Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Başkənd — Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun inzibati-ərazi vahidində kənd. Birinci Qarabağ müharibəsinə kimi ermənilərin məskunlaşdığı kənd Ermənistanın Azərbaycan ərazisində anklavı idi. 1992-ci ilin 6–8 avqust tarixlərində həyata keçirilən əməliyyat nəticəsində ərazi Azərbaycanın nəzarəti altına keçmişdir.Başkənd Hal-hazırda Azərbaycan nəzarəti altındadır. Rəsmi dili Azərbaycan dilidir. Ermənilərə aid heçnə yoxdur. Kənddə Gədəbəylilərin gediş-gəlişi mövcuddur
| Başkənd | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1845 |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | təq. 1.463 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Tarixi adı Başkənd və əhalisi azərbaycanlı olan kəndin ərazisinə ermənilər ilk dəfə 1859-cu ildə Qarabağdan və Şəmşəddin rayonundan köçürülmüşdürlər.
XX əsrin 90-cı illərin əvvəlinədək Ermənistanın Azərbaycan ərazisisində anklav formada yerləşən iri yaşayış məntəqəsi idi.
7 noyabr 1995-ci ildə Ermənistanda qəbul edilmiş yeni inzibati-ərazi bölgüsünə görə Çəmbərək rayonuna aid kənddir.
Ermənistan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 25.1.1978-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Ardzvaşen (ermənicə: Qartalkənd) qoyulmuşdur. Ərazisi 61 km²-dir. Başkəndin ərazisi də daxil olduqda 1229 km² ərazisi olan Gədəbəy rayonunun ərazisi artaraq 1290 km² olur.
Başkənd qəsəbəsi 1920-ci illərdə Sovet rəhbərliyi tərəfindən Ermənistana verilmiş[] və 1992-ci ilə qədər Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun içərisinə doğru erməni anklavı kimi qalırdı. Ermənistan qəsəbənin adını "Arsvaşen" olaraq dəyişdirib.
Birinci Qarabağ müharibəsi dövrü
Qarabağ müharibəsi zamanı Ermənistan ordusu həmin ərazidən Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsini və Tovuz rayonunun bəzi kəndlərini atəş altında saxlamaq üçün istifadə edirdi. 1992-ci ilin yayında Ermənistan ordusu Gədəbəy rayonuna Ermənistan tərəfdən hücuma keçdi. Məqsəd Başkəndin anklav vəziyyətindən çıxarılaraq Ermənistanla birləşdirilməsi idi.
Qarabağ müharibəsi başlayandan sonra ermənilər Başkəndi güclü istehkama çevirmişdilər və oradan Gədəbəyin kəndlərinə daim təhlükə yaradır, dinc əhaliyə qarşı silahlı hücumlar edirdilər. Qanlı hadisələrdən biri 1991-ci il yanvarın 31-də törədildi, erməni yaraqlıları Başkənddən keçib Şınıx tərəfə gedən yolun Mutudərəyə yaxın hissəsində 6 azərbaycanlını qətlə yetirdilər. Bundan sonra Şınıxa gediş-gəliş daha da çətinləşdi.
Başkənd ətrafında vəziyyət 1992-ci il avqustun əvvəlində gərginləşdi. Ermənistan hərbi birləşmələri avqustun 5-də Mutudərəni ələ keçirmək üçün hücuma keçdilər. Ermənilər bu istiqamətdə minə yaxın canlı qüvvə, 4 tank, 14 zirehli maşın və digər texnika yeritmişdilər. İlk zərbəni baş leytenant Məzahir Rüstəmovun dəstəsi öz üzərinə götürdü, axıra qədər vuruşdu, əsgərlər və komandirləri qəhrəmanlıqla həlak oldular, lakin qarşı tərəfin hücumunu ləngitdilər. Azərbaycan Ordusu əks hücum planını həyata keçirməyə başladı. Əməliyyata korpus komandiri general-mayor Dadaş Rzayev, polkovnik Cahangir Rüstəmov, polkovnik Rəfayıl Əsədov, polkovnik Hamlet Hüseynov rəhbərlik edirdilər. Ermənilərin Mutudərə istiqamətində hücumunun qarşısı alındı və avqustun 8-də Başkənd üzərinə hücum başladı. Erməni silahlı birləşmələrinin ciddi müqavimətinə baxmayaraq axşama yaxın Başkənd azad edildi, erməni tərəfinin 200-dən çox canlı qüvvəsi, 4 topu, 3 tankı, 1 BMP və və digər texnikası məhv edildi.
Toponimikası
Başkənd oykonimi Gədəbəy rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Dağlıq ərazidədir.
Əhalisi
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 127 nəfər əhali yaşayır.
İqtisadiyyatı
Əhalinin əsas məşğuliyyətini kənd təsərrüfatı-əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh.
- Национальное Собрания Республики Армения: Закон республики Армения Административно-территориальное деление Республики Армения 2015-07-15 at the Wayback Machine
- Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyəti: Rayon haqqında: Coğrafi mövqeyi 2012-02-08 at the Wayback Machine
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi: Prezident kitabxanası: İnzibati-ərazi vahidləri 2016-03-06 at the Wayback Machine
- . 2017-04-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-08.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Baskend Azerbaycanin Gedebey rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Birinci Qarabag muharibesine kimi ermenilerin meskunlasdigi kend Ermenistanin Azerbaycan erazisinde anklavi idi 1992 ci ilin 6 8 avqust tarixlerinde heyata kecirilen emeliyyat neticesinde erazi Azerbaycanin nezareti altina kecmisdir Baskend Hal hazirda Azerbaycan nezareti altindadir Resmi dili Azerbaycan dilidir Ermenilere aid hecne yoxdur Kendde Gedebeylilerin gedis gelisi movcuddurBaskend40 38 46 sm e 45 30 56 s u Olke Ermenistan AzerbaycanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1845Sahesi 40 km Merkezin hundurluyu teq 1 463 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 127 nef 2009 Resmi dili ermeni dili Azerbaycan diliXeriteni goster gizle Baskend Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiTarixi adi Baskend ve ehalisi azerbaycanli olan kendin erazisine ermeniler ilk defe 1859 cu ilde Qarabagdan ve Semseddin rayonundan kocurulmusdurler XX esrin 90 ci illerin evvelinedek Ermenistanin Azerbaycan erazisisinde anklav formada yerlesen iri yasayis menteqesi idi 7 noyabr 1995 ci ilde Ermenistanda qebul edilmis yeni inzibati erazi bolgusune gore Cemberek rayonuna aid kenddir Ermenistan SSR Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin 25 1 1978 ci il fermani ile kendin adi deyisdirilib Ardzvasen ermenice Qartalkend qoyulmusdur Erazisi 61 km dir Baskendin erazisi de daxil olduqda 1229 km erazisi olan Gedebey rayonunun erazisi artaraq 1290 km olur Baskend qesebesi 1920 ci illerde Sovet rehberliyi terefinden Ermenistana verilmis menbe gosterin ve 1992 ci ile qeder Azerbaycanin Gedebey rayonunun icerisine dogru ermeni anklavi kimi qalirdi Ermenistan qesebenin adini Arsvasen olaraq deyisdirib Birinci Qarabag muharibesi dovru Esas meqale Baskend emeliyyati Qarabag muharibesi zamani Ermenistan ordusu hemin eraziden Azerbaycanin Gedebey rayonunun Sinix bolgesini ve Tovuz rayonunun bezi kendlerini ates altinda saxlamaq ucun istifade edirdi 1992 ci ilin yayinda Ermenistan ordusu Gedebey rayonuna Ermenistan terefden hucuma kecdi Meqsed Baskendin anklav veziyyetinden cixarilaraq Ermenistanla birlesdirilmesi idi Qarabag muharibesi baslayandan sonra ermeniler Baskendi guclu istehkama cevirmisdiler ve oradan Gedebeyin kendlerine daim tehluke yaradir dinc ehaliye qarsi silahli hucumlar edirdiler Qanli hadiselerden biri 1991 ci il yanvarin 31 de toredildi ermeni yaraqlilari Baskendden kecib Sinix terefe geden yolun Mutudereye yaxin hissesinde 6 azerbaycanlini qetle yetirdiler Bundan sonra Sinixa gedis gelis daha da cetinlesdi Baskend etrafinda veziyyet 1992 ci il avqustun evvelinde gerginlesdi Ermenistan herbi birlesmeleri avqustun 5 de Mutudereni ele kecirmek ucun hucuma kecdiler Ermeniler bu istiqametde mine yaxin canli quvve 4 tank 14 zirehli masin ve diger texnika yeritmisdiler Ilk zerbeni bas leytenant Mezahir Rustemovun destesi oz uzerine goturdu axira qeder vurusdu esgerler ve komandirleri qehremanliqla helak oldular lakin qarsi terefin hucumunu lengitdiler Azerbaycan Ordusu eks hucum planini heyata kecirmeye basladi Emeliyyata korpus komandiri general mayor Dadas Rzayev polkovnik Cahangir Rustemov polkovnik Refayil Esedov polkovnik Hamlet Huseynov rehberlik edirdiler Ermenilerin Mutudere istiqametinde hucumunun qarsisi alindi ve avqustun 8 de Baskend uzerine hucum basladi Ermeni silahli birlesmelerinin ciddi muqavimetine baxmayaraq axsama yaxin Baskend azad edildi ermeni terefinin 200 den cox canli quvvesi 4 topu 3 tanki 1 BMP ve ve diger texnikasi mehv edildi ToponimikasiBaskend oykonimi Gedebey rayonunun eyniadli inzibati erazi vahidinde kend Dagliq erazidedir Ehalisi2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 127 nefer ehali yasayir IqtisadiyyatiEhalinin esas mesguliyyetini kend teserrufati ekincilik maldarliq ve heyvandarliq teskil edir Hemcinin baxBaskend emeliyyatiIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir PDF versiyasi Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi I M Bayramov Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 696 seh ISBN 5 8066 1452 2 Nacionalnoe Sobraniya Respubliki Armeniya Zakon respubliki Armeniya Administrativno territorialnoe delenie Respubliki Armeniya 2015 07 15 at the Wayback Machine Gedebey Rayon Icra Hakimiyyeti Rayon haqqinda Cografi movqeyi 2012 02 08 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresi Prezident kitabxanasi Inzibati erazi vahidleri 2016 03 06 at the Wayback Machine 2017 04 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 08 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629