Damanski adası (çin. Çjenbao dao. draqosennıy adası) — sahəsi 0,74 km² olan kiçik ada, Ussuri çayında yerləşən adadır. Xabarovskdan 230 km cənubda, Luçeqorsk şəhərindən isə 35 km qərbdə yerləşir. Çay yatağında yerləşən adadır. 1888-ci ildə Transsibir magistral dəmir yolu inşa edilərkən mühəndis Stanislav Damanski fırtına zamanı Ussuri çayında boğularaq həlak olur. Sonradan onun cənazəsi adsız bir adada tapılır. Onun şərəfinə adsız adaya onun adı verilir. 1969-cu ildə bu ada SSRİ və Çin arasında konfliktə səbəb olmuşdur.
Damansk adası | |
---|---|
çin. 珍宝岛, | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 0,74 km² |
Uzunluğu |
|
Eni | 0,5 km |
Əhalisi |
|
Yerləşməsi | |
Ölkə | ÇXR |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1969-cu il sərhəd konflikti
Sərhəd konflikti SSRİ və Çin arasında Damansk asına görə baş vermişdir. 1969-cu ilin martında Çinin hərbi birləşmələri adaya hücum təşkil edir. Hədəf adanın qısa müddətdə ələ keçirilməsi olur. Bu zaman SSRİ-nin Uzaq şərq ordusunun hərbi birləşmələri Çin qüvvələrini geri atsalar da, çinlilər öz həmlələrini kəsmir və hədəflərinə çatmağa çalışırdılar. Bundan sonra SSRİ və Çin arasında danışıqlar başlayır. Danışıqların nəticəsində tərəflər tutduğu mövqelərdə qalmalı idilər. Bu ada isə Çinin nəzarətində qalır. 19 may 1991-ci ildə SSRİ ilə son anlaşmaya əsasən Damansk adası Çinin hüquqi nəzarətinə verilir.
İncəsənətdə
Sərhədyanı münaqişə ilə bağlı bir çox əsərlər yazılmış, şeirlər söylənilmiş və mahnılar bəstələnmişdir. Bu ada ilə bağlı Vladimir Vısovski "Kak-to raz, sitatı Мао proçitav…" adlı şeir yazmışdır.
Konflikt haqqında hərbi-tarixçi, jurnalist Nauma Mara 1969-cu ildə isti izlərlə "Damansk adası. Mart. 1969" adlı kitabını dərc etdirmişdir. Bu əsər faktlar əsasında yazıldığından dünyada məşhurluq qazanmışdır. O, əsərində konfliktin başlamasında rus əsgərlərinin rolunu göstərmişdir.
1969-cu ildə İvan Nikolyokinin sözlərinə bəstələnmiş Mixail İordanskinin "Na octrove Damanskom" adlı mahnısı mövcuddur. Damansk adası və Jalanaşkol gölü ilə bağlı konfliktdən irəli gələrək bir sıra mahnılar meydana gəlmişdir.
İstinadlar
- "Спецназ России ||| Наша История ||| Остров Инженера Даманского". 2013-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- Марк Цыбульский О "китайских" песнях Владимира Высоцкого 2016-08-19 at the Wayback Machine, 2003
- "На острове Даманском. Музыка: Михаил Иорданский Слова: Иван Николюкин". 2014-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- "Песни о событиях на Даманском и Жаланашколе". 2013-11-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-27.
Mənbə
- Damansk 2009-03-02 at the Wayback Machine
- Начало и развитие пограничной конфронтации между Советским Союзом и Китаем
- Политый кровью остров Даманский
- Долой новых царей! Сборник материалов о китайско-советском пограничном конфликте, март 1969 г.
- Китайский музей на острове Даманский, посвященный столкновениям советских и китайских пограничников 2016-03-04 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Damanski adasi cin Cjenbao dao draqosenniy adasi sahesi 0 74 km olan kicik ada Ussuri cayinda yerlesen adadir Xabarovskdan 230 km cenubda Luceqorsk seherinden ise 35 km qerbde yerlesir Cay yataginda yerlesen adadir 1888 ci ilde Transsibir magistral demir yolu insa edilerken muhendis Stanislav Damanski firtina zamani Ussuri cayinda bogularaq helak olur Sonradan onun cenazesi adsiz bir adada tapilir Onun serefine adsiz adaya onun adi verilir 1969 cu ilde bu ada SSRI ve Cin arasinda konflikte sebeb olmusdur Damansk adasicin 珍宝岛 Umumi melumatlarSahesi 0 74 km Uzunlugu 1 7 kmEni 0 5 kmEhalisi 0 nef Yerlesmesi49 29 08 sm e 133 50 40 s u Olke CXRDamansk adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar1969 cu il serhed konfliktiEsas meqale Cin Sovet serhed munaqisesi Serhed konflikti SSRI ve Cin arasinda Damansk asina gore bas vermisdir 1969 cu ilin martinda Cinin herbi birlesmeleri adaya hucum teskil edir Hedef adanin qisa muddetde ele kecirilmesi olur Bu zaman SSRI nin Uzaq serq ordusunun herbi birlesmeleri Cin quvvelerini geri atsalar da cinliler oz hemlelerini kesmir ve hedeflerine catmaga calisirdilar Bundan sonra SSRI ve Cin arasinda danisiqlar baslayir Danisiqlarin neticesinde terefler tutdugu movqelerde qalmali idiler Bu ada ise Cinin nezaretinde qalir 19 may 1991 ci ilde SSRI ile son anlasmaya esasen Damansk adasi Cinin huquqi nezaretine verilir IncesenetdeSerhedyani munaqise ile bagli bir cox eserler yazilmis seirler soylenilmis ve mahnilar bestelenmisdir Bu ada ile bagli Vladimir Visovski Kak to raz sitati Mao procitav adli seir yazmisdir Konflikt haqqinda herbi tarixci jurnalist Nauma Mara 1969 cu ilde isti izlerle Damansk adasi Mart 1969 adli kitabini derc etdirmisdir Bu eser faktlar esasinda yazildigindan dunyada meshurluq qazanmisdir O eserinde konfliktin baslamasinda rus esgerlerinin rolunu gostermisdir 1969 cu ilde Ivan Nikolyokinin sozlerine bestelenmis Mixail Iordanskinin Na octrove Damanskom adli mahnisi movcuddur Damansk adasi ve Jalanaskol golu ile bagli konfliktden ireli gelerek bir sira mahnilar meydana gelmisdir Istinadlar Specnaz Rossii Nasha Istoriya Ostrov Inzhenera Damanskogo 2013 08 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 27 Mark Cybulskij O kitajskih pesnyah Vladimira Vysockogo 2016 08 19 at the Wayback Machine 2003 Na ostrove Damanskom Muzyka Mihail Iordanskij Slova Ivan Nikolyukin 2014 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 27 Pesni o sobytiyah na Damanskom i Zhalanashkole 2013 11 21 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 27 MenbeDamansk 2009 03 02 at the Wayback Machine Nachalo i razvitie pogranichnoj konfrontacii mezhdu Sovetskim Soyuzom i Kitaem Polityj krovyu ostrov Damanskij Doloj novyh carej Sbornik materialov o kitajsko sovetskom pogranichnom konflikte mart 1969 g Kitajskij muzej na ostrove Damanskij posvyashennyj stolknoveniyam sovetskih i kitajskih pogranichnikov 2016 03 04 at the Wayback Machine