Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1964-cü il Brinks otelinə bombalı hücum — Vyetnam müharibəsi zamanı 24 dekabr 1964-cü il tarixində, Cənubi Vyetnamın Hoşimin şəhərində, Vyetqon (Cənubi Vyetnam Milli Azadlıq Cəbhəsi) tərəfindən həyata keçirilən Brinks otelinə bombalı hücum.
| Brinks otelinin partladılması | |
|---|---|
 "Brinks" oteli partlayışdan sonra | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Yeri | Hoşimin |
| Tarix |
|
| Hücum metodu | bombalı hücum |
| Ölü sayı | 2 |
| Yaralı sayı | 53—63 |
| Terrorist sayı | 2 |
| Terrorist(lər) | Cənubi Vyetnam partizanları |
| Törədən(lər) | Vyetqon (Cənubi Vyetnam Milli Azadlıq Cəbhəsi) |
Biri zabit, digəri komisssar olan iki amerikalı Amerika ordusuna ev sahibliyi edən otelin altındakı avtomobildə iki Vyetqon casusunun qoyduğu bomba partlaması nəticəsində öldülər. Hərbiçilər və Vyetnam mülki vətəndaşları da daxil olmaqla altmış nəfər insan hücum nəticəsində xəsarət aldı.
Vyetnam komandirləri hücumu iki məqsədlə planlaşdırdılar. Bunlardan birincisi;yaxşımüdafiə olunan paytaxtdakı Amerika institutuna hücum edərək, ABŞ-nin Şimali Vyetnama hava hücumuna başladığı halda, Cənubi Vyetnamdakı hücum imkanlarını göstərmək idi. İkincisi isə; Cənubi vyetnamlılara amerikalıların zəif olduqlarını və qorunmaq üçün onlara etibar edə bilməyəcəklərini göstərmək.
Hücum ABŞ prezidenti Lindon Conson administrasiyasında mübahisələrə səbəb oldu. Bir çox məsləhətçi Şimali Vyetnamın bombalanması və döyüşə girməsini müdafiə edərkən, Conson, Cənubi Vyetnamı Vyetkonqa qarşı qorumaq üçün hazırkı Vyetnam Respublikası ordusunun təlim strategiyasına üstünlük verdi.
Arxa plan və planlama
II Dünya müharibəsindən sonra kommunist quruluşlu olan Vyet Minh (Vyrtnam Beynəxalq Qurtuluş Cəbhəsi),Vyetnamın müstəqilliyini qazanmaq üçün fransız müstəmləkəçilərinə qarşı mübarizə aparırdı. Fransız müstəmləkə qüvvələrinin Hindçin müharibəsində məğlubiyyətindən sonra ölkə 1954-cü ildə 17-ci paralel boyunca ikiyə bölündü. 1956-cı ildə keçirilən seçkilər Vyetnamın iki hissəsini yenidən birləşdirmək üçün cəhd kimi qəbul edilirdi, lakin bu seçkilər ləğv edildi və nəticədə Vyetnamda iki dövlətin mövcud olduğu bir dövrü meydana gəldi: kommunist Şimali Vyetnam və anti-kommunist Cənubi Vyetnam. 1950-ci illərin sonlarında Şimali Vyetnam hakimiyyətinin dəstəyi ilə bir qrup Cənubi Vyetnam partizanları ölkəni zorla kommunist hakimiyyəti altında birləşdirmək məqsədi ilə üsyana başladılar.Soyuq müharibə özünün ən yüksək mərhələsinə qədəm qoymuşdu, buna görə də Cənubi Vyetnamın əsas müttəfiqi olan ABŞ şimala qarşı mübarizədə Vyetnam Respublikası ordusuna təlim keçmək və istiqamətləndirmək üçün ölkəyə hərbi məsləhətçilər göndərdi. 1964-cü ilə qədər Cənubi Vyetnamda artıq 23 min amerika hərbçisi va idi və kommunistlər amerikalılara Cənubi Vyetnamın işğalçıları kimi baxdılar.
Bombalı hücumu yaralanmayan və heç vaxt tutulmayan iki Vyetkonq kəşfiyyatçısı tərəfindən həyata keçirildi. Müharibə bitdikdən sonra Nquyen Thanh Xuan tarixçi Stenli Karnoua hücumdakı rolu haqqında danışdı. Noyabr ayının sonunda Xuan və yoldaşı Vyetkonq agentindən Brinks otelini bombalamaq əmri aldı. Leytenantlar və mayorlar da daxil olmaqla zabitləri binada qaldılar, bundan əlavə, işdən kənar işçiləri axşam yeməyində, binanın damında idilər. Altı mərtəbəli bina da 193 yataq otağı var idi. Vyetkonqlu ikili çöldəki izdihama qarışaraq hədəflərini bir ay izlədilər. Cənubi Vyetnam zabitlərinin Amerikalılarla qarışdığını görən ikili, Sayqon qara bazarına yaxınlaşmalarına imkan verəcək Vyetnam Respublikasının Ordusunun formalarını təmin etdilər. Xuan sürücü, dostu isə Cənubi Vyetnamlı mayor qılığına girdi. Zabitlərə qarışdı və onların davranışlarını, danışıq tərzini, hətta siqaret çəkmək tərzlərini belə eynilə tətbiq etdi. Daha sonra cütlük hücum üçün lazım olan iki avtomobili və partlayıcı maddəni təmin etdilər.
Vyetnam komandirləri hücumu iki məqsədlə planlaşdırırdı. Birincisi, yaxşı qorunan paytaxtdakı bir Amerika qurumuna hücum edərək,ABŞ-nin Şimali Vyetnama hava zərbəsi endirəcəyi təqdirdə,Cənubi Vyetnamdakı hücum qabiliyyətlərini nümayiş etdirmək idi. İkincisi, Cənubi Vyetnamlılara amerikalıların zəif olduqlarını və qorunmaq üçün onlara etibar edə bilməyəcəklərini göstərmək idi. Xuan,"Amerikalılar tərəfindən törədilən bütün cinayətlərin bu mərkəz tərəfindən idarə edildiyini" dedi. Xuan,Milad bayramı münasibətilə binadakı Amerikalı zabit sayının daha çox olacağını və bu səbəbdən ölən və yaralananların adi bir gündən daha çox olacağını düşünürdü.
Partlayış
Bombardmançılar avtomobillərdən birinin baqajında 90 kiloqramlıq bombanı gizlədərək, bombanın saatını, əsgərlərin içki içib əyləndikləri saata 17:45-ə qurdular. Hər ikisi avtomobili otel yaxın saxladı. Amerikalı polkovnikin ABŞ-yə döndüyü məlumatını öyrənərək, ikilidən mayor geyimində olanı otel işçisinə Da Latdan gələn polkovniklə görüşü olduğunu söylədi. Zabit polkovnikin ölkəni tərk etdiyini düzgün söyləsədə, ancaq "mayor" ona səhv etdiyini söyləyərək israr etdi. Daha sonra "mayor" "sürücüsünə" avtomobilini otelin qarajına qoyub, polkovniki başqa bir avtomobildə götürməsini söylədi. Daha sonra oteldən çıxan "mayor" təhlükəsizlik işçilərindən polkovnikə gələndə onu gözləməsini xahiş etdi və bütün günü yemək yemədiyini, buna görə yaxınlıqdakı bir kafeyə gedib yemək yeyəcəyini bildirdi.
"Mayor" yeməkdə ikən bomba partladı və iki Amerikalı zabit öldü. Hücum nəticəsində ölən ilk şəxs iyirmi ildir orduda olan podpolkovnik Ceyms Robert Haqen idi. İkinci qurban 23 yanvar 1965-ci ildə aldığı xəsarətlərdən vəfat edən 20 ildir orduda çavuş olan Benjamin Beltra Kastaneda idi.
Müxtəlif mənbələrdə yaralıların qeydləri üst-üstə düşmürdü. Karnou 58 nəfərin (əsgər və mülki şəxsin) yaralandığını bildirərkən, Mark Moyar 38 Amerikalı hərbi personalın və 25 Vyetnamlı mülki şəxsin, jurnalist A. J. Lanqqas 10 Amerikalı və 43 Vietnamlının yaralandığını bildirdi. Binanı dəstəkləyən polad şüalar xaricində alt mərtəbələr tamamilə yerlə bir olmuşdu. Lap altdakı digər dörd mərtəbədə də kiçik dəliklər var idi və xeyli ziyan dəyməsinə baxmayaraq, dağılmadılar. Partlayış yeraltı avtomobil dayanacağında qaz dolu boruları olan yük maşınlarının olması səbəbindən daha ciddi ziyanlara səbəb oldu. Partlayış qazı da partlatdi və nəticədə atəş topu meydana gəldi. O zaman Bob Houp da daxil olmaqla nümayişçilər Amerika heyətini əyləndirmək üçün Sayqonda idilər. Houpun bir hədəf olub olmadığı aydın deyildi;Moyar Houpun bir hədəf olduğunu, bununla birlikdə, baqaj problemi səbəbindən hava limanında gecikdiyini bildirdi; Lourens J. Kuirk, Hope və qrupunun küçədəki başqa bir oteldə qaldıqlarını və partlayış nəticəsində zərər görən ərazidə olmadıqlarını söyləyir.
Reaksiyalar
Hücum, Sayqonun Cənubi Vyetnam hökumətinin nəzarəti altında olduğunu və Vyetnamın yalnız kənd yerlərində bir təhlükə olduğunu düşünən Amerika rəsmiləri və siyasətçilərini təəccübləndirdi. Devrilmədən öncə qısa bir müddət idarəçilikdə qalan əsgəri xuntaların o dövr üçün sonuncusu son zamanlarda gerçəkləşmiş olduğundan Cənubi Vyetnam rəhbərliyi istiqrarsız idi. Daxili qarşıdurma ABŞ-nin Cənubi Vyetnamdakı səfirini və xuntanın yüksək rütbəli zabitləri arasındakı qarşıdurmanın müharibədəki səylərini ləğv etdiyinə inanan keçmiş baş qərargah rəisi Maksvell Teyloru əziyyətə saldı. Bombalı hücuma iki həftə qalmış generallar, mülki məsləhət orqanı olan Ali Milli Şuranın dağılması ilə Teylorun generalları ofisinə yığılmasına səbəb oldu. Səfir daha sonra generalları sərt tənqid etdi və prezident General Nquyen Xan, ona etibar etmədiyi üçün istefa və sürgün tələb etdi. Xan Teyloru ölkədən çıxarmaqla təhdid etdi, Teylor isə məcburi getməsinin ABŞ-nin Cənubi Vyetnama dəstəyinin sona çatması demək olduğunu bildirdi. 22 dekabrda Xan Vyetnam radiosuna "digər ölkələrin siyasəti üçün deyil, xalqın müstəqilliyi və vyetnamlıların azadlığı uğrunda qurban verdiklərini" söylədi. 23 dekabrda New York Herald Tribununda yayımlanan bir müsahibədə Xan açıq şəkildə Teyloru açıq şəkildə topa tutdu və hücum günü müstəqilliklərini elan etdi. Bu vaxt Xan kommunistlərlə gizli şəkildə danışıqlar aparırdı və birlikdə barışıq qurub amerikalıları Vyetnamdan qovmağı ümid edirdi. Nəticədə, Vietnkonq radio yayımı ilə hücuma görə məsuliyyət daşıdığını elan etsə də, hücumun arxasında müəyyən bir azlıq olan Xan və zabitləri dayandı.
Teylor, ABŞ-nin Cənubi Vyetnam ordusunun başçısı general Uilyam Vestmorlənd və Sayqon və Vaşinqtondakı digər zabitlər, prezident Lindon Beyns Consondan Şimali Vyetnama cavab hava hücumlarına icazə vermələrini tələb etdilər. Teylor, Milad günü (25 dekabr) günü Vaşinqtona:"İndiki çətinliklərimizə baxmayaraq, Hanoi, kağızdan hesab etdiyi pələngin hələ də dişli olduğunu və ABŞ-nin bu bölgədəki təsirinin artacağını görəcəkdir Bəzi döyüşlərimiz, ehtimal ki, hərəkətlərimizin tələbi səbəbiylə sona çatacaq "dedi. Teylor, Xan xuntası ABŞ arasındakı düşmənçiliyi əsas gətirərək təkbaşına belə bir hərəkət etməsini tövsiyə etdi.
Conson ABŞ-dəki məsləhətçilərini Milad günü müzakirə üçün Texasdakı bağ evinə dəvət etdi. Dövlət katibi Din Rask və Müdafiə katibi Robert Maknamara Consona Teylorun təklifini rədd etməsini təklif etdi. Conson hava hücumunu həyata keçirmək istəmədi; çünki Milad dövründəki bir gərginliyin insanlara çox böyük təsir edəcəyini düşünürdü. Conson, Sayqondakı qeyri-sabitlik üzündən beynəlxalq ictimaiyyət və Amerika xalqının bu hücumun arxasında Vyetqonqun dayandığına inanmayacağını və bunun əvəzinə yerli daxili qarşıdurmaları əsas tutacaqlarını da qeyd etdi. Bu, Vyetkonqun artıq məsuliyyəti öz üzərinə götürdüyünə zidd idi. Conson administrasiyası səlahiyyətliləri, hücumdan dörd gün sonra Vyetkonqun cavabdeh olduğu qənaətinə gəldilər. Conson, hər hansı bir cavab hücumu üçün çox gec olduğuna və hadisədən 36 saat sonra bir hücumun səbəbsiz olacağına inanırdı. Xarici İşlər Nazirliyi, Teylor və səfirliyə, "Sayqondakı geniş narahatlıqları nəzərə alaraq,ABŞ-nin hava zərbələrinə xalqın reaksiyası, Conson administrasiyasının Cənubi Vyetnamdakı daxili böhrandan çıxmağa çalışmasıdır" deyə teleqraf göndərdi. Conson Teylora: "Hər zaman bir hərbi əməliyyat üçün məsləhət alanda, böyük bir bombardman tələb olunduğunu hiss edirəm" deyə bildirdi. "Bu müharibənin havadan qazana biləcəyini heç düşünməzdim" dedi. O zaman Conson, zabitlərin zamanla siyasətə çevrilmiş bir strategiya olan Şimali Vyetnamın kütləvi bombardman edilməsi təklifini qəbul etmək istəmirdi.
1965-ci ilin yanvarında, Vyetkonq gizli şəkildə Cənubi Vyetnamda üçüncü konfransını keçirdi və cavab ala bilməyərək ABŞ-nin "Şimali Vyetnama hücum etmək və ya Cənubi Vyetnamı qorumaq iradəsindən məhrum olduğu" qənaətinə gəldi. O zaman Şimali Vyetnam Cənubi Vyetnama silah və əsgər göndərilməsini qətiyyətlə rədd etdi. Əslində hər iki tərəf bir-birinin sərhədlərinə soxularaq düşməncə hərbi fəaliyyət göstərərək Cenevrə konfransı (1954) qaydalarını pozurdular. Bu vaxt,1964-cü ilin noyabrında Cənubi Vyetnam rəhbərliyi mətbuata senzura tətbiq etdi və kommunistlərlə işbirliyi üçün on qəzeti bağladı.
Hücum Amerika siyasətçilərinin kommunist hücumlara qarşı inamsızlığını yaratdı. Conson, bölgədə ABŞ hərbi müşavirlərinin və personalının olmasının Vyetnam Respublikası Ordusunu gücləndirmək üçün yetərli olacağına ümid edirdi; lakin Müdafiə Nazirliyindəki məsləhətçiləri ABŞ əsgərinin döyüşməli olduğunu düşünürdülər. Bu, prezidentin mülki və hərbi məsləhətçiləri arasında gərginliyi artırdı, sonradan ABŞ əsgərləri 1965-ci ildə müharibədə iştirak etməyə başladı. ABŞ Ordu Korpusundan Deyvid Taker "hücumun adi tarazlıq üçün deyil, düşmənin mərkəzində olan siyasi səy üçün vacib" olduğunu söylədi (Vyetkonq). Otel təmir edildi və Amerikalı əsgərlər kommunistlər 30 aprel 1975-ci ildə Sayqonu tutana qədər orda qaldılar.
İstinadlar
- Karnow, a.g.e., sf. 423
- Langguth, a.g.e., sf. 326–327.
- Jacobs, pp. 40–56.
- Karnow, pp. 210–214.
- Jacobs, pp. 90–100.
- Jacobs, pp. 102–104.
- Jones, Matthew. Conflict and confrontation in South East Asia, 1961–1965: Britain, the United States, and the creation of Malaysia. Cambridge University Press. 2002. səh. 205. ISBN .
- . ISBN .
- . ISBN .
- Moyar, a.g.e., sf. 347.
- "Arxivlənmiş surət". 2013-12-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-05.
- "Arxivlənmiş surət". 2013-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2013-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-07.
- . ISBN .
- . ISBN .
- . ISBN .
- Karnow, a.g.e., sf. 399
- Moyar, a.g.e., sf. 344–345.
- Langguth, sf. 322–325.
- Moyar, a.g.e., sf. 346.
- Moyar, a.g.e., sf. 348.
- Moyar, a.g.e., sf. 485.
- Karnow, a.g.e., sf. 346–347, 378–379
- Moyar, a.g.e., sf. 334.
- . ISBN .
- . ISBN .
- . ISBN .
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
1964 cu il Brinks oteline bombali hucum Vyetnam muharibesi zamani 24 dekabr 1964 cu il tarixinde Cenubi Vyetnamin Hosimin seherinde Vyetqon Cenubi Vyetnam Milli Azadliq Cebhesi terefinden heyata kecirilen Brinks oteline bombali hucum Brinks otelinin partladilmasi Brinks oteli partlayisdan sonraUmumi melumatlar10 46 10 sm e 106 40 55 s u Yeri HosiminTarix 24 dekabr 1964 cu il17 45Hucum metodu bombali hucumOlu sayi 2Yarali sayi 53 63Terrorist sayi 2Terrorist ler Cenubi Vyetnam partizanlariToreden ler Vyetqon Cenubi Vyetnam Milli Azadliq Cebhesi Biri zabit digeri komisssar olan iki amerikali Amerika ordusuna ev sahibliyi eden otelin altindaki avtomobilde iki Vyetqon casusunun qoydugu bomba partlamasi neticesinde olduler Herbiciler ve Vyetnam mulki vetendaslari da daxil olmaqla altmis nefer insan hucum neticesinde xesaret aldi Vyetnam komandirleri hucumu iki meqsedle planlasdirdilar Bunlardan birincisi yaxsimudafie olunan paytaxtdaki Amerika institutuna hucum ederek ABS nin Simali Vyetnama hava hucumuna basladigi halda Cenubi Vyetnamdaki hucum imkanlarini gostermek idi Ikincisi ise Cenubi vyetnamlilara amerikalilarin zeif olduqlarini ve qorunmaq ucun onlara etibar ede bilmeyeceklerini gostermek Hucum ABS prezidenti Lindon Conson administrasiyasinda mubahiselere sebeb oldu Bir cox meslehetci Simali Vyetnamin bombalanmasi ve doyuse girmesini mudafie ederken Conson Cenubi Vyetnami Vyetkonqa qarsi qorumaq ucun hazirki Vyetnam Respublikasi ordusunun telim strategiyasina ustunluk verdi Arxa plan ve planlamaII Dunya muharibesinden sonra kommunist quruluslu olan Vyet Minh Vyrtnam Beynexalq Qurtulus Cebhesi Vyetnamin musteqilliyini qazanmaq ucun fransiz mustemlekecilerine qarsi mubarize aparirdi Fransiz mustemleke quvvelerinin Hindcin muharibesinde meglubiyyetinden sonra olke 1954 cu ilde 17 ci paralel boyunca ikiye bolundu 1956 ci ilde kecirilen seckiler Vyetnamin iki hissesini yeniden birlesdirmek ucun cehd kimi qebul edilirdi lakin bu seckiler legv edildi ve neticede Vyetnamda iki dovletin movcud oldugu bir dovru meydana geldi kommunist Simali Vyetnam ve anti kommunist Cenubi Vyetnam 1950 ci illerin sonlarinda Simali Vyetnam hakimiyyetinin desteyi ile bir qrup Cenubi Vyetnam partizanlari olkeni zorla kommunist hakimiyyeti altinda birlesdirmek meqsedi ile usyana basladilar Soyuq muharibe ozunun en yuksek merhelesine qedem qoymusdu buna gore de Cenubi Vyetnamin esas muttefiqi olan ABS simala qarsi mubarizede Vyetnam Respublikasi ordusuna telim kecmek ve istiqametlendirmek ucun olkeye herbi meslehetciler gonderdi 1964 cu ile qeder Cenubi Vyetnamda artiq 23 min amerika herbcisi va idi ve kommunistler amerikalilara Cenubi Vyetnamin isgalcilari kimi baxdilar Bombali hucumu yaralanmayan ve hec vaxt tutulmayan iki Vyetkonq kesfiyyatcisi terefinden heyata kecirildi Muharibe bitdikden sonra Nquyen Thanh Xuan tarixci Stenli Karnoua hucumdaki rolu haqqinda danisdi Noyabr ayinin sonunda Xuan ve yoldasi Vyetkonq agentinden Brinks otelini bombalamaq emri aldi Leytenantlar ve mayorlar da daxil olmaqla zabitleri binada qaldilar bundan elave isden kenar iscileri axsam yemeyinde binanin daminda idiler Alti mertebeli bina da 193 yataq otagi var idi Vyetkonqlu ikili coldeki izdihama qarisaraq hedeflerini bir ay izlediler Cenubi Vyetnam zabitlerinin Amerikalilarla qarisdigini goren ikili Sayqon qara bazarina yaxinlasmalarina imkan verecek Vyetnam Respublikasinin Ordusunun formalarini temin etdiler Xuan surucu dostu ise Cenubi Vyetnamli mayor qiligina girdi Zabitlere qarisdi ve onlarin davranislarini danisiq terzini hetta siqaret cekmek terzlerini bele eynile tetbiq etdi Daha sonra cutluk hucum ucun lazim olan iki avtomobili ve partlayici maddeni temin etdiler Vyetnam komandirleri hucumu iki meqsedle planlasdirirdi Birincisi yaxsi qorunan paytaxtdaki bir Amerika qurumuna hucum ederek ABS nin Simali Vyetnama hava zerbesi endireceyi teqdirde Cenubi Vyetnamdaki hucum qabiliyyetlerini numayis etdirmek idi Ikincisi Cenubi Vyetnamlilara amerikalilarin zeif olduqlarini ve qorunmaq ucun onlara etibar ede bilmeyeceklerini gostermek idi Xuan Amerikalilar terefinden toredilen butun cinayetlerin bu merkez terefinden idare edildiyini dedi Xuan Milad bayrami munasibetile binadaki Amerikali zabit sayinin daha cox olacagini ve bu sebebden olen ve yaralananlarin adi bir gunden daha cox olacagini dusunurdu PartlayisBombardmancilar avtomobillerden birinin baqajinda 90 kiloqramliq bombani gizlederek bombanin saatini esgerlerin icki icib eylendikleri saata 17 45 e qurdular Her ikisi avtomobili otel yaxin saxladi Amerikali polkovnikin ABS ye donduyu melumatini oyrenerek ikiliden mayor geyiminde olani otel iscisine Da Latdan gelen polkovnikle gorusu oldugunu soyledi Zabit polkovnikin olkeni terk etdiyini duzgun soylesede ancaq mayor ona sehv etdiyini soyleyerek israr etdi Daha sonra mayor surucusune avtomobilini otelin qarajina qoyub polkovniki basqa bir avtomobilde goturmesini soyledi Daha sonra otelden cixan mayor tehlukesizlik iscilerinden polkovnike gelende onu gozlemesini xahis etdi ve butun gunu yemek yemediyini buna gore yaxinliqdaki bir kafeye gedib yemek yeyeceyini bildirdi Mayor yemekde iken bomba partladi ve iki Amerikali zabit oldu Hucum neticesinde olen ilk sexs iyirmi ildir orduda olan podpolkovnik Ceyms Robert Haqen idi Ikinci qurban 23 yanvar 1965 ci ilde aldigi xesaretlerden vefat eden 20 ildir orduda cavus olan Benjamin Beltra Kastaneda idi Muxtelif menbelerde yaralilarin qeydleri ust uste dusmurdu Karnou 58 neferin esger ve mulki sexsin yaralandigini bildirerken Mark Moyar 38 Amerikali herbi personalin ve 25 Vyetnamli mulki sexsin jurnalist A J Lanqqas 10 Amerikali ve 43 Vietnamlinin yaralandigini bildirdi Binani destekleyen polad sualar xaricinde alt mertebeler tamamile yerle bir olmusdu Lap altdaki diger dord mertebede de kicik delikler var idi ve xeyli ziyan deymesine baxmayaraq dagilmadilar Partlayis yeralti avtomobil dayanacaginda qaz dolu borulari olan yuk masinlarinin olmasi sebebinden daha ciddi ziyanlara sebeb oldu Partlayis qazi da partlatdi ve neticede ates topu meydana geldi O zaman Bob Houp da daxil olmaqla numayisciler Amerika heyetini eylendirmek ucun Sayqonda idiler Houpun bir hedef olub olmadigi aydin deyildi Moyar Houpun bir hedef oldugunu bununla birlikde baqaj problemi sebebinden hava limaninda gecikdiyini bildirdi Lourens J Kuirk Hope ve qrupunun kucedeki basqa bir otelde qaldiqlarini ve partlayis neticesinde zerer goren erazide olmadiqlarini soyleyir ReaksiyalarMaksvell Teylor ABS nin Cenubi Vietnamdaki sefiri cavab olaraq Simali Vyetnama hava zerbeleri istemisdi Hucum Sayqonun Cenubi Vyetnam hokumetinin nezareti altinda oldugunu ve Vyetnamin yalniz kend yerlerinde bir tehluke oldugunu dusunen Amerika resmileri ve siyasetcilerini teeccublendirdi Devrilmeden once qisa bir muddet idarecilikde qalan esgeri xuntalarin o dovr ucun sonuncusu son zamanlarda gerceklesmis oldugundan Cenubi Vyetnam rehberliyi istiqrarsiz idi Daxili qarsidurma ABS nin Cenubi Vyetnamdaki sefirini ve xuntanin yuksek rutbeli zabitleri arasindaki qarsidurmanin muharibedeki seylerini legv etdiyine inanan kecmis bas qerargah reisi Maksvell Teyloru eziyyete saldi Bombali hucuma iki hefte qalmis generallar mulki meslehet orqani olan Ali Milli Suranin dagilmasi ile Teylorun generallari ofisine yigilmasina sebeb oldu Sefir daha sonra generallari sert tenqid etdi ve prezident General Nquyen Xan ona etibar etmediyi ucun istefa ve surgun teleb etdi Xan Teyloru olkeden cixarmaqla tehdid etdi Teylor ise mecburi getmesinin ABS nin Cenubi Vyetnama desteyinin sona catmasi demek oldugunu bildirdi 22 dekabrda Xan Vyetnam radiosuna diger olkelerin siyaseti ucun deyil xalqin musteqilliyi ve vyetnamlilarin azadligi ugrunda qurban verdiklerini soyledi 23 dekabrda New York Herald Tribununda yayimlanan bir musahibede Xan aciq sekilde Teyloru aciq sekilde topa tutdu ve hucum gunu musteqilliklerini elan etdi Bu vaxt Xan kommunistlerle gizli sekilde danisiqlar aparirdi ve birlikde barisiq qurub amerikalilari Vyetnamdan qovmagi umid edirdi Neticede Vietnkonq radio yayimi ile hucuma gore mesuliyyet dasidigini elan etse de hucumun arxasinda mueyyen bir azliq olan Xan ve zabitleri dayandi Teylor ABS nin Cenubi Vyetnam ordusunun bascisi general Uilyam Vestmorlend ve Sayqon ve Vasinqtondaki diger zabitler prezident Lindon Beyns Consondan Simali Vyetnama cavab hava hucumlarina icaze vermelerini teleb etdiler Teylor Milad gunu 25 dekabr gunu Vasinqtona Indiki cetinliklerimize baxmayaraq Hanoi kagizdan hesab etdiyi pelengin hele de disli oldugunu ve ABS nin bu bolgedeki tesirinin artacagini gorecekdir Bezi doyuslerimiz ehtimal ki hereketlerimizin telebi sebebiyle sona catacaq dedi Teylor Xan xuntasi ABS arasindaki dusmenciliyi esas getirerek tekbasina bele bir hereket etmesini tovsiye etdi Conson ABS deki meslehetcilerini Milad gunu muzakire ucun Texasdaki bag evine devet etdi Dovlet katibi Din Rask ve Mudafie katibi Robert Maknamara Consona Teylorun teklifini redd etmesini teklif etdi Conson hava hucumunu heyata kecirmek istemedi cunki Milad dovrundeki bir gerginliyin insanlara cox boyuk tesir edeceyini dusunurdu Conson Sayqondaki qeyri sabitlik uzunden beynelxalq ictimaiyyet ve Amerika xalqinin bu hucumun arxasinda Vyetqonqun dayandigina inanmayacagini ve bunun evezine yerli daxili qarsidurmalari esas tutacaqlarini da qeyd etdi Bu Vyetkonqun artiq mesuliyyeti oz uzerine goturduyune zidd idi Conson administrasiyasi selahiyyetlileri hucumdan dord gun sonra Vyetkonqun cavabdeh oldugu qenaetine geldiler Conson her hansi bir cavab hucumu ucun cox gec olduguna ve hadiseden 36 saat sonra bir hucumun sebebsiz olacagina inanirdi Xarici Isler Nazirliyi Teylor ve sefirliye Sayqondaki genis narahatliqlari nezere alaraq ABS nin hava zerbelerine xalqin reaksiyasi Conson administrasiyasinin Cenubi Vyetnamdaki daxili bohrandan cixmaga calismasidir deye teleqraf gonderdi Conson Teylora Her zaman bir herbi emeliyyat ucun meslehet alanda boyuk bir bombardman teleb olundugunu hiss edirem deye bildirdi Bu muharibenin havadan qazana bileceyini hec dusunmezdim dedi O zaman Conson zabitlerin zamanla siyasete cevrilmis bir strategiya olan Simali Vyetnamin kutlevi bombardman edilmesi teklifini qebul etmek istemirdi 1965 ci ilin yanvarinda Vyetkonq gizli sekilde Cenubi Vyetnamda ucuncu konfransini kecirdi ve cavab ala bilmeyerek ABS nin Simali Vyetnama hucum etmek ve ya Cenubi Vyetnami qorumaq iradesinden mehrum oldugu qenaetine geldi O zaman Simali Vyetnam Cenubi Vyetnama silah ve esger gonderilmesini qetiyyetle redd etdi Eslinde her iki teref bir birinin serhedlerine soxularaq dusmence herbi fealiyyet gostererek Cenevre konfransi 1954 qaydalarini pozurdular Bu vaxt 1964 cu ilin noyabrinda Cenubi Vyetnam rehberliyi metbuata senzura tetbiq etdi ve kommunistlerle isbirliyi ucun on qezeti bagladi Hucum Amerika siyasetcilerinin kommunist hucumlara qarsi inamsizligini yaratdi Conson bolgede ABS herbi musavirlerinin ve personalinin olmasinin Vyetnam Respublikasi Ordusunu guclendirmek ucun yeterli olacagina umid edirdi lakin Mudafie Nazirliyindeki meslehetcileri ABS esgerinin doyusmeli oldugunu dusunurduler Bu prezidentin mulki ve herbi meslehetcileri arasinda gerginliyi artirdi sonradan ABS esgerleri 1965 ci ilde muharibede istirak etmeye basladi ABS Ordu Korpusundan Deyvid Taker hucumun adi tarazliq ucun deyil dusmenin merkezinde olan siyasi sey ucun vacib oldugunu soyledi Vyetkonq Otel temir edildi ve Amerikali esgerler kommunistler 30 aprel 1975 ci ilde Sayqonu tutana qeder orda qaldilar IstinadlarKarnow a g e sf 423 Langguth a g e sf 326 327 Jacobs pp 40 56 Karnow pp 210 214 Jacobs pp 90 100 Jacobs pp 102 104 Jones Matthew Conflict and confrontation in South East Asia 1961 1965 Britain the United States and the creation of Malaysia Cambridge University Press 2002 seh 205 ISBN 0 521 80111 7 ISBN 1 4120 6057 5 ISBN 1 55750 549 7 Moyar a g e sf 347 Arxivlenmis suret 2013 12 31 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 05 Arxivlenmis suret 2013 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 07 Arxivlenmis suret 2013 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 07 ISBN 1 55783 353 2 ISBN 0 313 29271 X ISBN 0 7735 1392 2 Karnow a g e sf 399 Moyar a g e sf 344 345 Langguth sf 322 325 Moyar a g e sf 346 Moyar a g e sf 348 Moyar a g e sf 485 Karnow a g e sf 346 347 378 379 Moyar a g e sf 334 ISBN 0 520 25004 4 ISBN 1 58487 254 3 ISBN 0 19 513787 6 Hemcinin baxVyetnam muharibesi