Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eniqma maşınları — kommersiya, diplomatik və hərbi rabitəni qorumaq üçün XX əsrin əvvəllərindən ortalarına qədər istifadə olunmuş və inkişaf etdirilmiş elektromexaniki rotor şifrələyici maşınlar seriyası. Eniqma birinci dünya müharibəsinin sonunda Alman mühəndisi [en] tərəfindən kəşf edilib. İlk yaradılmış modellər 1920-ci illərin əvvəllərindən kommersiya baxımından istifadə olunurdu. Bu maşın ikinci dünya müharibəsindən əvvəl və müharibə zamanı bir çox ölkələrin xüsusilə də Faşist Almaniyasının hərbi və dövlət xidmətləri tərəfindən istifadə olunmağa başlayıb. Bir neçə müxtəlif Eniqma modelləri istehsal olunub, ancaq Alman hərbi modelləri daha çox tanınırdı. Lakin, Yaponiya və İtaliya modelləri də istifadə olunmuşdur.
Eniqma maşınında şifrələnmiş Alman hərbisinin məlumatları ilk dəfə 1932-ci ilin dekabrında tərəfindən sındırılıb. Bu Polşa hərbi kəşfiyyatı üçün çalışan Marian Reevskiy, və adlı üç Polşalı kriptoqrafın işlərinin nəticəsi idi. Reevskiy Fransız hərbi kəşfiyyatının maddi təchizatı və istifadə edərək, qurğu üzrə əks mühəndis idi. Sonralar bu üç riyaziyyatçı Eniqma şifrələrinin, o cümlədən kriplocik bombanın sındırılması üçün mexaniki qurğular işləyib hazırladı. 1938-ci ildən başlayaraq, Eniqma maşınlarına əlavə mürəkkəb hissələr dəfələrlə əlavə olunduğuna görə şifrələrin açılması daha da çətinləşdi və əlavə qurğular və kadrlara ehtiyac yarandı.
1939-cu ilin 26–27 iyulundaVarşavada Polyaklar özlərinin və avadanlıqları, o cümlədən, kriptolocik bomba, ilə Fransa və Britaniya hərbi kəşfiyyat nümayəndələrinin qarşısında təşəbbüslə çıxış ediblər. Bu nümayiş sonralar Britaniyanın bu işi davam etdirməsi üçün əsas bazis rolunu oynayıb. Müharibə zamanı Britaniyalı kriptoqrafiyaçılar Eniqmada şifrələnən məlumatın geniş bir sinfinin şifrini açıb. Britaniya tətəfindən Ultra şərti adı altında bu mənbədən alınan kəşfiyyat məlumatları müttəfiqlərin hərbi əməliyyatlarına böyük kömək edib.
Bununla belə, təcrübə göstərirdi ki, Eniqmada bəzi kriptoqrafik çatışmazlıqlar mövcuddur. Bu Alman prosedur nöqsanları, operatorların səhvləri, şifrləmə prosedurlarında sistemli şəkildə dəyişikliklərin tətbiq olunmaması ilə bağlı idi. Müharibə zamanı qurğunun və əsas siyahıların müttəfiqlər tərəfindən ələ keçirilməsi kriptoqrafların bu şifrələri sındırması sahəsinə də öz təsiri göstərdi. Bütün bunlar müttəfiq ölkələrdən olan kriptoqrafların uğur qazanmasına və hadisələrin gedişinin müttəfiqlərin xeyrinə dəyişməsinə imkan yaratdı.
Digər Eniqma maşınları
Müharibə sırasında və sonrasında istifadə edilmiş olan digər Eniqma maşınları.
İstinadlar
- Singh, Simon. The Code Book: The Science of Secrecy from Ancient Egypt to Quantum Cryptography. Knopf Doubleday Publishing Group. 26 yanvar 2011. ISBN . 2022-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-25.
- Lord, Bob. . 1998–2010. 16 October 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 May 2016.
- Ralph Erskine: The Poles Reveal their Secrets – Alastair Dennistons's Account of the July 1939 Meeting at Pyry. Cryptologia. Rose-Hulman Institute of Technology. Taylor & Francis, Philadelphia PA 30.2006,4, səh. 294.
- Kahn, 1991
- Stripp, 1993
Biblioqrafiya
- Stripp, Alan, Hinsley, F. H.; Stripp, Alan (redaktorlar ), "The Enigma Machine: Its Mechanism and Use", Codebreakers: The Inside Story of Bletchley Park, 1993
- , Seizing the Enigma: The Race to Break the German U-Boats Codes, 1939–1943, 1991, ISBN
Xarici keçidlər
- BBC News Magazine, 4 iyul 2014
- DMOZ-da Eniqma maşını
- Kenngruppenheft 2013-04-26 at the Wayback Machine
- Almaniya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin şifrələrinin sındırılması
- Online Eniqma maşını simulyatoru
- Eniqma simulyasiyası
- Universal Enigma simulyator
- Açıq Eniqma Simulyator – Java simulyatoru, o cümlədən 13 müxtəlif Eniqma maşını
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eniqma masinlari kommersiya diplomatik ve herbi rabiteni qorumaq ucun XX esrin evvellerinden ortalarina qeder istifade olunmus ve inkisaf etdirilmis elektromexaniki rotor sifreleyici masinlar seriyasi Eniqma birinci dunya muharibesinin sonunda Alman muhendisi en terefinden kesf edilib Ilk yaradilmis modeller 1920 ci illerin evvellerinden kommersiya baximindan istifade olunurdu Bu masin ikinci dunya muharibesinden evvel ve muharibe zamani bir cox olkelerin xususile de Fasist Almaniyasinin herbi ve dovlet xidmetleri terefinden istifade olunmaga baslayib Bir nece muxtelif Eniqma modelleri istehsal olunub ancaq Alman herbi modelleri daha cox taninirdi Lakin Yaponiya ve Italiya modelleri de istifade olunmusdur Eniqma masininin loqosuSekkiz rotorlu bir Eniqma masiniHerbi Eniqma masini 1930 cu illerden sonraki dovr erzinde ve muharibe zamani istifade olunmus Enigma 1 modeli Italiyada Leonardo da Vinci adina Elm ve Texnologiya Muzeyinde numayis etdirilir Eniqma masininda sifrelenmis Alman herbisinin melumatlari ilk defe 1932 ci ilin dekabrinda terefinden sindirilib Bu Polsa herbi kesfiyyati ucun calisan Marian Reevskiy ve adli uc Polsali kriptoqrafin islerinin neticesi idi Reevskiy Fransiz herbi kesfiyyatinin maddi techizati ve istifade ederek qurgu uzre eks muhendis idi Sonralar bu uc riyaziyyatci Eniqma sifrelerinin o cumleden kriplocik bombanin sindirilmasi ucun mexaniki qurgular isleyib hazirladi 1938 ci ilden baslayaraq Eniqma masinlarina elave murekkeb hisseler defelerle elave olunduguna gore sifrelerin acilmasi daha da cetinlesdi ve elave qurgular ve kadrlara ehtiyac yarandi 1939 cu ilin 26 27 iyulundaVarsavada Polyaklar ozlerinin ve avadanliqlari o cumleden kriptolocik bomba ile Fransa ve Britaniya herbi kesfiyyat numayendelerinin qarsisinda tesebbusle cixis edibler Bu numayis sonralar Britaniyanin bu isi davam etdirmesi ucun esas bazis rolunu oynayib Muharibe zamani Britaniyali kriptoqrafiyacilar Eniqmada sifrelenen melumatin genis bir sinfinin sifrini acib Britaniya tetefinden Ultra serti adi altinda bu menbeden alinan kesfiyyat melumatlari muttefiqlerin herbi emeliyyatlarina boyuk komek edib Bununla bele tecrube gosterirdi ki Eniqmada bezi kriptoqrafik catismazliqlar movcuddur Bu Alman prosedur noqsanlari operatorlarin sehvleri sifrleme prosedurlarinda sistemli sekilde deyisikliklerin tetbiq olunmamasi ile bagli idi Muharibe zamani qurgunun ve esas siyahilarin muttefiqler terefinden ele kecirilmesi kriptoqraflarin bu sifreleri sindirmasi sahesine de oz tesiri gosterdi Butun bunlar muttefiq olkelerden olan kriptoqraflarin ugur qazanmasina ve hadiselerin gedisinin muttefiqlerin xeyrine deyismesine imkan yaratdi Diger Eniqma masinlariMuharibe sirasinda ve sonrasinda istifade edilmis olan diger Eniqma masinlari Yapon Eniqma masini Ticaret meqsedi ile istifade edilmis olan Eniqma Eniqma 26 dan 2002 ci ilde tekrar istehsal olunan Tatjana van Varkin Eniqma masini IstinadlarSingh Simon The Code Book The Science of Secrecy from Ancient Egypt to Quantum Cryptography Knopf Doubleday Publishing Group 26 yanvar 2011 ISBN 978 0 307 78784 2 2022 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2016 05 25 Lord Bob 1998 2010 16 October 2006 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 May 2016 Ralph Erskine The Poles Reveal their Secrets Alastair Dennistons s Account of the July 1939 Meeting at Pyry Cryptologia Rose Hulman Institute of Technology Taylor amp Francis Philadelphia PA 30 2006 4 seh 294 Kahn 1991 Stripp 1993BiblioqrafiyaStripp Alan Hinsley F H Stripp Alan redaktorlar The Enigma Machine Its Mechanism and Use Codebreakers The Inside Story of Bletchley Park 1993 Seizing the Enigma The Race to Break the German U Boats Codes 1939 1943 1991 ISBN 0 395 42739 8Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar BBC News Magazine 4 iyul 2014 DMOZ da Eniqma masini Kenngruppenheft 2013 04 26 at the Wayback Machine Almaniya Herbi Deniz Quvvelerinin sifrelerinin sindirilmasi Online Eniqma masini simulyatoru Eniqma simulyasiyasi Universal Enigma simulyator Aciq Eniqma Simulyator Java simulyatoru o cumleden 13 muxtelif Eniqma masini