Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yarımkeçirici diod (yun. δις - iki, od ὁδός - yol) — bir p-n keçidə malik olan və iki elektrik çıxışı olan cihaz. Yarımkeçirici diodun bu gün ən ümumi tipi iki elektrik terminalı üçün əlaqələnmiş p-n keçidli yarımkeçiricinin kristallik hissəsidir. Vakuum boru diodu iki elektroda malikdir: anod və qızdırılmış katod. Yarımkeçirici diodlar birinci yarımkeçirici elektron qurğusudur. Birinci yarımkeçirici diodlar kristal detektor adlandırıldı. Bu gün diodların çoxu silisiumdan hazırlanır, ancaq bəzən selen və germanium kimi başqa yarımkeçiricilərdən də istifadə edilir.
Əsas funksiyaları
Diodun ən ümumi funksiyası əks istiqamətdə cərəyan maneəyə rast gələrkən, bir istiqamətdə elektrik cərəyanın keçməsini təmin etməkdir. Başqa funksiyasıda dəyişən cərəyanı sabit cərəyana çevirməkdir. Həmçinin radioda radio siqnalların amplitud modulyasiya hasilatını o cümlədən qəbul edilən siqnalların düzləndirməsidir.
Tarix
Vakuum boru diodları və yarımkeçirici diodlar təxminən eyni vaxtda radio qəbuledici detektorları kimi 1900-cü ilin əvvəllərində ayrı-ayrılıqda inkişaf edib. Diodların inkişafı iki istiqamətdə dərhal XIX əsrin üçüncü rübündə başlayıb: 1873-cü ildə britaniyalı alim Frederik Qutri termion (vakuum lampa) diodları fəaliyyət prinsipini həmçinin 1874-cü ildə alman alimi Karl Ferdinand Braun kristallik (bərk cisimli) diodun fəaliyyət prinsipini açıb.
Termion diodların iş prinsipi 13 fevral 1880-ci ildə Tomas Edison tərəfindən yenidən açılıb və 1883-cü ildə patentləşdirilib (patent ABŞ № 307031). 1899-cu ildə alman alimi Karl Ferdinand Braun kristalı üçün düzləndirici patentini aldı. Təxminən 1900 illərdə Qrinlif Pikard kristal diodda ilk radio qəbul edici düzəltdi. Birinci termion diodu Britaniyada Con Ambroz Fleminqom 16 noyabr 1904-cü ildə (ABŞ patenti noyabr 1905-ci il tarixli № 803684 saylı) patentini alıb. 20 noyabr 1906-cı ildə Pikard silisium kristal detektor (ABŞ patenti № 836531) patentini aldı.
Bu cür qurğunun əsrin sonlarında XIX düzləndiriciləri adı ilə məlum idi və yalnız 1919-cu ildə, Vilyam Henri "diod" adlandırmağa başladı, yunan sözlərindən əmələ gəlib və "di" — iki, "odos" — yol deməkdir.
Diodların tipləri
İndiki zamanda ən çox yarımkeçirici diodlardan istifadə olunur.
Diodların növləri:
| Diod | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yarımkeçirici | Qeyri Yarımkeçirici | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Germaniumlu | Silisiumlu | Qallium Arsenidi ilə | Qaz doldurulmuş | Vakuumlu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektron simvolları
Dövr diaqramında yarımkeçirici diod üçün istifadə edilmiş simvol diodun tipini müəyyən edir. Diodların bəzi tipi üçün əlavə simvollar var, ancaq onlar arasındakı fərqlər kiçikdir.
-
![image]()
Diod -
![image]()
İşıq diodu (LED) -
![image]()
Fotodiod -
![image]()
Şottki diodu -
![image]()
(TVS) -
![image]()
Tunel və ya Esaki diodu -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Diod simvolu kimi eyni düzləndiricili tipik diod paketləri. Nazik zolaq katodu təsvir edir.
İstinadlar
- Словарь по кибернетике / Под редакцией академика В. С. Михалевича. — 2-е. — Киев: Главная редакция Украинской Советской Энциклопедии имени М. П. Бажана, 1989. — 751 с. — (С48). — 50 000 экз. — .
- Frederick Guthrie (October 1873) "On a relation between heat and static electricity," On a relation between heat and static electricity 2022-08-01 at the Wayback Machine" The London, Edinburgh and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science, 4th series, 46 : 257–266.
- 1928 Nobel Lecture 2014-10-08 at the Wayback Machine Owen W. Richardson, "Thermionic phenomena and the laws which govern them", December 12, 1929
- . 2006-04-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-21.
- "Your Dictionary". 2014-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-09-21.
- "Elektrotexnika, radiotexnika və elektronika" (PDF). 2014-08-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2014-09-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yarimkecirici diod yun dis iki od ὁdos yol bir p n kecide malik olan ve iki elektrik cixisi olan cihaz Yarimkecirici diodun bu gun en umumi tipi iki elektrik terminali ucun elaqelenmis p n kecidli yarimkeciricinin kristallik hissesidir Vakuum boru diodu iki elektroda malikdir anod ve qizdirilmis katod Yarimkecirici diodlar birinci yarimkecirici elektron qurgusudur Birinci yarimkecirici diodlar kristal detektor adlandirildi Bu gun diodlarin coxu silisiumdan hazirlanir ancaq bezen selen ve germanium kimi basqa yarimkeciricilerden de istifade edilir Kvadrat formali yarimkecirici kristal diodun yaxindan gorunusu soldaki qara obyekt Yarimkecirici diodlarin novleri Esas funksiyalariDiodun en umumi funksiyasi eks istiqametde cereyan maneeye rast gelerken bir istiqametde elektrik cereyanin kecmesini temin etmekdir Basqa funksiyasida deyisen cereyani sabit cereyana cevirmekdir Hemcinin radioda radio siqnallarin amplitud modulyasiya hasilatini o cumleden qebul edilen siqnallarin duzlendirmesidir TarixVakuum boru diodlari ve yarimkecirici diodlar texminen eyni vaxtda radio qebuledici detektorlari kimi 1900 cu ilin evvellerinde ayri ayriliqda inkisaf edib Diodlarin inkisafi iki istiqametde derhal XIX esrin ucuncu rubunde baslayib 1873 cu ilde britaniyali alim Frederik Qutri termion vakuum lampa diodlari fealiyyet prinsipini hemcinin 1874 cu ilde alman alimi Karl Ferdinand Braun kristallik berk cisimli diodun fealiyyet prinsipini acib Termion diodlarin is prinsipi 13 fevral 1880 ci ilde Tomas Edison terefinden yeniden acilib ve 1883 cu ilde patentlesdirilib patent ABS 307031 1899 cu ilde alman alimi Karl Ferdinand Braun kristali ucun duzlendirici patentini aldi Texminen 1900 illerde Qrinlif Pikard kristal diodda ilk radio qebul edici duzeltdi Birinci termion diodu Britaniyada Con Ambroz Fleminqom 16 noyabr 1904 cu ilde ABS patenti noyabr 1905 ci il tarixli 803684 sayli patentini alib 20 noyabr 1906 ci ilde Pikard silisium kristal detektor ABS patenti 836531 patentini aldi Bu cur qurgunun esrin sonlarinda XIX duzlendiricileri adi ile melum idi ve yalniz 1919 cu ilde Vilyam Henri diod adlandirmaga basladi yunan sozlerinden emele gelib ve di iki odos yol demekdir Diodlarin tipleriIndiki zamanda en cox yarimkecirici diodlardan istifade olunur Diodlarin novleri Diod Yarimkecirici Qeyri Yarimkecirici Germaniumlu Silisiumlu Qallium Arsenidi ile Qaz doldurulmus VakuumluElektron simvollariDovr diaqraminda yarimkecirici diod ucun istifade edilmis simvol diodun tipini mueyyen edir Diodlarin bezi tipi ucun elave simvollar var ancaq onlar arasindaki ferqler kicikdir Diod Isiq diodu LED Fotodiod Sottki diodu TVS Tunel ve ya Esaki diodu Zener diodu Diod simvolu kimi eyni duzlendiricili tipik diod paketleri Nazik zolaq katodu tesvir edir IstinadlarSlovar po kibernetike Pod redakciej akademika V S Mihalevicha 2 e Kiev Glavnaya redakciya Ukrainskoj Sovetskoj Enciklopedii imeni M P Bazhana 1989 751 s S48 50 000 ekz ISBN 5 88500 008 5 Frederick Guthrie October 1873 On a relation between heat and static electricity On a relation between heat and static electricity 2022 08 01 at the Wayback Machine The London Edinburgh and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science 4th series 46 257 266 1928 Nobel Lecture 2014 10 08 at the Wayback Machine Owen W Richardson Thermionic phenomena and the laws which govern them December 12 1929 2006 04 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 09 21 Your Dictionary 2014 08 15 tarixinde Istifade tarixi 2014 09 21 Elektrotexnika radiotexnika ve elektronika PDF 2014 08 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2014 09 23