Cahangir Rüstəmov (15 noyabr 1939, Düzrəsullu, Gədəbəy rayonu – 1994, Qaravəlilər, Gədəbəy rayonu) — keçmiş Sovet ordusunun nişanlı batalyon komandiri olmuş, ölmündən sonra ilə təltif olunmuş, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin polkovniki, alay komandiri.
Cahangir Rüstəmov | |
---|---|
Cahangir İsgəndər oğlu Rüstəmov | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Düz Rəsullu, Gədəbəy rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (54 yaşında) |
Vəfat yeri | Qaravəlilər, Gədəbəy rayonu, Azərbaycan |
Vəfat səbəbi | Şəhid |
Vətəndaşlığı | |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Azərbaycan Ordusu |
Qoşun növü | Quru Qoşunları |
Xidmət illəri | 1972–1994 |
Rütbəsi | Polkovnik |
Vəzifəsi | Alay komandiri |
Döyüşlər | Birinci Qarabağ müharibəsi |
Təltifləri |
Həyatı
Cahangir Rüstəmov 1939-cu ildə Gədəbəy rayonunun Düz Rəsullu kəndində anadan olmuşdur.
Orta məktəbi bitirdikdən sonra ordu sıralarına çağırılmış, hərbi xidməti başa vurub hissə komandirinin göstərişi ilə zabit kimi fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1972-ci ildə Vasilkov Hərbi Aviasiya Texniki Məktəbini bitirmiş, ordu hissələrində müxtəlif vəzifələrdə işləmişdir. Sovet ordusunda alay komandiri vəzifəsinə qədər yüksəlmişdir.
Cahangir Rüstəmov 1991-ci ildə Şəmkirin Dəllər qəsəbəsindəki hərbi aerodromda 35 il sovet ordusunda xidmət keçəndən sonra, 1988-ci ildə polkovnik rütbəsində, batalyon komandiri vəzifəsində təqaüdə çıxıb. sovet ordusunun ali ordeni olan "Qırmızı Ulduz" nişanı ilə təltif edilmişdir.
Cahangir Rüstəmov Qarabağ müharibəsi başlayanda yenidən hərbiyə qayıdaraq Azərbaycan Milli ordusunun tərkibində Azərbaycanın ərazi bütovlüyü uğrunda döyüşlərə qatılmışdır. 1992-ci ildə erməni qoşunları Gədəbəy, Tovuz, Qazax zonasına hücumlara başlayanda C. Rüstəmov vətənin peşəkar zabitlərə ehtiyacının olduğunu görüb və yenidən ordu sıralarına qayıdıb. O dövrdə Azərbaycan Milli Ordusunun yaranmasında yaxından iştirak edib. 1992-ci ilin aprel ayında Şəmkir rayonunda yerləşən rus hərbi hava qüvvələri Azərbaycanı tərk edərkən hərbi texnikanın rus hərbçiləri tərəfindən qaçırılmasına, talan edilməsinə və zərərsizləşdirilməsinə imkan verməmiş, 11 ədəd "SU-24″ 5 ədəd "MİQ-25″ müasir qırıcı təyyarələr, 3 ədəd "İL-76″ ağır yük təyyarələri, 1 ədəd "Mİ-8″ vertolyotu, külli miqdarda aviatexnika, hərbi silah və sursat müsadirə etmişdir Onun rəhbərliyi ilə sonradan briqadaya çevrilən Gədəbəy özünümüdafiə batalyonu, Şəmkir batalyonu, Daşkəsən batalyonu birləşdirilib, alay yaradılıb. Müdafiə naziri tərəfindən C. Rüstəmov alay komandiri təyin edilmişdir. Bu alay Gədəbəylə Ermənistan arasındakı 223 km-lik sərhəddin müdafiəsinə cavabdeh olmuşdur. Gədəbəyin sərhəd kəndlərinin qorunması bilavasitə C. Rüstəmovun adı ilə bağlıdır.
Başkənd əməliyyatı
Başkənd qəsəbəsi 1920-ci illərdə Sovet rəhbərliyi tərəfindən haqsız olaraq Ermənistana verilmiş və 1992-ci ilə qədər Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun içərisinə doğru erməni anklavı kimi qalırdı. Qəsəbədə 3 minə qədər əhali yaşayırdı. Ermənilər tarixi Başkənd adını unutdurmaq üçün qəsəbəyə "Arsvaşen"adını qoymuşdular. Qarabağ müharibəsi zamanı düşmən Başkəndi güclü istehkama çevirir və oradan Gədəbəyin kəndlərinə daim təhlükə yaradırdı. Müharibə gedən dövr ərzində, rayon iki hissəyə bölünmüşdü — Şınıx zonası və Gədəbəy zonası. Şınıx zonasına gediş-gəliş mümkün olmurdu. Başkəndin adını ermənilər "Balaca Qarabağ qoymuşdular, və çoxsaylı erməni quldur birləşmələrini Başkəndə doldurmuşdular. Qanlı hadisələrdən biri 1991-ci il yanvarın 31-də törədildi, erməni yaraqlıları Başkənddən keçib Şınıx tərəfə gedən yolun Başkəndə yaxın hissəsində 6 azərbaycanlını qətlə yetirdilər. 1992-ci il avqustun əvvəlində vəziyyət daha da gərginləşdi. Ermənistan hərbi birləşmələri avqustun 5-də Başkənddən və Ermənistanın Krasnoselsk rayonu tərəfdən hücuma keçərək, Gədəbəyin Şınıx bolgəsini işğal edib, Gədəbəy torpaqlarını Ermənistana birləşdirməyi qərara aldılar. Ermənilər bu istiqamətdə minə yaxın canlı qüvvə, 4 tank, 14 zirehli maşın və digər texnika yeritmişdilər. Ermənilərin güclü hucumu nəticəsində Şınığın 2 kəndi Mutudərə və Qasımağalı kəndləri işğal olunaraq yandırıldı.1991 ci ilidə Gədəbəyin Novosaratovka kəndi ərazisində dislokasiya olunan Gədəbəy,Daşkəsən və Şəmkir batalyonlarının birləşdirilməsindən yaradılan N saylı hərbi hissənin komandiri şəhid polkovnik Cahangir Rüstəmov təyin olunur.Bu hərbi hissənin əsgər və zabit heyyəti 2000 nəfərdən yuxarı çatdırılır.Eyni zamanda hərbi texnika silah və sursatla tam təmin olunur.Qarabağ müharibəsi tarixində Başkənd əməliyyatının xüsusi yeri var. Azərbaycanın hərb tarixinə qızıl hərflərlə yazılacaq uğurlu əməliyyatatlardan biri də, polkovnik Cahangir Rüstəmovun başçılıq etdiyi alay tərəfindən 8 avqust 1992-ci ildə həyata keçirilmiş, Başkənd əməliyyatıdır
Polkovnik Cahangir Rüstəmov işğal olunmuş 2 kəndin azad olunması və bütövlükdə Gədəbəyin Şınıx bölgəsində ki, 28 kəndimizi blokadadan çıxarmaq üçün Başkənd əməliyyatı hazırlayır və planın icrasına şəxsən özü rəhbərlik edir. Avqustun 6-da polkovnik Cahangir Rüstəmovun əmri ilə Başkənd əməliyyatı başlayıb. Düşmənin möhkəmləndirilmiş mövqeləri 2 gün müddətində bütün növ artilleriya silahlarından atəşə tutmaqla məhv edilib. Avqustun 8-də Başkənd hücumla ələ keçirilib və bununla da 28 kəndimiz blokadadan azad olunub... Elə bu döyüşdə də Cahangir Rüstəmovun sərkərdəlik bacarığı, mahir hərbçi olmaq keyfiyyətləri aşkara çıxdı.
Vətən torpaqlarının erməni quldurları tərəfindən işğalına yol verməyən polkovnik C. Rüstəmovun ömür yolu 1994-cü ilin mart ayında başa çatdı. Polkovnik Cahangir İsgəndər oğlu Rüstəmov 28 mart 1994-cü il tarixdə Gədəbəy rayonunun Qaravəlilər kəndi ətrafında xidməti vəziyfəsinin yerinə yetirərkən qəhrəmancasına həlak oldu.
Mükafatları
- keçmiş Sovet ordusunun nişanı ilə təltif edilmişdir.
- Ölümündən sonra Respublika Prezidentinin 5 aprel 1994-cü il fərmanma görə ilə təltif edilmişdir.
Xatirəsi
- 27 mart 2015-ci iıdə Gədəbəy gənclərinin və ziyalılarının təşşbbüsü ilə Bakı şəhərində Böyük Sərkərdə Polkovnik Cahangir Rüstəmovun anım tədbiri keçirilmişdir.
- 2017-ci ildə Gədəbəy Rayonu Novo-Saratovka kəndində hərbi qərargahın qabağında Polkovnik Cahangir Rüstəmovun büstü ucaldılıbdır.
- 2015-ci ildə Qoca dağdakı strateji əhəmiyyətli hərbi yüksəklikdə yerləşən mövqeyimizə C. Rüstəmovun adı verilib və həmin yüksəklikdə Polkovnik Cahangir Rüstəmovun barelyevi qurulubdur.
- 28 mart 2024-cü ildə polkovnik C.Rüstəmovun dəfn olunduğu Şəmkir şəhər şəhidlər xiyabanınında keçmiş döyüşçülər və Şəmkir Rİ-in iştirakı ilə anım tədbiri keçirilmişdir.
Adının əbədiləşdirilməsi
Cahangir Rüstəmov Azərbaycanın ərazi bütovlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə Vətən yolunda qəhrəmanlıqla şəhid olduğu üçün onun adı xalqımızın qan yaddaşında əbədi yaşayacaqdır.
- Gədəbəy rayonunun Şınıx bolgəsində çox saylı alim və ziyalıların yetişdiyi Çay Rəsullu kənd tam orta məktəbi Cahangir Rüstəmovun adına verilmişdir.
- Şəmkir şəhərində ən böyük tam orta məktəblərdən biri, köhnə Karl Marks adına orta məktəb (Ünvan: Şəmki şəhər Hüseyin Cavid küçəsi № 1) Cahangir Rüstəmovun adına verilmişdir.
- Şəmkir şəhərində ən böyük küçələrdən biri Cahangir Rüstəmovun adını daşıyır.
- Gədəbəy rayonunda yerləşən hərbi hissənin qərərgahının qarşısında büstü ucaldılıb.
- Gədəbəy rayonu ərazisində Ermənistanla sərhəddə hərbi hissənin döyüş mövqelərindən biri polkovnik Cahangir Rüstəmovun adına verilmişdir.
Haqqında yazılanlar
- "Dağlardan boylanan günəş" kitabın müəllifi, şairə Aybəniz Qafarlı
- Bu dağlardan bir Cahangir keçdi / R. Ə. Rüstəmov ; red. N. A. Əhmədli. — Bakı : Elm və təhsil, 2015. — 296 s. ; [4] s. : il. ; 21 sm. — 500 экз.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-20.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-04-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-01.
- http://elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=&Z21ID=&I21DBN=IBIS_PRINT&P21DBN=IBIS&S21STN=1&S21REF=&S21FMT=fullw_print&C21COM=S&S21CNR=&S21P01=0&S21P02=1&S21P03=A=&S21STR=R%C3%BCst%C9%99mov%2C%20R%C3%BCf%C9%99t%20%C6%8F%C5%9Fr%C9%99f%20o%C4%9Flu[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Cahangir Rustemov Cahangir Rustemov 15 noyabr 1939 Duzresullu Gedebey rayonu 1994 Qaraveliler Gedebey rayonu kecmis Sovet ordusunun Qirmizi Ulduz ordeni nisanli batalyon komandiri olmus olmunden sonra Azerbaycan Bayragi ordeni ile teltif olunmus Azerbaycan Silahli Quvvelerinin polkovniki alay komandiri Cahangir RustemovCahangir Isgender oglu RustemovSexsi melumatlarDogum tarixi 15 noyabr 1939Dogum yeri Duz Resullu Gedebey rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 28 mart 1994 54 yasinda Vefat yeri Qaraveliler Gedebey rayonu AzerbaycanVefat sebebi SehidVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti AzerbaycanliHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Azerbaycan OrdusuQosun novu Quru QosunlariXidmet illeri 1972 1994Rutbesi PolkovnikVezifesi Alay komandiriDoyusler Birinci Qarabag muharibesiTeltifleriHeyatiCahangir Rustemov 1939 cu ilde Gedebey rayonunun Duz Resullu kendinde anadan olmusdur Orta mektebi bitirdikden sonra ordu siralarina cagirilmis herbi xidmeti basa vurub hisse komandirinin gosterisi ile zabit kimi fealiyyetini davam etdirmisdir 1972 ci ilde Vasilkov Herbi Aviasiya Texniki Mektebini bitirmis ordu hisselerinde muxtelif vezifelerde islemisdir Sovet ordusunda alay komandiri vezifesine qeder yukselmisdir Cahangir Rustemov 1991 ci ilde Semkirin Deller qesebesindeki herbi aerodromda 35 il sovet ordusunda xidmet kecenden sonra 1988 ci ilde polkovnik rutbesinde batalyon komandiri vezifesinde teqaude cixib sovet ordusunun ali ordeni olan Qirmizi Ulduz nisani ile teltif edilmisdir Cahangir Rustemov Qarabag muharibesi baslayanda yeniden herbiye qayidaraq Azerbaycan Milli ordusunun terkibinde Azerbaycanin erazi butovluyu ugrunda doyuslere qatilmisdir 1992 ci ilde ermeni qosunlari Gedebey Tovuz Qazax zonasina hucumlara baslayanda C Rustemov vetenin pesekar zabitlere ehtiyacinin oldugunu gorub ve yeniden ordu siralarina qayidib O dovrde Azerbaycan Milli Ordusunun yaranmasinda yaxindan istirak edib 1992 ci ilin aprel ayinda Semkir rayonunda yerlesen rus herbi hava quvveleri Azerbaycani terk ederken herbi texnikanin rus herbcileri terefinden qacirilmasina talan edilmesine ve zerersizlesdirilmesine imkan vermemis 11 eded SU 24 5 eded MIQ 25 muasir qirici teyyareler 3 eded IL 76 agir yuk teyyareleri 1 eded MI 8 vertolyotu kulli miqdarda aviatexnika herbi silah ve sursat musadire etmisdir Onun rehberliyi ile sonradan briqadaya cevrilen Gedebey ozunumudafie batalyonu Semkir batalyonu Daskesen batalyonu birlesdirilib alay yaradilib Mudafie naziri terefinden C Rustemov alay komandiri teyin edilmisdir Bu alay Gedebeyle Ermenistan arasindaki 223 km lik serheddin mudafiesine cavabdeh olmusdur Gedebeyin serhed kendlerinin qorunmasi bilavasite C Rustemovun adi ile baglidir Baskend emeliyyatiEsas meqale Baskend emeliyyati Baskend qesebesi 1920 ci illerde Sovet rehberliyi terefinden haqsiz olaraq Ermenistana verilmis ve 1992 ci ile qeder Azerbaycanin Gedebey rayonunun icerisine dogru ermeni anklavi kimi qalirdi Qesebede 3 mine qeder ehali yasayirdi Ermeniler tarixi Baskend adini unutdurmaq ucun qesebeye Arsvasen adini qoymusdular Qarabag muharibesi zamani dusmen Baskendi guclu istehkama cevirir ve oradan Gedebeyin kendlerine daim tehluke yaradirdi Muharibe geden dovr erzinde rayon iki hisseye bolunmusdu Sinix zonasi ve Gedebey zonasi Sinix zonasina gedis gelis mumkun olmurdu Baskendin adini ermeniler Balaca Qarabag qoymusdular ve coxsayli ermeni quldur birlesmelerini Baskende doldurmusdular Qanli hadiselerden biri 1991 ci il yanvarin 31 de toredildi ermeni yaraqlilari Baskendden kecib Sinix terefe geden yolun Baskende yaxin hissesinde 6 azerbaycanlini qetle yetirdiler 1992 ci il avqustun evvelinde veziyyet daha da gerginlesdi Ermenistan herbi birlesmeleri avqustun 5 de Baskendden ve Ermenistanin Krasnoselsk rayonu terefden hucuma kecerek Gedebeyin Sinix bolgesini isgal edib Gedebey torpaqlarini Ermenistana birlesdirmeyi qerara aldilar Ermeniler bu istiqametde mine yaxin canli quvve 4 tank 14 zirehli masin ve diger texnika yeritmisdiler Ermenilerin guclu hucumu neticesinde Sinigin 2 kendi Mutudere ve Qasimagali kendleri isgal olunaraq yandirildi 1991 ci ilide Gedebeyin Novosaratovka kendi erazisinde dislokasiya olunan Gedebey Daskesen ve Semkir batalyonlarinin birlesdirilmesinden yaradilan N sayli herbi hissenin komandiri sehid polkovnik Cahangir Rustemov teyin olunur Bu herbi hissenin esger ve zabit heyyeti 2000 neferden yuxari catdirilir Eyni zamanda herbi texnika silah ve sursatla tam temin olunur Qarabag muharibesi tarixinde Baskend emeliyyatinin xususi yeri var Azerbaycanin herb tarixine qizil herflerle yazilacaq ugurlu emeliyyatatlardan biri de polkovnik Cahangir Rustemovun basciliq etdiyi alay terefinden 8 avqust 1992 ci ilde heyata kecirilmis Baskend emeliyyatidir Polkovnik Cahangir Rustemov isgal olunmus 2 kendin azad olunmasi ve butovlukde Gedebeyin Sinix bolgesinde ki 28 kendimizi blokadadan cixarmaq ucun Baskend emeliyyati hazirlayir ve planin icrasina sexsen ozu rehberlik edir Avqustun 6 da polkovnik Cahangir Rustemovun emri ile Baskend emeliyyati baslayib Dusmenin mohkemlendirilmis movqeleri 2 gun muddetinde butun nov artilleriya silahlarindan atese tutmaqla mehv edilib Avqustun 8 de Baskend hucumla ele kecirilib ve bununla da 28 kendimiz blokadadan azad olunub Ele bu doyusde de Cahangir Rustemovun serkerdelik bacarigi mahir herbci olmaq keyfiyyetleri askara cixdi Veten torpaqlarinin ermeni quldurlari terefinden isgalina yol vermeyen polkovnik C Rustemovun omur yolu 1994 cu ilin mart ayinda basa catdi Polkovnik Cahangir Isgender oglu Rustemov 28 mart 1994 cu il tarixde Gedebey rayonunun Qaraveliler kendi etrafinda xidmeti veziyfesinin yerine yetirerken qehremancasina helak oldu Mukafatlarikecmis Sovet ordusunun Qirmizi Ulduz ordeni nisani ile teltif edilmisdir Olumunden sonra Respublika Prezidentinin 5 aprel 1994 cu il fermanma gore Azerbaycan Bayragi ordeni ile teltif edilmisdir Xatiresi27 mart 2015 ci iide Gedebey genclerinin ve ziyalilarinin tessbbusu ile Baki seherinde Boyuk Serkerde Polkovnik Cahangir Rustemovun anim tedbiri kecirilmisdir 2017 ci ilde Gedebey Rayonu Novo Saratovka kendinde herbi qerargahin qabaginda Polkovnik Cahangir Rustemovun bustu ucaldilibdir 2015 ci ilde Qoca dagdaki strateji ehemiyyetli herbi yukseklikde yerlesen movqeyimize C Rustemovun adi verilib ve hemin yukseklikde Polkovnik Cahangir Rustemovun barelyevi qurulubdur 28 mart 2024 cu ilde polkovnik C Rustemovun defn olundugu Semkir seher sehidler xiyabanininda kecmis doyusculer ve Semkir RI in istiraki ile anim tedbiri kecirilmisdir Adinin ebedilesdirilmesi Cahangir Rustemov Azerbaycanin erazi butovluyu ugrunda geden doyuslerde Veten yolunda qehremanliqla sehid oldugu ucun onun adi xalqimizin qan yaddasinda ebedi yasayacaqdir Gedebey rayonunun Sinix bolgesinde cox sayli alim ve ziyalilarin yetisdiyi Cay Resullu kend tam orta mektebi Cahangir Rustemovun adina verilmisdir Semkir seherinde en boyuk tam orta mekteblerden biri kohne Karl Marks adina orta mekteb Unvan Semki seher Huseyin Cavid kucesi 1 Cahangir Rustemovun adina verilmisdir Semkir seherinde en boyuk kucelerden biri Cahangir Rustemovun adini dasiyir Gedebey rayonunda yerlesen herbi hissenin qerergahinin qarsisinda bustu ucaldilib Gedebey rayonu erazisinde Ermenistanla serhedde herbi hissenin doyus movqelerinden biri polkovnik Cahangir Rustemovun adina verilmisdir Haqqinda yazilanlar Daglardan boylanan gunes kitabin muellifi saire Aybeniz Qafarli Bu daglardan bir Cahangir kecdi R E Rustemov red N A Ehmedli Baki Elm ve tehsil 2015 296 s 4 s il 21 sm 500 ekz Istinadlar Arxivlenmis suret 2023 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 20 Arxivlenmis suret 2019 04 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 01 Arxivlenmis suret 2023 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 01 Arxivlenmis suret 2023 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 01 Arxivlenmis suret 2019 04 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 01 Arxivlenmis suret 2022 06 19 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 01 http elibrary az cgi irbis64r cgiirbis 64 exe LNG amp Z21ID amp I21DBN IBIS PRINT amp P21DBN IBIS amp S21STN 1 amp S21REF amp S21FMT fullw print amp C21COM S amp S21CNR amp S21P01 0 amp S21P02 1 amp S21P03 A amp S21STR R C3 BCst C9 99mov 2C 20R C3 BCf C9 99t 20 C6 8F C5 9Fr C9 99f 20o C4 9Flu olu kecid