Banda — iki və daha çox şəxsdən ibarət olub iştirakçıları arasında möhkəm təşkilati birlik olan, basqınlar etmək məqsədilə birləşən insanlar birliyi. Bəzi cinayətkar bandaların üzvləri özlərinin sadiq olduqlarını və adətən oğurluq və zorakılıq kimi cinayətləri törətməyə qadir olduqlarını sübut etməlidirlər. Bandanın üzvünə deyilir.
Bir çox banda dəstələri tarix boyu böyük şöhrət qazanmışlar; məsələn, İtaliya mafiyası, rus mafiyası, , yəhudi mafiyası, , alban mafiyası, Yaponiyada yakudza, Çində triada, Yeni ingiltərə bandaları, Yamaykada və Yardi, afroamerikalılardan ibarət və , latinoların bandalarından , ağdərili bandalardan və motosikletçilərdən ibarət banda olan .
Mənası
Banda ingilis dilində "gang" sözü ilə ifadə olunur. "Gang" sözü qədim ingilis dilindəki "getmək" mənasına gələn "gan" sözünün feli sifət formasıdır. Bu isə qədim skandinav dilindəki "səfər, səyahət" mənasına gələn "gangster" sözü ilə eyniköklü sözdür. Ümumiyyətlə, söz bir qrup insan mənasına gəlir və işlənmə yerindən asılı olaraq neytral, müsbət və ya mənfi mənada istifadə edilə bilər.
Tarixi
Amerika tarixində banditizmin rolundan danışarkən qeyd edirdi ki, qanqsterizm əhəmiyyətli dərəcədə qanunçuluğun olmadığı cəmiyyətlərdə peyda olur. O, Avropa feodalizmini "əsas etibarilə cəngavər anlayışı vasitəsilə hörmət qazanan qanqsterizm" kimi xarakterizə edirdi.
Bandaların böyük bir qismi, məsələn, xaşxaşilər, , Çin triadaları, yapon yakudzası, , Panço Vilyanın dəstəsi, , Vəhşi Qərbin bandaları, , italyan mafiyası, yəhudi mafiyası və rus mafiyası kimi mafiya ailələri əsrlərdir ki, mövcuddur. Bəzi təxminlərə görə 1740-1840-cı illərdə Hindistanda 1 milyon insanı qətlə yetiriblər.
XVII əsrdə Londonda mütəşəkkil dəstələr çoxsaylı cinayətlər törətmişlər. Həmin bandalar bir-biriləri ilə tez-tez münaqişəyə girirdilər. Bandanın üzvləri fraksiyaların fərqlənməsi üçün rəngli lentlərdən istifadə edirdilər.
Çikaqoda 1920-ci illərdə 1000-dən çox banda var idi. Erkən bandaların əksər cinayətkar fəaliyyətlərə görə nüfuzları olsa da, bir çox ölkələrdə 1912-ci il və 1919-cu il ilə narkotik maddələr qadağan olunduğuna görə onlar mənfəət əldə edə bilmirdilər.[] Bandaların narkotik ticarətinə daxil olması 1970 və 1980-ci illərdə geniş vüsət almışdı, lakin bəzi bandalar ticarətlə az məşğul olmağa davam edirdilər.
ABŞ-də bandaların tarixi Amerika inqilabından sonra 1783-cü ildən etibarən başlamışdır. Bandaların yaranması kəəndlilərin kütləvi şəkildə şəhərə axını ilə əlaqədar olmuşdur. ABŞ-də ilk küçə şəbəkəsi olan 1820-ci illərin sonlarında Nyu-Yorkda yaranmışdır. Vaşinqton şəhərindəki bandalar indiki nəzarət edirdilər.
Cari sayları
Milli Gənclər Banda Mərkəzinin məlumatına əsasən, 2007-ci ildə ABŞ-də aktiv küçə bandasının üzvlərinin sayı təxminən 785,000 təşkil edirdi. 2011-ci ildə Federal Təhqiqat Bürosunun Milli Banda Kəşfiyyat Mərkəzi qeyd edir ki, "ABŞ-də 33,500-dən çox bandanı əhatə edən təxminən 1,4 milyon küçə, həbsxana və banda üzvləri var." 2011-ci ildə ABŞ həbsxanalarında təxminən 230,000 banda üzvü var idi.
Çikaqo Cinayət Komissiyasının "Banda Kitabı 2012" adlı nəşrinə əsasən, ABŞ-də banda üzvlərinin sayına görə çoxluq təşkil edən şəhər Çikaqodur: 150,000 nəfər. Tarixən Los-Anceles dairəsi Amerikanın Banda Paytaxtı hesab edilib. Burada 120,000 (41,000 şəhərin özündə) nəfər banda üzvü fəaliyyət göstərir. 2007-ci ildə ABŞ-də ən az 30,000 banda və 800,000 banda üzvü var idi. 2009-cu ildə 900,000-dən çox şəbəkə üzvü "ölkə daxilindəki yerli icmalarda" yaşadığı halda, 147,000 nəfər ABŞ həbsxanalarında olublar. 1999-cu il üçün bütün banda üzvlərinin 47%-ni hispaniklər, 31%-ni afroamerikalılar, 13%-ni ağ amerikalılar, 7%-ni isə amerika asiyalıları təşkil edirdi.
13 dekabr 2009-cu ildə The New York Times artan banda zülmü ilə əlaqədar məqalə dərc etmişdi və müəyyən olunmuşdur ki, təkcə bu rezervasiyada 5,000 üzvü olan 39 banda var.Salvadorda 25,000-50,000 nəfər banda üzvü fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə Böyük Britaniyada 1,800-dən çox bandanın fəaliyyət göstərdiyi aşkar olunmuşdur.
Federal Təhqiqat Bürosu müəyyən etmişdir ki, ABŞ-də fəaliyyət göstərən dörd cəmi 25,000 üzvü var.Rus, çeçen, azərbaycanlı, ukraynalı, gürcü, erməni və digər keçmiş Sovet İttifaqı ölkələrində mütəşəkkil dəstələr, eləcə də "Qardaşlıqlar" kimi mütəşəkkil cinayətkarlıqla əlaqəli bir çox ittifaqlar var, lakin bu barədə heç bir statistik məlumat yoxdur. Yakudza dünyada ən böyük cinayətkar təşkilatlardan biridir. 2005-ci ildə Yaponiyada təşkilatın 102,400 üzvü məlum idi.Honkonq Triadası XXI əsrdə üzvlərinin sayı 160,000-dək olmuşdur. Halbuki 1950-ci illərdə Honkonqda 300,000 Triada üzvü var idi.
Məşhur bandalar
Ən məşhur mütəşəkkil dəstələr Siciliyadakı Koza nostra və .
İstinadlar
- "Banditizm işləri üzrə məhkəmə təcrübəsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun 7 iyun 1996-cı il tarixli 1 saylı Qərarı". 2022-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-26.
- Douglas Harper. "gang". Online Etymology Dictionary. 2017-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-26.
- Cleasby/Vigfusson An Icelandic-English Dictionary (1874); GÖNGUDRYKKJA -- GARÐR 2017-06-30 at the Wayback Machine
- "Gabg". dictionary.com. 2018-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-26.
- "Hi, gang! (used with friends)". wordreference.com. 2018-06-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-26.
- Caspar Walsh. "Gangs are good for society". theguardian.com. 10 November 2011. 18 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 November 2018.
- . Social origins of dictatorship and democracy: Lord and peasant in the making of the modern world. Boston: Beacon Press. March 1967 [1966]. səh. 214.
Gangsterism is likely to crop up wherever the forces of law and order are weak. European feudalism was mainly gangsterism that had become society itself and acquired respectability through the notions of chivalry. As the rise of feudalism out of the decay of the Roman administrative system shows, this form of self-help which victimizes others is in principle opposed to the workings of a sound bureaucratic system.
- Rubinstein, W. D. Genocide: a history. Pearson Education. 2004. səh. 82. ISBN . 2021-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-26.
- Howell, James C. Gangs in America's Communities. 2019-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-26.
- Gang (crime) 2009-04-16 at the Wayback Machine. Encyclopædia Britannica.
- "The Growth of Youth Gang Problems in the United States: 1970-98". 2001. 2021-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-27.
- Savage, Monument Wars: Washington, D.C., the National Mall, and the Transformation of the Memorial Landscape, 2009, p. 100-101; Gutheim and Lee, p. 73; Lowry, p. 61-65; Evelyn, Dickson, and Ackerman, pp. 63-64.
- [1] yanvar 22, 2012, at the Wayback Machine
- "FBI — 2011 National Gang Threat Assessment – Emerging Trends 2022-09-05 at the Wayback Machine. Fbi.gov.
- "Chicago Most Infested City in U.S., Officials Say". NBC Chicago. 2012-01-26. 2016-01-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-10-24.
- Paul Harris. "Gang mayhem grips LA". London: Observer.guardian.co.uk. 2007-03-18. 2008-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-05-23.
- "COPS Office: Gangs". Cops.usdoj.gov. 2009-04-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-06-18.
- L.A. Gangs: Nine Miles and Spreading 2008-04-16 at the Wayback Machine. Laweekly.com. December 13, 2007.
- Report: Gang membership on the rise across U.S. 2023-07-02 at the Wayback Machine, by Kevin Johnson, USA Today, January 30, 2009
- Egley, Arlen Jr. "Highlights of the 1999 National Youth Gang Survey" (PDF). U.S. Department of Justice. November 2000. October 20, 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: April 1, 2015.
- "Indian Gangs Grow, Bringing Fear and Violence to Reservation 2021-08-13 at the Wayback Machine". The New York Times. December 13, 2009
- "El Salvador's teenage beauty queens live and die by gang law" 2021-03-08 at the Wayback Machine, The Observer, November 10, 2002
- "LA gangs take over UK streets". 2016-03-07 at the Wayback Machine The Sun. April 15, 2010.
- "Italian Organized Crime—Overview" oktyabr 7, 2010, at the Wayback Machine. FBI.gov.
- Criminal Investigation: Fight Against Organized Crime (1)[daimi ölü keçid], Overview of Japanese Police, National Police Agency (June 2007).
- Asian Triads fevral 17, 2013, at the Wayback Machine
- Hong Kong's T-Shirt Contest 2009-02-14 at the Wayback Machine. TIME. November 28, 2007.
- . source. 2016-01-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Banda iki ve daha cox sexsden ibaret olub istirakcilari arasinda mohkem teskilati birlik olan basqinlar etmek meqsedile birlesen insanlar birliyi Bezi cinayetkar bandalarin uzvleri ozlerinin sadiq olduqlarini ve adeten ogurluq ve zorakiliq kimi cinayetleri toretmeye qadir olduqlarini subut etmelidirler Bandanin uzvune deyilir banda uzvu doymesini ve elleri ile besguseli ulduz gosterir Bir cox banda desteleri tarix boyu boyuk sohret qazanmislar meselen Italiya mafiyasi rus mafiyasi yehudi mafiyasi alban mafiyasi Yaponiyada yakudza Cinde triada Yeni ingiltere bandalari Yamaykada ve Yardi afroamerikalilardan ibaret ve latinolarin bandalarindan agderili bandalardan ve motosikletcilerden ibaret banda olan MenasiBanda ingilis dilinde gang sozu ile ifade olunur Gang sozu qedim ingilis dilindeki getmek menasina gelen gan sozunun feli sifet formasidir Bu ise qedim skandinav dilindeki sefer seyahet menasina gelen gangster sozu ile eynikoklu sozdur Umumiyyetle soz bir qrup insan menasina gelir ve islenme yerinden asili olaraq neytral musbet ve ya menfi menada istifade edile biler Tarixiqanqsterler polisle doyusur Paris 1904 Amerika tarixinde banditizmin rolundan danisarken qeyd edirdi ki qanqsterizm ehemiyyetli derecede qanunculugun olmadigi cemiyyetlerde peyda olur O Avropa feodalizmini esas etibarile cengaver anlayisi vasitesile hormet qazanan qanqsterizm kimi xarakterize edirdi Bandalarin boyuk bir qismi meselen xasxasiler Cin triadalari yapon yakudzasi Panco Vilyanin destesi Vehsi Qerbin bandalari italyan mafiyasi yehudi mafiyasi ve rus mafiyasi kimi mafiya aileleri esrlerdir ki movcuddur Bezi texminlere gore 1740 1840 ci illerde Hindistanda 1 milyon insani qetle yetiribler XVII esrde Londonda mutesekkil desteler coxsayli cinayetler toretmisler Hemin bandalar bir birileri ile tez tez munaqiseye girirdiler Bandanin uzvleri fraksiyalarin ferqlenmesi ucun rengli lentlerden istifade edirdiler Cikaqoda 1920 ci illerde 1000 den cox banda var idi Erken bandalarin ekser cinayetkar fealiyyetlere gore nufuzlari olsa da bir cox olkelerde 1912 ci il ve 1919 cu il ile narkotik maddeler qadagan olunduguna gore onlar menfeet elde ede bilmirdiler menbe gosterin Bandalarin narkotik ticaretine daxil olmasi 1970 ve 1980 ci illerde genis vuset almisdi lakin bezi bandalar ticaretle az mesgul olmaga davam edirdiler ABS de bandalarin tarixi Amerika inqilabindan sonra 1783 cu ilden etibaren baslamisdir Bandalarin yaranmasi keendlilerin kutlevi sekilde sehere axini ile elaqedar olmusdur ABS de ilk kuce sebekesi olan 1820 ci illerin sonlarinda Nyu Yorkda yaranmisdir Vasinqton seherindeki bandalar indiki nezaret edirdiler Cari saylariMara Salvatrucha doymeli deste uzvleri qandallanir Milli Gencler Banda Merkezinin melumatina esasen 2007 ci ilde ABS de aktiv kuce bandasinin uzvlerinin sayi texminen 785 000 teskil edirdi 2011 ci ilde Federal Tehqiqat Burosunun Milli Banda Kesfiyyat Merkezi qeyd edir ki ABS de 33 500 den cox bandani ehate eden texminen 1 4 milyon kuce hebsxana ve banda uzvleri var 2011 ci ilde ABS hebsxanalarinda texminen 230 000 banda uzvu var idi Cikaqo Cinayet Komissiyasinin Banda Kitabi 2012 adli nesrine esasen ABS de banda uzvlerinin sayina gore coxluq teskil eden seher Cikaqodur 150 000 nefer Tarixen Los Anceles dairesi Amerikanin Banda Paytaxti hesab edilib Burada 120 000 41 000 seherin ozunde nefer banda uzvu fealiyyet gosterir 2007 ci ilde ABS de en az 30 000 banda ve 800 000 banda uzvu var idi 2009 cu ilde 900 000 den cox sebeke uzvu olke daxilindeki yerli icmalarda yasadigi halda 147 000 nefer ABS hebsxanalarinda olublar 1999 cu il ucun butun banda uzvlerinin 47 ni hispanikler 31 ni afroamerikalilar 13 ni ag amerikalilar 7 ni ise amerika asiyalilari teskil edirdi Banda siqnali veren uzvu 13 dekabr 2009 cu ilde The New York Times artan banda zulmu ile elaqedar meqale derc etmisdi ve mueyyen olunmusdur ki tekce bu rezervasiyada 5 000 uzvu olan 39 banda var Salvadorda 25 000 50 000 nefer banda uzvu fealiyyet gosterir 2011 ci ilde Boyuk Britaniyada 1 800 den cox bandanin fealiyyet gosterdiyi askar olunmusdur Federal Tehqiqat Burosu mueyyen etmisdir ki ABS de fealiyyet gosteren dord cemi 25 000 uzvu var Rus cecen azerbaycanli ukraynali gurcu ermeni ve diger kecmis Sovet Ittifaqi olkelerinde mutesekkil desteler elece de Qardasliqlar kimi mutesekkil cinayetkarliqla elaqeli bir cox ittifaqlar var lakin bu barede hec bir statistik melumat yoxdur Yakudza dunyada en boyuk cinayetkar teskilatlardan biridir 2005 ci ilde Yaponiyada teskilatin 102 400 uzvu melum idi Honkonq Triadasi XXI esrde uzvlerinin sayi 160 000 dek olmusdur Halbuki 1950 ci illerde Honkonqda 300 000 Triada uzvu var idi Meshur bandalarEn meshur mutesekkil desteler Siciliyadaki Koza nostra ve Istinadlar Banditizm isleri uzre mehkeme tecrubesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Ali Mehkemesi Plenumunun 7 iyun 1996 ci il tarixli 1 sayli Qerari 2022 07 24 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 26 Douglas Harper gang Online Etymology Dictionary 2017 06 29 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 26 Cleasby Vigfusson An Icelandic English Dictionary 1874 GONGUDRYKKJA GARDR 2017 06 30 at the Wayback Machine Gabg dictionary com 2018 06 18 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 26 Hi gang used with friends wordreference com 2018 06 17 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 26 Caspar Walsh Gangs are good for society theguardian com 10 November 2011 18 June 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 November 2018 Social origins of dictatorship and democracy Lord and peasant in the making of the modern world Boston Beacon Press March 1967 1966 seh 214 Gangsterism is likely to crop up wherever the forces of law and order are weak European feudalism was mainly gangsterism that had become society itself and acquired respectability through the notions of chivalry As the rise of feudalism out of the decay of the Roman administrative system shows this form of self help which victimizes others is in principle opposed to the workings of a sound bureaucratic system Rubinstein W D Genocide a history Pearson Education 2004 seh 82 ISBN 0 582 50601 8 2021 10 24 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 26 Howell James C Gangs in America s Communities 2019 05 18 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 26 Gang crime 2009 04 16 at the Wayback Machine Encyclopaedia Britannica The Growth of Youth Gang Problems in the United States 1970 98 2001 2021 04 30 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 27 Savage Monument Wars Washington D C the National Mall and the Transformation of the Memorial Landscape 2009 p 100 101 Gutheim and Lee p 73 Lowry p 61 65 Evelyn Dickson and Ackerman pp 63 64 1 yanvar 22 2012 at the Wayback Machine FBI 2011 National Gang Threat Assessment Emerging Trends 2022 09 05 at the Wayback Machine Fbi gov Chicago Most Infested City in U S Officials Say NBC Chicago 2012 01 26 2016 01 02 tarixinde Istifade tarixi 2012 10 24 Paul Harris Gang mayhem grips LA London Observer guardian co uk 2007 03 18 2008 07 09 tarixinde Istifade tarixi 2010 05 23 COPS Office Gangs Cops usdoj gov 2009 04 29 tarixinde Istifade tarixi 2014 06 18 L A Gangs Nine Miles and Spreading 2008 04 16 at the Wayback Machine Laweekly com December 13 2007 Report Gang membership on the rise across U S 2023 07 02 at the Wayback Machine by Kevin Johnson USA Today January 30 2009 Egley Arlen Jr Highlights of the 1999 National Youth Gang Survey PDF U S Department of Justice November 2000 October 20 2020 tarixinde PDF Istifade tarixi April 1 2015 Indian Gangs Grow Bringing Fear and Violence to Reservation 2021 08 13 at the Wayback Machine The New York Times December 13 2009 El Salvador s teenage beauty queens live and die by gang law 2021 03 08 at the Wayback Machine The Observer November 10 2002 LA gangs take over UK streets 2016 03 07 at the Wayback Machine The Sun April 15 2010 Italian Organized Crime Overview oktyabr 7 2010 at the Wayback Machine FBI gov Criminal Investigation Fight Against Organized Crime 1 daimi olu kecid Overview of Japanese Police National Police Agency June 2007 Asian Triads fevral 17 2013 at the Wayback Machine Hong Kong s T Shirt Contest 2009 02 14 at the Wayback Machine TIME November 28 2007 source 2016 01 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009