Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ellinizm fəlsəfəsi (IV - I yüzilliklər) — Aristoteldən sonra qədim yunan fəlsəfəsinin növbəti inkişaf mərhələsi.
Ellinizm dövrü m. ö. 338 ildə Makedoniyanın Yunanıstan üzərində qələbə əldə etdiyindən sonra başlamışdır. Bu qələbədən sonra Makedoniyalı İskəndər Əhəmənilər dövlətini darmadağın edərək bütün Yaxın Şərq, Misir və Orta Asiyanın bir hissəsinin hökmdarı olmuşdur. Ancaq, İskəndərin ölümündən sonra onun yaratdığı imperiya dağılmış və onun ərazisində bir neçə dövlət yaranmışdır. Bu dövlətlərin ən böyükləri və nüfuzluları Selevkoslar (Orta və Yaxın Şərqdə) və Ptolemeuslar (Misirdə) olmuşdur.
Ellinizm dövrü özünə məxsus mədəniyyəti ilə seçilmişdir. Bu mədəniyyət yunan dünyagörüşü, fəlsəfəsi və elminin Yaxın və Orta Şərq mədəniyyətləri ilə qarışması nəticəsində yaranmışdır. Makedoniyalıların böyük ərazilər və xalqları istila etməsindən sonra həmçinin, müxtəlif mədəniyyətlərin qarşılıqlı əlaqələri güclənmişdir.
Yunanlar ellinist dövlətlərində azlıqda idilər və yerli əhali ilə qarışmışdılar. Ancaq, buna baxmayaraq müxtəlif xalqları yunan mədəniyyəti və fəlsəfəsi ilə tanış etmişdilər. Yunan dili və dünyagörüşü uzun müddət Avropa və Asiyada hakim mövqelərini saxlaya bilmişdir. Eyni zamanda, Yaxın və Orta Şərq mədəniyyəti və dünyagörüşü də qarşılıqlı olaraq yunanlara güclü təsir etmişdir.
Dövlət quruculuğunda ellin dövlətləri quldarlıq demokratiyasına son qoymuş və monarxiya (krallıq) quruluşunu gətirmişdilər. Ellin dövlətləri krallar tərəfindən idarə olunurdu. Həmin dövrdə müxtəlif elmlər surətlə inkişaf edirdi. Misirin İskəndəriyyə şəhəri dünyanın ən böyük və əhəmiyyətli elmi mərkəzlərdən birinə çevrilmişdir. Ptolemeuslar sülaləsi elmlərin inkişafına böyük önəm verirdilər. İskəndəriyyədəki elmi mərkəz “Museyon” (yun. Μουσεῖον) adlanırdı. Museyonda məşhur kitabxana var idi. Bu kitabxanada qədim dünyanın elmi və fəlsəfi fikrini əks etdirən kitablar toplanmışdı.
Roma imperiyasının güclənməsi Ellinizm dövrünə son qoymuşdur. Fəlsəfənin növbəti inkişaf mərhələsi Roma ilə bağlı olmuşdur.
Ellinizm dövründə fəlsəfi məktəblər fəaliyyət göstərmiş, qədim yunan fəlsəfi irsinin ənənələri inkişaf etdirilmişdir.
Məktəblər və əsas nümayəndələri
(Skeptisizm)
- (Rodoslu Andronikus)
- (Karneades)
- (Kliptomaxus)
- (Filon Larissalı)
Erkən dövr
Orta dövr
Mənbə
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 119-122.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ellinizm felsefesi IV I yuzillikler Aristotelden sonra qedim yunan felsefesinin novbeti inkisaf merhelesi Ellinizm dovru m o 338 ilde Makedoniyanin Yunanistan uzerinde qelebe elde etdiyinden sonra baslamisdir Bu qelebeden sonra Makedoniyali Iskender Ehemeniler dovletini darmadagin ederek butun Yaxin Serq Misir ve Orta Asiyanin bir hissesinin hokmdari olmusdur Ancaq Iskenderin olumunden sonra onun yaratdigi imperiya dagilmis ve onun erazisinde bir nece dovlet yaranmisdir Bu dovletlerin en boyukleri ve nufuzlulari Selevkoslar Orta ve Yaxin Serqde ve Ptolemeuslar Misirde olmusdur Ellinizm dovru ozune mexsus medeniyyeti ile secilmisdir Bu medeniyyet yunan dunyagorusu felsefesi ve elminin Yaxin ve Orta Serq medeniyyetleri ile qarismasi neticesinde yaranmisdir Makedoniyalilarin boyuk eraziler ve xalqlari istila etmesinden sonra hemcinin muxtelif medeniyyetlerin qarsiliqli elaqeleri guclenmisdir Yunanlar ellinist dovletlerinde azliqda idiler ve yerli ehali ile qarismisdilar Ancaq buna baxmayaraq muxtelif xalqlari yunan medeniyyeti ve felsefesi ile tanis etmisdiler Yunan dili ve dunyagorusu uzun muddet Avropa ve Asiyada hakim movqelerini saxlaya bilmisdir Eyni zamanda Yaxin ve Orta Serq medeniyyeti ve dunyagorusu de qarsiliqli olaraq yunanlara guclu tesir etmisdir Dovlet quruculugunda ellin dovletleri quldarliq demokratiyasina son qoymus ve monarxiya kralliq qurulusunu getirmisdiler Ellin dovletleri krallar terefinden idare olunurdu Hemin dovrde muxtelif elmler suretle inkisaf edirdi Misirin Iskenderiyye seheri dunyanin en boyuk ve ehemiyyetli elmi merkezlerden birine cevrilmisdir Ptolemeuslar sulalesi elmlerin inkisafina boyuk onem verirdiler Iskenderiyyedeki elmi merkez Museyon yun Moyseῖon adlanirdi Museyonda meshur kitabxana var idi Bu kitabxanada qedim dunyanin elmi ve felsefi fikrini eks etdiren kitablar toplanmisdi Roma imperiyasinin guclenmesi Ellinizm dovrune son qoymusdur Felsefenin novbeti inkisaf merhelesi Roma ile bagli olmusdur Ellinizm dovrunde felsefi mektebler fealiyyet gostermis qedim yunan felsefi irsinin eneneleri inkisaf etdirilmisdir Mektebler ve esas numayendeleriSkeptisizm Pirron Enesidemus Aqrippa Epikurculuk Epikur Peripatetikler Rodoslu Andronikus Platonizm Karneades Kliptomaxus Filon Larissali Stoaciliq Erken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusMenbeAydin Elizade Antik felsefe tarixi Baki 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 119 122