Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xabarovsk — Rusiyada şəhər( 1880-ci ildən), Rusiyanın və Xabarovsk diyarı-nın Uzaq Şərq federal dairəsinin inzibati mərkəzi. Rusiyanın Uzaq Şərq federal dairəsində ən böyük siyasi, maarifləndirici və mədəni mərkəzlərindən biridir.
| şəhər | |||||
| Xabarovsk | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| (rus. Хабаровск) | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə |  Rusiya | ||||
| Region | Xabarovsk | ||||
| Rayon | Xabarovsk | ||||
| Daxili bölgüsü | 5 rayon | ||||
| Mer | Aleksandr Sokolov | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1858 | ||||
| Sahəsi | 386 km² | ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 72 m | ||||
| İqlimi | Mülayim musson | ||||
| Saat qurşağı | , yayda | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 607 216 nəfər (2005) | ||||
| Sıxlığı | 1573,1 nəf./km² | ||||
| Etnoxronim | хабаровча́не, хабаровча́нин, хабаровча́нка | ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +7 4212 | ||||
| Poçt indeksi | 680000–680150 | ||||
| Digər | |||||
| khabarovskadm.ru (rus.) | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Əhali — 616 242 (2017) nəfərdir.Şəhərin sahəsi — 386 кm².
Xabarovsk beynəlxalq dəmir yolu və hava nəqliyyatı yollarının kəsişməsi mərkəzində, Amur çayı və Çinlə sərhədin yaxınlığında Sredamursk ovalığının sağ sahilində yerləşir.
Xabarovskdan Moskvaya qədər hava yolu ilə məsafə — 6 100 kilometr, dəmiryolu ilə təxminən — 8 533 kilometr təşkil edir. Şəhərdə iki aeroport var, dəmiryol vağzalı, dörd dəmir yolu stansiyası, avtomobil dayanacağı, çay limanı var.
1858-ci il 31 mayda Şərqi Sibir general-qubernatoru Nikolay Muravyov tərəfindən Xabarovka kəndinin əsası qoyulmuşdur.XVII əsrinin rus tədqiqatçı səyyahı Yerofey Xabarovun şərəfinə adlandırılmışdır.
1880-ci ildən — Xabarovka şəhər statusu almış, Primorsk vilayətinin inzibati mərkəzi, 1884-cü ildən — Amur ətrafı general-qubernatorluğun inzibati mərkəzi olmuşdur. 1893-cü ildə şəhərin adı Xabarovsk olarak dəyişdirilmişdir.1922-ci ilin noyabrında RSFSR-ın Uzaq şərq respublikasının tərkibinə daxil olur.1926-cı ildə şəhər Uzaq şərq vilayətinin inzibati mərkəzi idi, 1938-ci ildən — Xabarovsk diyarının inzibzti mərkəzidir.2002-ci ildə şəhər Uzaq şərq federal dairəsinin mərkəzi statusunu aldı, burada da həmçinin Uzaq Şərqin inkişafı üzrə federal nazirlik yerləşir,Şərq hərbi dairəsinin qərargahı və federal hakimiyyətin və idarənin regional orqanları burada yerləşir, şəhər Uzaq Şərqin paytaxtıdır, Sibir və uzaq şərq şəhərləri Assosiasiyasının üzvüdür. Xabarovsk — "hərbi şöhrətin Şəhəridir".
Fiziki-coğrafi xarakteristikası
Saat qurşağı
Xabarovskda, bütün Xabarovsk diyarında olduğu kimi, UTC+10:00 saat qurşağının vaxtı tətbiq edir.Moskva vaxtı ilə +7 saat təşkil edir — MSK+7-in (Vladivostok vaxtı) saat zonasına daxildir.Xabarovskda orta günəş günorta13:00-də başlayır
Coğrafi mövqeyi
Şəhər Asiyada Sredneamursk ovalığının cənub hissəsində, Amur və Ussuri çaylarının birləşdiyi yerin yaxınlığında yerləşir. Rusiya Dövlət sərhədindən şəhərin sərhədinə qədər olan məsafə təxminən 17 kilometrdir.Şəhərin sahəsi — 37,2 min hektar, sahil boyunca Amur və Amur boğazı ölçüsü— 33 kilometrdir. .Orta en — 10 kilometr ( Pemzensk boğazının sağ sahilindən Vladimirovka adına qəsəbəyə qədər )Qorki (Jeleznodorojno rayonunun tərkibində) — təxminən 24 kilometr.
Amurun hündür sağ sahilində yerləşir, relyefi müxtəlifdir.Xabarovskun mərkəzi hissəsi nisbi əlavələrlə dəniz səviyyəsindən 20-30 metrdən 70-90 metrə kimidir.
İqlimi
Mülayim, musson iqlimi, soyuq qarlı qışıyla və ilıq rütubətli yayla zəngindir.
- Yanvarda orta temperatur −19,8 °C,
- Orta temperatur iyul +21,3 °C,
- Orta illik temperatur — +2,4 °C,
Mütləq minimum tepratur −41,1 °C 14 yanvar 2011-ci ildə 1980-ci il , 1,1- °C qeyd edilmişdi.Mütləq maksimum tempratur +36,7 °C — 2010-cu ilin iyununda qeydə alınıb. 2008-ci ilin iyununda temperatur +35,1 °C çatırdı, nə iyunun temperatur rekordunu təşkil etdi, amma 27 iyun 2010-cu il rekord 1,6 dərəcədə artaraq +36,7 °C təşkil etdi.
İldə orta hesabla 684 millimetr çöküntü tökülür. Bir gün ərzində çöküntülərin maksimal miqdarı — 121,2 millimetr — 1985-ci ilin iyulunda qeydə alınmışdır . Bir ay ərzində çöküntülərin maksimal cəmi 1981-ci ilin avqustunda düşdü və 434 millimetr təşkil etdi.
Rusiyanın bir çox iri şəhərlərində; Moskva və Sankt-Peterburqda olduğu kimi Günəşli günlərin sayı ildə xeyli çoxdur.Qışda Sibir antisiklonunun noyabr ayından mart ayına qədər aydın və günəşli hava şəraiti ilə müəyyənləşdirilir, onun sayəsində şəhər üzərində çox quru və şaxtalı havanı kontinental iqlim əvəz edir.
| Xabarovsk şəhərinin iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Göstərici | Yan | Fev | Mar | Apr | May | İyn | İyl | Avq | Sen | Okt | Noy | Dek | İl |
| Mütləq maksimum, °C | 0,6 | 6,3 | 17,0 | 28,9 | 31,5 | 36,4 | 35,7 | 35,6 | 30 | 25,8 | 15,5 | 6,6 | 36,4 |
| Maksimum orta, °C | −15,7 | −10,7 | −1,5 | 10,4 | 18,6 | 23,9 | 26,6 | 24,8 | 19,1 | 10,0 | −3,1 | −13,5 | 7,4 |
| Orta temperatur, °C | −19,8 | −15,4 | −6,4 | 4,8 | 12,4 | 18,1 | 21,3 | 19,9 | 13,7 | 5,1 | −7,2 | −17,3 | 2,4 |
| Minimum orta, °C | −23,5 | −19,7 | −11 | 0,1 | 7,1 | 13,0 | 16,8 | 15,9 | 9,2 | 1,0 | −10,6 | −20,6 | −1,9 |
| Mütləq minimum, °C | −40 | −35,1 | −28,9 | −15,1 | −3,1 | 2,2 | 6,8 | 4,9 | −3,3 | −15,6 | −27,4 | −36,7 | −40 |
| Yağıntı norması, mm | 13 | 11 | 22 | 43 | 62 | 74 | 133 | 154 | 79 | 50 | 25 | 17 | 684 |
| Mənbə: "Hava və iqlim" saytında Xabarovskun iqlimi | |||||||||||||
| Xabarovskun iqlimi Son 10 il (2004 - 2013-cü il) ərzində iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Göstərici | Yan | Fev | Mar | Apr | May | İyn | İyl | Avq | Sen | Okt | Noy | Dek | İl |
| Maksimum orta, °C | −16,1 | −11,5 | −2,5 | 8,9 | 18,4 | 24,0 | 26,5 | 25,3 | 20,3 | 10,4 | −2,6 | −14,3 | 7,1 |
| Orta temperatur, °C | −20,3 | −16,1 | −7,4 | 3,9 | 12,9 | 18,9 | 21,7 | 20,8 | 15,0 | 5,3 | −6,3 | −17,9 | 2,4 |
| Minimum orta, °C | −24,7 | −21 | −12,3 | −1,2 | 6,5 | 13,4 | 16,9 | 16,0 | 9,7 | 0,3 | −10,1 | −21,7 | −2,4 |
| Mənbə: www.weatheronline.co.uk | |||||||||||||
Tarixi
Şəhərin yaranma tarixi
XIX əsrin ortasına qədər indiki Xabarovsyun ərazisi, Nerçinski müqaviləsinə uyğun olaraq, neytral ərazidə idi, Sin imperiyasının və Rusiyanın arasında ayırılmamışdır..1858-ci ildə çin şəhərində Sin və Rusiya imperiyasının nümayəndələri arasında danışıqlar mübahisəli ərazilərin müəyyənləşdirilməsi haqqında mənsubiyyətindən başlayıb.Danışıqlar Rusiya tərəfindən Şərqi Sibirin general-qubernatoru Nikolay Muravyov və Çin tərəfdən isə Amur baş komandanı İşan tərəfindən aparılmışdır.16 mayda (28 may) 1858-ci il müqavilə imzalanmışdı, müqaviləyə əsasən , Amurun bütün sol sahili Rusiya imperiyasının mülkünə , Ussuri çayına qədər sağ sahil Çinin mülkünə keçirdi, lakin Amurun Ussuriyə töküldüyü yerdən dənizə qədər yer sərhədelan edilmişdi.Müqavilənin imzalanmasından sonra, Amur üzrə qəsəbələrin təhlükəsizliyi üçün Muravyov kapitan Yakov Dyacenkonun komandanlığının altında 13-cü Sibir xətt batalyonunu Amura göndərilmişdi.
İstinadlar
- Xabarovsk Diyarının «Xabarovskun şəhər statusu haqqında və onun sərhədləri müəyyənedilməsi» haqqında 28.04.2004 № 177 nömrəli qanunu
- "Xabarovskun iqlimi. Havanın rütubətliyi". 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-15.
- Hava və İqlim. 2011-ci ilin yanvarında Xabarovskda hava
- "Hava və İqlim". 2012-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-15.
- "newsarmenia". 2015-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-15.
- "Xabarovskun iqlim monitoru". 2013-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-15.
- "Hrono.ru saytında Nerçinski müqaviləsi üzrə rus-Çin sərhədinin təsviri". 2017-05-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-16.
- "hrono.ru". 2017-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xabarovsk Rusiyada seher 1880 ci ilden Rusiyanin ve Xabarovsk diyari nin Uzaq Serq federal dairesinin inzibati merkezi Rusiyanin Uzaq Serq federal dairesinde en boyuk siyasi maariflendirici ve medeni merkezlerinden biridir seherXabarovsk rus Habarovsk Bayraq d Gerb d 48 29 sm e 135 04 s u Olke RusiyaRegion XabarovskRayon XabarovskDaxili bolgusu 5 rayonMer Aleksandr SokolovTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1858Sahesi 386 km Merkezin hundurluyu 72 mIqlimi Mulayim mussonSaat qursagi yaydaEhalisiEhalisi 607 216 nefer 2005 Sixligi 1573 1 nef km Etnoxronim habarovcha ne habarovcha nin habarovcha nkaReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 4212Poct indeksi 680000 680150Digerkhabarovskadm ru rus Xabarovsk Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ehali 616 242 2017 neferdir Seherin sahesi 386 km Xabarovsk beynelxalq demir yolu ve hava neqliyyati yollarinin kesismesi merkezinde Amur cayi ve Cinle serhedin yaxinliginda Sredamursk ovaliginin sag sahilinde yerlesir Xabarovskdan Moskvaya qeder hava yolu ile mesafe 6 100 kilometr demiryolu ile texminen 8 533 kilometr teskil edir Seherde iki aeroport var demiryol vagzali dord demir yolu stansiyasi avtomobil dayanacagi cay limani var 1858 ci il 31 mayda Serqi Sibir general qubernatoru Nikolay Muravyov terefinden Xabarovka kendinin esasi qoyulmusdur XVII esrinin rus tedqiqatci seyyahi Yerofey Xabarovun serefine adlandirilmisdir 1880 ci ilden Xabarovka seher statusu almis Primorsk vilayetinin inzibati merkezi 1884 cu ilden Amur etrafi general qubernatorlugun inzibati merkezi olmusdur 1893 cu ilde seherin adi Xabarovsk olarak deyisdirilmisdir 1922 ci ilin noyabrinda RSFSR in Uzaq serq respublikasinin terkibine daxil olur 1926 ci ilde seher Uzaq serq vilayetinin inzibati merkezi idi 1938 ci ilden Xabarovsk diyarinin inzibzti merkezidir 2002 ci ilde seher Uzaq serq federal dairesinin merkezi statusunu aldi burada da hemcinin Uzaq Serqin inkisafi uzre federal nazirlik yerlesir Serq herbi dairesinin qerargahi ve federal hakimiyyetin ve idarenin regional orqanlari burada yerlesir seher Uzaq Serqin paytaxtidir Sibir ve uzaq serq seherleri Assosiasiyasinin uzvudur Xabarovsk herbi sohretin Seheridir Fiziki cografi xarakteristikasiSaat qursagi Xabarovskda butun Xabarovsk diyarinda oldugu kimi UTC 10 00 saat qursaginin vaxti tetbiq edir Moskva vaxti ile 7 saat teskil edir MSK 7 in Vladivostok vaxti saat zonasina daxildir Xabarovskda orta gunes gunorta13 00 de baslayirCografi movqeyi Xabarovsk teyyareden gorunus Seher Asiyada Sredneamursk ovaliginin cenub hissesinde Amur ve Ussuri caylarinin birlesdiyi yerin yaxinliginda yerlesir Rusiya Dovlet serhedinden seherin serhedine qeder olan mesafe texminen 17 kilometrdir Seherin sahesi 37 2 min hektar sahil boyunca Amur ve Amur bogazi olcusu 33 kilometrdir Orta en 10 kilometr Pemzensk bogazinin sag sahilinden Vladimirovka adina qesebeye qeder Qorki Jeleznodorojno rayonunun terkibinde texminen 24 kilometr Amurun hundur sag sahilinde yerlesir relyefi muxtelifdir Xabarovskun merkezi hissesi nisbi elavelerle deniz seviyyesinden 20 30 metrden 70 90 metre kimidir Iqlimi Mulayim musson iqlimi soyuq qarli qisiyla ve iliq rutubetli yayla zengindir Yanvarda orta temperatur 19 8 C Orta temperatur iyul 21 3 C Orta illik temperatur 2 4 C Mutleq minimum tepratur 41 1 C 14 yanvar 2011 ci ilde 1980 ci il 1 1 C qeyd edilmisdi Mutleq maksimum tempratur 36 7 C 2010 cu ilin iyununda qeyde alinib 2008 ci ilin iyununda temperatur 35 1 C catirdi ne iyunun temperatur rekordunu teskil etdi amma 27 iyun 2010 cu il rekord 1 6 derecede artaraq 36 7 C teskil etdi Ilde orta hesabla 684 millimetr cokuntu tokulur Bir gun erzinde cokuntulerin maksimal miqdari 121 2 millimetr 1985 ci ilin iyulunda qeyde alinmisdir Bir ay erzinde cokuntulerin maksimal cemi 1981 ci ilin avqustunda dusdu ve 434 millimetr teskil etdi Rusiyanin bir cox iri seherlerinde Moskva ve Sankt Peterburqda oldugu kimi Gunesli gunlerin sayi ilde xeyli coxdur Qisda Sibir antisiklonunun noyabr ayindan mart ayina qeder aydin ve gunesli hava seraiti ile mueyyenlesdirilir onun sayesinde seher uzerinde cox quru ve saxtali havani kontinental iqlim evez edir Xabarovsk seherinin iqlimiGosterici Yan Fev Mar Apr May Iyn Iyl Avq Sen Okt Noy Dek IlMutleq maksimum C 0 6 6 3 17 0 28 9 31 5 36 4 35 7 35 6 30 25 8 15 5 6 6 36 4Maksimum orta C 15 7 10 7 1 5 10 4 18 6 23 9 26 6 24 8 19 1 10 0 3 1 13 5 7 4Orta temperatur C 19 8 15 4 6 4 4 8 12 4 18 1 21 3 19 9 13 7 5 1 7 2 17 3 2 4Minimum orta C 23 5 19 7 11 0 1 7 1 13 0 16 8 15 9 9 2 1 0 10 6 20 6 1 9Mutleq minimum C 40 35 1 28 9 15 1 3 1 2 2 6 8 4 9 3 3 15 6 27 4 36 7 40Yaginti normasi mm 13 11 22 43 62 74 133 154 79 50 25 17 684Menbe Hava ve iqlim saytinda Xabarovskun iqlimi Xabarovskun iqlimi Son 10 il 2004 2013 cu il erzinde iqlimiGosterici Yan Fev Mar Apr May Iyn Iyl Avq Sen Okt Noy Dek IlMaksimum orta C 16 1 11 5 2 5 8 9 18 4 24 0 26 5 25 3 20 3 10 4 2 6 14 3 7 1Orta temperatur C 20 3 16 1 7 4 3 9 12 9 18 9 21 7 20 8 15 0 5 3 6 3 17 9 2 4Minimum orta C 24 7 21 12 3 1 2 6 5 13 4 16 9 16 0 9 7 0 3 10 1 21 7 2 4Menbe www weatheronline co ukTarixiSeherin yaranma tarixi XIX esrin ortasina qeder indiki Xabarovsyun erazisi Nercinski muqavilesine uygun olaraq neytral erazide idi Sin imperiyasinin ve Rusiyanin arasinda ayirilmamisdir 1858 ci ilde cin seherinde Sin ve Rusiya imperiyasinin numayendeleri arasinda danisiqlar mubahiseli erazilerin mueyyenlesdirilmesi haqqinda mensubiyyetinden baslayib Danisiqlar Rusiya terefinden Serqi Sibirin general qubernatoru Nikolay Muravyov ve Cin terefden ise Amur bas komandani Isan terefinden aparilmisdir 16 mayda 28 may 1858 ci il muqavile imzalanmisdi muqavileye esasen Amurun butun sol sahili Rusiya imperiyasinin mulkune Ussuri cayina qeder sag sahil Cinin mulkune kecirdi lakin Amurun Ussuriye tokulduyu yerden denize qeder yer serhedelan edilmisdi Muqavilenin imzalanmasindan sonra Amur uzre qesebelerin tehlukesizliyi ucun Muravyov kapitan Yakov Dyacenkonun komandanliginin altinda 13 cu Sibir xett batalyonunu Amura gonderilmisdi IstinadlarXabarovsk Diyarinin Xabarovskun seher statusu haqqinda ve onun serhedleri mueyyenedilmesi haqqinda 28 04 2004 177 nomreli qanunu Xabarovskun iqlimi Havanin rutubetliyi 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 15 Hava ve Iqlim 2011 ci ilin yanvarinda Xabarovskda hava Hava ve Iqlim 2012 04 15 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 15 newsarmenia 2015 07 22 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 15 Xabarovskun iqlim monitoru 2013 04 15 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 15 Hrono ru saytinda Nercinski muqavilesi uzre rus Cin serhedinin tesviri 2017 05 10 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 16 hrono ru 2017 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 16