Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bahadır Qasım bəy oğlu Vəlibəyov (12 yanvar 1894, Çəmənli, Şuşa qəzası – 12 fevral 1940, Moskva) — Azərbaycan sovet partiya və dövlət xadimi, Azərbaycan SSR baş prokuroru, Stalin repressiyalarının qurbanı.
| Bahadır Vəlibəyov | |
|---|---|
 | |
  | |
| 17 sentyabr 1936 – iyul 1937 | |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | Ağahüseyn Əlihüseynov |
  | |
| 1922 – 1926 | |
| Sonrakı | Böyükağa Talıblı |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 12 yanvar 1894 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 12 fevral 1940 (46 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya |
|
| Fəaliyyəti | inqilabçı |
Həyatı
Bahadır Vəlibəyov 1894-cü il də Şuşa qəzasının Çəmənli kəndində anadan olmuşdur. Bahadır bəy özünün bəy nəslindən olmasına baxmayaraq kəndlilərə və aşağı təbəqədən olan insanlara xüsusi rəğbət bəsləmişdir. 1912 ci ildə Bakıda gimnaziyanı bitirdikdən sonra Kiyev Universitetinin hüquq fakultəsinə daxil olmuş və burada da inqilabi fəaliyyətə başlamışdır. 1913-cü ildə inqilabi hərəkata qoşulduğu üçün universitetdən xaric edilmiş, sonradan 3-cü dumasının tələbinə əsasən hüquq fakultəsinə bərpa olunmuşdu.
1918-ci ildən Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının (sonradan Sov. İKP) sıralarında olmuş, Oktyabr inqilabından sonra Minsk quberniyasının milis kommissarı, Minsk Vilayət Soveti İcrayyə Komitəsinin üzvü, Smolensk Qızıl qvardiya qərargahı hərbi-təsərrüfat idarəsinin kommissarı işləmişdir. Bahadır bəy Tambov quberniyasında qolçomaq qiyamçılara qarşı vuruşmuş, 1919-cu ildə RK(b)P Qafqaz Ölkə Komitəsinin tapşırığı ilə Batum, Gəncə, və Qarabağda partiya işi aparmışdır.
1920–37-ci illərdə AK(B)P Naxçıvan Ölkə Komitəsinin katibi, Azərbaycan SSR Maarif Kommissarının müavini, Ədliyyə komisarı, Naxçıvan MSSR MİK sədri, Vilayət Partiya Komitəsinin Birinci Katibi, Gürcüstan K(b)P Borçalı Qəza Komitəsinin Katibi, Azərbaycan SSR Baş Prokuroru, SSRİ Elmlər Akademiyasının Azərbaycan filialının sədr müavini olmuşdur.
21 iyul 1937-ci ildə Bahadır Vəlibəyov Vətənə xəyanətdə günahlandırılaraq Azərbaycan SSR Xalq Daxili İşlər Kommissarının müavini, 4-cü şöbəsinin rəisi DT baş leytenantı Qriqoryanın imzaladığı qərarla həbs olunmuşdur. B. Vəlibəyovun həbs olunmasına səbəb Azərbaycan XDİK DTN-nin 4-cü şöbəsinin arayışı idi. Arayıda göstərilmişdir ki, Vəlibəyovun Azərbaycanın milli əksinqilabi təşkilata aid olması bu təşkilatın fəal iştirakçısı Böyükağa Talıblının izahatı ilə təsdiq edilmişdir. Bahadır Vəlibəyov istintaq müddətində 4 dəfə dindirilmiş, 3 nəfərlə üzləşdirilmişdir.(Talıblı, Səfərov, Bünyadzadə), 8 dekabr 1938-ci ildə istintaq başa çatması elan olunarkən o, yenədə təkidlə bildirmişdir ki, özünü günahkar hesab etmir. Belə olan halda Vəlibəyovun işi 25 dekabr 1938-ci ildə sona çatmış, Atakişiyev və Markaryan tərəfindən imzalanmış ittihamla və Azərbaycan SSR prakrorunun müavini Seliverstovun qərarı ilə SSRİ XDİK-nın nəzdindəki xüsusi müşavirəyə göndərilmişdir. 21 iyun 1939-cu ildə SSRİ XDİK xüsusi müşavirəsi Vəlibəyovun işinə baxıb qərara almışdır: "B. Vəlibəyovun işi müzakirədən çıxarılsın və əlavə istintaqa verilsin. Məhbus Vəlibəyov SSRİ XDİK istintaq hissəsinin sərəncamına göndərilsin".
16 fevral 1940-cı ildə SSRİ Ali Məhkəməsi hərbi Kollegiyasının qapalı iclasında Vəlibəyov ən ağır cəzaya-ölüm hökmünə məhkum edilmiş və hökm dərhal icra edilmişdir.
Ailəsi
Bahadır Vəlibəyovun həyat yoldaşı Xədicə Əhmədcan qızı Vəlibəyova 1904-cü ildə Həştərxan şəhərində anadan olmuşdu. Xədicə xanımın digər bacısı Arifə xanım Azərbaycan sovet partiya və dövlət xadimi Qəzənfər Musabəyovun həyat yoldaşı idi.
Bahadır Vəlibəyov həbs edilərək güllələndikdən sonra Xədicə Vəlibəyov da SSRİ XDİK Xüsusi Müşavirəsinin 11 iyun 1940-cı il qərarına əsasən sosial-təhlükəli ünsür kimi cəzasını İslah-Əmək Düşərgəsində çəkməklə 5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdi. Sonradan o, Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsi Cinayət İşləri üzrə Məhkəmə Kollegiyasının 7 yanvar 1956-cı il qərarına əsasən bəraət almış oldu.
Qardaşı İldırım bəy Vəlibəyov 1873-cü ildə Şuşa qəzasının Çəmənli kəndində anadan olmuşdur. Sovet hökuməti qurulmamışdan əvvəl ticarətlə məşğul olub. Sovet hökuməti qurulduqdan sonra bir sıra vəzifələrdə işləmişdir. 1933-cü il 17 avqustda onu vəzifəsindən sui-istifadə ittihamı ilə Şuşa şəhərində həbs edirlər və əmlakı müsadirə olunmaqla 5 il azadlıqdan məhrum edirlər. Cəzasını çəkib qayıtdıqdan sonra 16 may 1940-cı ildə onu yenidən, əks-inqilabi fəaliyyətdə ittiham edərək 7 il azadlıqdan məhrum edirlər. Onun böyük oğlu Böyük Vətən müharbəsində uzun döyüş yolu keçmiş, podpolkovnik Gəray Vəlibəyov Moskvada Frunze adına Hərbi Akademiyanı bitirməyi münasibətilə müdavimlərlə keçirilən görüşdə iştirak edən, Stalindən atası İldırim bəyi azad etməsini xahiş edir. Stalin bu xahişə biganə qalmır və İldırım bəyi vaxtından əvvəl azad edilməsi üçün yerindəcə göstəriş verir. 1957-ci ildə SSRİ Ali Məhkəməsinin qərarı ilə hər iki həbslə əlaqədar bəraət alıb. 1964-cü ildə Ağdamda ölmüşdür.
-
![image]()
İldırım bəy və Atikə xanım -
![image]()
İldırım bəy həbsdə olarkən fotosu -
![image]()
İldırım bəy həbs anketi, s.1 -
![image]()
İldırım bəy həbs anketi, s.2 -
![image]()
İldırım bəyin bəraət sənədi
Xarici keçid
- Azərbaycan prokurorluq orqanlarının tarixi
Mənbə
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası "Vəlibəyov Bahadır" məqaləsi
- Бакинский Рабочий № 11 14.01.1959.
- Ədalət qəzeti № 11 10.01.1991
- Ədalət qəzeti № ? 27.07.1993
- Социалистическая законность № 10 1987
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bahadir Qasim bey oglu Velibeyov 12 yanvar 1894 Cemenli Susa qezasi 12 fevral 1940 Moskva Azerbaycan sovet partiya ve dovlet xadimi Azerbaycan SSR bas prokuroru Stalin repressiyalarinin qurbani Bahadir VelibeyovAzerbaycan SSR bas prokuroru17 sentyabr 1936 iyul 1937EvvelkiSonrakiAgahuseyn ElihuseynovAzerbaycan SSR xalq edliyye komissari1922 1926SonrakiBoyukaga TalibliSexsi melumatlarDogum tarixi 12 yanvar 1894 1894 01 12 Dogum yeri Cemenli Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 fevral 1940 1940 02 12 46 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIPartiya Umumittifaq Kommunist bolsevikler Partiyasi 1918 1937 Fealiyyeti inqilabciHeyatiGencliyinde Bahadir Velibeyov 1894 cu il de Susa qezasinin Cemenli kendinde anadan olmusdur Bahadir bey ozunun bey neslinden olmasina baxmayaraq kendlilere ve asagi tebeqeden olan insanlara xususi regbet beslemisdir 1912 ci ilde Bakida gimnaziyani bitirdikden sonra Kiyev Universitetinin huquq fakultesine daxil olmus ve burada da inqilabi fealiyyete baslamisdir 1913 cu ilde inqilabi herekata qosuldugu ucun universitetden xaric edilmis sonradan 3 cu dumasinin telebine esasen huquq fakultesine berpa olunmusdu 1918 ci ilden Rusiya Kommunist bolsevikler Partiyasinin sonradan Sov IKP siralarinda olmus Oktyabr inqilabindan sonra Minsk quberniyasinin milis kommissari Minsk Vilayet Soveti Icrayye Komitesinin uzvu Smolensk Qizil qvardiya qerargahi herbi teserrufat idaresinin kommissari islemisdir Bahadir bey Tambov quberniyasinda qolcomaq qiyamcilara qarsi vurusmus 1919 cu ilde RK b P Qafqaz Olke Komitesinin tapsirigi ile Batum Gence ve Qarabagda partiya isi aparmisdir 1920 37 ci illerde AK B P Naxcivan Olke Komitesinin katibi Azerbaycan SSR Maarif Kommissarinin muavini Edliyye komisari Naxcivan MSSR MIK sedri Vilayet Partiya Komitesinin Birinci Katibi Gurcustan K b P Borcali Qeza Komitesinin Katibi Azerbaycan SSR Bas Prokuroru SSRI Elmler Akademiyasinin Azerbaycan filialinin sedr muavini olmusdur 21 iyul 1937 ci ilde Bahadir Velibeyov Vetene xeyanetde gunahlandirilaraq Azerbaycan SSR Xalq Daxili Isler Kommissarinin muavini 4 cu sobesinin reisi DT bas leytenanti Qriqoryanin imzaladigi qerarla hebs olunmusdur B Velibeyovun hebs olunmasina sebeb Azerbaycan XDIK DTN nin 4 cu sobesinin arayisi idi Arayida gosterilmisdir ki Velibeyovun Azerbaycanin milli eksinqilabi teskilata aid olmasi bu teskilatin feal istirakcisi Boyukaga Taliblinin izahati ile tesdiq edilmisdir Bahadir Velibeyov istintaq muddetinde 4 defe dindirilmis 3 neferle uzlesdirilmisdir Talibli Seferov Bunyadzade 8 dekabr 1938 ci ilde istintaq basa catmasi elan olunarken o yenede tekidle bildirmisdir ki ozunu gunahkar hesab etmir Bele olan halda Velibeyovun isi 25 dekabr 1938 ci ilde sona catmis Atakisiyev ve Markaryan terefinden imzalanmis ittihamla ve Azerbaycan SSR prakrorunun muavini Seliverstovun qerari ile SSRI XDIK nin nezdindeki xususi musavireye gonderilmisdir 21 iyun 1939 cu ilde SSRI XDIK xususi musaviresi Velibeyovun isine baxib qerara almisdir B Velibeyovun isi muzakireden cixarilsin ve elave istintaqa verilsin Mehbus Velibeyov SSRI XDIK istintaq hissesinin serencamina gonderilsin 16 fevral 1940 ci ilde SSRI Ali Mehkemesi herbi Kollegiyasinin qapali iclasinda Velibeyov en agir cezaya olum hokmune mehkum edilmis ve hokm derhal icra edilmisdir AilesiBahadir Velibeyovun heyat yoldasi Xedice Ehmedcan qizi Velibeyova 1904 cu ilde Hesterxan seherinde anadan olmusdu Xedice xanimin diger bacisi Arife xanim Azerbaycan sovet partiya ve dovlet xadimi Qezenfer Musabeyovun heyat yoldasi idi Bahadir Velibeyov hebs edilerek gullelendikden sonra Xedice Velibeyov da SSRI XDIK Xususi Musaviresinin 11 iyun 1940 ci il qerarina esasen sosial tehlukeli unsur kimi cezasini Islah Emek Dusergesinde cekmekle 5 il muddetine azadliqdan mehrum edilmisdi Sonradan o Azerbaycan SSR Ali Mehkemesi Cinayet Isleri uzre Mehkeme Kollegiyasinin 7 yanvar 1956 ci il qerarina esasen beraet almis oldu Qardasi Ildirim bey Velibeyov 1873 cu ilde Susa qezasinin Cemenli kendinde anadan olmusdur Sovet hokumeti qurulmamisdan evvel ticaretle mesgul olub Sovet hokumeti qurulduqdan sonra bir sira vezifelerde islemisdir 1933 cu il 17 avqustda onu vezifesinden sui istifade ittihami ile Susa seherinde hebs edirler ve emlaki musadire olunmaqla 5 il azadliqdan mehrum edirler Cezasini cekib qayitdiqdan sonra 16 may 1940 ci ilde onu yeniden eks inqilabi fealiyyetde ittiham ederek 7 il azadliqdan mehrum edirler Onun boyuk oglu Boyuk Veten muharbesinde uzun doyus yolu kecmis podpolkovnik Geray Velibeyov Moskvada Frunze adina Herbi Akademiyani bitirmeyi munasibetile mudavimlerle kecirilen gorusde istirak eden Stalinden atasi Ildirim beyi azad etmesini xahis edir Stalin bu xahise bigane qalmir ve Ildirim beyi vaxtindan evvel azad edilmesi ucun yerindece gosteris verir 1957 ci ilde SSRI Ali Mehkemesinin qerari ile her iki hebsle elaqedar beraet alib 1964 cu ilde Agdamda olmusdur Ildirim bey ve Atike xanim Ildirim bey hebsde olarken fotosu Ildirim bey hebs anketi s 1 Ildirim bey hebs anketi s 2 Ildirim beyin beraet senediXarici kecidAzerbaycan prokurorluq orqanlarinin tarixiMenbeAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi Velibeyov Bahadir meqalesi Bakinskij Rabochij 11 14 01 1959 Edalet qezeti 11 10 01 1991 Edalet qezeti 27 07 1993 Socialisticheskaya zakonnost 10 1987