Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Stabiitron- (zeyner(zener) diod) p-n diodun xüsusi bir tipidir. Stabilitronun xüsusiyyətləri: -Düz qoşulma halında normal bir diod kimi çalışır -Əks qoşulma halında, müəyyən gərginlikdən sonra keçirici olur. Bu gərginlik stabilitronun diapazon gərginliyi, və ya daha qısa olaraq stabilitron gərginliyi adlanır. - Əksinə gərginlik aradan qalxanda, stabilitron normal halına dönür. -Dövrələrdə, əks istiqamətdə işləyəcək şəkildə istifadə edilir. -Bir stabilitron stabilitron gərginliyi ilə başa düşülür. Məsələn: "30v luq stabilitron" dedikdə,30v luq əks gərginlikdə işləməyə başlayan stabilitron anlamına gəlir. -Silisium tərkiblidir. Stabilitron, əks istiqamətdə işləməsi zamanı yarana bilən hədsiz cərəyana görə sıradan çıxa bilər. Bu vəziyyətin qarşısını almaq üçün dövrəsinə daim ardıcıl bir qoruyucu müqavimət bağlanılır. Hər zaman stabilitronun kataloqunda bu məlumatlar olur: -gücü -əks istiqamət gərginliyi(VZ) -maksimum əks istiqamət cərəyanı (IZM) -əks istiqamətdə maksimum cərəyan itgisi -Maksimum müqaviməti -Temperatur sabiti. Bu məhdudiyyət aralığında çalışan stabilitronlar istehsal edilir: - Maksimum stabilitron axını (IZM): 12a -stabilitron gərginliyi (VZ): 2 - 200v arası -Maksimum gücü:100watt - Maksimum əks istiqamət cərəyan itgisi: 150μa (mikro amper) -Maksimum iş temperaturu:175 °C
İş mühiti temperaturu artdıqca stabilitron gərginlik kiçilir. Stabilitron gərginliyinin tənzimi: Stabilitron gərginliyin tənzimi birləşmə səthinin iki tərəfində yaranan boşluq bölgəsinin (neytral bölgə) eninin nizamlanması yolu ilə təmin olunur. Bunun içində çox saf silisium Kristal istifadə edilir və aşqar maddəsinin miqdarı dəyişilir. Boşluq bölgəsi daraldıqca stabilitron daha kiçik əks gərginlikdə keçiriciliyə keçir.
Stabilitronun gücü
Stabilitronun gücü, birləşmə səthinin böyüklüyünə və diod istehsalında istifadə edilən silisiumun saflıq dərəcəsi və aşqarın miqdarına bağlıdır. Bundan başqa, diod isindikcə gücü düşəcəyindən, soyudulması ilə bağlı tədbirlərin görülməsi də lazımdır.
Stabilitronların istifadə sahələri
Döyünmə dövrəsi
Şəkildə göründüyü kimi, iki stabilitron bağlandııqda sadə və təsirli döyünmə dövrəsi əldə edilir.Məsələn: Dövrə girişinə 10v olan bir AC gərginlik tətbiq olunsun və döyünmə prosesi üçün,stabilitron gərginliyi 5v olan iki Z1, Z2 stabilitron istifadə edilsin.AC gərginliyin müsbət əyrisi başlanğıcında Z1 stabilitronu düz qoşulmada keçirəcək, Z2 stabilitronu isə əks qoşulmada keçirməyəcəkdir. Giriş gərginliyi +5v a çatanda Z2 də keçiriciliyə keçər və dolayısı ilə də çıxış ucları arasında +5v yaranır. O cümlədən, R müqaviməti üzərindəki gərginlik düşgüsüdə də 5v olur.AC gərginliyin digər əyrisində də Z1 əks qoşulma halına gəlir və bu dəfə də çıxışda təpəsi döyünən 5v luq mənfi əyri yaranır. R müqaviməti, dövrədən axan cərəyanın stabilitronlari pozmayacaq bir dəyərdə qalmasını təmin edəcək və 5v luq gərginlik düşgüsü yaradacaq şəkildə seçilmişdir.
Stabilitronun gərginlik nizamlayıcı kimi istifadə edilməsi
Stabilitron, əsasən, DC dövrlərdəki gərginlik tənzimlə-yicisi üçün istifadə edilir.Buradakı,tənzimləyicidən məqsəd, gərginliyin müəyyən bir qiymətdə sabit tutulmasıdır.Bunun üçün stabilitron,göründüyü kimi, gərginliyi sabit saxlamaq üçün, istənilən dövrə və ya yük müqavimətinə paralel və əksinə polyarma(qütb)-lı olaraq bağlanır. Diod uclarına gələn gərginlik, stabilitron qiymətinə çatdıqda diod keçiriciliyə başlar və ucları arasındakı gərginlik sabit qalır.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Stabiitron zeyner zener diod p n diodun xususi bir tipidir Stabilitronun xususiyyetleri Duz qosulma halinda normal bir diod kimi calisir Eks qosulma halinda mueyyen gerginlikden sonra kecirici olur Bu gerginlik stabilitronun diapazon gerginliyi ve ya daha qisa olaraq stabilitron gerginliyi adlanir Eksine gerginlik aradan qalxanda stabilitron normal halina donur Dovrelerde eks istiqametde isleyecek sekilde istifade edilir Bir stabilitron stabilitron gerginliyi ile basa dusulur Meselen 30v luq stabilitron dedikde 30v luq eks gerginlikde islemeye baslayan stabilitron anlamina gelir Silisium terkiblidir Stabilitron eks istiqametde islemesi zamani yarana bilen hedsiz cereyana gore siradan cixa biler Bu veziyyetin qarsisini almaq ucun dovresine daim ardicil bir qoruyucu muqavimet baglanilir Her zaman stabilitronun kataloqunda bu melumatlar olur gucu eks istiqamet gerginliyi VZ maksimum eks istiqamet cereyani IZM eks istiqametde maksimum cereyan itgisi Maksimum muqavimeti Temperatur sabiti Bu mehdudiyyet araliginda calisan stabilitronlar istehsal edilir Maksimum stabilitron axini IZM 12a stabilitron gerginliyi VZ 2 200v arasi Maksimum gucu 100watt Maksimum eks istiqamet cereyan itgisi 150ma mikro amper Maksimum is temperaturu 175 C Is muhiti temperaturu artdiqca stabilitron gerginlik kicilir Stabilitron gerginliyinin tenzimi Stabilitron gerginliyin tenzimi birlesme sethinin iki terefinde yaranan bosluq bolgesinin neytral bolge eninin nizamlanmasi yolu ile temin olunur Bunun icinde cox saf silisium Kristal istifade edilir ve asqar maddesinin miqdari deyisilir Bosluq bolgesi daraldiqca stabilitron daha kicik eks gerginlikde keciriciliye kecir Stabilitronun gucuStabilitronun gucu birlesme sethinin boyukluyune ve diod istehsalinda istifade edilen silisiumun safliq derecesi ve asqarin miqdarina baglidir Bundan basqa diod isindikce gucu duseceyinden soyudulmasi ile bagli tedbirlerin gorulmesi de lazimdir Stabilitronlarin istifade saheleriDoyunme dovresi Iki stabilitronlu tam dalga doyunme dovresi Sekilde gorunduyu kimi iki stabilitron baglandiiqda sade ve tesirli doyunme dovresi elde edilir Meselen Dovre girisine 10v olan bir AC gerginlik tetbiq olunsun ve doyunme prosesi ucun stabilitron gerginliyi 5v olan iki Z1 Z2 stabilitron istifade edilsin AC gerginliyin musbet eyrisi baslangicinda Z1 stabilitronu duz qosulmada kecirecek Z2 stabilitronu ise eks qosulmada kecirmeyecekdir Giris gerginliyi 5v a catanda Z2 de keciriciliye kecer ve dolayisi ile de cixis uclari arasinda 5v yaranir O cumleden R muqavimeti uzerindeki gerginlik dusgusude de 5v olur AC gerginliyin diger eyrisinde de Z1 eks qosulma halina gelir ve bu defe de cixisda tepesi doyunen 5v luq menfi eyri yaranir R muqavimeti dovreden axan cereyanin stabilitronlari pozmayacaq bir deyerde qalmasini temin edecek ve 5v luq gerginlik dusgusu yaradacaq sekilde secilmisdir Stabilitronun gerginlik nizamlayici kimi istifade edilmesi Stabilitron esasen DC dovrlerdeki gerginlik tenzimle yicisi ucun istifade edilir Buradaki tenzimleyiciden meqsed gerginliyin mueyyen bir qiymetde sabit tutulmasidir Bunun ucun stabilitron gorunduyu kimi gerginliyi sabit saxlamaq ucun istenilen dovre ve ya yuk muqavimetine paralel ve eksine polyarma qutb li olaraq baglanir Diod uclarina gelen gerginlik stabilitron qiymetine catdiqda diod keciriciliye baslar ve uclari arasindaki gerginlik sabit qalir Hemcinin baxYarimkecirici cihazlar Yarimkeciriciler DiodIstinadlarMillman Jacob Microelectronics McGraw Hill 1979 45 48 ISBN 978 0071005968 Dorf Richard C redaktorThe Electrical Engineering Handbook Boca Raton CRC Press 1993 seh 457 ISBN 0 8493 0185 8 Calibration Philosophy in Practice Fluke 1994 7 10 ISBN 0963865005 Elektronika 1 Sefa Mecidov