Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Debretsen (macarca Debrecen) — Budapeştdən sonra Macarıstanda ikinci şəhər hesab olunur. Debretsen Böyük Şimali Düzənlik regionunun mərkəzi şəhəridir. Haydu-Bihar bölgəsinin oturacağı burda yerləşir. 1848-1849-cu illər inqilabı və II Dünya Müharibəsinin sonunda Debretsen şəhəri Macarıstanın paytaxtı funksiyasını yerinə yetirib. Paytaxt Budapeştdən 220 km aralıda olan Debretsen Böyük Macar Düzənliyində yerləşir. Şəhərin yaxınlığında Macarıstanın yerli parklarından olan Hortobac (macarca Hortobágy) var.
| Debretsen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| İlk məlumat | 1235 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 121 ± 1 m | ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 208,016 nəfər (2011) | ||||
| Rəsmi dili | |||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +36 52 | ||||
| Poçt indeksi | 4000–4044, 4225 | ||||
| Digər | |||||
| debrecen.hu | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Adı
Şəhərin ilk dəfə adı 1235-ci ildə "Debrezun" deyə çəkilib. Fərziyyələrə əsasən, bu adın kökü Kumanlara və ya Slavyanlara dayanır.
İqlimi
Debretsenin iqlimi əsasən dəniz iqlimindən və rütubətli kontinental iqlimindən ibarətdir.
Yeri
Paytaxt Budapeştdən 220 km aralıda olan Debretsen yerləşir. Şəhərin yaxınlığında Macarıstanın yerli parklarından olan var.
Nəqliyyat
Öncəki illərdə Debretsen, ölkənin əsas nəqliyyat nöqtəsi olan Budapeştdən təcrid olunmuşdu. Lakin, M35 avtomagistralın çəkilişindən sonra Budapeştdən Debretsenə sadəcə 2 saata çatmağa imkan yaratdı.
Macarıstanda ikinci Hava Limanı hesab olunur. Aparılan son yeninlənmədən sonra, hava limanı daha çox beynəlxalq uçuşlar qəbul edə bilər. Debretsendən Milana, Eyndhovenə, Londona və s. digər şəhərlərə birbaşa uçuşlar var.
Debretsendə bir çox dəmir yolu stansiyaları var. Əsas Debretsenə əlavə olaraq kiçik stansiyalarda mövcuddur. Dəmiryolu xəttindədə bir çox yeniləndirmə aparılmışdır.
Debretsenin Ukrayna və Rumıniya ilə qonşu olması şəhərin əhəmiyyətli bir ticarət mərkəzi və nəqliyyat qovşağı kimi inkişaf etməsində böyük rol oynayır.
Şəhərin yerli nəqliyyatını DKV (mac.Debreceni Közlekedési Vállalat, azə. Debretsen Nəqliyyat Şirkəti) tərəfindən idarə olunur. Yaxın kəndlərə və kiçik şəhərlərə Haydu Volan (Hajdú Volán) avtobusları ilə səyahət etmək olar.
Tarix
Macarıstan dövləti qurulmamışdan öncə bu ərazidə xeyli tayfalar yaşamışdır. Şəhər üç kiçik şəhərlərin (Boldoqaşsonifalva, Sentlaslofalva və Debreçun) birləşməsindən əmələ gəlmişdir. 13-cü əsrin ortalarından sonra şəhər sürətli inkişaf etmişdir.
1361-ci ildə I Layoş Debretsen sakinlərinə özünü idarəetmə hüququnu verərək, hakimi və şuranı seçməyi tapşırır. XVI əsrin əvvələrində Debretsen bazar şəhərinə çevrilir.
Osmanlı dövründə, qalaların və şəhər divarlarının olmaması təhlükələrə yol açırdı. Bu təhlükələr əsasən liderlərin diplomatik məharəti nəticəsində sovuşurdu. Şəhər hərdən Osmanlı, hərdən isə Avropa Katolikərin yada Transilvaniya şahzadəsi tərəfindən müdafiə olunurdu. Bu hadisə şəhər sakinlərinin daha açıq düşüncəli olmasına gətirib çıxardı. Bununla da şəhərdə Protestant islahatı baş verdi. Beləliklə şəhər "" ləqəbini qazandı. Bu müddətdə Debretsen əhalisi əsasən Macar Kalvinistlərdən təşkil olunmuşdur.
1693-cü ildə I Leopold tərəfindən şəhər kral şəhəri (mac. Szabad királyi város) elan olundu. 1715-ci ildə Roma-Katolik kilsəsi şəhərə qayıtdı. Bu müddətdə şəhər əhəmiyyətli mədəniyyət, ticarət, kənd təsərrüfatı mərkəzi sayılırdı.
1849-cu ildə Macar inqilabçı hökumətinin Peşt-Budadan (indiki Budapeşt) Debretsenə gəlməsindən sonra ölkənin müvəqqəti paytaxtı seçildi. Həmin ilin Aprel ayında Habsburqların taxtdan salınmasından sonra Macarıstanın müstəqilliyi Koşut Layoş tərəfindən Böyük Kilsədə elan olundu. Sonuncu müstəqillik döyüşü Debretsenə yaxınlığında olmuşdur.
Müharibədən sonra Debecen yavaş templə inkişaf etməyə başlayır. 1857-ci ildə Budapeştlə Debretsen arasında dəmityolu xətti salınır. Yeni məktəblər, xəstəxanalar, kilsələr, fabriklər, dəyirmanlar tikilir, eləcə də banklar və sığorta şirkətləri şəhərdə fəaliyyət göstərməyə başlayırlar. Hündür binalarla, parklarla və gözəl villalar ilə şəhərin görünüşü inkişaf etməyə başlayır. 1884-cü ildə Debretsen ilk buxarla işləyən tramvay işlədən şəhər olur.
Birinci dünya müharibəsindən sonra Macarıstan şərq torpaqlarını itirərək Debretsen yenə sərhədə yaxın şəhər olur. Turizm təkmilləşmədə xeyli rolu oldu. Nagyerdő ("Böyük Meşə") adlı mərkəzi parkda binalar tikilərək turizm böyüməyə başladı. Bu zaman universitet binası tikilərək istifadəyə verilir. Hortobagi ən çox səfər olunan məkanlardan biri olur.
İkinci dünya müharibəsindən sonra şəhər tamamilə dağılır. Binaların 70%-i ciddi xəsarətlər alaraq yararsız hala düşür, 50%-i isə ümumiyyətlə dağıdılır. 1944-cü ilin Oktyabr ayında irimiqyaslı döyüşlərdən biri şəhər yaxınlarında baş verir. 1944-cü ildən sonra yenidənqurma işləri aparılaraq Debretsen yenədə Macarıstanın müvəqqəti paytaxtı seçilir. Sakinlər şəhərin köhnə halına qaytarılmasına çalışırdılar. Lakin Komunist hökumətinin planları Debretsenə bəzi itkilər gətirdi. Hortobagi üzərində hakimiyyəti itirən Debretsen, ərazisinin yarısı yanındakı kiçik şəhərciklərə birləşdirilir. Buna baxmayaraq 1981-ci ildə yaxınlıqda olan Yoja kəndi şəhər ərazisinə birləşdirilir. Bundan sonra Debretsen ölkənin ikinci şəhərinə çevrilir.
Əhalisi
Şəhərin əhalisi 215 mindən çoxdur. Şəhərin 95% macarlardan ibarətdir. Az sayda qaraçılar, rumınlar, almanlar da görmək olar. 2001-ci ilin statistikasına əsasən etnik qruplar (2001):
Dinlərə gəlincə, üstünlük kalvinistlər tərəfindədir. Daha sonra Roma və Yunan katolikləri gəlirlər. Az sayda lüteranların da olmasını müşahidə etmək olar:
- Kalvinistlər - 38.7%
- Roma Katolikləri - 15.4%
- - 8.2%
- Lüteranlar - 0.5%
- Digərləri - 1.5%
- Ateistlər - 24.8%
- Bilinməyən - 10.9%
Təhsil
Debretsen Universiteti ölkənin öndəgedən universitetlərindən biri sayılır. Universitetin bir çox bölmələri mövcuddur və Avropada ən iri araşdırma ləvazimatları olan təhsil ocağı hesab olunur.
Debretsen Universiteti 30.000-dən çox tələbəni və 14 fakültəni 6 kampusda birləşdirən Macarıstanın ən böyük ali məktəblərindən biridir. Universitet Macarıstanın ən nüfuzlu ali məktəblərindən biridir və “Research Excellence” (Tədqiqat Mükəmməlliyi) titulunu daşıyır. Universitetin kitabxanası Macarıstanın ən böyük kitabxanasıdır və ölkənin iki milli kitabxanalarından biridir. Universitet, Macarıstanın ən böyük kompüter klasterinə sahibdir (203 TFlop/s) və “Leo” adlanır (Leo Silardın şərəfinə). Bu qurum 2015-ci ildə dünyanın top 500 superkompüter şəbəkəsi sərasında 370-ci yeri tutub. Ali məktəb tibb təhsili üzrə dünyada 151-200-cü yerlərdə qərarlaşıb
XIX əsrin ikinci yarısında, Debretsen mətbuatı mühüm insanların marağına səbəb oldu. Endre Adi, və Arpad Tot jurnalistika karyeralarını burda başlamışlar. Məşhur yazıçı Maqda Sabo burda yaşayıb yaratmışdır. 1865-ci ildə tikilən şəhər teatrı, Macarıstanın görkəmli şairi Mihali Çoknai Vitez adına verilir.
Təhsildən sonra iş tapmaq imkanları
Debretsen Universitetinin nəzdində təhsil alan tələbələr və təhsili yeni bitirmiş alumnilər üçün tez-tez iş yarmarkası təşkil edilir. İş yarmarkasında müxtəlif şirkətlərin nümayəndələri iştirak edirlər və onlar öz stendlərinin qarşısında duraraq maraqlı olan şəxslərə məlumat verirlər. Həmçinin, iş yarmarkasında təcrübə (staj) proqramları da təklif olunur. Bu kimi yarmarkalarda maraqlananlara CV-lərin yazılma və hazırlanma qaydaları, iş görüşündə intervyu qaydaları və danışıq forması, yazı üsulu qaydaları öyrədilir, müxtəlif əcnəbi dillərin səviyyəsi yoxlanılır. Tədbirdə çoxlu sayda iş sərgiləri, təcrübə proqramları, şirkətlərdə təhsilini bitirmişlər üçün treyninqlər, təqaüdlər, tələbə işləri təklif edilir. Həmçinin, müxtəlif prezentastiyalar, iş intervyuları göstərilir, karyera qurmasına aid məsləhətlər verilir. Burada maraqlananlar könüllülük proqramları və şəbəkələşmə imkanları da təqdim edilir.
Universitetdə fərqli fakültələr üzrə də iş yarmarkaları təşkil edilir. Məsələn, Mühəndislik fakültəsinin tələbələri və fakültəni bitirmiş alumnilər üçün mütəmadi olaraq bu cür tədbirlər olur. Onlarla şirkətlər yarmarkaya qatılırlar və maraqlı şəxslər özləri üçün karyera qurmaq imkanı əldə edirlər.
Debretsen ölkənin ikinci böyük şəhəri olduğu üçün burada bir neçə transmilli korporasiyaların (məsələn, (Böyük Britaniya), National Instruments (ABŞ), və s.) ofisləri var.. Xarici dilləri (alman, rus, ingilis və s.) bilən əcnəbilər üçün iş imkanları daha genişdir.
Şəhərdə yaşayış xərcləri
Debretsendə yaşayış xərcləri orta hesabla Macarıstanda ümumi yaşayış xərclərindən 2.2% aşağıdır, Budapeştdən 20-25% daha aşağıdır. Yaşayış şərtlərinə görə şəhər 4 xallıq şkala ilə 3 kimi qiymətləndirilir. Qidalara gəlincə, əsas qida məhsulları aşağıdakı qiymətlərədir: 1 kq çörək - 200-300 forint, 1 litr süd - 190-240 forint, 6 yumurta 200 forint, 1 kq şəkər tozu - 140 forint, 1 kq yerli pendir - 1400 forint, 1 kq düyü - 250-500 forint, 1 kq kartof - 250 forint, 1 kq pomidor - 450 forint, 1 kq alma -300 forint, 1 kq toyuq döş əti - 1200 forint, 1 litr su - 120 forint.
Digər xərclərə gəlincə, 1 litr benzin 290 forint, sürətli internet 6000-12000 forint aya, avtobus bileri 220 forint, aylıq avtobus kartı 4950 forint, tələbələr üçün aylıq avtobus kartı 2350 forint, tramvay bileti 220, aylıq tramvay kartı 3490 forint, tələbələr üçün aylıq tramvay kartı 1650 forint, kinoteatra bilet 1200 forint, muzeyə bilet 500-1200 forint, hovuza biler 1200-3000 forint. Əgər tələbə həyatını əsas götürsək, o zaman aylıq 40 000-100 000 forint arasında bir nəfərlik mənzillər/studiolar/otaqlar tapmaq mümkündür. Burada əsas rolu yerləşmə, şərait oynayır. Ortalama bir tələbə qidalanmaq üçün 20 000 - 40 000 forint, nəqliyyat üçün ayda 3000 forint, boş vaxtı və əyləncəsi üçün 2000 - 12000 forint, telefon, internet xərcləri, paltar, tibbi xərclər üçün 15 000 - 30 000 forint xərcləyir.
Mədəniyyət
Debretsendə rok musiqisinə maraq böyükdür. Şəhərdə gənclər üçün rok məktəbi fəaliyyət göstərir. Debretsendə 1966-cı ildən hər il 20 avqustda Macarıstanın Dövlətinin Yaranması Günündə Gül Karnavalı keçirilir.
Turistik yerləri
Debretsen şəhərinin 40 km qərbində Hortobac Milli Parkı (macarca "Hortobágyi Nemzeti Park") yerləşir. 800 km² sahəsi olan park Macarıstanən ən böyük təbii park qoruğudur. 1973-cü ildə əsası qoyulan və Macarıstanın ən qədim milli parkı hesab edilən Xordobad 1999-cu ildə YUNESKO-nun mədəni irsi siyahısına salınıb.
Debretsen şəhərinin özündə müxtəlif tarixi abidələr yerləşir. Orada ölkənin ən böyük protestant məbədi Böyük Kalvinist Kilsəsi (1821-ci ildə tikilib) yerləşir. Həmçinin, 1715-ci ildə piarlar tərəfindən tikilənmüqəddəs Anna Kafedral kilsəsi, Reformator kolleci binası, Yunan-katolik kilsəsi (1910) də Debretsendədir. Şəhərin cəlbedici məkanlarından biri Nadyördö termal parkdır. Böyük su kompleksində termal vannalar və hovuzlar yerləşir. Debretsenin simvollarından biri ölkənin ən qədim mehmanxanası olan "Qırmızı Öküz" otelidir. Turistlərin ən xoşuna gələn yemək Debretsen kolbasası olan yeməklərdir.
Əsas görməli yerləri
- (Nagytemplom);
- Mərkəzi park (Nagyerdő) və spa;
- Deri Muzeyi;
- Debretsen Gül Festivalı hər il 20 Avqusta keçirilir;
- Nacerdei (Nagyerdei) Stadion;
- Ravatalozo (xiyaban);
- Çokonai teatrı.
Qalereya
-
![image]()
Malom oteli -
![image]()
Ravatalozo Art Nuvo stilində -
![image]()
Miras binası -
![image]()
Deri Muzeyi -
![image]()
Çokonai teatrı -
![image]()
Debretsen kolbasası olan iri porsiyalı yemək -
![image]()
Məşhur Aranybika (Qızıl Öküz) Oteli -
![image]()
Debretsen Gül Festivalı]]
İdman
Şəhərin adlı klubu mövcuddur. Klub Macarıstanda ən uğurlu klub sayılır. Şəhər həmçinin bir çox idman tədbirlərinə ev sahibliyi etmişdir.
Tanınmışlar
Debretsendə dünyaya gələnlər
- (1959), roman yazarı
- (1981), İlk Macar Formula 1 pilotu
- (1766–1828), yazıçı
- (1982), üzgüçü
- , (1956), aktrissa və müğənni
- Dr. (1934–2009), cərrah
- (1946), Yahudiəsilli yazıçı
- (1984), model
- (1922–1974), filosof və riyaziyyatçı
- (1900–1993), memar
- (1933), bəstəkar
- Maqda Sabo (1917–2007), yazıçı
- (1773–1805) şair
- (1863–1947), Macar-Amerikan iş adamı
Qardaşlaşmış şəhərlər
|
Həmçinin bax
İstinadlar
- (unspecified title). Hungarian Central Statistical Office.
- Antal Papp: Magyarország (Hungary), Panoráma, Budapest, 1982, , p. 860, pp. 463-477
- "Debrecen Airport". 2019-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "MÁV-START :: ELVIRA - belföldi vasúti utastájékoztatás". Elvira.mav-start.hu. 2022-08-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-25.
- "DKV Debreceni Közlekedési Zrt". 2021-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "2001 Census". 2013-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 03-07-2010.
- . Unideb.hu. 2000-01-01. 2017-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-25.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-05-25.
- "Job Fair and Carrier Day at the University". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "Job Fair and Carrier Day at the University". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- . 2017-05-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- . 2017-01-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "Cost of living in Debrecen, Hungary compared to Budapest, Hungary". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "Cost of Living". 2020-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "Cost of living in Debrecen, Hungary". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- . 2017-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "National Park Hortobágy - The Puszta". 2021-02-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-07.
- "debreceniviragkarneval.hu". debreceniviragkarneval.hu. 2013-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-25.
- "Διεθνείς Σχέσεις". e-patras.gr. 2012-07-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-25.
- "Syktyvkar :: Regions & Cities :: Russia-InfoCentre". Russia-ic.com. 2010-12-12. 2010-12-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-25.
Xarici keçidlər
- (ing.) debrecen.hu — Debretsen rəsmi saytı
- Debrecen səyahət bələdçisi
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Debretsen macarca Debrecen Budapestden sonra Macaristanda ikinci seher hesab olunur Debretsen Boyuk Simali Duzenlik regionunun merkezi seheridir Haydu Bihar bolgesinin oturacagi burda yerlesir 1848 1849 cu iller inqilabi ve II Dunya Muharibesinin sonunda Debretsen seheri Macaristanin paytaxti funksiyasini yerine yetirib Paytaxt Budapestden 220 km aralida olan Debretsen Boyuk Macar Duzenliyinde yerlesir Seherin yaxinliginda Macaristanin yerli parklarindan olan Hortobac macarca Hortobagy var DebretsenBayraq Gerb47 31 48 sm e 21 38 21 s u Olke MacaristanTarixi ve cografiyasiIlk melumat 1235Sahesi 46 166 haMerkezin hundurluyu 121 1 mSaat qursagi Merkezi Avropa vaxti d UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 208 016 nefer 2011 Resmi dili Macar diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 36 52Poct indeksi 4000 4044 4225Digerdebrecen huDebretsen Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdiSeherin ilk defe adi 1235 ci ilde Debrezun deye cekilib Ferziyyelere esasen bu adin koku Kumanlara ve ya Slavyanlara dayanir IqlimiDebretsenin iqlimi esasen deniz iqliminden ve rutubetli kontinental iqliminden ibaretdir YeriPaytaxt Budapestden 220 km aralida olan Debretsen yerlesir Seherin yaxinliginda Macaristanin yerli parklarindan olan var NeqliyyatOnceki illerde Debretsen olkenin esas neqliyyat noqtesi olan Budapestden tecrid olunmusdu Lakin M35 avtomagistralin cekilisinden sonra Budapestden Debretsene sadece 2 saata catmaga imkan yaratdi Macaristanda ikinci Hava Limani hesab olunur Aparilan son yeninlenmeden sonra hava limani daha cox beynelxalq ucuslar qebul ede biler Debretsenden Milana Eyndhovene Londona ve s diger seherlere birbasa ucuslar var Debretsende bir cox demir yolu stansiyalari var Esas Debretsene elave olaraq kicik stansiyalarda movcuddur Demiryolu xettindede bir cox yenilendirme aparilmisdir Debretsenin Ukrayna ve Ruminiya ile qonsu olmasi seherin ehemiyyetli bir ticaret merkezi ve neqliyyat qovsagi kimi inkisaf etmesinde boyuk rol oynayir Seherin yerli neqliyyatini DKV mac Debreceni Kozlekedesi Vallalat aze Debretsen Neqliyyat Sirketi terefinden idare olunur Yaxin kendlere ve kicik seherlere Haydu Volan Hajdu Volan avtobuslari ile seyahet etmek olar Tarix1910 cu ilde Piac kucesiSeher merkezinin tarixi fotosuStefen Bockay Transilvaniyadan olan Macar zadegani Macaristan dovleti qurulmamisdan once bu erazide xeyli tayfalar yasamisdir Seher uc kicik seherlerin Boldoqassonifalva Sentlaslofalva ve Debrecun birlesmesinden emele gelmisdir 13 cu esrin ortalarindan sonra seher suretli inkisaf etmisdir 1361 ci ilde I Layos Debretsen sakinlerine ozunu idareetme huququnu vererek hakimi ve surani secmeyi tapsirir XVI esrin evvelerinde Debretsen bazar seherine cevrilir Osmanli dovrunde qalalarin ve seher divarlarinin olmamasi tehlukelere yol acirdi Bu tehlukeler esasen liderlerin diplomatik mehareti neticesinde sovusurdu Seher herden Osmanli herden ise Avropa Katolikerin yada Transilvaniya sahzadesi terefinden mudafie olunurdu Bu hadise seher sakinlerinin daha aciq dusunceli olmasina getirib cixardi Bununla da seherde Protestant islahati bas verdi Belelikle seher leqebini qazandi Bu muddetde Debretsen ehalisi esasen Macar Kalvinistlerden teskil olunmusdur 1693 cu ilde I Leopold terefinden seher kral seheri mac Szabad kiralyi varos elan olundu 1715 ci ilde Roma Katolik kilsesi sehere qayitdi Bu muddetde seher ehemiyyetli medeniyyet ticaret kend teserrufati merkezi sayilirdi 1849 cu ilde Macar inqilabci hokumetinin Pest Budadan indiki Budapest Debretsene gelmesinden sonra olkenin muveqqeti paytaxti secildi Hemin ilin Aprel ayinda Habsburqlarin taxtdan salinmasindan sonra Macaristanin musteqilliyi Kosut Layos terefinden Boyuk Kilsede elan olundu Sonuncu musteqillik doyusu Debretsene yaxinliginda olmusdur Boyuk Kilse Muharibeden sonra Debecen yavas temple inkisaf etmeye baslayir 1857 ci ilde Budapestle Debretsen arasinda demityolu xetti salinir Yeni mektebler xestexanalar kilseler fabrikler deyirmanlar tikilir elece de banklar ve sigorta sirketleri seherde fealiyyet gostermeye baslayirlar Hundur binalarla parklarla ve gozel villalar ile seherin gorunusu inkisaf etmeye baslayir 1884 cu ilde Debretsen ilk buxarla isleyen tramvay isleden seher olur Birinci dunya muharibesinden sonra Macaristan serq torpaqlarini itirerek Debretsen yene serhede yaxin seher olur Turizm tekmillesmede xeyli rolu oldu Nagyerdo Boyuk Mese adli merkezi parkda binalar tikilerek turizm boyumeye basladi Bu zaman universitet binasi tikilerek istifadeye verilir Hortobagi en cox sefer olunan mekanlardan biri olur Ikinci dunya muharibesinden sonra seher tamamile dagilir Binalarin 70 i ciddi xesaretler alaraq yararsiz hala dusur 50 i ise umumiyyetle dagidilir 1944 cu ilin Oktyabr ayinda irimiqyasli doyuslerden biri seher yaxinlarinda bas verir 1944 cu ilden sonra yenidenqurma isleri aparilaraq Debretsen yenede Macaristanin muveqqeti paytaxti secilir Sakinler seherin kohne halina qaytarilmasina calisirdilar Lakin Komunist hokumetinin planlari Debretsene bezi itkiler getirdi Hortobagi uzerinde hakimiyyeti itiren Debretsen erazisinin yarisi yanindaki kicik seherciklere birlesdirilir Buna baxmayaraq 1981 ci ilde yaxinliqda olan Yoja kendi seher erazisine birlesdirilir Bundan sonra Debretsen olkenin ikinci seherine cevrilir EhalisiSeherin ehalisi 215 minden coxdur Seherin 95 macarlardan ibaretdir Az sayda qaracilar ruminlar almanlar da gormek olar 2001 ci ilin statistikasina esasen etnik qruplar 2001 Macarlar 94 7 Qaracilar 0 5 Diger 0 8 Bilinmeyen 4 Dinlere gelince ustunluk kalvinistler terefindedir Daha sonra Roma ve Yunan katolikleri gelirler Az sayda luteranlarin da olmasini musahide etmek olar Kalvinistler 38 7 Roma Katolikleri 15 4 8 2 Luteranlar 0 5 Digerleri 1 5 Ateistler 24 8 Bilinmeyen 10 9 TehsilDebretsen Universitetinin esas binasi Debretsen Universiteti olkenin ondegeden universitetlerinden biri sayilir Universitetin bir cox bolmeleri movcuddur ve Avropada en iri arasdirma levazimatlari olan tehsil ocagi hesab olunur Debretsen Universiteti 30 000 den cox telebeni ve 14 fakulteni 6 kampusda birlesdiren Macaristanin en boyuk ali mekteblerinden biridir Universitet Macaristanin en nufuzlu ali mekteblerinden biridir ve Research Excellence Tedqiqat Mukemmelliyi titulunu dasiyir Universitetin kitabxanasi Macaristanin en boyuk kitabxanasidir ve olkenin iki milli kitabxanalarindan biridir Universitet Macaristanin en boyuk komputer klasterine sahibdir 203 TFlop s ve Leo adlanir Leo Silardin serefine Bu qurum 2015 ci ilde dunyanin top 500 superkomputer sebekesi serasinda 370 ci yeri tutub Ali mekteb tibb tehsili uzre dunyada 151 200 cu yerlerde qerarlasib XIX esrin ikinci yarisinda Debretsen metbuati muhum insanlarin maragina sebeb oldu Endre Adi ve Arpad Tot jurnalistika karyeralarini burda baslamislar Meshur yazici Maqda Sabo burda yasayib yaratmisdir 1865 ci ilde tikilen seher teatri Macaristanin gorkemli sairi Mihali Coknai Vitez adina verilir Tehsilden sonra is tapmaq imkanlari Universitetin daxilinde telebelerin rahatligi ucun bankomat poct idaresi ve s imkanlar var Debretsen Universitetinin nezdinde tehsil alan telebeler ve tehsili yeni bitirmis alumniler ucun tez tez is yarmarkasi teskil edilir Is yarmarkasinda muxtelif sirketlerin numayendeleri istirak edirler ve onlar oz stendlerinin qarsisinda duraraq maraqli olan sexslere melumat verirler Hemcinin is yarmarkasinda tecrube staj proqramlari da teklif olunur Bu kimi yarmarkalarda maraqlananlara CV lerin yazilma ve hazirlanma qaydalari is gorusunde intervyu qaydalari ve danisiq formasi yazi usulu qaydalari oyredilir muxtelif ecnebi dillerin seviyyesi yoxlanilir Tedbirde coxlu sayda is sergileri tecrube proqramlari sirketlerde tehsilini bitirmisler ucun treyninqler teqaudler telebe isleri teklif edilir Hemcinin muxtelif prezentastiyalar is intervyulari gosterilir karyera qurmasina aid meslehetler verilir Burada maraqlananlar konulluluk proqramlari ve sebekelesme imkanlari da teqdim edilir Universitetde ferqli fakulteler uzre de is yarmarkalari teskil edilir Meselen Muhendislik fakultesinin telebeleri ve fakulteni bitirmis alumniler ucun mutemadi olaraq bu cur tedbirler olur Onlarla sirketler yarmarkaya qatilirlar ve maraqli sexsler ozleri ucun karyera qurmaq imkani elde edirler Debretsen olkenin ikinci boyuk seheri oldugu ucun burada bir nece transmilli korporasiyalarin meselen Boyuk Britaniya National Instruments ABS ve s ofisleri var Xarici dilleri alman rus ingilis ve s bilen ecnebiler ucun is imkanlari daha genisdir Seherde yasayis xercleriDebretsende yasayis xercleri orta hesabla Macaristanda umumi yasayis xerclerinden 2 2 asagidir Budapestden 20 25 daha asagidir Yasayis sertlerine gore seher 4 xalliq skala ile 3 kimi qiymetlendirilir Qidalara gelince esas qida mehsullari asagidaki qiymetleredir 1 kq corek 200 300 forint 1 litr sud 190 240 forint 6 yumurta 200 forint 1 kq seker tozu 140 forint 1 kq yerli pendir 1400 forint 1 kq duyu 250 500 forint 1 kq kartof 250 forint 1 kq pomidor 450 forint 1 kq alma 300 forint 1 kq toyuq dos eti 1200 forint 1 litr su 120 forint Diger xerclere gelince 1 litr benzin 290 forint suretli internet 6000 12000 forint aya avtobus bileri 220 forint ayliq avtobus karti 4950 forint telebeler ucun ayliq avtobus karti 2350 forint tramvay bileti 220 ayliq tramvay karti 3490 forint telebeler ucun ayliq tramvay karti 1650 forint kinoteatra bilet 1200 forint muzeye bilet 500 1200 forint hovuza biler 1200 3000 forint Eger telebe heyatini esas gotursek o zaman ayliq 40 000 100 000 forint arasinda bir neferlik menziller studiolar otaqlar tapmaq mumkundur Burada esas rolu yerlesme serait oynayir Ortalama bir telebe qidalanmaq ucun 20 000 40 000 forint neqliyyat ucun ayda 3000 forint bos vaxti ve eylencesi ucun 2000 12000 forint telefon internet xercleri paltar tibbi xercler ucun 15 000 30 000 forint xercleyir MedeniyyetDebretsende rok musiqisine maraq boyukdur Seherde gencler ucun rok mektebi fealiyyet gosterir Debretsende 1966 ci ilden her il 20 avqustda Macaristanin Dovletinin Yaranmasi Gununde Gul Karnavali kecirilir Turistik yerleriDebretsen seherinin 40 km qerbinde Hortobac Milli Parki macarca Hortobagyi Nemzeti Park yerlesir 800 km sahesi olan park Macaristanen en boyuk tebii park qorugudur 1973 cu ilde esasi qoyulan ve Macaristanin en qedim milli parki hesab edilen Xordobad 1999 cu ilde YUNESKO nun medeni irsi siyahisina salinib Debretsen seherinin ozunde muxtelif tarixi abideler yerlesir Orada olkenin en boyuk protestant mebedi Boyuk Kalvinist Kilsesi 1821 ci ilde tikilib yerlesir Hemcinin 1715 ci ilde piarlar terefinden tikilenmuqeddes Anna Kafedral kilsesi Reformator kolleci binasi Yunan katolik kilsesi 1910 de Debretsendedir Seherin celbedici mekanlarindan biri Nadyordo termal parkdir Boyuk su kompleksinde termal vannalar ve hovuzlar yerlesir Debretsenin simvollarindan biri olkenin en qedim mehmanxanasi olan Qirmizi Okuz otelidir Turistlerin en xosuna gelen yemek Debretsen kolbasasi olan yemeklerdir Esas gormeli yerleri Nagytemplom Merkezi park Nagyerdo ve spa Deri Muzeyi Debretsen Gul Festivali her il 20 Avqusta kecirilir Nacerdei Nagyerdei Stadion Ravatalozo xiyaban Cokonai teatri Qalereya Malom oteli Ravatalozo Art Nuvo stilinde Miras binasi Deri Muzeyi Cokonai teatri Debretsen kolbasasi olan iri porsiyali yemek Meshur Aranybika Qizil Okuz Oteli Debretsen Gul Festivali IdmanSeherin adli klubu movcuddur Klub Macaristanda en ugurlu klub sayilir Seher hemcinin bir cox idman tedbirlerine ev sahibliyi etmisdir TaninmislarDebretsende dunyaya gelenler 1959 roman yazari 1981 Ilk Macar Formula 1 pilotu 1766 1828 yazici 1982 uzgucu 1956 aktrissa ve mugenni Dr 1934 2009 cerrah 1946 Yahudiesilli yazici 1984 model 1922 1974 filosof ve riyaziyyatci 1900 1993 memar 1933 bestekar Maqda Sabo 1917 2007 yazici 1773 1805 sair 1863 1947 Macar Amerikan is adamiQardaslasmis seherlerQardaslasmis seherleri gosteren sutun Italiya Finlandiya Litva Lublin Polsa Nyu Cersi ABS Ruminiya Paderborn Almaniya Patras Yunanistan Rison LeZion Israil Portuqaliya Sankt Peterburq Rusiya Bolqaristan Rusiya Cin RespublikasiHemcinin baxMacaristan seherleri Debretsen UniversitetiIstinadlar unspecified title Hungarian Central Statistical Office Antal Papp Magyarorszag Hungary Panorama Budapest 1982 ISBN 963 243 241 X p 860 pp 463 477 Debrecen Airport 2019 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 MAV START ELVIRA belfoldi vasuti utastajekoztatas Elvira mav start hu 2022 08 21 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 25 DKV Debreceni Kozlekedesi Zrt 2021 09 18 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 2001 Census 2013 07 02 tarixinde Istifade tarixi 03 07 2010 Unideb hu 2000 01 01 2017 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 12 25 Arxivlenmis suret 2012 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2013 05 25 Job Fair and Carrier Day at the University 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 Job Fair and Carrier Day at the University 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 2017 05 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 02 07 2017 01 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 02 07 Cost of living in Debrecen Hungary compared to Budapest Hungary 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 Cost of Living 2020 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 Cost of living in Debrecen Hungary 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 2017 02 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 02 07 National Park Hortobagy The Puszta 2021 02 28 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 07 debreceniviragkarneval hu debreceniviragkarneval hu 2013 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 25 Die8neis Sxeseis e patras gr 2012 07 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 12 25 Syktyvkar Regions amp Cities Russia InfoCentre Russia ic com 2010 12 12 2010 12 20 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 25 Xarici kecidlerVikianbarda Debretsen ile elaqeli mediafayllar var ing debrecen hu Debretsen resmi sayti Debrecen seyahet beledcisiHemcinin baxDebretsen Universiteti