxminən 7-10 gün
- Yaşama müddəti: təxminən 120 gün və ya 4 ay
- Gün ərzində yaranan eritrosit sayı: 2x1011 = təxminən: 2 milyon/saniyə
- Ümumi səthi: 4000–4500 m2
- Osmotik davamlılığı: 180 mosmol/l-ə qədər
- Mempran potensialı: -10mV
Eritrositlərin yaranması və formalaşması (Eritropoez)
Eritrositlərin əməlgəlmə prosesi eritropoez adlanır. Eritropoez hadisəsi eritropoetin hormonu vasitəsilə stimulə olunur ki, sonuncu da hər hansı bir toxumada oksigen çatışmazlığı (hipoksiya) nəticəsində böyrəklərdə sintez olunur. Eritrositlər sümük iliyində yetişirlər. Belə ki, sümük iliyində yerləşən kök hüceyrələrdən 6-9 gün ərzində hemositoblastlar formalaşır ki, bunlar da hələ dəmir ionları ilə birləşməmiş pro-eritroblastlara çevrilirlər. Pro-eritroblastlar dəmir ionu ilə birləşərək eritroblastları əmələ gətirirlər. Eritroblastlar sonradan nüvəsini itirərək yetişkin eritrositlərə çevrilirlər. Bəzən qanda tam formalaşmamış (məs: nüvəsini itirməmiş və s.) eritrositlərə də rast gəlinir ki, bunlar retikulositlər adlanır. Normalda qanda retikulositlərin miqdarı bütün eritrositlərin 0.5-1%-ə qədərini təşkil edir. Gün ərzində təxminən 2x1011 eritrosit əmələ gəlir. Bununla yanaşı, hamiləliyin son ayına qədər eritrositər dölün qaraciyərində də yetişmə dövrü keçirlər. Doğuşdan sonra isə eritrositlər yalnız sümük iliyində əmələ gəlir və yaşama müddətlərinin sonunda qaraciyər, dalaq və sümük iliyində makrofaqlar tərəfindən parçalanırlar. Normal eritrositlərin yaşama müddəti 120 gündür.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eritrositler qirmizi qan huceyreleri Qandaki huceyrelerin 99 den coxunu eritrositler teskil edir Eritrositler her iki terefden basiq disk seklindedir diametri 7 8 mikrometre qederdir Eritrosit perdelerinde 33 nisbetde tapilan hemoqlobin qanda oksigen dasiyan zulaldir Oksigenin texminen 99 i hemoqlobin ile dasinar geri qalan 1 lik qisim ise qan plazmasinda hell olmus sekilde dasinir Oksigenle birlesmis hemoqlobin al qirmizi renglidir Eritrositler Eritositlerin olculeriDiametr texminen 7 5 µm mikrometr Qalinliq kenarlarda 2 µm merkezde 1 µm Cekisi texminen 3 10 11 qram Hecmi texminen 90 fl femtolitr 90 µm3 Qandaki konsentrasiyasi kisilerde 4 6 5 9x106 mm3 ve qadinlarda 4 0 5 2x106 mm3 Yetisme muddeti texminen 7 10 gun Yasama muddeti texminen 120 gun ve ya 4 ay Gun erzinde yaranan eritrosit sayi 2x1011 texminen 2 milyon saniye Umumi sethi 4000 4500 m2 Osmotik davamliligi 180 mosmol l e qeder Mempran potensiali 10mVEritrositlerin yaranmasi ve formalasmasi Eritropoez Eritrositlerin emelgelme prosesi eritropoez adlanir Eritropoez hadisesi eritropoetin hormonu vasitesile stimule olunur ki sonuncu da her hansi bir toxumada oksigen catismazligi hipoksiya neticesinde boyreklerde sintez olunur Eritrositler sumuk iliyinde yetisirler Bele ki sumuk iliyinde yerlesen kok huceyrelerden 6 9 gun erzinde hemositoblastlar formalasir ki bunlar da hele demir ionlari ile birlesmemis pro eritroblastlara cevrilirler Pro eritroblastlar demir ionu ile birleserek eritroblastlari emele getirirler Eritroblastlar sonradan nuvesini itirerek yetiskin eritrositlere cevrilirler Bezen qanda tam formalasmamis mes nuvesini itirmemis ve s eritrositlere de rast gelinir ki bunlar retikulositler adlanir Normalda qanda retikulositlerin miqdari butun eritrositlerin 0 5 1 e qederini teskil edir Gun erzinde texminen 2x1011 eritrosit emele gelir Bununla yanasi hamileliyin son ayina qeder eritrositer dolun qaraciyerinde de yetisme dovru kecirler Dogusdan sonra ise eritrositler yalniz sumuk iliyinde emele gelir ve yasama muddetlerinin sonunda qaraciyer dalaq ve sumuk iliyinde makrofaqlar terefinden parcalanirlar Normal eritrositlerin yasama muddeti 120 gundur