Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Diponeqoro (Diponegoro, Dipancgara, ind. Pangeran Diponegoro; 11 noyabr 1785, Cokyakarta sultanlığı[d] – 8 yanvar 1855, Makasar) - Hollandiya müstəmləkəçilərinə qarşı Yava üsyanının (1825-1880) rəhbəri; İndoneziyanın milli qəhrəmanı. Cokyakarta sultanı Carotun (IV Xamenqku Buvono) böyük qardaşı, və sufizmin tərəfdarı.
| Diponeqoro | |
|---|---|
| ind. Pangeran Diponegoro | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 11 noyabr 1785 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 8 yanvar 1855(69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | İndoneziya |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Təltifləri | İndoneziyanın milli qəhrəmanı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumat
10 noyabr 1785-ci ildə Yava adasında anadan olmuşdur (Cokyakarta sultanılığı) . Atası III Hamenqkubuvono Cokyakarta sultanı idi. Ailənin böyük oğlu idi. Atasının ölümündən sonra Diponeqoro hollandların təziqi ilə taxtdan imtina etmş. Diponeqoronun Hollandiya rezidenti ilə münasibətləri vəfat etmiş qardaşının azyaşlı oğlu Menolun (V Xamenqku Buvono) qəyyumu olmaqdan imtina etməsindən sonra kəskinləşmişdi. Onun qəyyumluqdan imtina etməsi, ehtimal ki, taxta öz iddiasını irəli sürməsi ilə əlaqədar idi. Hollandiyanın müstəmləkə idarəsi tərəfindən sıxışdırılması, o cümlədən administrasiyanın Diponeqoronun əcdadlarının məzarı yerləşən torpaqlardan yol çəkmək planları onu islamı müdafiə şüarı ilə hollandlara qarşı mübarizəyə (cihad) vadar etdi. Üsyan hüquqları məhdudlaşdırılan Yava ali əyanlarının narazılıqlarını, sadə insanların müstəmləkə hökumətinə, vergilərə, hollandların Yava icmasının ənənəvi həyat tərzini dəyişmək cəhdlərinə qarşı etirazlarını əks etdirirdi. Bir çox döyüşlərdə Diponeqoro böyük igidlik göstərmiş, istedadlı sərkərdə kimi haminin sevimlisinə çevrilmişdir. Döyüşlər zamanı üsyançılar böyük uğur qazandılar. Yavanın mərkəzini və Cokyakarta sultanılığını azad etdilər. Hollandiyalı bu müqavimətə cavab vermək iqtidarında deyildi və yetərincə böyük itkilər verdilər. Az sonra üsyançılara dəstək azaldı və əks tərəf tədricən qüvvə toplamağa başladı. Hollandiyalılar artıq Sualvesidən böyük dəstək aldılar. 1825-ci il 25 sentyabrda hollandlar üsyançılarının müqavimətini qıra bildilər. Təşkilatçılıq və hərbi qabiliyyətinə baxmayaraq Diponeqoro üsyanın gedişində ardıcıl hərəkət etmədi və tərəfdarlarını qoruyub saxlaya bilmədi. 1830-cu ilin martında Diponeqoro hollandlarla danışıqlara gedərək özünün Yava müsəlmanlarının lideri və sultan kimi tanınmasına israr etdi. Müstəmləkə hökuməti bu tələbləri qəbul etmədi və Diponeqoronu Sulavesi adasına sürgünə göndərdi. Diponeqoronun sürgündə yazdığı Yava üsyanı tarixinin bir hissəsi sonralar nəşr olundu. 8 yanvar 1855-ci ildə Sulavesi adasında, Makasar (Ucunqpandanq) şəhərində vəfat etmişdir.
Xatirəsi
Diponeqoronun şərəfinə Cokyakartanın mərkəzi küçələrindən birinin adı verilmiş. Mərkəzi Yavada IV hərbi dairənin adı onun adınadır. 1965-ci ildən Cokyakartanın əsas küçələrindən birində Diponeqoronun heykəli ucalır. Heykəltəraş Kalbertado. Semaranq şəhərində Diponeqoronun adına universitet fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- https://www.viva.co.id/berita/nasional/941830-kisah-pangeran-diponegoro-memendam-impian-haji-sampai-mati.
- Pangeran Dipo Negoro // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Дипонегоро // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Общая редакция М. Колесников. Серия «Жизнь замечательных людей» Дипонегоро. — Москва: Молодая гвардия, 1962. — С. 5-205.
- Diponegoro // Погадаев В. Малайский мир (Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур). Лингвострановедческий словарь. — М.: «Восточная книга», 2012. — С. 174.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Diponeqoro Diponegoro Dipancgara ind Pangeran Diponegoro 11 noyabr 1785 Cokyakarta sultanligi d 8 yanvar 1855 Makasar Hollandiya mustemlekecilerine qarsi Yava usyaninin 1825 1880 rehberi Indoneziyanin milli qehremani Cokyakarta sultani Carotun IV Xamenqku Buvono boyuk qardasi ve sufizmin terefdari Diponeqoroind Pangeran DiponegoroSexsi melumatlarDogum tarixi 11 noyabr 1785 1785 11 11 Dogum yeri Cokyakarta sultanligi d Vefat tarixi 8 yanvar 1855 1855 01 08 69 yasinda Vefat yeri Makasar Niderland Ost HindiVetendasligi IndoneziyaHerbi fealiyyetiTeltifleri Indoneziyanin milli qehremani Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumat10 noyabr 1785 ci ilde Yava adasinda anadan olmusdur Cokyakarta sultaniligi Atasi III Hamenqkubuvono Cokyakarta sultani idi Ailenin boyuk oglu idi Atasinin olumunden sonra Diponeqoro hollandlarin teziqi ile taxtdan imtina etms Diponeqoronun Hollandiya rezidenti ile munasibetleri vefat etmis qardasinin azyasli oglu Menolun V Xamenqku Buvono qeyyumu olmaqdan imtina etmesinden sonra keskinlesmisdi Onun qeyyumluqdan imtina etmesi ehtimal ki taxta oz iddiasini ireli surmesi ile elaqedar idi Hollandiyanin mustemleke idaresi terefinden sixisdirilmasi o cumleden administrasiyanin Diponeqoronun ecdadlarinin mezari yerlesen torpaqlardan yol cekmek planlari onu islami mudafie suari ile hollandlara qarsi mubarizeye cihad vadar etdi Usyan huquqlari mehdudlasdirilan Yava ali eyanlarinin naraziliqlarini sade insanlarin mustemleke hokumetine vergilere hollandlarin Yava icmasinin enenevi heyat terzini deyismek cehdlerine qarsi etirazlarini eks etdirirdi Bir cox doyuslerde Diponeqoro boyuk igidlik gostermis istedadli serkerde kimi haminin sevimlisine cevrilmisdir Doyusler zamani usyancilar boyuk ugur qazandilar Yavanin merkezini ve Cokyakarta sultaniligini azad etdiler Hollandiyali bu muqavimete cavab vermek iqtidarinda deyildi ve yeterince boyuk itkiler verdiler Az sonra usyancilara destek azaldi ve eks teref tedricen quvve toplamaga basladi Hollandiyalilar artiq Sualvesiden boyuk destek aldilar 1825 ci il 25 sentyabrda hollandlar usyancilarinin muqavimetini qira bildiler Teskilatciliq ve herbi qabiliyyetine baxmayaraq Diponeqoro usyanin gedisinde ardicil hereket etmedi ve terefdarlarini qoruyub saxlaya bilmedi 1830 cu ilin martinda Diponeqoro hollandlarla danisiqlara gederek ozunun Yava muselmanlarinin lideri ve sultan kimi taninmasina israr etdi Mustemleke hokumeti bu telebleri qebul etmedi ve Diponeqoronu Sulavesi adasina surgune gonderdi Diponeqoronun surgunde yazdigi Yava usyani tarixinin bir hissesi sonralar nesr olundu 8 yanvar 1855 ci ilde Sulavesi adasinda Makasar Ucunqpandanq seherinde vefat etmisdir XatiresiDiponeqoronun serefine Cokyakartanin merkezi kucelerinden birinin adi verilmis Merkezi Yavada IV herbi dairenin adi onun adinadir 1965 ci ilden Cokyakartanin esas kucelerinden birinde Diponeqoronun heykeli ucalir Heykelteras Kalbertado Semaranq seherinde Diponeqoronun adina universitet fealiyyet gosterir Istinadlarhttps www viva co id berita nasional 941830 kisah pangeran diponegoro memendam impian haji sampai mati Pangeran Dipo Negoro Encyclopaedia Britannica ing Diponegoro Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Obshaya redakciya M Kolesnikov Seriya Zhizn zamechatelnyh lyudej Diponegoro Moskva Molodaya gvardiya 1962 S 5 205 Diponegoro Pogadaev V Malajskij mir Brunej Indoneziya Malajziya Singapur Lingvostranovedcheskij slovar M Vostochnaya kniga 2012 S 174