Amerika inqilabı, 18-ci əsrin ikinci yarısında, On üç koloniyanın Britaniya imperiyasından müstəqillik qazandığı və ABŞ adını aldığı dövrü əhatə edir.
Amerika inqilabı | |
---|---|
Yer | |
Tarix | 22 mart 1763 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bu dövrdə müstəmləkələr Britaniya imperiyasına qarşı üsyan qaldırdı və 1775 ilə 1783 arasında ABŞ İstiqlal müharibəsi başladı. ABŞ istiqlal bəyannaməsi 1776-cı ildə nəşr olundu və 19 oktyabr 1781-ci ildə döyüş meydanında qələbə qazanıldı.
Fransa krallığı Amerikanın yeni millətini pul və sursatla təmin etməkdə mühüm rol oynadı, İngiltərəyə qarşı koalisiya təşkil etdi və müharibəni sona çatdıran Yorktown müharibəsində həlledici rol oynayan bir ordu və donanma göndərdi. Digər tərəfdən, amerikalılar kral və aristokratiyaya qarşı qiyam qaldırdılar və Fransanı nümunə götürmədilər.
Amerika İnqilabı, Amerika xalqını əhatə edən yeni respublika idealları kimi bir sıra intellektual və sosial dəyişiklikləri özündə cəmləşdirdi. Bəzi ştatlarda demokratiyanın dövlət idarəçiliyindəki rolu ilə bağlı qızğın mübahisələr olurdu. Respublikaçılığa keçid və getdikcə daha çox yayılan demokratiya ənənəvi sosial iyerarxiyada qarışıqlıq yaratdı və Amerikanın siyasi dəyərlərinin əsaslandığı siyasi əxlaq yaratdı.
İnqilab dövrü 1763-cü ildə, Fransanın Amerikadakı koloniyalara hərbi təhdidi sona çatdıqdan sonra başladı. İngilislər koloniyalarda yaşayanların ümumiyyətlə qəbul etmədikləri vergilər tətbiq edərək, koloniyaların müdafiəsinə xərclədiklərinin böyük bir hissəsinin yenidən koloniyalar tərəfindən ödənilməsini qərara aldılar. Bundan əlavə, kolonistlərin bir çoxu Britaniya parlamentində təmsil olunmadığı üçün hərəkəti qanunsuz qəbul etdilər. Bostondakı etirazlardan sonra İngiltərə buraya hərbi qüvvələrini göndərdi. Buna cavab olaraq koloniyalar öz milislərini səfərbər etdilər və müharibə 1775-ci ildə başladı. Əhalinin 15–20 faizi Britaniyaya sadiq olsa da, Vətənpərvərlər ümumiyyətlə müharibə zamanı ərazinin 80–90 faizinə qədərini tutdular. Digər tərəfdən, İngiltərə yalnız bir neçə sahilyanı şəhərə nəzarət edirdi.
1776-cı ildə On üç koloniyanın nümayəndələri yekdilliklə ABŞ-ni quran müstəqillik bəyannaməsini qəbul etdilər. 1778-ci ildə amerikalılar hərbi və dəniz qüvvələrini tarazlaşdıracaq Fransa ilə ittifaq qurdular. 1777-ci ildə Saratoga və 1781-ci il 19 oktyabrda Yorktownda iki ingilis ordusu əsir tutuldu və nəticədə 1783-cü ildə Paris müqaviləsi ilə sülh əldə edildi. ABŞ-nin şimalında Britaniya Kanadası, cənubunda İspaniya Floridası və qərbində Missisipi çayı var idi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Amerika inqilabi 18 ci esrin ikinci yarisinda On uc koloniyanin Britaniya imperiyasindan musteqillik qazandigi ve ABS adini aldigi dovru ehate edir Amerika inqilabiYer On uc koloniyaTarix 22 mart 1763 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bu dovrde mustemlekeler Britaniya imperiyasina qarsi usyan qaldirdi ve 1775 ile 1783 arasinda ABS Istiqlal muharibesi basladi ABS istiqlal beyannamesi 1776 ci ilde nesr olundu ve 19 oktyabr 1781 ci ilde doyus meydaninda qelebe qazanildi Fransa kralligi Amerikanin yeni milletini pul ve sursatla temin etmekde muhum rol oynadi Ingiltereye qarsi koalisiya teskil etdi ve muharibeni sona catdiran Yorktown muharibesinde helledici rol oynayan bir ordu ve donanma gonderdi Diger terefden amerikalilar kral ve aristokratiyaya qarsi qiyam qaldirdilar ve Fransani numune goturmediler Amerika Inqilabi Amerika xalqini ehate eden yeni respublika ideallari kimi bir sira intellektual ve sosial deyisiklikleri ozunde cemlesdirdi Bezi statlarda demokratiyanin dovlet idareciliyindeki rolu ile bagli qizgin mubahiseler olurdu Respublikaciliga kecid ve getdikce daha cox yayilan demokratiya enenevi sosial iyerarxiyada qarisiqliq yaratdi ve Amerikanin siyasi deyerlerinin esaslandigi siyasi exlaq yaratdi Inqilab dovru 1763 cu ilde Fransanin Amerikadaki koloniyalara herbi tehdidi sona catdiqdan sonra basladi Ingilisler koloniyalarda yasayanlarin umumiyyetle qebul etmedikleri vergiler tetbiq ederek koloniyalarin mudafiesine xerclediklerinin boyuk bir hissesinin yeniden koloniyalar terefinden odenilmesini qerara aldilar Bundan elave kolonistlerin bir coxu Britaniya parlamentinde temsil olunmadigi ucun hereketi qanunsuz qebul etdiler Bostondaki etirazlardan sonra Ingiltere buraya herbi quvvelerini gonderdi Buna cavab olaraq koloniyalar oz milislerini seferber etdiler ve muharibe 1775 ci ilde basladi Ehalinin 15 20 faizi Britaniyaya sadiq olsa da Vetenperverler umumiyyetle muharibe zamani erazinin 80 90 faizine qederini tutdular Diger terefden Ingiltere yalniz bir nece sahilyani sehere nezaret edirdi 1776 ci ilde On uc koloniyanin numayendeleri yekdillikle ABS ni quran musteqillik beyannamesini qebul etdiler 1778 ci ilde amerikalilar herbi ve deniz quvvelerini tarazlasdiracaq Fransa ile ittifaq qurdular 1777 ci ilde Saratoga ve 1781 ci il 19 oktyabrda Yorktownda iki ingilis ordusu esir tutuldu ve neticede 1783 cu ilde Paris muqavilesi ile sulh elde edildi ABS nin simalinda Britaniya Kanadasi cenubunda Ispaniya Floridasi ve qerbinde Missisipi cayi var idi