Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ehtiyac — konkret situasiyadakı amillərdən asılı olaraq özünü göstərən bir şeyin psixoloji və ya funksional çatışmazlığının daxili vəziyyəti.
Bitkilərin həyati ehtiyacları minimaldır: əksər hallarda həyat fəaliyyəti və gövdələrinin qurulması üçün işıq, su və mineral substrat lazımdır. Heyvanların ehtiyacları daha mürəkkəbdir. Bununla belə, əksər hallarda heyvan ehtiyaclarının bioloji əsasını canlı maddənin əsas instinktlərinə — qidalanma, yuxu, çoxalma, qorxu (yaxud onun yoxluğunda onu əvəz edən digər hisslər) azaltmaq olar. İnsan ehtiyacları isə, ehtiyacın ən qeyri-müəyyən kateqoriyasını təmsil edir və heyvanlar üçün ümumi olan birinci siqnal sisteminə əlavə olaraq, ikinci siqnal sistemi — düşüncə və nitq ilə təmsil olunan mürəkkəb psixi təşkilatın olması ilə müəyyən edilir.
Təzahürləri
Ehtiyaclar emosional rəngli arzular, ehtiraslar və istəklər şəklində, onların ödənilməsi isə qiymətləndirici duyğular şəklində özünü göstərir. Ehtiyaclar şəxs tərəfindən onu fəaliyyətə sövq edən motivlərdə aşkar edilir. Ehtiyacların tərbiyəsi şəxsiyyətin formalaşmasının əsas vəzifələrindən biridir.
Ehtiyaclara parlaq nümunə susuzluqdur — heyvanın bədənində maye tükəndikdə və ya qanda mineral və üzvi maddələrin normal konsentrasiyası həddi aşdıqda meydana gələn kəskin suya ehtiyac hissi. Bu hissin fizioloji mexanizmi artan ümumi və osmotik təzyiqin təsiri, natrium ionlarının konsentrasiyasının dəyişməsi, beyindəki içmə mərkəzinin həyəcanlanması, bədəndə suyun tutulmasının neyrohumoral reaksiyalarına səbəb olması və su axtarışıdır .
Görünüşü
Bir sıra ehtiyaclar ödənilsə də, insanın başqa ehtiyacları da var ki, bu, ehtiyacların sonsuz olduğunu söyləməyə imkan verir. Ehtiyaclar, insanın tələb olunan şeylərdən məhrum olması ilə əlaqədar yaranan narazılıq, qeyri-məmnunluq hissi ilə əlaqələndirilir. Ehtiyacın mövcudluğu emosiyalarla müşayiət olunur: ilk növbədə ehtiyac gücləndikcə mənfi, sonra isə ödənildikdə müsbət. Ehtiyaclar insanın diqqətini ilk növbədə onun ehtiyaclarını ödəyə bilən obyektlərə yönəldərək dünyanı qavramanın seçiciliyini müəyyənləşdirir. Həyat boyunca insanın ehtiyacları dəyişir və artır.
Helvetsi, insan fəaliyyətinin motivatoru olan daxili (arzu olunan) və xarici (real) motivasiya arasında uyğunsuzluq, gərginlik və narahatlıq olan bir insanda ödənilməmiş ehtiyacların mövcudluğunu əlaqələndirir. Qarşılanmamış həyati ehtiyacların olması ölümlə nəticələnə bilər. Ehtiyac, şəraitdən asılı olaraq ya motiv, ya da əlamət kimi özünü göstərən müəyyən bir hipotetik dəyişən kimi başa düşülə bilər. Sonuncu halda, ehtiyaclar sabitdir və insanın xarakterinin keyfiyyətlərinə çevrilir.
İnsan ehtiyaclarının təsnifatı
Ehtiyacların bir çox təsnifatı var. Aşağıdakı ehtiyaclar ayırd edilir :
- fəaliyyət sahələri üzrə:
- əmək ehtiyacları
- bilik
- rabitə
- istirahət
- ehtiyac obyektinə görə:
- material (bəzi əşyalara ehtiyac: pul, maşın, ev, dərman, kitablar)
- bioloji (insanlara bioloji varlıq kimi xas olan ehtiyaclar: su, qida, hava, istirahət, yuxu)
- sosial (cəmiyyətdəki ehtiyaclar: ünsiyyət, iş, özünü həyata keçirmə)
- mənəvi (inkişaf ehtiyacları: bilik və bacarıqların əldə edilməsi, dünya haqqında bilik, özünü təkmilləşdirmə)
- etik
- estetik və s.
- əhəmiyyətinə görə:
- dominant/kiçik
- mərkəzi/periferik
- müvəqqəti sabitliyə görə:
- davamlı
- situativ
- funksional roluna görə:
- təbii
- mədəni cəhətdən müəyyən edilmiş
- ehtiyaclar mövzusuna görə:
- qrup
- fərdi
- kollektiv
- ictimai
Sferalara görə
Fəaliyyətin xarakterinə (müdafiə, qidalanma, cinsi, koqnitiv, ünsiyyət, oyun) görə ehtiyaclar sferalara bölünür.
Ehtiyac ödənildikcə əldə edilən məqsədlərlə əlaqədar bölgü
- bioloji,
- əmək,
- bilik,
- ünsiyyət,
- istirahət;
Amerikalı psixoloq Uilyam Makduqall hesab edirdi ki, insanın müəyyən ehtiyaclarının əsasını müvafiq hisslər vasitəsilə təzahür etdirən və insanı müəyyən fəaliyyətə sövq edən müəyyən instinktlər təşkil edir.
| № | instinkt | onun təzahürü |
|---|---|---|
| 1 | qida instinkti | aclıq |
| 2 | özünümüdafiə instinkti (qorxu) | qaçmaq |
| 3 | sürü instinkti | ünsiyyət qurma istəyi |
| 4 | əldə etmə instinkti | acgözlük |
| 5 | nəsilartırma instinkti | cinsi istək |
| 6 | valideyn instinkti | qayğı |
| 7 | yaradıcı instinkt | fəaliyyət arzusu |
| 8 | ikrah | rədd etmə |
| 9 | heyrət | maraq |
| 10 | qəzəb | aqressivlik |
| 11 | xəcalət | özünü aşağılama |
| 12 | ilhamlanma | özünü təsdiqləmə |
Tənbəllik psixoloji anlayışı isə, enerjiyə qənaət ehtiyacının (instinktinin) təzahürüdür .
Ehtiyaclar iyerarxiyası
İnsan ehtiyacları iyerarxik sistem təşkil edir, burada hər bir ehtiyacın öz əhəmiyyət səviyyəsi vardır. Onlar qane olunduqca öz yerlərini başqa ehtiyaclara verirlər.
Mürəkkəblik səviyyəsinə görə təsnifat ehtiyacları bioloji, sosial və mənəvi olaraq ayırır.
- Bioloji olanlara insanın öz mövcudluğunu qoruyub saxlamaq istəyi (qida, geyim, yuxu, təhlükəsizlik, cinsi məmnunluq, enerjiyə qənaət və s. ehtiyaclar) daxildir.
- Sosial ehtiyaclara insanın ünsiyyət ehtiyacı, populyarlıq, digər insanlar üzərində ağalıq, müəyyən bir qrupa aid olmaq, liderlik kimi ehtiyacları daxildir.
- İnsanın mənəvi ehtiyacları ətrafındakı dünyanı və özünü öyrənmək ehtiyacı, özünü təkmilləşdirmək və özünü dərk etmək istəyi, varlığının mənasını bilmək aiddir.
Adətən bir insanın eyni vaxtda ondan çox yerinə yetirilməmiş ehtiyacı olur və şüuraltı onları əhəmiyyətinə görə sıralayaraq kifayət qədər mürəkkəb iyerarxik quruluş formalaşdırır. Ehtiyacların psixoloji təsnifatını nümayiş etdirməyin bir yolu Maslounun ehtiyaclar piramidasıdır . Amerikalı psixoloq Abraham Maslou ehtiyacları təmin etmə ardıcıllığına görə bölmüş və göstərmişdir ki, aşağı səviyyənin ehtiyacları ödənildikdən sonra daha yüksək səviyyəli ehtiyaclar meydana çıxır.
- Bioloji (fizioloji) ehtiyaclar həyatı fəaliyyətini saxlamaq ehtiyacı ilə müəyyən edilir. Normal metabolizm üçün insana qida, uyğun yaşayış şəraiti (mənzil), istirahət və yatmaq imkanı lazımdır. Bu ehtiyaclar həyati adlanır, çünki onların ödənilməsi həyat üçün vacibdir.
- Təhlükəsizlik və gələcəyə inamla bağlı fizioloji və psixoloji ehtiyacın ödənilməsi uzun müddət ərzində homeostazı saxlamağa imkan verir. Cinsi əlaqə çoxalmaq üçün zəruridir. (Fizioloji və psixoloji ehtiyaclar informasiya ehtiyacını da əhatə edə bilər, çünki sinir siqnalları olmadıqda, sinir toxuması deqradasiyaya uğrayır və insanların psixikası həssas məhrumiyyətlər şəraitində pozulur.)
- Ünsiyyətə, sevgiyə və başqalarının dəstəyinə ehtiyac psixoloji və sosial ehtiyacdır, onun həyata keçirilməsi insanlara qrup halında hərəkət etməyə imkan verir (bax: affiliasiya).
- Qəbul edilmə və özünütəsdiqetmə ehtiyacı sosial ehtiyacdır, onun həyata keçirilməsi insana cəmiyyətdəki yerini təyin etməyə imkan verir.
- Özünüifadə ehtiyacı yaradıcı, konstruktiv ehtiyacdır, onun həyata keçirilməsi sayəsində insanlar incəsənət obyektləri yaradırlar.
Fəlsəfə
Hələ qədim yunan və qədim Roma filosofları insan ehtiyaclarını başa düşməkdə əhəmiyyətli uğurlar əldə etmişdilər. Qədim mütəfəkkirlər ehtiyacları insan fəaliyyətinin əsas hərəkətverici qüvvəsi kimi qəbul edirdilər. Məsələn, Demokrit ehtiyacı insan şüurunu təkmilləşdirən, dil, nitq və əmək vərdişinə yiyələnməyə imkan verən əsas hərəkətverici qüvvə hesab edirdi. Ehtiyac olmasa insan vəhşi vəziyyətdən çıxa bilməzdi. Heraklitə görə ehtiyaclar yaşayış şəraiti ilə müəyyən edilir. O, fərqləndirdi ki, hər bir istək ağlabatan olmalıdır. Ehtiyacların ödənilməsində mötədillik insanın intellektual qabiliyyətlərinin inkişafına və təkmilləşməsinə kömək edir. Platon ehtiyacları bölərək, sürüyə bənzəyən "aşağı ruhu" və məqsədi birinci dərəcəli rəhbərlik etməklə bağlı olan "ağıllı, nəcib" nəfsi formalaşdıranları ikinci dərəcəli adlandırmışdı.
XVII əsrin sonlarında fransız materialistləri insan fəaliyyətinin əsas mənbələri kimi ehtiyaclara böyük əhəmiyyət verirdilər. Pol Holbax yazırdı ki, ehtiyaclar ehtiraslarımızın, iradəmizin və zehni fəaliyyətimizin hərəkətverici amilidir. İnsanın ehtiyacları davamlıdır və bu vəziyyət onun daimi fəaliyyətinin mənbəyi kimi xidmət edir.
Karl Marks vurğulayırdı ki, "insan bütün digər canlılardan, heyvanlardan ehtiyaclarının hüdudsuzluğu və daim genişlənməsi qabiliyyətinə görə fərqlənir".
N. Çernışevski insan fəaliyyətinin dərk edilməsində ehtiyaclara böyük rol verirdi. O, insanın idrak qabiliyyətlərinin inkişafını ehtiyacların inkişafı ilə əlaqələndirirdi.
Müstəqil elmi problem kimi ehtiyaclar məsələsi XX əsrin birinci rübündən fəlsəfə, sosiologiya, iqtisadiyyat və psixologiyada nəzərdən keçirilməyə başlandı. Ümumiyyətlə, ehtiyacı tələbat, bir şeyə ehtiyac duymaq kimi müəyyən etmək olar. Vurğulamaq lazımdır ki, kifayət qədər çox sayda elm adamı ehtiyacı "gərginlik vəziyyəti kimi qəbul edir". Həyatda ehtiyacın görünüşünün bir insanın vəziyyətini necə dəyişdirdiyini müşahidə etmək olar. Bu (ehtiyac) hal onu narahatlığın səbəbini axtarmağa, insanın nəyin çatışmadığını öyrənməyə məcbur edir. Beləliklə, ehtiyac insanı hərəkətə, fəaliyyətə sövq edir.
Hal-hazırda ehtiyacın mahiyyəti ilə bağlı çoxlu müxtəlif fikirlər mövcuddur. Əksər alimlər yalnız bununla razılaşırlar ki, demək olar ki, hər kəs ehtiyacı insan fəaliyyətinin əsas hərəkətverici qüvvəsi kimi qəbul edir. Lakin bu anlayışın şərhində nə tam yekdillik, nə də birmənalılıq yoxdur.
İstinadlar
- Потребность 2009-05-01 at the Wayback Machine // glossary.ru
- Воробьёва В. В., Якиманская И. С. Психология лени: постановка проблемы.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehtiyac konkret situasiyadaki amillerden asili olaraq ozunu gosteren bir seyin psixoloji ve ya funksional catismazliginin daxili veziyyeti Bitkilerin heyati ehtiyaclari minimaldir ekser hallarda heyat fealiyyeti ve govdelerinin qurulmasi ucun isiq su ve mineral substrat lazimdir Heyvanlarin ehtiyaclari daha murekkebdir Bununla bele ekser hallarda heyvan ehtiyaclarinin bioloji esasini canli maddenin esas instinktlerine qidalanma yuxu coxalma qorxu yaxud onun yoxlugunda onu evez eden diger hissler azaltmaq olar Insan ehtiyaclari ise ehtiyacin en qeyri mueyyen kateqoriyasini temsil edir ve heyvanlar ucun umumi olan birinci siqnal sistemine elave olaraq ikinci siqnal sistemi dusunce ve nitq ile temsil olunan murekkeb psixi teskilatin olmasi ile mueyyen edilir TezahurleriEhtiyaclar emosional rengli arzular ehtiraslar ve istekler seklinde onlarin odenilmesi ise qiymetlendirici duygular seklinde ozunu gosterir Ehtiyaclar sexs terefinden onu fealiyyete sovq eden motivlerde askar edilir Ehtiyaclarin terbiyesi sexsiyyetin formalasmasinin esas vezifelerinden biridir Ehtiyaclara parlaq numune susuzluqdur heyvanin bedeninde maye tukendikde ve ya qanda mineral ve uzvi maddelerin normal konsentrasiyasi heddi asdiqda meydana gelen keskin suya ehtiyac hissi Bu hissin fizioloji mexanizmi artan umumi ve osmotik tezyiqin tesiri natrium ionlarinin konsentrasiyasinin deyismesi beyindeki icme merkezinin heyecanlanmasi bedende suyun tutulmasinin neyrohumoral reaksiyalarina sebeb olmasi ve su axtarisidir GorunusuBir sira ehtiyaclar odenilse de insanin basqa ehtiyaclari da var ki bu ehtiyaclarin sonsuz oldugunu soylemeye imkan verir Ehtiyaclar insanin teleb olunan seylerden mehrum olmasi ile elaqedar yaranan naraziliq qeyri memnunluq hissi ile elaqelendirilir Ehtiyacin movcudlugu emosiyalarla musayiet olunur ilk novbede ehtiyac guclendikce menfi sonra ise odenildikde musbet Ehtiyaclar insanin diqqetini ilk novbede onun ehtiyaclarini odeye bilen obyektlere yonelderek dunyani qavramanin seciciliyini mueyyenlesdirir Heyat boyunca insanin ehtiyaclari deyisir ve artir Helvetsi insan fealiyyetinin motivatoru olan daxili arzu olunan ve xarici real motivasiya arasinda uygunsuzluq gerginlik ve narahatliq olan bir insanda odenilmemis ehtiyaclarin movcudlugunu elaqelendirir Qarsilanmamis heyati ehtiyaclarin olmasi olumle neticelene biler Ehtiyac seraitden asili olaraq ya motiv ya da elamet kimi ozunu gosteren mueyyen bir hipotetik deyisen kimi basa dusule biler Sonuncu halda ehtiyaclar sabitdir ve insanin xarakterinin keyfiyyetlerine cevrilir Insan ehtiyaclarinin tesnifatiEhtiyaclarin bir cox tesnifati var Asagidaki ehtiyaclar ayird edilir fealiyyet saheleri uzre emek ehtiyaclari bilik rabite istirahet ehtiyac obyektine gore material bezi esyalara ehtiyac pul masin ev derman kitablar bioloji insanlara bioloji varliq kimi xas olan ehtiyaclar su qida hava istirahet yuxu sosial cemiyyetdeki ehtiyaclar unsiyyet is ozunu heyata kecirme menevi inkisaf ehtiyaclari bilik ve bacariqlarin elde edilmesi dunya haqqinda bilik ozunu tekmillesdirme etik estetik ve s ehemiyyetine gore dominant kicik merkezi periferik muveqqeti sabitliye gore davamli situativ funksional roluna gore tebii medeni cehetden mueyyen edilmis ehtiyaclar movzusuna gore qrup ferdi kollektiv ictimaiSferalara gore Fealiyyetin xarakterine mudafie qidalanma cinsi koqnitiv unsiyyet oyun gore ehtiyaclar sferalara bolunur Ehtiyac odenildikce elde edilen meqsedlerle elaqedar bolgu bioloji emek bilik unsiyyet istirahet Amerikali psixoloq Uilyam Makduqall hesab edirdi ki insanin mueyyen ehtiyaclarinin esasini muvafiq hissler vasitesile tezahur etdiren ve insani mueyyen fealiyyete sovq eden mueyyen instinktler teskil edir instinkt onun tezahuru1 qida instinkti acliq2 ozunumudafie instinkti qorxu qacmaq3 suru instinkti unsiyyet qurma isteyi4 elde etme instinkti acgozluk5 nesilartirma instinkti cinsi istek6 valideyn instinkti qaygi7 yaradici instinkt fealiyyet arzusu8 ikrah redd etme9 heyret maraq10 qezeb aqressivlik11 xecalet ozunu asagilama12 ilhamlanma ozunu tesdiqleme Tenbellik psixoloji anlayisi ise enerjiye qenaet ehtiyacinin instinktinin tezahurudur Ehtiyaclar iyerarxiyasi Maslounun ehtiyaclar piramidasi Insan ehtiyaclari iyerarxik sistem teskil edir burada her bir ehtiyacin oz ehemiyyet seviyyesi vardir Onlar qane olunduqca oz yerlerini basqa ehtiyaclara verirler Murekkeblik seviyyesine gore tesnifat ehtiyaclari bioloji sosial ve menevi olaraq ayirir Bioloji olanlara insanin oz movcudlugunu qoruyub saxlamaq isteyi qida geyim yuxu tehlukesizlik cinsi memnunluq enerjiye qenaet ve s ehtiyaclar daxildir Sosial ehtiyaclara insanin unsiyyet ehtiyaci populyarliq diger insanlar uzerinde agaliq mueyyen bir qrupa aid olmaq liderlik kimi ehtiyaclari daxildir Insanin menevi ehtiyaclari etrafindaki dunyani ve ozunu oyrenmek ehtiyaci ozunu tekmillesdirmek ve ozunu derk etmek isteyi varliginin menasini bilmek aiddir Adeten bir insanin eyni vaxtda ondan cox yerine yetirilmemis ehtiyaci olur ve suuralti onlari ehemiyyetine gore siralayaraq kifayet qeder murekkeb iyerarxik qurulus formalasdirir Ehtiyaclarin psixoloji tesnifatini numayis etdirmeyin bir yolu Maslounun ehtiyaclar piramidasidir Amerikali psixoloq Abraham Maslou ehtiyaclari temin etme ardicilligina gore bolmus ve gostermisdir ki asagi seviyyenin ehtiyaclari odenildikden sonra daha yuksek seviyyeli ehtiyaclar meydana cixir Bioloji fizioloji ehtiyaclar heyati fealiyyetini saxlamaq ehtiyaci ile mueyyen edilir Normal metabolizm ucun insana qida uygun yasayis seraiti menzil istirahet ve yatmaq imkani lazimdir Bu ehtiyaclar heyati adlanir cunki onlarin odenilmesi heyat ucun vacibdir Tehlukesizlik ve geleceye inamla bagli fizioloji ve psixoloji ehtiyacin odenilmesi uzun muddet erzinde homeostazi saxlamaga imkan verir Cinsi elaqe coxalmaq ucun zeruridir Fizioloji ve psixoloji ehtiyaclar informasiya ehtiyacini da ehate ede biler cunki sinir siqnallari olmadiqda sinir toxumasi deqradasiyaya ugrayir ve insanlarin psixikasi hessas mehrumiyyetler seraitinde pozulur Unsiyyete sevgiye ve basqalarinin desteyine ehtiyac psixoloji ve sosial ehtiyacdir onun heyata kecirilmesi insanlara qrup halinda hereket etmeye imkan verir bax affiliasiya Qebul edilme ve ozunutesdiqetme ehtiyaci sosial ehtiyacdir onun heyata kecirilmesi insana cemiyyetdeki yerini teyin etmeye imkan verir Ozunuifade ehtiyaci yaradici konstruktiv ehtiyacdir onun heyata kecirilmesi sayesinde insanlar incesenet obyektleri yaradirlar FelsefeHele qedim yunan ve qedim Roma filosoflari insan ehtiyaclarini basa dusmekde ehemiyyetli ugurlar elde etmisdiler Qedim mutefekkirler ehtiyaclari insan fealiyyetinin esas hereketverici quvvesi kimi qebul edirdiler Meselen Demokrit ehtiyaci insan suurunu tekmillesdiren dil nitq ve emek verdisine yiyelenmeye imkan veren esas hereketverici quvve hesab edirdi Ehtiyac olmasa insan vehsi veziyyetden cixa bilmezdi Heraklite gore ehtiyaclar yasayis seraiti ile mueyyen edilir O ferqlendirdi ki her bir istek aglabatan olmalidir Ehtiyaclarin odenilmesinde motedillik insanin intellektual qabiliyyetlerinin inkisafina ve tekmillesmesine komek edir Platon ehtiyaclari bolerek suruye benzeyen asagi ruhu ve meqsedi birinci dereceli rehberlik etmekle bagli olan agilli necib nefsi formalasdiranlari ikinci dereceli adlandirmisdi XVII esrin sonlarinda fransiz materialistleri insan fealiyyetinin esas menbeleri kimi ehtiyaclara boyuk ehemiyyet verirdiler Pol Holbax yazirdi ki ehtiyaclar ehtiraslarimizin irademizin ve zehni fealiyyetimizin hereketverici amilidir Insanin ehtiyaclari davamlidir ve bu veziyyet onun daimi fealiyyetinin menbeyi kimi xidmet edir Karl Marks vurgulayirdi ki insan butun diger canlilardan heyvanlardan ehtiyaclarinin hududsuzlugu ve daim genislenmesi qabiliyyetine gore ferqlenir N Cernisevski insan fealiyyetinin derk edilmesinde ehtiyaclara boyuk rol verirdi O insanin idrak qabiliyyetlerinin inkisafini ehtiyaclarin inkisafi ile elaqelendirirdi Musteqil elmi problem kimi ehtiyaclar meselesi XX esrin birinci rubunden felsefe sosiologiya iqtisadiyyat ve psixologiyada nezerden kecirilmeye baslandi Umumiyyetle ehtiyaci telebat bir seye ehtiyac duymaq kimi mueyyen etmek olar Vurgulamaq lazimdir ki kifayet qeder cox sayda elm adami ehtiyaci gerginlik veziyyeti kimi qebul edir Heyatda ehtiyacin gorunusunun bir insanin veziyyetini nece deyisdirdiyini musahide etmek olar Bu ehtiyac hal onu narahatligin sebebini axtarmaga insanin neyin catismadigini oyrenmeye mecbur edir Belelikle ehtiyac insani herekete fealiyyete sovq edir Hal hazirda ehtiyacin mahiyyeti ile bagli coxlu muxtelif fikirler movcuddur Ekser alimler yalniz bununla razilasirlar ki demek olar ki her kes ehtiyaci insan fealiyyetinin esas hereketverici quvvesi kimi qebul edir Lakin bu anlayisin serhinde ne tam yekdillik ne de birmenaliliq yoxdur IstinadlarPotrebnost 2009 05 01 at the Wayback Machine glossary ru Vorobyova V V Yakimanskaya I S Psihologiya leni postanovka problemy