Elektron seçki — atılması və sayılmasına kömək etmək üçün elektron vasitələrdən istifadə edən seçki.
Xüsusi tətbiqdən asılı olaraq, e-seçkidə müstəqil elektron səsvermə maşınlarından (EVM) və ya internetə qoşulmuş kompüterlərdən (onlayn səsvermə) istifadə edilə bilər. O, cədvəlləşdirilmiş nəticələrin əsas ötürülməsindən tutmuş ümumi birləşdirilə bilən məişət cihazları vasitəsilə tam funksiyalı onlayn seçkiyə qədər bir sıra internet xidmətlərini əhatə edə bilər. Avtomatlaşdırma dərəcəsi kağız səsvermə bülleteninin qeyd edilməsi ilə məhdudlaşa bilər və ya səslərin daxil edilməsi, səslərin qeydə alınması, məlumatların şifrələnməsi və serverlərə ötürülməsi, seçki nəticələrinin konsolidasiyası və cədvəli kimi hərtərəfli sistem ola bilər.
Elektron seçki sistemi tənzimləyici orqanlar tərəfindən müəyyən edilmiş standartlar toplusuna əməl etməklə bu vəzifələrin əksəriyyətini yerinə yetirməli, həmçinin təhlükəsizlik, dəqiqlik, dürüstlük, çeviklik, məxfilik, yoxlanılabilərlik, , iqtisadi səmərəlilik, miqyaslanma və ekoloji davamlılıq ilə bağlı güclü tələbləri uğurla həll edə bilməlidir.
Elektron seçki texnologiyasına , optik skan səsvermə sistemləri və ixtisaslaşdırılmış səsvermə köşkləri (o cümlədən, birbaşa qeyd edən elektron səsvermə sistemləri və ya DRE) daxil ola bilər. Bu, həmçinin bülletenlərin və səslərin telefonlar, şəxsi kompüter şəbəkələri və ya internet vasitəsilə ötürülməsini əhatə edə bilər. Ümumiyyətlə, elektron səsvermənin iki əsas növünü müəyyən etmək olar. Birincisi hökumət və ya müstəqil seçki orqanlarının nümayəndələri tərəfindən fiziki olaraq nəzarət edilən elektron səsvermə (məsələn, seçki məntəqələrində yerləşən elektron səsvermə aparatları), digəri isə seçicinin istənilən yerdən öz səsini seçki orqanlarına elektron şəkildə təqdim etməsidir.
Elektron səsvermə sistemləri dünyanın Argentina, Avstraliya, Banqladeş, Belçika, Braziliya, Kanada, Fransa, Almaniya, Hindistan, İtaliya, Yaponiya, Qazaxıstan, Cənubi Koreya, Malayziya, Hollandiya, Norveç, Pakistan, Filippin, İspaniya, İsveçrə, Tailand, Birləşmiş Krallıq və ABŞ kimi bir çox ölkəsində istifadə olunur.
Faydaları
Elektron seçki texnologiyası bülletenlərin hesablanmasını sürətləndirmək, səsləri əl ilə saymaq üçün işçilərə edilən ödənişlərin xərcini azaltmaq və əlil seçicilər üçün təkmilləşdirilmiş əlçatanlığı təmin etmək niyyətindədir. Həmçinin uzunmüddətli perspektivdə xərcləri azaltması gözlənilir. Nəticələr daha tez yayımlana və dərc oluna bilər. Seçicilər olduqları yerdən müstəqil şəkildə səs verməklə vaxt və xərclərə qənaət edirlər. Bu, ümumi seçici fəallığını artıra bilər. Elektron seçkilərdən ən çox yararlanan vətəndaş qrupları xaricdə yaşayanlar, seçki məntəqələrindən uzaq kənd yerlərində yaşayan vətəndaşlar və hərəkət qabiliyyəti məhdud əlillərdir.
İstinadlar
- "i-Voting". e-Estonia. 11 February 2017 tarixində .
- "Res. 9597 Philippines concerning grid power requirements for various needs including i-voting". nea.gov.ph. 2 July 2013 tarixində .
- . electoralpractice.ch. 2 April 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 February 2019.
- Buchsbaum, T. "E-voting: International developments and lessons learnt". Proceedings of Electronic Voting in Europe Technology, Law, Politics and Society. Lecture Notes in Informatics. Workshop of the ESF TED Programme Together with GI and OCG. 2004.
- Zissis, D.; Lekkas. "Securing e-Government and e-Voting with an open cloud computing architecture". Government Information Quarterly. 28 (2). April 2011: 239–251. doi:10.1016/j.giq.2010.05.010.
- Batt, Simon. "How Electronic Voting Works: Pros and Cons vs. Paper Voting". MUO (ingilis). 14 noyabr 2019. 2020-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-15.
- "How Electronic Voting Works: Pros and Cons vs. Paper Voting". MakeUseOf. 14 November 2019. 17 November 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 June 2019.
- Anwar, Nabil Khairul. "Advantages and Disadvantages of e-Voting: The Estonian Experience". 2023-12-15 tarixində . İstifadə tarixi: 15 dekabr 2023.
Əlavə ədəbiyyat
- Əhmədova, A.S. "Seçki sistemində informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi" (PDF). AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu. 2010.
- Jardí-Cedó, Roger; Pujol-Ahulló, Jordi; Castellà-Roca, Jordi; Viejo, Alexandre. "Study on Poll-Site Voting and Verification Systems". Computers & Security. 31 (8). 2012: 989–1010. doi:10.1016/j.cose.2012.08.001.
Xarici keçidlər
- Electronic Vote around the World – Smartmatic
- Election Assistance Commission
- Vote. NIST.gov
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elektron secki atilmasi ve sayilmasina komek etmek ucun elektron vasitelerden istifade eden secki Rusiya Prezidenti Vladimir Putin elektron seckide ses verir Xususi tetbiqden asili olaraq e seckide musteqil elektron sesverme masinlarindan EVM ve ya internete qosulmus komputerlerden onlayn sesverme istifade edile biler O cedvellesdirilmis neticelerin esas oturulmesinden tutmus umumi birlesdirile bilen meiset cihazlari vasitesile tam funksiyali onlayn seckiye qeder bir sira internet xidmetlerini ehate ede biler Avtomatlasdirma derecesi kagiz sesverme bulleteninin qeyd edilmesi ile mehdudlasa biler ve ya seslerin daxil edilmesi seslerin qeyde alinmasi melumatlarin sifrelenmesi ve serverlere oturulmesi secki neticelerinin konsolidasiyasi ve cedveli kimi herterefli sistem ola biler Elektron secki sistemi tenzimleyici orqanlar terefinden mueyyen edilmis standartlar toplusuna emel etmekle bu vezifelerin ekseriyyetini yerine yetirmeli hemcinin tehlukesizlik deqiqlik durustluk ceviklik mexfilik yoxlanilabilerlik iqtisadi semerelilik miqyaslanma ve ekoloji davamliliq ile bagli guclu telebleri ugurla hell ede bilmelidir Elektron secki texnologiyasina optik skan sesverme sistemleri ve ixtisaslasdirilmis sesverme koskleri o cumleden birbasa qeyd eden elektron sesverme sistemleri ve ya DRE daxil ola biler Bu hemcinin bulletenlerin ve seslerin telefonlar sexsi komputer sebekeleri ve ya internet vasitesile oturulmesini ehate ede biler Umumiyyetle elektron sesvermenin iki esas novunu mueyyen etmek olar Birincisi hokumet ve ya musteqil secki orqanlarinin numayendeleri terefinden fiziki olaraq nezaret edilen elektron sesverme meselen secki menteqelerinde yerlesen elektron sesverme aparatlari digeri ise secicinin istenilen yerden oz sesini secki orqanlarina elektron sekilde teqdim etmesidir Elektron sesverme sistemleri dunyanin Argentina Avstraliya Banqlades Belcika Braziliya Kanada Fransa Almaniya Hindistan Italiya Yaponiya Qazaxistan Cenubi Koreya Malayziya Hollandiya Norvec Pakistan Filippin Ispaniya Isvecre Tailand Birlesmis Kralliq ve ABS kimi bir cox olkesinde istifade olunur FaydalariElektron secki texnologiyasi bulletenlerin hesablanmasini suretlendirmek sesleri el ile saymaq ucun iscilere edilen odenislerin xercini azaltmaq ve elil seciciler ucun tekmillesdirilmis elcatanligi temin etmek niyyetindedir Hemcinin uzunmuddetli perspektivde xercleri azaltmasi gozlenilir Neticeler daha tez yayimlana ve derc oluna biler Seciciler olduqlari yerden musteqil sekilde ses vermekle vaxt ve xerclere qenaet edirler Bu umumi secici fealligini artira biler Elektron seckilerden en cox yararlanan vetendas qruplari xaricde yasayanlar secki menteqelerinden uzaq kend yerlerinde yasayan vetendaslar ve hereket qabiliyyeti mehdud elillerdir Istinadlar i Voting e Estonia 11 February 2017 tarixinde Res 9597 Philippines concerning grid power requirements for various needs including i voting nea gov ph 2 July 2013 tarixinde electoralpractice ch 2 April 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 February 2019 Buchsbaum T E voting International developments and lessons learnt Proceedings of Electronic Voting in Europe Technology Law Politics and Society Lecture Notes in Informatics Workshop of the ESF TED Programme Together with GI and OCG 2004 Zissis D Lekkas Securing e Government and e Voting with an open cloud computing architecture Government Information Quarterly 28 2 April 2011 239 251 doi 10 1016 j giq 2010 05 010 Batt Simon How Electronic Voting Works Pros and Cons vs Paper Voting MUO ingilis 14 noyabr 2019 2020 11 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 15 How Electronic Voting Works Pros and Cons vs Paper Voting MakeUseOf 14 November 2019 17 November 2020 tarixinde Istifade tarixi 10 June 2019 Anwar Nabil Khairul Advantages and Disadvantages of e Voting The Estonian Experience 2023 12 15 tarixinde Istifade tarixi 15 dekabr 2023 Elave edebiyyatEhmedova A S Secki sisteminde informasiya kommunikasiya texnologiyalarinin tetbiqi PDF AMEA Informasiya Texnologiyalari Institutu 2010 Jardi Cedo Roger Pujol Ahullo Jordi Castella Roca Jordi Viejo Alexandre Study on Poll Site Voting and Verification Systems Computers amp Security 31 8 2012 989 1010 doi 10 1016 j cose 2012 08 001 Xarici kecidlerElectronic Vote around the World Smartmatic Election Assistance Commission Vote NIST gov