Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Daşlı — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Daşlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Daşlı | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
Etimologiyası
Ərazinin daşla əhatə olunduğu və çınqıllı, daşlı yer oldugu üçün, həmçinin kəndin də həmin daşlı ərazidə salındığına görə, toponimin adı da Daşlı adlandırılmışdır.Yerli əhali bəzən kəndin adını Daşdı, Daştı formasında tələffüz edir. Daşlı sözü düzəltmə toponimdir və relyeflə bağlı yaranıb. Sözün kökü ola daş termini oronimiyada “filiz”, “qaya”, “daş” mənalarında işlənir. Sözün ikinci hissəsi Azərbaycan dilində daş sözünə çoxluq mənası ifadə edən “lı” şəkilçisidir.
Daşlı toponiminin arealları Xəzər dənizinin arxipelağında ada, Gədəbəy ərazisində dağ, Şamaxı ərazisində dağ adı kimi keçir. Ölkə xaricində Başqırdıstanda Taşlı, Dağıstanda Daşlıkənd, Moldovada Taşlı, Türkmənistanda Daşlıq və s.
Tarixi
1593 cü ildə Daşlıkəndinin ərazisi Mağavuz nahiyəsinin tərkibində olub. Osmanlı İmperiyasının Gəncə-Qarabağ əyaləti Xaçın sancağı inzibati–ərazi nahiyəsinin tərkibində olan zaman Osmanlı dövləti Mağavuz nahiyəsinin oba, kənd, qışlaq və məzrələrini siyahıya alıb. Həmin siyahıda Böyük Daşlı və Kiçik Daşlı adında iki kənd qeydə alınmışdır.
XVIII əsrin ortalarında Şəlvə, Hacıxanlı, Qovuşuq və Kaha kəndlərində daimi oturaq yaşayışın bərpasından sonra Daşlı və digər ətraf kəndlərdə də daimi yaşayış bərpa edildi. Vəlibəyli, Narışlar, kəndlərində isə Daşlıdan köçən ailələr tərəfindən daimi yaşayışa başlamışdılar.
Kəndin ərazisi XIX əsrdə Zəngəzur qəzasında yaşamış qaracorlu tayfasının əliyanlı qolunun qışlaqlarından biri olmuşdur. Sonralar həmin tayfaya mənsub ailələrin məskunlaşması nəticəsində qışlaq daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilmışdır.
Daşlı kəndinin ərazisi 1747-ci ildən Qaraçorlu mahalının, 1840-cı ildən Şuşa qəzasının Zəngəzur sahəsinin, 1867-ci ildə Zəngəzur qəzasının tərkibində mövcud olmuşdur. 28 may 1918-ci ildən 28 aprel 1920-ci ilə qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Zəngəzur qəzasına daxil olmuşdur.
Cümhuriyyətin süquta uğramasından və bolşeviklərin işğalına məruz qalmasından sonra Azərbaycan SSR-nin Zəngəzur qəzasının, 1923-cü ilin iyulunda Yelizavetpol quberniyasının Cavanşir və Zəngəzur qəzalarının bir hissəsində təsis edilmiş Kürdüstan mahalının (sonradan qəza) tərkibində olmuşdur. 8 aprel 1929-cu ildə Kürdüstan qəzası ləğv edildir və yeni yaradılmış Laçın rayonunun tərkibinə daxil edilmişdir.
1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir. Kənd 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir.
XX əsrin əvvəlləri
XIX əsrin sonlarından başlayaraq "Böyük Ermənistan" xülyası ilə yaradılmış erməni terror dəstələri fəallaşmağa başladı. 1918-1920-ci illərdə artıq bu terrorçular Zəngəzuru və Qarabağı işğal etmək üçün orada yaşayan türklərə qarşı kütləvi qırğınlara başlatdı. Həmin dövrdə Qarabağ general-qubernatoru Xosrov bəy Sultanov və Hacısamlı nahiyəsiin bəyləri və Sultan bəy Sultanovun rəhbərliyi altında erməni terrorçularından müdafiə olunmaq üçün özünümüdafiə dəstələri yaradıldı və erməni terrorçularına qarşı döyüşlər aparıldı. Bu döyüşlərdə Daşlı kənd sakinlərindən Sadıqov Sadıq Abbas oğlu , Eyvazov Balakişi Əlikişi oğlu, Hüseyin Qələndər oğlu, Qələndərov Abduləli Hüseyin oğlu fəal iştirak etmişdir.
Coğrafiyası
Kəndin ərazisi Kiçik Qafqaz dağ massivinə mənsub olan Qarabağ vulkanik yaylasında yerləşir. Rayonun Hətəmlər, Vəlibəyli, Şəlvə, Narışlar və Kaha kəndləri ilə həmsərhəddir.. Rayon mərkəzindən 55 km. şimal qəbdə, Çalbayır silisiləsin ətəyində, Şəlvə çayının (Həkəri çayının qolu) sahilində yerləşir.
Mədəniyyəti
1992-ci ilə qədər kənddə orta məktəb, mədəniyyət evi, çörəkbişirmə sexi, kitabxana, tibb məntəqəsi, rabitə şöbəsi, su dəyirmanı və üç mağaza fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 16 sentyabr 1996-cı il qərarı ilə Daşlı kənd klubuna Sulduz Arif oğlu Tağıyevin, Daşlı kənd kitabxanasına Elşad Lətif oğlu Həsənovun adları verilmişdir.
Əhalisi
Bəzi mənbələrdə Daşlı kənd əhalisinin kürd əsilli olması qeyd edilsə də aparılan dəqiq araşdırmalar nəticəsində bu məlumatın kökündən yanlış olduğu ortaya çıxmışdır Kənd sakinlərindən bir nəfər də olsun kürd dilində bilmirdi. Kəndin binasını qoyan və sonralar da kənddə yaşayan əhali azərbaycan türkləri olmuşdur.
Kəndin əhalisi türk mənşəli hacısamlı camaatının Qasımuşağı tayfasının Qarabayramlı tirəsindəndir.
Kəndin binasını qoyan Həsən Bayram (Qarabayram) oğlu 1867-ci ildə artıq ətraf kəndlərdə tanınır, çörəyi, açıq süfrəsi ilə ad çıxarmışdı. Kəndin əhalisi əsasən Həsən Qarabayram oğlunun törəməsi olmuşdur. Həsənin oğlanları Hüseynxanın, İbrahimxanın, Qələndərin və Cəfərqulunun (Cəfərxanın) Daşlıya gəlmələri təxminən XVIII əsrin əvvəllərinə təsadüf etmişdir. Kəndin əhalisi bu üç qardaşın, Hüseynxanın, İbrahimxanın, Qələndərin nəslindən olanlardır.
2006-cı ilin statistikasına görə kəndin əhali sayı 932 nəfər olmuşdur.
Şəhidləri
Kənd əhalisindən Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı şəhidlik zirvəsini fəth edən fatehlər:
- Elşad Lətif oğlu Həsənov (1972-1993)
- Xəlil Qədir oğlu Həsənov (1979-1999)
- Təvəkkül Baxış ğlu Əmirov (1954-1992)
- Raya Qabil qızı Əmirova (1959-1992)
- Silduz Arif oğlu Tağıyev (1974-1994)
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- Daşlı (Laçın) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- Əli Umud oğlu Əliyev. Laçın-Qədim Oğuz yurdu. Bakı: Avropa. 2009. səh. 34. ISBN .
- Pərviz İsmayılov. "Daşlı kəndi", "Laçın yurdu" jurnalı, №4(11), 2013. Bakı, . səh. 32.
- Ənvər Çingizoğlu, "Soy" dərgisi, Bakı, 2009-cu il. Mağavuz nahiyəsi.
- Milman A. Politiçeskiy stroy Azerbaydjana v XIX-naçale XX vekov (adminstrativnıy apparat I sud, formı I metodıkolonialnoqo upravleniya). Baku. 1966. səh. 44.
- Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ст. 13368
- Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XLII, ч. 2, ст. 45259
- "Cümhuriyyət: Tiflisdən Bakıya gedən yol". metbuat.az. Cavid Cabbaroğlu. 11 iyun 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 11 iyun 2023.
- Из протокола заседания Президиума ЦК АКП (б). 30 июля 1923 г. ПААФ ИМЛ. Ф. 1. On. 74. Д. 133. Л. 3 об.
- Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1977 года (4-е изд.). Баку: Азербайджанское гос. изд-во. 1979. 7.
- Vendik, Yuri. "Армяне оставляют Лачин, несмотря на конец войны в Карабахе и прибытие российских миротворцев". BBC Russian Service (rus). 17 November 2020. 16 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 1 December 2020.
- "Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Laçında dövlət bayrağının asılması barədə video yayıb". BBC Azerbaijani Service (az.). 1 December 2020. 30 August 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 1 December 2020.
- Şikar Qasımov. Xalq Qəhrəmanı Sultan bəy. Bakı: Elm. 2011. səh. 325. ISBN .
- Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 16 sentyabr 1996-cı il qərarı
- https://library.virtualkarabakh.az/uploaded_files/pdf/03c2b8345993-Топонимия%20Азербайджана.pdf 2023-05-26 at the Wayback Machine Г. Гейбуллаев. Топонимия Азербайджана. Баку — Элм — 1986. səh.58
- Лятиф Керимов. Азербайджанский ковёр. Том III. III. Тип Карабах. Баку: «Гянджлик». 1983. səh. 221.
- Əli Umud oğlu Əliyev. Laçın-Qədim Oğuz yurdu. Bakı: Avropa. 2009. səh. 31. ISBN .
- Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(6) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 11. (#accessdate_missing_url)
- АзУНХУ. Административное деление АССР. Баку: Издание АзУНХУ. 1933. səh. 47.
- Ənvər Çingizoğlu. Sultanlıq soydan gəlir (100 nüs.). Bakı: Mütərcim. 2012. səh. 40. ISBN .
- "Курдистанский уезд (перепись 1926 года)" Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа :Курдистанский уезд (перепись 1926 года) 2020-10-28 at the Wayback Machine
- Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(10) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 31. (#accessdate_missing_url)
- Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(6) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 11. (#accessdate_missing_url)
- Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri (az.). Şuşa. 2000. səh. 471. 2023-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-24.
- Ənvər Çingizoğlu. "Qaraçorlu mahalı". "Soy" dərgisi. №1(27). 2009: səh. 97-106. (#accessdate_missing_url)
 | Laçın rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Dasli Dasli Azerbaycan Respublikasinin Lacin rayonu Dasli kend inzibati erazi dairesinde kend Dasli39 49 07 sm e 46 19 41 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00DasliEtimologiyasiErazinin dasla ehate olundugu ve cinqilli dasli yer oldugu ucun hemcinin kendin de hemin dasli erazide salindigina gore toponimin adi da Dasli adlandirilmisdir Yerli ehali bezen kendin adini Dasdi Dasti formasinda teleffuz edir Dasli sozu duzeltme toponimdir ve relyefle bagli yaranib Sozun koku ola das termini oronimiyada filiz qaya das menalarinda islenir Sozun ikinci hissesi Azerbaycan dilinde das sozune coxluq menasi ifade eden li sekilcisidir Dasli toponiminin areallari Xezer denizinin arxipelaginda ada Gedebey erazisinde dag Samaxi erazisinde dag adi kimi kecir Olke xaricinde Basqirdistanda Tasli Dagistanda Daslikend Moldovada Tasli Turkmenistanda Dasliq ve s Tarixi1593 cu ilde Daslikendinin erazisi Magavuz nahiyesinin terkibinde olub Osmanli Imperiyasinin Gence Qarabag eyaleti Xacin sancagi inzibati erazi nahiyesinin terkibinde olan zaman Osmanli dovleti Magavuz nahiyesinin oba kend qislaq ve mezrelerini siyahiya alib Hemin siyahida Boyuk Dasli ve Kicik Dasli adinda iki kend qeyde alinmisdir XVIII esrin ortalarinda Selve Hacixanli Qovusuq ve Kaha kendlerinde daimi oturaq yasayisin berpasindan sonra Dasli ve diger etraf kendlerde de daimi yasayis berpa edildi Velibeyli Narislar kendlerinde ise Daslidan kocen aileler terefinden daimi yasayisa baslamisdilar Kendin erazisi XIX esrde Zengezur qezasinda yasamis qaracorlu tayfasinin eliyanli qolunun qislaqlarindan biri olmusdur Sonralar hemin tayfaya mensub ailelerin meskunlasmasi neticesinde qislaq daimi yasayis menteqesine cevrilmisdir Dasli kendinin erazisi 1747 ci ilden Qaracorlu mahalinin 1840 ci ilden Susa qezasinin Zengezur sahesinin 1867 ci ilde Zengezur qezasinin terkibinde movcud olmusdur 28 may 1918 ci ilden 28 aprel 1920 ci ile qeder Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Zengezur qezasina daxil olmusdur Cumhuriyyetin suquta ugramasindan ve bolseviklerin isgalina meruz qalmasindan sonra Azerbaycan SSR nin Zengezur qezasinin 1923 cu ilin iyulunda Yelizavetpol quberniyasinin Cavansir ve Zengezur qezalarinin bir hissesinde tesis edilmis Kurdustan mahalinin sonradan qeza terkibinde olmusdur 8 aprel 1929 cu ilde Kurdustan qezasi legv edildir ve yeni yaradilmis Lacin rayonunun terkibine daxil edilmisdir 1992 ci ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgal edilmisdir Kend 1 dekabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvvelerinin nezaretine kecmisdir XX esrin evvelleri XIX esrin sonlarindan baslayaraq Boyuk Ermenistan xulyasi ile yaradilmis ermeni terror desteleri feallasmaga basladi 1918 1920 ci illerde artiq bu terrorcular Zengezuru ve Qarabagi isgal etmek ucun orada yasayan turklere qarsi kutlevi qirginlara baslatdi Hemin dovrde Qarabag general qubernatoru Xosrov bey Sultanov ve Hacisamli nahiyesiin beyleri ve Sultan bey Sultanovun rehberliyi altinda ermeni terrorcularindan mudafie olunmaq ucun ozunumudafie desteleri yaradildi ve ermeni terrorcularina qarsi doyusler aparildi Bu doyuslerde Dasli kend sakinlerinden Sadiqov Sadiq Abbas oglu Eyvazov Balakisi Elikisi oglu Huseyin Qelender oglu Qelenderov Abduleli Huseyin oglu feal istirak etmisdir CografiyasiKendin erazisi Kicik Qafqaz dag massivine mensub olan Qarabag vulkanik yaylasinda yerlesir Rayonun Hetemler Velibeyli Selve Narislar ve Kaha kendleri ile hemserheddir Rayon merkezinden 55 km simal qebde Calbayir silisilesin eteyinde Selve cayinin Hekeri cayinin qolu sahilinde yerlesir Medeniyyeti1992 ci ile qeder kendde orta mekteb medeniyyet evi corekbisirme sexi kitabxana tibb menteqesi rabite sobesi su deyirmani ve uc magaza fealiyyet gosterirdi Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 16 sentyabr 1996 ci il qerari ile Dasli kend klubuna Sulduz Arif oglu Tagiyevin Dasli kend kitabxanasina Elsad Letif oglu Hesenovun adlari verilmisdir EhalisiBezi menbelerde Dasli kend ehalisinin kurd esilli olmasi qeyd edilse de aparilan deqiq arasdirmalar neticesinde bu melumatin kokunden yanlis oldugu ortaya cixmisdir Kend sakinlerinden bir nefer de olsun kurd dilinde bilmirdi Kendin binasini qoyan ve sonralar da kendde yasayan ehali azerbaycan turkleri olmusdur Kendin ehalisi turk menseli hacisamli camaatinin Qasimusagi tayfasinin Qarabayramli tiresindendir Kendin binasini qoyan Hesen Bayram Qarabayram oglu 1867 ci ilde artiq etraf kendlerde taninir coreyi aciq sufresi ile ad cixarmisdi Kendin ehalisi esasen Hesen Qarabayram oglunun toremesi olmusdur Hesenin oglanlari Huseynxanin Ibrahimxanin Qelenderin ve Ceferqulunun Ceferxanin Dasliya gelmeleri texminen XVIII esrin evvellerine tesaduf etmisdir Kendin ehalisi bu uc qardasin Huseynxanin Ibrahimxanin Qelenderin neslinden olanlardir 2006 ci ilin statistikasina gore kendin ehali sayi 932 nefer olmusdur Sehidleri Kend ehalisinden Birinci Qarabag muharibesi zamani sehidlik zirvesini feth eden fatehler Elsad Letif oglu Hesenov 1972 1993 Xelil Qedir oglu Hesenov 1979 1999 Tevekkul Baxis glu Emirov 1954 1992 Raya Qabil qizi Emirova 1959 1992 Silduz Arif oglu Tagiyev 1974 1994 IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Dasli Lacin Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 Eli Umud oglu Eliyev Lacin Qedim Oguz yurdu Baki Avropa 2009 seh 34 ISBN 4702060103 Perviz Ismayilov Dasli kendi Lacin yurdu jurnali 4 11 2013 Baki Bextiyar 4 nesriyyati seh 32 Enver Cingizoglu Soy dergisi Baki 2009 cu il Magavuz nahiyesi Milman A Politiceskiy stroy Azerbaydjana v XIX nacale XX vekov adminstrativniy apparat I sud formi I metodikolonialnoqo upravleniya Baku 1966 seh 44 Polnoe sobranie zakonov Rossijskoj imperii sobranie 2 e t XV st 13368 Polnoe sobranie zakonov Rossijskoj imperii sobranie 2 e t XLII ch 2 st 45259 Cumhuriyyet Tiflisden Bakiya geden yol metbuat az Cavid Cabbaroglu 11 iyun 2023 tarixinde Istifade tarixi 11 iyun 2023 Iz protokola zasedaniya Prezidiuma CK AKP b 30 iyulya 1923 g PAAF IML F 1 On 74 D 133 L 3 ob Azerbajdzhanskaya SSR Administrativno territorialnoe delenie na 1 yanvarya 1977 goda 4 e izd Baku Azerbajdzhanskoe gos izd vo 1979 7 Vendik Yuri Armyane ostavlyayut Lachin nesmotrya na konec vojny v Karabahe i pribytie rossijskih mirotvorcev BBC Russian Service rus 17 November 2020 16 January 2021 tarixinde Istifade tarixi 1 December 2020 Azerbaycan Mudafie Nazirliyi Lacinda dovlet bayraginin asilmasi barede video yayib BBC Azerbaijani Service az 1 December 2020 30 August 2021 tarixinde Istifade tarixi 1 December 2020 Sikar Qasimov Xalq Qehremani Sultan bey Baki Elm 2011 seh 325 ISBN 978 9952 453 26 3 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 16 sentyabr 1996 ci il qerari https library virtualkarabakh az uploaded files pdf 03c2b8345993 Toponimiya 20Azerbajdzhana pdf 2023 05 26 at the Wayback Machine G Gejbullaev Toponimiya Azerbajdzhana Baku Elm 1986 seh 58 Lyatif Kerimov Azerbajdzhanskij kovyor Tom III III Tip Karabah Baku Gyandzhlik 1983 seh 221 Eli Umud oglu Eliyev Lacin Qedim Oguz yurdu Baki Avropa 2009 seh 31 ISBN 4702060103 Sultan Humbetov Qasimusagi tayfasi Lacin yurdu 3 6 Bextiyar 4 nesriyyati 28 06 2013 seh 11 accessdate missing url AzUNHU Administrativnoe delenie ASSR Baku Izdanie AzUNHU 1933 seh 47 Enver Cingizoglu Sultanliq soydan gelir 100 nus Baki Mutercim 2012 seh 40 ISBN 0502000000 Kurdistanskij uezd perepis 1926 goda Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Kurdistanskij uezd perepis 1926 goda 2020 10 28 at the Wayback Machine Sultan Humbetov Qasimusagi tayfasi Lacin yurdu 3 10 Bextiyar 4 nesriyyati 28 06 2013 seh 31 accessdate missing url Sultan Humbetov Qasimusagi tayfasi Lacin yurdu 3 6 Bextiyar 4 nesriyyati 28 06 2013 seh 11 accessdate missing url Gence Qarabag eyaletinin mufessel defteri az Susa 2000 seh 471 2023 05 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 24 Enver Cingizoglu Qaracorlu mahali Soy dergisi 1 27 2009 seh 97 106 accessdate missing url Lacin rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin