Bao-day (vyet. Bảo Đại, 保大, qüdrətin keşikçisi) və ya Bao-day-de (vyet. Bảo-đại đế, 保大帝), əsl adı Nquyen Fuk və ya Fuk Vin Thyui (vyet. Nguyễn Phúc/Phước Vĩnh Thụy, 阮福永瑞) (22 oktyabr 1913[…], Hyue, Annam (Fransa protektoratı), Fransa Hind-Çini – 30 iyul 1997, 31 iyul 1997[…] və ya 1 avqust 1997, Paris) — 13-cü imperatoru, Vyetnamın sonuncu imperatoru, yaponiyapərəst kukla dövləti olan və Fransa tərəfdarı olan kukla Vyetnam Dövlətinin hökmdarı.
Bao-day | |
---|---|
vyet. Bảo Đại | |
imperator () | |
8 yanvar 1926 – 25 avqust 1945 | |
Əvvəlki | Khay-din |
14 iyun 1949 – 26 oktyabr 1955 | |
Sonrakı | Nqo Din Zyem |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy |
Doğum tarixi | 22 oktyabr 1913[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 30 iyul 1997(83 yaşında), 31 iyul 1997[…](83 yaşında) və ya 1 avqust 1997(83 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | beyin xərçəngi[d] |
Dəfn yeri |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | dövlət xadimi |
Atası | Khay-din |
Dini | Konfutsiçilik, Mahayana |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
O, 1925-ci ildə atası Khay-dinin hakimiyyətindən sonra varis vəzifəsinə yüksəlmişdir. Bao-day Yaponiyanın artan təzyiqlərinə cavab olaraq 1885-ci il Fransa protektorat müqaviləsini rədd etmiş və 11 mart 1945-ci ildə həm , həm də əhatə edən Vyetnamın müstəqilliyini təntənəli şəkildə elan etmişdir. Bununla belə, Yaponiyanın məğlubiyyəti və sonradan Ho Şi Min tərəfindən Vyetnam Respublikasının elan edilməsi səbəbindən 20 sentyabrda hakimiyyətdən çəkilmiş, Honkonqa sığınmışdır. 1949-cu ildə fransızların dəstəyi ilə ona başçısı adı verilmişdir. O, əhəmiyyətli siyasi dəstək almamış və nəhayət Fransaya köçmüşdür. 1955-ci ildə Nqo Din Zyem tərəfindən təşkil edilən referendum ilə taxtdan daimi olaraq devrilmiş və onun hakimiyyəti qəti şəkildə sona çatmışdır.
İstinadlar
- Bao Dai // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Bao Dai // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Bao Dai // Find a Grave (ing.). 1996.
- Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- https://www.nytimes.com/1997/08/02/world/bao-dai-83-of-vietnam-emperor-and-bon-vivant.html.
- Encyclopædia Britannica Inc.. 1768.
- Asya Afrika Ölkələri Tarixi Fənni Üzrə İmtahan Suallarının Cavabları (PDF). Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti. 2023-07-09 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-07-15.
- Philip Shenon. "Bao Dai, 83, of Vietnam; Emperor and Bon Vivant". The New York Times. 2 August 1997. səh. 1 10. 5 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 April 2022.
- Q24049877. Хронологические таблицы по истории Вьетнама с комментариями (PDF). Три четверти века: Д. В. Деопику – друзья и ученики. Monuments of historical thought (rus). 2007. 114–217. ISBN . Wikidata Q24049876.
- Династия Нгуен. Хронология стран Восточной и Центральной Азии (rus). 2010. 472–476. ISBN . Wikidata Q24050128.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-15.
Əlavə ədəbiyyat
- Anh, Nguyên Thê. "The Vietnamese Monarchy under French Colonial Rule 1884–1945." Modern Asian Studies 19.1 (1985): 147–162 online 2023-04-09 at the Wayback Machine.
- Chapuis, Oscar. The Last Emperors of Vietnam: From Tu Duc to Bao Dai (Greenwood, 2000).
- Chapman, Jessica M. "Staging democracy: South Vietnam's 1955 referendum to depose Bao Dai." Diplomatic History 30.4 (2006): 671–703. online 2022-01-21 at the Wayback Machine
- Hammer, Ellen J. "The Bao Dai Experiment." Pacific Affairs 23.1 (1950): 46–58. online 2023-08-16 at the Wayback Machine
- Hess, Gary R. "The first American commitment in Indochina: The acceptance of the 'Bao Dai solution', 1950." Diplomatic History 2.4 (1978): 331–350. online 2023-04-09 at the Wayback Machine
- Lockhart. Bruce McFarland. The End of the Vietnamese Monarchy. Lac Viet Series. 15. New Haven, CT: Yale Center for International and Area Studies. 1993. ISBN .
- Szalontai, Balázs. "The 'Sole Legal Government of Vietnam': The Bao Dai Factor and Soviet Attitudes toward Vietnam, 1947–1950." Journal of Cold War Studies (2018) 20#3 pp 3–56.
- Bảo Đại's memoirs have been published in French and in Vietnamese; the Vietnamese version appears considerably longer.
- Bảo Đại. Le dragon d'Annam (fransız). Paris: Plon. 1980. ISBN .
- Bảo Đại. Con rong Viet Nam: hoi ky chanh tri 1913–1987 (vyetnam). Los Alamitos, CA: Nguyen Phuoc Toc (distributed by Xuan Thu Publishing). 1990. OCLC 22628825.
- Кобелев Е. В. Бао Дай, последний император Вьетнама : исторический очерк 2023-07-15 at the Wayback Machine // Проблемы Дальнего Востока. 2012. № 2. С. 154—166; № 3. С. 134—145.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bao day vyet Bảo Đại 保大 qudretin kesikcisi ve ya Bao day de vyet Bảo đại đế 保大帝 esl adi Nquyen Fuk ve ya Fuk Vin Thyui vyet Nguyễn Phuc Phước Vĩnh Thụy 阮福永瑞 22 oktyabr 1913 Hyue Annam Fransa protektorati Fransa Hind Cini 30 iyul 1997 31 iyul 1997 ve ya 1 avqust 1997 Paris 13 cu imperatoru Vyetnamin sonuncu imperatoru yaponiyaperest kukla dovleti olan ve Fransa terefdari olan kukla Vyetnam Dovletinin hokmdari Bao dayvyet Bảo Đạiimperator 8 yanvar 1926 25 avqust 1945EvvelkiKhay dindovlet bascisi Vyetnam Dovleti 14 iyun 1949 26 oktyabr 1955SonrakiNqo Din ZyemSexsi melumatlarDogum adi Nguyễn Phuc Vĩnh ThụyDogum tarixi 22 oktyabr 1913 1913 10 22 Dogum yeri Hyue Annam Fransa protektorati Fransa Hind CiniVefat tarixi 30 iyul 1997 1997 07 30 83 yasinda 31 iyul 1997 1997 07 31 83 yasinda ve ya 1 avqust 1997 1997 08 01 83 yasinda Vefat yeri Paris Il de Frans Fransa metropoliyasi FransaVefat sebebi beyin xercengi d Defn yeri Passi qebiristanligi d Tehsili Attemer d Siyasi Arasdirmalar InstitutuFealiyyeti dovlet xadimiAtasi Khay dinDini Konfutsicilik MahayanaHerbi xidmetDoyusler Vyetnam muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiO 1925 ci ilde atasi Khay dinin hakimiyyetinden sonra varis vezifesine yukselmisdir Bao day Yaponiyanin artan tezyiqlerine cavab olaraq 1885 ci il Fransa protektorat muqavilesini redd etmis ve 11 mart 1945 ci ilde hem hem de ehate eden Vyetnamin musteqilliyini tenteneli sekilde elan etmisdir Bununla bele Yaponiyanin meglubiyyeti ve sonradan Ho Si Min terefinden Vyetnam Respublikasinin elan edilmesi sebebinden 20 sentyabrda hakimiyyetden cekilmis Honkonqa siginmisdir 1949 cu ilde fransizlarin desteyi ile ona bascisi adi verilmisdir O ehemiyyetli siyasi destek almamis ve nehayet Fransaya kocmusdur 1955 ci ilde Nqo Din Zyem terefinden teskil edilen referendum ile taxtdan daimi olaraq devrilmis ve onun hakimiyyeti qeti sekilde sona catmisdir IstinadlarBao Dai Encyclopaedia Britannica ing Bao Dai Brockhauz Ensiklopediyasi alm Bao Dai Find a Grave ing 1996 Library of Congress Authorities ing Library of Congress https www nytimes com 1997 08 02 world bao dai 83 of vietnam emperor and bon vivant html Encyclopaedia Britannica Inc 1768 Asya Afrika Olkeleri Tarixi Fenni Uzre Imtahan Suallarinin Cavablari PDF Azerbaycan Dovlet Iqtisad Universiteti 2023 07 09 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 07 15 Philip Shenon Bao Dai 83 of Vietnam Emperor and Bon Vivant The New York Times 2 August 1997 seh 1 10 5 April 2022 tarixinde Istifade tarixi 5 April 2022 Q24049877 Hronologicheskie tablicy po istorii Vetnama s kommentariyami PDF Tri chetverti veka D V Deopiku druzya i ucheniki Monuments of historical thought rus 2007 114 217 ISBN 978 5 88451 225 2 Wikidata Q24049876 Dinastiya Nguen Hronologiya stran Vostochnoj i Centralnoj Azii rus 2010 472 476 ISBN 978 5 02 036350 2 Wikidata Q24050128 Arxivlenmis suret 2023 07 15 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 15 Elave edebiyyatAnh Nguyen The The Vietnamese Monarchy under French Colonial Rule 1884 1945 Modern Asian Studies 19 1 1985 147 162 online 2023 04 09 at the Wayback Machine Chapuis Oscar The Last Emperors of Vietnam From Tu Duc to Bao Dai Greenwood 2000 Chapman Jessica M Staging democracy South Vietnam s 1955 referendum to depose Bao Dai Diplomatic History 30 4 2006 671 703 online 2022 01 21 at the Wayback Machine Hammer Ellen J The Bao Dai Experiment Pacific Affairs 23 1 1950 46 58 online 2023 08 16 at the Wayback Machine Hess Gary R The first American commitment in Indochina The acceptance of the Bao Dai solution 1950 Diplomatic History 2 4 1978 331 350 online 2023 04 09 at the Wayback Machine Lockhart Bruce McFarland The End of the Vietnamese Monarchy Lac Viet Series 15 New Haven CT Yale Center for International and Area Studies 1993 ISBN 9780938692508 Szalontai Balazs The Sole Legal Government of Vietnam The Bao Dai Factor and Soviet Attitudes toward Vietnam 1947 1950 Journal of Cold War Studies 2018 20 3 pp 3 56 Bảo Đại s memoirs have been published in French and in Vietnamese the Vietnamese version appears considerably longer Bảo Đại Le dragon d Annam fransiz Paris Plon 1980 ISBN 9782259005210 Bảo Đại Con rong Viet Nam hoi ky chanh tri 1913 1987 vyetnam Los Alamitos CA Nguyen Phuoc Toc distributed by Xuan Thu Publishing 1990 OCLC 22628825 Kobelev E V Bao Daj poslednij imperator Vetnama istoricheskij ocherk 2023 07 15 at the Wayback Machine Problemy Dalnego Vostoka 2012 2 S 154 166 3 S 134 145 Xarici kecidlerVikianbarda Bao day ile elaqeli mediafayllar var