Beşbarmaq dağı (lat. Latmus; q.yun. Λάτμος, Latmos; türk. Beşparmak Dağı) — Menteşe dağları sistemində yer alan, Bafa gölünün şərqində yerləşən dağ. Aydın və Muğla ərazisinə yayılan dağın ən yüksək yeri 1,375 m olan Təkərləkdağdır.
Beşbarmaq dağı | |
---|---|
türk. Beşparmak Dağı | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Dağ sistemi | Menteşe dağları |
Dağ silsiləsi | Tektogenez dağ |
Mütləq hündürlüyü | 1,375 m |
Marşrutu | Piyada |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Türkiyə |
Vilayətlər | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Arxeoloji baxımdan çox əhəmiyyətli olan dağın neolit dövründən Osmanlılara qədər izləri var. İbtidai icma quruluşuna dair kəşflərindən biri olan qayaüstü rəsmlər, eramızdan əvvəl 6.000-5.000-ci illərə aiddir. Ovçular və heyvanların əvəzinə, əsasən insanlar çəkilmişdir. İnsanlar tək şəkildə deyil, ailəni xatırladan tərzdə qrup halında tərtib edilib. Bu qayaüstü rəsmlər, şəkil dili və mövzu baxımından dünyanın qayaüstü rəsmləri arasında mühüm yer tutur.
Neolit dövründəki dağ, yağış və hava tanrısının yerini Yunan mifologiyasında göy tanrı Zevs əvəz etdi. Bizans dövründə yağış ibadətinin mərkəzi olmuş və rahibxana inşa edilmişdir.
Menderes massivinə daxil olan ərazidə metamorfik süxurlar arasında qranit, qneys mövcuddur. Qneysin aşınması ilə qayaüstü rəsmlər meydana çıxmışdır. Arxeoloji və tarixi xüsusiyyətlərə malik olan ərazi, çöl şpatları mədəninə görə hal-hazırda təhlükə altındadır.
Bölgədə Aralıq dənizi iqlimi üstünlük təşkil edir və dar bölgələrdə şam və digər makvis növləri daha çox yayılmışdır. Beşbarmaq dağlarının şimal istiqamətində yerləşən ətrafında endemik şirinqum ağacları yayılmışdır. Dağlar nəsli tükənməkdə olan məskunlaşma mərkəzidir. Həmçinin, bu ərazilərdə tülkü, ayı, kirpi, çöl donuzu, dovşan və şahin yayılmışdır.
Dağda yerləşən qədim Latmos şəhəri eramızdan əvvəl 300-cü ildə qurulmuş və eramızdan əvvəl 4-cü əsrin sonlarında tərk edilmişdir.
İstinadlar
- "Latmos Dağları / Beşparmak Dağları" (PDF). latmos-felsbilder.de. 2014-08-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 23 mart 2020.
- "LATMOS (BEŞPARMAK ) DAĞLARI İÇİN SEVİNDİRİCİ GELİŞME". www.ekodosd.org (ingilis). 2014-11-09 tarixində . İstifadə tarixi: 23 mart 2020.
- "Beşparmak". www.ekodosd.org (ingilis). 2015-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 23 mart 2020.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Besbarmaq dagi lat Latmus q yun Latmos Latmos turk Besparmak Dagi Mentese daglari sisteminde yer alan Bafa golunun serqinde yerlesen dag Aydin ve Mugla erazisine yayilan dagin en yuksek yeri 1 375 m olan Tekerlekdagdir Besbarmaq dagiturk Besparmak Dagidagin gorunusuUmumi melumatlarDag sistemi Mentese daglariDag silsilesi Tektogenez dagMutleq hundurluyu 1 375 mMarsrutu PiyadaYerlesmesi37 29 53 sm e 27 31 36 s u Olke TurkiyeVilayetler Aydin iliMugla iliBesbarmaq dagi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Arxeoloji baximdan cox ehemiyyetli olan dagin neolit dovrunden Osmanlilara qeder izleri var Ibtidai icma qurulusuna dair kesflerinden biri olan qayaustu resmler eramizdan evvel 6 000 5 000 ci illere aiddir Ovcular ve heyvanlarin evezine esasen insanlar cekilmisdir Insanlar tek sekilde deyil aileni xatirladan terzde qrup halinda tertib edilib Bu qayaustu resmler sekil dili ve movzu baximindan dunyanin qayaustu resmleri arasinda muhum yer tutur Neolit dovrundeki dag yagis ve hava tanrisinin yerini Yunan mifologiyasinda goy tanri Zevs evez etdi Bizans dovrunde yagis ibadetinin merkezi olmus ve rahibxana insa edilmisdir Menderes massivine daxil olan erazide metamorfik suxurlar arasinda qranit qneys movcuddur Qneysin asinmasi ile qayaustu resmler meydana cixmisdir Arxeoloji ve tarixi xususiyyetlere malik olan erazi col spatlari medenine gore hal hazirda tehluke altindadir Bolgede Araliq denizi iqlimi ustunluk teskil edir ve dar bolgelerde sam ve diger makvis novleri daha cox yayilmisdir Besbarmaq daglarinin simal istiqametinde yerlesen etrafinda endemik sirinqum agaclari yayilmisdir Daglar nesli tukenmekde olan meskunlasma merkezidir Hemcinin bu erazilerde tulku ayi kirpi col donuzu dovsan ve sahin yayilmisdir Dagda yerlesen qedim Latmos seheri eramizdan evvel 300 cu ilde qurulmus ve eramizdan evvel 4 cu esrin sonlarinda terk edilmisdir Istinadlar Latmos Daglari Besparmak Daglari PDF latmos felsbilder de 2014 08 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 23 mart 2020 LATMOS BESPARMAK DAGLARI ICIN SEVINDIRICI GELISME www ekodosd org ingilis 2014 11 09 tarixinde Istifade tarixi 23 mart 2020 Besparmak www ekodosd org ingilis 2015 08 13 tarixinde Istifade tarixi 23 mart 2020