Beyhan Sultan (d. 1497 - ö. 1559) — 9-cu Osmanlı sultanı Yavuz Sultan Səlimin qızı.
Beyhan Sultan | |
---|---|
| |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Trabzon sancaqbəyliyi, Osmanlı imperiyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Amasiya sancaqbəyliyi, Osmanlı imperiyası |
Dəfn yeri | Yavuz Sultan Səlim külliyəsi, İstanbul və ya Beyhan Sultan türbəsi, Sultan Murad külliyəsi, Skopye |
Atası | Yavuz Sultan Səlim |
Anası | Ayşə Hafsa Sultan |
Həyat yoldaşları | Mehmed Paşa |
Uşağı | Əsməhan xanım Sultan |
Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Dini | sünni islam |
Həyatı
Beyhan Sultan 1497-ci ildə Trabzonda dünyaya gəldi. Atası Sultan Bəyazidin oğlu və o illərdə Trabzon sancaqbəyi olan Şahzadə Səlim, anası isə cariyələrindən Ayşə Hafsa Sultandır. Uşaqlıq illəri ailəsiylə birlikdə Trabzonda keçən Beyhan Sultan 1509-cu ildə anası və digər azyaşlı bacılarıyla birlikdə, Kəfə sancaqbəyi təyin edilən qardaşı Şahzadə Süleymanın yanına - Krıma yollandı. Atasının taxta çıxmasının ardından İstanbula çağırıldılar və 1513-cü ilin aprelində atası digər bütün rəqiblərini aradan qaldıraraq İstanbula qayıtdı. Gəldikdən dərhal sonra Şahzadə Süleyman Manisa sancaqbəyliyi ilə paytaxtdan göndərildi. Beyhan Sultan isə atasının istəyilə yeniçəri ağası nigahlanaraq İstanbulda qaldı. Toy mərasiminin ardından 1516-cı ildə Rumeli bəylərbəyi təyin edildi və bu ünvanla Yavuz Sultan Səlimin bir çox səfərlərinə qatıldı. Bu evlilikdən övladının olub-olmadığı bilinmir.
1520-ci ildə atasının vəfatının ardından yeganə qardaşı Şahzadə Süleyman taxta çıxdı. O əsnada artıq divanda üçüncü vəzirliyə qədər yüksəlmişdi. 1521-ci ildə baş verən Canbərdi Qəzai üsyanını yatıraraq paytaxta geri döndü və qısa müddətliyinə Şam bəylərbəyi oldu. Ancaq zülmkarlığı və rüşvətxorluğu səbəbilə əhalidən gələn şikayətlərlə çox keçmədən bütün vəzifələrindən azad edildi. Beyhan Sultan və anası Ayşə Hafsa Validə Sultanın müdaxiləsiylə canı bağışlanan rütbəsi aşağı salınaraq Səməndirə sancaqbəyliyiylə paytaxtdan uzaqlaşdırıldı. Beyhan Sultan da onunla birlikdə Skopyeyə göndərildi.
Ancaq göndərildiyi bölgədə də öz rüşvət çarxını quran Ədirnəyə çağırıldı və burada 1 noyabr 1524-cü ildə edam edildi. Hadisənin ardından Beyhan Sultanın ənənəyə uyğun olaraq İstanbulda yaşamaq yerinə Skopyedə qalması, onun qardaşıyla münasibətlərinin pisləşməsini göstərir. Rəvayətə görə, "İnşallah bu qara paltarı tezliklə qardaşım üçün geyinərəm" dedikdən sonra sürgün edilmiş, öz istəyilə Skopyedə yaşamağına icazə verilmişdir.
Sonrakı həyatıyla bağlı dəqiq məlumat yoxdur. Bəzi mənbələrə görə, qalan ömrünü sürgündə keçirmiş, bəzi mənbələrə görə isə dövlət bürokratiyasından Mehmed Paşayla evlənərək Əsməhan xanım Sultan adlı bir qızı dünyaya gəlmişdir.
1559-cu ildə Amasiyada vəfat etmiş, o əsnada Amasiya sancaqbəyi olan Şahzadə Bəyazidi ziyarət etdiyi və ya üsyankar şahzadəyə məsləhətçi olaraq göndərildiyi güman edilir. Dəfn yeri haqqında 2 fərqli iddia var: bəzi mənbələrə görə, Beyhan Sultan atasının Yavuz Sultan Səlim külliyəsinə dəfn edilmiş, bəzi mənbələrə görə isə Skopyedə Sultan Murad külliyəsindəki Beyhan Sultan türbəsinə dəfn edilmişdir.
Mənbə
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 202.
- Peirce, Leslie (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford: Oxford University Press. ss. 304n62.
- Uluçay, M. Çağatay. Padişahların Kadınları ve Kızları. — Ötüken, 2011. — С. 54. —
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Beyhan Sultan Beyhan Sultan d 1497 o 1559 9 cu Osmanli sultani Yavuz Sultan Selimin qizi Beyhan SultanBeyhan Sultan turbesi Sultan Murad kulliyesi SkopyeSexsi melumatlarDogum tarixi 1497Dogum yeri Trabzon sancaqbeyliyi Osmanli imperiyasiVefat tarixi 1559Vefat yeri Amasiya sancaqbeyliyi Osmanli imperiyasiDefn yeri Yavuz Sultan Selim kulliyesi Istanbul ve ya Beyhan Sultan turbesi Sultan Murad kulliyesi SkopyeAtasi Yavuz Sultan SelimAnasi Ayse Hafsa SultanHeyat yoldaslari Mehmed PasaUsagi Esmehan xanim SultanAilesi Osmanli xanedaniDini sunni islamHeyatiBeyhan Sultan 1497 ci ilde Trabzonda dunyaya geldi Atasi Sultan Beyazidin oglu ve o illerde Trabzon sancaqbeyi olan Sahzade Selim anasi ise cariyelerinden Ayse Hafsa Sultandir Usaqliq illeri ailesiyle birlikde Trabzonda kecen Beyhan Sultan 1509 cu ilde anasi ve diger azyasli bacilariyla birlikde Kefe sancaqbeyi teyin edilen qardasi Sahzade Suleymanin yanina Krima yollandi Atasinin taxta cixmasinin ardindan Istanbula cagirildilar ve 1513 cu ilin aprelinde atasi diger butun reqiblerini aradan qaldiraraq Istanbula qayitdi Geldikden derhal sonra Sahzade Suleyman Manisa sancaqbeyliyi ile paytaxtdan gonderildi Beyhan Sultan ise atasinin isteyile yeniceri agasi nigahlanaraq Istanbulda qaldi Toy merasiminin ardindan 1516 ci ilde Rumeli beylerbeyi teyin edildi ve bu unvanla Yavuz Sultan Selimin bir cox seferlerine qatildi Bu evlilikden ovladinin olub olmadigi bilinmir 1520 ci ilde atasinin vefatinin ardindan yegane qardasi Sahzade Suleyman taxta cixdi O esnada artiq divanda ucuncu vezirliye qeder yukselmisdi 1521 ci ilde bas veren Canberdi Qezai usyanini yatiraraq paytaxta geri dondu ve qisa muddetliyine Sam beylerbeyi oldu Ancaq zulmkarligi ve rusvetxorlugu sebebile ehaliden gelen sikayetlerle cox kecmeden butun vezifelerinden azad edildi Beyhan Sultan ve anasi Ayse Hafsa Valide Sultanin mudaxilesiyle cani bagislanan rutbesi asagi salinaraq Semendire sancaqbeyliyiyle paytaxtdan uzaqlasdirildi Beyhan Sultan da onunla birlikde Skopyeye gonderildi Ancaq gonderildiyi bolgede de oz rusvet carxini quran Edirneye cagirildi ve burada 1 noyabr 1524 cu ilde edam edildi Hadisenin ardindan Beyhan Sultanin eneneye uygun olaraq Istanbulda yasamaq yerine Skopyede qalmasi onun qardasiyla munasibetlerinin pislesmesini gosterir Revayete gore Insallah bu qara paltari tezlikle qardasim ucun geyinerem dedikden sonra surgun edilmis oz isteyile Skopyede yasamagina icaze verilmisdir Sonraki heyatiyla bagli deqiq melumat yoxdur Bezi menbelere gore qalan omrunu surgunde kecirmis bezi menbelere gore ise dovlet burokratiyasindan Mehmed Pasayla evlenerek Esmehan xanim Sultan adli bir qizi dunyaya gelmisdir 1559 cu ilde Amasiyada vefat etmis o esnada Amasiya sancaqbeyi olan Sahzade Beyazidi ziyaret etdiyi ve ya usyankar sahzadeye meslehetci olaraq gonderildiyi guman edilir Defn yeri haqqinda 2 ferqli iddia var bezi menbelere gore Beyhan Sultan atasinin Yavuz Sultan Selim kulliyesine defn edilmis bezi menbelere gore ise Skopyede Sultan Murad kulliyesindeki Beyhan Sultan turbesine defn edilmisdir MenbeSakaoglu Necdet 2008 Bu mulkun kadin sultanlari Valide sultanlar hatunlar hasekiler kadinefendiler sultanefendiler Oglak Yayincilik s 202 ISBN 978 9 753 29623 6 Peirce Leslie 1993 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Oxford Oxford University Press ss 304n62 ISBN 0 19 508677 5 Ulucay M Cagatay Padisahlarin Kadinlari ve Kizlari Otuken 2011 S 54 ISBN 978 975 437 840 5Istinadlar