Məzahir Rüstəmov (2 mart 1960, Bakı – 6 avqust 1992, Gədəbəy rayonu) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
Məzahir Rüstəmov | |
---|---|
Məzahir İzzət oğlu Rüstəmov | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 2 mart 1960 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 6 avqust 1992 (32 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | Şəhid |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Uşağı | 1 |
Atası | İzzət Rüstəmov |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Azərbaycan Ordusu |
Rütbəsi | Baş leytenant |
Döyüşlər | |
Təltifləri |
Həyatı
Rüstəmov Məzahir İzzət oğlu 2 mart 1960-cı ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində dünyaya gəlmişdir. Adı Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı, təyyarəçi Məzahir Abasovun şərəfinə qoyulmuşdur. 1977-ci ildə Nizami rayonundakı 32 saylı məktəbi bitirmişdir. 1978-ci il Bakı Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. 1983-cü ildə təhsilini fərqlənmə diplomu ilə başa vurur. 1986-cı ildən Azərbaycan Memarlııq və İnşaat Mühəndisləri İnstitutunun fəlsəfə kafedrasında baş laborant vəsifəsində işləməyə başlayır. 1990-cı ildə Dövlət Mətbuat Nazirliyində "Xarici ölkələrlə kitab əlaqəsi şöbəsi"nin müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Azğınlaşmış erməni yaraqlılarının Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi, dinc sakinlərin min bir vəhşiliklərlə qətlə yetitilməsi Məzahiri narahat edirdi. Daima Vətən, torpaq, qeyrət, namus hissləri ilə yaşayan cəsur Məzahir 1992-ci il 23 mart könüllü olaraq Milli Orduya yazılır. Məzahir Şınıx cəbhəsinə gəlir və komandir müavini vəzifəsinə təyin edilir.
Döyüşlərdə iştirakı
Mutudərə olduqca mühüm strateji yer olduğundan ermənilər buranı işğal etmək istəyirdilər. Buna görə də Məzahir bütün bilik və bacarığından istifadə edərək yalnız döyüşçü kimi deyil, həm kəşfiyyatçı, həm də hərb müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Məzahirin kəşfiyyatçılığı nəticəsində düşmənin bir çox döyüş nöqtələri məhv edilmişdir. Məzahir cəsur komandir olaraq müdafiəni layiqincə yerinə yetirirdi. Ermənistan hərbi birləşmələri avqustun 5-də Mutudərəni ələ keçirmək üçün qəfil hücuma keçdilər. Ermənilər bu istiqamətdə minə yaxın canlı qüvvə, 4 tank, 14 zirehli maşın və digər texnika yeritmişdilər. İlk zərbəni baş leytenant Məzahir Rüstəmovun dəstəsi öz üzərinə götürdü. Məzahir öz cəsur döyüşçüləri ilə kəndin müdafiəsinə qalxır. Onlar dinc əhalinin kənddən çıxmasına şərait yaradırlar. Məzahir son nəfəsinə qədər döyüşür, ümid etdiyi əlavə kömək isə gəlib çatmır. Bu döyüşdə Məzahir Rüstəmov qəhrəmancasına həlak olur; düşmən əlinə diri düşməsin deyə, axırıncı qumbarası ilə özünü partladır. Son nəfəsinəcən vuruşan komandir Məzahir Rüstəmov Gədəbəyin Şınıx bölgəsində böyük faciənin qarşısını ala bilir. Erməni quldurlarını xeyli yaxınlığına buraxan Məzahir əl qumbarasını işə saldı, özü ilə bərabər xeyli qulduru məhv edən Məzahirin bu əfsanəvi qəhrəmanlığı elləri gəzdi. Məzahirin belə ölümü qığılcımı alov etdi. Polkovnik Cahangir Rüstəmovun başçılığı ilə döyüşçülərimiz hücuma keçərək 8 avqust 1992-ci il tarixdə Mutudərəni və Başkəndi erməni işğalçılarından təmizlədilər. Təəssüf ki, amansız ölüm Məzahirə qələbə sevincini dadmağa imkan vermədi.
Ailəsi
Ailəli idi, Təhminə adında qızı var.
Milli Qəhrəman
Azərbaycan Respublikası prezidentinin 5 fevral 1993-cü il tarixli 457 saylı fərmanı ilə Rüstəmov Məzahir İzzət oğlu ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
Bakı şəhərinin Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilib.
Xatirəsi
- Oxuduğu 32 saylı məktəb, Əhmədli qəsəbəsindəki küçələrdən biri qəhrəmanımızın adını daşıyır.
- Gədəbəy rayonunda tuncdan heykəli ucaldılıb.
- Qəhrəmanın haqqında "Anama deyin ki", "Əfsanəyə dönmüş ömür", "Ərdağına gedən yol" kitabları və bir çox yerli qəzetlər və jurnallarda, eyni zamanda Türkiyənin "Hüriyyət" və "Zaman" qəzetlərində geniş məqalələr çap edilmişdir.
- 2013-cü ildə onunla yanaşı Gədəbəy rayonundan olan digər üç Milli Qəhrəman — İsgəndər Aznaurov, İlham Əliyev və Aytəkin Məmmədovun həyat və döyüş yollarından bəhs edən "Alınmaz qalanın qəhrəmanları" sənədli-bədii filmi çəkilmişdir.
Ədəbiyyat
- Elbrus Şahmar "Şah İsmayıl qartalları" Bakı-1996. ("Dağlar özümə qaldı" oçerki) səh.27–33.
- Vüqar Əsgərov. "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları" (Yenidən işlənmiş II nəşr). Bakı: "Dərələyəz-M", 2010, səh. 246.
Haqqında yazılmış şeirlər
- Tapdıq Əlibəyli. "Qəhrəmanlar unudulmur"; "Torpağın səsi", 1999-cu il (kitab)
İstinadlar
- AzTV. "Şəhidliyin örnək nümunəsi-Milli Qəhrəman Məzahir Rüstəmov" (az.). Youtube.com. 07.08.2020. 2023-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-07.
- http://e-qanun.az/framework/8112%7Ctitle=Azərbaycan[ölü keçid] Respublikası Müdafiə Nazirliyinin hərbi qulluqçularına "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adı verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin 5 fevral 1993-cü il tarixli 457 nömrəli fərmanı.|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=5 fevral 1993}}
- Milli Qəhrəmanlara həsr olunmuş film çəkilmişdir. Arxivləşdirilib 2013-09-25 at Archive.today AzərTAc, 25.09.2013. (az.)
- "YouTube"də izlə: "Alınmaz qalanın qəhrəmanları" "YouTube"də 2023-06-28 at the Wayback Machine (az.)
Xarici keçidlər
- Milli Qəhrəman Məzahir Rüstəmovun doğum günüdür
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mezahir Rustemov 2 mart 1960 Baki 6 avqust 1992 Gedebey rayonu Azerbaycanin Milli Qehremani Birinci Qarabag muharibesi sehidi Mezahir RustemovMezahir Izzet oglu RustemovSexsi melumatlarDogum tarixi 2 mart 1960 1960 03 02 Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 6 avqust 1992 1992 08 06 32 yasinda Vefat yeri Gedebey rayonu AzerbaycanVefat sebebi SehidDefn yeri Sehidler XiyabaniVetendasligi SSRI AzerbaycanUsagi 1Atasi Izzet RustemovHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Azerbaycan OrdusuRutbesi Bas leytenantDoyusler Birinci Qarabag muharibesiTeltifleriHeyatiRustemov Mezahir Izzet oglu 2 mart 1960 ci ilde Baki seherinde ziyali ailesinde dunyaya gelmisdir Adi Boyuk Veten Muharibesi istirakcisi teyyareci Mezahir Abasovun serefine qoyulmusdur 1977 ci ilde Nizami rayonundaki 32 sayli mektebi bitirmisdir 1978 ci il Baki Dovlet Universitetinin tarix fakultesine daxil olmusdur 1983 cu ilde tehsilini ferqlenme diplomu ile basa vurur 1986 ci ilden Azerbaycan Memarliiq ve Insaat Muhendisleri Institutunun felsefe kafedrasinda bas laborant vesifesinde islemeye baslayir 1990 ci ilde Dovlet Metbuat Nazirliyinde Xarici olkelerle kitab elaqesi sobesi nin mudiri vezifesinde calismisdir Azginlasmis ermeni yaraqlilarinin Azerbaycan torpaqlarini isgal etmesi dinc sakinlerin min bir vehsiliklerle qetle yetitilmesi Mezahiri narahat edirdi Daima Veten torpaq qeyret namus hissleri ile yasayan cesur Mezahir 1992 ci il 23 mart konullu olaraq Milli Orduya yazilir Mezahir Sinix cebhesine gelir ve komandir muavini vezifesine teyin edilir Doyuslerde istirakiMutudere olduqca muhum strateji yer oldugundan ermeniler burani isgal etmek isteyirdiler Buna gore de Mezahir butun bilik ve bacarigindan istifade ederek yalniz doyuscu kimi deyil hem kesfiyyatci hem de herb muellimi kimi fealiyyet gostermisdir Mezahirin kesfiyyatciligi neticesinde dusmenin bir cox doyus noqteleri mehv edilmisdir Mezahir cesur komandir olaraq mudafieni layiqince yerine yetirirdi Ermenistan herbi birlesmeleri avqustun 5 de Mutudereni ele kecirmek ucun qefil hucuma kecdiler Ermeniler bu istiqametde mine yaxin canli quvve 4 tank 14 zirehli masin ve diger texnika yeritmisdiler Ilk zerbeni bas leytenant Mezahir Rustemovun destesi oz uzerine goturdu Mezahir oz cesur doyusculeri ile kendin mudafiesine qalxir Onlar dinc ehalinin kendden cixmasina serait yaradirlar Mezahir son nefesine qeder doyusur umid etdiyi elave komek ise gelib catmir Bu doyusde Mezahir Rustemov qehremancasina helak olur dusmen eline diri dusmesin deye axirinci qumbarasi ile ozunu partladir Son nefesinecen vurusan komandir Mezahir Rustemov Gedebeyin Sinix bolgesinde boyuk facienin qarsisini ala bilir Ermeni quldurlarini xeyli yaxinligina buraxan Mezahir el qumbarasini ise saldi ozu ile beraber xeyli qulduru mehv eden Mezahirin bu efsanevi qehremanligi elleri gezdi Mezahirin bele olumu qigilcimi alov etdi Polkovnik Cahangir Rustemovun basciligi ile doyusculerimiz hucuma kecerek 8 avqust 1992 ci il tarixde Mutudereni ve Baskendi ermeni isgalcilarindan temizlediler Teessuf ki amansiz olum Mezahire qelebe sevincini dadmaga imkan vermedi AilesiAileli idi Tehmine adinda qizi var Milli QehremanAzerbaycan Respublikasi prezidentinin 5 fevral 1993 cu il tarixli 457 sayli fermani ile Rustemov Mezahir Izzet oglu olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur Baki seherinin Sehidler Xiyabaninda defn edilib XatiresiXatire lovhesiOxudugu 32 sayli mekteb Ehmedli qesebesindeki kucelerden biri qehremanimizin adini dasiyir Gedebey rayonunda tuncdan heykeli ucaldilib Qehremanin haqqinda Anama deyin ki Efsaneye donmus omur Erdagina geden yol kitablari ve bir cox yerli qezetler ve jurnallarda eyni zamanda Turkiyenin Huriyyet ve Zaman qezetlerinde genis meqaleler cap edilmisdir 2013 cu ilde onunla yanasi Gedebey rayonundan olan diger uc Milli Qehreman Isgender Aznaurov Ilham Eliyev ve Aytekin Memmedovun heyat ve doyus yollarindan behs eden Alinmaz qalanin qehremanlari senedli bedii filmi cekilmisdir EdebiyyatElbrus Sahmar Sah Ismayil qartallari Baki 1996 Daglar ozume qaldi ocerki seh 27 33 Vuqar Esgerov Azerbaycanin Milli Qehremanlari Yeniden islenmis II nesr Baki Dereleyez M 2010 seh 246 Haqqinda yazilmis seirlerTapdiq Elibeyli Qehremanlar unudulmur Torpagin sesi 1999 cu il kitab IstinadlarAzTV Sehidliyin ornek numunesi Milli Qehreman Mezahir Rustemov az Youtube com 07 08 2020 2023 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 07 http e qanun az framework 8112 7Ctitle Azerbaycan olu kecid Respublikasi Mudafie Nazirliyinin herbi qulluqcularina Azerbaycanin Milli Qehremani adi verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidenti Ebulfez Elcibeyin 5 fevral 1993 cu il tarixli 457 nomreli fermani page publisher www e qanun az year accessdate 5 fevral 1993 Milli Qehremanlara hesr olunmus film cekilmisdir Arxivlesdirilib 2013 09 25 at Archive today AzerTAc 25 09 2013 az YouTube de izle Alinmaz qalanin qehremanlari YouTube de 2023 06 28 at the Wayback Machine az Xarici kecidlerMilli Qehreman Mezahir Rustemovun dogum gunudur