Çəmənli — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Çəmənli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Çəmənli | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Ağdam rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 216 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 5625 (2009) nəfər |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | AZ0216 |
Tarixi
Çəmənli hər zaman görkəmli şəxsiyyətlər yetirmiş nəsilləri ilə tanınmışdır. Hatəmxan ağa nəsli Çəmənlinin əsasını təşkil edir. Nəsil öz adını Hatəmxan ağanın adından almışdır.
Hatəmxan ağanın nəslindən sonra Hacı Tahirin köç yerinin əhalisi Çəmənlinin sakinlərindəndir.
Yaşayış məntəqəsi türkdilli xələclərin çəmənli tirəsinin adını əks etdirir. Etnotoponimdir. XIX əsrin ortalarında 59 ailədən ibarət, Mil-Qarabağ düzlərində maldarlıqla məşğul olmuş çəmənlilər sonralar oturaq həyat keçirərək bu ərazidə Qara Çəmənli, Aşağı Çəmənli, Yuxarı Çəmənli kəndlərinin əsasını qoymuşlar. Çar Rusiyası zamanında Çəmənli Yelizavetpol quberniyasının, Şuşa qəzasının, Kəbirli mahalının kəndi idi.
Çəmənlidə Orduqayalı, Nurular, Balağışlaq, Sarı hüseynli, Böyük qışlaq, Sarı hacılı, Zülfülər, Çuxur məhlə adlı 8 məhlə bu günə kimi öz adını qoruyub saxlamaqdadır.
1823-1848 illərdə Çəmənlinin yüzbaşısı Hatəmxan ağanın oğlu Nadirqulu bəy idi. Nadirqulu bəydən sonra kiçik oğlu Kazım bəy Çəmənliyə yüzbaşı təyin edilmişdir.
XX əsrin əvvəllərində Çəmənli kəndinin yüzbaşısı Alı bəy (...-1926) idi.
Azərbaycan keçmiş SSRİ-nin tərkibində olduğu illərdə Çəmənli 1930-cu ildə yaradılan Ağdam rayonunun kəndi olmuşdur.
Hazırda Çəmənli Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun inzibati ərazi vahidində kənddir.
Mədəniyyəti
Seyid Lazım Ağa bu kənddə dəfn olunmuşdur. Hazırda burada Seyid Lazım Ağanın məqbərəsi ucalır. Şahmar Əkbərzadə, Mustafa Çəmənli bu kəndin övladlarıdır.
Aslan Əhməd oğlu Aslanov (1895-1976) Şuşa qəzasının Çəmənli (indiki Ağdamın Çəmənli kəndi) kəndündə dünyaya gəlmişdir. Çəmənli oymağının sakini Məmmədin (XVIII-XIX) oğlu Hümbətin (1812-1848) nəslindəndir. Aslanov soyadı onun adını daşıdığı babası Aslanın adının şərəfinədir. Babası Aslan Hümbət və Zeynəb xanımın oğludur.
Aslan Aslanov ərəb, fars dillərində oxuya bilmiş, dövrünün savadlı adamlarından sayılmışdır. Dini təhsilini Zəngişalı kəndində almışdır. Onun təhsili aldığı məktəb “Ağalıq bağı” adlı bağın yaxınlığında idi. Cavanşir nəslindən olan Hüseynqulu ağa tərəfindən salınmış bu bağ Şərq ölkələrindən gətirilmiş müxtəlif növ nadir ağaclardan ibarət idi. Aslan Aslanov 1976 ildə vəfat etmişdir.
Təhsili
Kənddə fəaliyyət göstərir. iyirmi səkkiz il rəhbərlik etmiş, istedadlı kadrların hazırlanmasında böyük əməyi olmuş Bayram Aslanov Aslan Aslanovun oğludur.
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd Ağdam şəhərindən 11–12 km şərqdə yerləşir. Dağətəyi düzənlikdədir. Məhsuldar torpaqlara malikdir. Torpaqlar əsasən artezian quyuları vasitəsilə suvarılır. Cənubda Zəngişalı, şərqdə Üçoğlan, şimalda Sarıcalı (ona Çəmənli Sarıcalısı da deyilir), qərbdə isə Seyidli kəndləri yerləşir. Ağdamın ərazicə ən böyük torpaqlara malik olan kəndlərindən biridir. Əslində Çəmənli kəndi irili-xırdalı obalardan təşkil olunmuşdur. Bu obalar Böyük Qışlaq, Sarısöyünlü, Bala Qışlaq, Zilfilər, Orduqali, Sarı Hacılı, Nurular adlanır. İqlimi mülayimdir. Yayda havanın hərarəti 33-38 dərəcəyədək yüksəlir. Qışda çox az hallarda isə -5 dərəcəyədək şaxta olduğu müşahidə edilir.
Əhalisi
Çar hökuməti tərəfindən müxtəlif illərdə Azərbaycanda əhalinin siyahıya alınması aparılmışdır. Azərbaycan Respublikası Dövlət Tarixi Arxivində Çəmənli Hatəm xanın, Çəmənli Hacı Tahirin köç yerləri adlı 1844-cü ilə aid əhalinin siyahıya alınması sənədləri saxlanılır. Həmin sənədə görə Çəmənli Hatəmxanın köç yeri 68 evdən ibarət olub, 237 nəfər sakini var imiş. Çəmənli Hacı Tahirin köç yeri isə 40 evdən ibarət idi. Köç yerinin 126 sakini olmuşdur.
1848, 1863-cü illərdə yalnız kişilərin siyahısı aparılmışdı. 1848-ci ildə kişilərin sayı təxminən 102 nəfər idi. 1863-cü ildə isə 59 evdən ibarət Çəmənlidə 185 kişi sakini yaşamışdır. 1873-cü ildə aparılmış siyahıya alınmaya əsasən 329 kişi, 297 qadından ibarət Çəmənlinin 626 sakini olmuşdur. 1886-cı ildə 682 nəfər sakini olmuş Çəmənli 46 evdən ibarət idi. Həmin ildə Çəmənlidə 412 kişi, 270 qadın sakin yaşamışdır.
1986-cı ilin məlumatına görə Çəmənli kəndinin 2219 nəfər əhalisi olmuşdur.
2009-cu ildə keçirilən siyahıya almaya görə Çəmənli kəndində 5625 nəfər yaşayır ki, bu da Ağdam rayonu əhalisinin 3 faizini təşkil edir.
Görkəmli şəxsləri
- Hatəmxan ağa
- Nadirqulu bəy
- Yusif bəy
- Məşədi Hatəmxan bəy
- Kazım bəy
- Məmməd bəy
- Nəcəfqulu bəy
- Murtuza bəy Yusifbəyov
- Kərim bəy Yusifbəyov
- Mahmud bəy Yusifbəyov
- Hüseyn bəy Kazım bəy oğlu
- Şükür bəy Kazımbəyov
- Baxış bəy Kazımbəyov
- Bəhram bəy Kazımbəyov
- Kərbəlayı Şirin bəy Çəmənli
- Yusif bəy Əhmədbəyov
- Azad bəy Əhməd bəy oğlu
- Baxşalı bəy Alı bəy oğlu
- Məmməd Abdulla oğlu Həkimxanov
- Cümşüd Rüstəm oğlu Həkimxanov
- Səməd Cavad oğlu Həkimxanov
- Şahmar Əkbərzadə
- Mustafa Çəmənli
- Vahid Çəmənli
- Polkovnik Akif Abışov
- Akademik Maqbet Məmmədov
Şəkillər
- Şahmar Əkbərzadə (1941-2000)— şair, jurnalist
- Mustafa Çəmənli - nasir, publisist
İqtisadiyyatı
Əhali bitkiçilik və maldarlıqla məşğul olur. Pambıq, taxıl, üzüm və bostan bitkiləri əkilib-becərilir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Hatəmxan ağa nəslinin tarixi şəxsiyyətləri. Bakı, 2015
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Çəmənli Hatəmxan ağa nəslinin tanınmış övladları. , 17-25 aprel 2013-cü il, № 14 (124)
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Məmmədbəyli nəslinin müdrik el ağsaqqalı. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 4-10 iyul 2012-ci il
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Seyidli oymağının nəsilləri və görkəmli övladları. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 5-11 dekabr, 2012-ci il № 42(174)
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Məmmədbəyli nəslinin müdrik el ağsaqqalı. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 4-10 iyul 2012-ci il
- Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti. II cilddə. Bakı-2007. I cild, səh. 135.
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il. №33 (165)
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
Xarici keçidlər
- Çəmənli kəndinin rəsmi saytı 2013-05-29 at the Wayback Machine
Ağdam rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Cemenli Cemenli Azerbaycan Respublikasinin Agdam rayonunun Cemenli kend inzibati erazi dairesinde kend Cemenli40 04 26 sm e 47 02 28 s u Olke AzerbaycanRayon Agdam rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 216 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 5625 2009 neferReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ0216CemenliTarixiOrxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymagi ve Hatemxan aga nesli I kitab Baki 2016 Cemenli her zaman gorkemli sexsiyyetler yetirmis nesilleri ile taninmisdir Hatemxan aga nesli Cemenlinin esasini teskil edir Nesil oz adini Hatemxan aganin adindan almisdir Hatemxan aganin neslinden sonra Haci Tahirin koc yerinin ehalisi Cemenlinin sakinlerindendir Yasayis menteqesi turkdilli xeleclerin cemenli tiresinin adini eks etdirir Etnotoponimdir XIX esrin ortalarinda 59 aileden ibaret Mil Qarabag duzlerinde maldarliqla mesgul olmus cemenliler sonralar oturaq heyat kecirerek bu erazide Qara Cemenli Asagi Cemenli Yuxari Cemenli kendlerinin esasini qoymuslar Car Rusiyasi zamaninda Cemenli Yelizavetpol quberniyasinin Susa qezasinin Kebirli mahalinin kendi idi Cemenlide Orduqayali Nurular Balagislaq Sari huseynli Boyuk qislaq Sari hacili Zulfuler Cuxur mehle adli 8 mehle bu gune kimi oz adini qoruyub saxlamaqdadir 1823 1848 illerde Cemenlinin yuzbasisi Hatemxan aganin oglu Nadirqulu bey idi Nadirqulu beyden sonra kicik oglu Kazim bey Cemenliye yuzbasi teyin edilmisdir XX esrin evvellerinde Cemenli kendinin yuzbasisi Ali bey 1926 idi Azerbaycan kecmis SSRI nin terkibinde oldugu illerde Cemenli 1930 cu ilde yaradilan Agdam rayonunun kendi olmusdur Hazirda Cemenli Azerbaycan Respublikasinin Agdam rayonunun inzibati erazi vahidinde kenddir MedeniyyetiCemenli kendinde Seyid Lazim Aga turbesi Seyid Lazim Aga bu kendde defn olunmusdur Hazirda burada Seyid Lazim Aganin meqberesi ucalir Sahmar Ekberzade Mustafa Cemenli bu kendin ovladlaridir Aslan Ehmed oglu Aslanov 1895 1976 Susa qezasinin Cemenli indiki Agdamin Cemenli kendi kendunde dunyaya gelmisdir Cemenli oymaginin sakini Memmedin XVIII XIX oglu Humbetin 1812 1848 neslindendir Aslanov soyadi onun adini dasidigi babasi Aslanin adinin serefinedir Babasi Aslan Humbet ve Zeyneb xanimin ogludur Aslan Aslanov ereb fars dillerinde oxuya bilmis dovrunun savadli adamlarindan sayilmisdir Dini tehsilini Zengisali kendinde almisdir Onun tehsili aldigi mekteb Agaliq bagi adli bagin yaxinliginda idi Cavansir neslinden olan Huseynqulu aga terefinden salinmis bu bag Serq olkelerinden getirilmis muxtelif nov nadir agaclardan ibaret idi Aslan Aslanov 1976 ilde vefat etmisdir TehsiliKendde fealiyyet gosterir iyirmi sekkiz il rehberlik etmis istedadli kadrlarin hazirlanmasinda boyuk emeyi olmus Bayram Aslanov Aslan Aslanovun ogludur Cografiyasi ve iqlimiKend Agdam seherinden 11 12 km serqde yerlesir Dageteyi duzenlikdedir Mehsuldar torpaqlara malikdir Torpaqlar esasen artezian quyulari vasitesile suvarilir Cenubda Zengisali serqde Ucoglan simalda Saricali ona Cemenli Saricalisi da deyilir qerbde ise Seyidli kendleri yerlesir Agdamin erazice en boyuk torpaqlara malik olan kendlerinden biridir Eslinde Cemenli kendi irili xirdali obalardan teskil olunmusdur Bu obalar Boyuk Qislaq Sarisoyunlu Bala Qislaq Zilfiler Orduqali Sari Hacili Nurular adlanir Iqlimi mulayimdir Yayda havanin herareti 33 38 dereceyedek yukselir Qisda cox az hallarda ise 5 dereceyedek saxta oldugu musahide edilir EhalisiCar hokumeti terefinden muxtelif illerde Azerbaycanda ehalinin siyahiya alinmasi aparilmisdir Azerbaycan Respublikasi Dovlet Tarixi Arxivinde Cemenli Hatem xanin Cemenli Haci Tahirin koc yerleri adli 1844 cu ile aid ehalinin siyahiya alinmasi senedleri saxlanilir Hemin senede gore Cemenli Hatemxanin koc yeri 68 evden ibaret olub 237 nefer sakini var imis Cemenli Haci Tahirin koc yeri ise 40 evden ibaret idi Koc yerinin 126 sakini olmusdur 1848 1863 cu illerde yalniz kisilerin siyahisi aparilmisdi 1848 ci ilde kisilerin sayi texminen 102 nefer idi 1863 cu ilde ise 59 evden ibaret Cemenlide 185 kisi sakini yasamisdir 1873 cu ilde aparilmis siyahiya alinmaya esasen 329 kisi 297 qadindan ibaret Cemenlinin 626 sakini olmusdur 1886 ci ilde 682 nefer sakini olmus Cemenli 46 evden ibaret idi Hemin ilde Cemenlide 412 kisi 270 qadin sakin yasamisdir 1986 ci ilin melumatina gore Cemenli kendinin 2219 nefer ehalisi olmusdur 2009 cu ilde kecirilen siyahiya almaya gore Cemenli kendinde 5625 nefer yasayir ki bu da Agdam rayonu ehalisinin 3 faizini teskil edir Gorkemli sexsleri Hatemxan aga Nadirqulu bey Yusif bey Mesedi Hatemxan bey Kazim bey Memmed bey Necefqulu bey Murtuza bey Yusifbeyov Kerim bey Yusifbeyov Mahmud bey Yusifbeyov Huseyn bey Kazim bey oglu Sukur bey Kazimbeyov Baxis bey Kazimbeyov Behram bey Kazimbeyov Kerbelayi Sirin bey Cemenli Yusif bey Ehmedbeyov Azad bey Ehmed bey oglu Baxsali bey Ali bey oglu Memmed Abdulla oglu Hekimxanov Cumsud Rustem oglu Hekimxanov Semed Cavad oglu Hekimxanov Sahmar Ekberzade Mustafa Cemenli Vahid Cemenli Polkovnik Akif Abisov Akademik Maqbet MemmedovSekillerKendin sexsiyyetlerinin sekilleri Sahmar Ekberzade 1941 2000 sair jurnalist Mustafa Cemenli nasir publisistIqtisadiyyatiEhali bitkicilik ve maldarliqla mesgul olur Pambiq taxil uzum ve bostan bitkileri ekilib becerilir Hemcinin baxCemenli oymagi Memmedbeyli soyu Necefqulubeyliler Kazimbeyovlar HekimxanlilarMenbeOrxan Zakiroglu Baharli Hatemxan aga neslinin tarixi sexsiyyetleri Baki 2015 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymagi ve Hatemxan aga nesli I kitab Baki 2016 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymaginin Hatemxan aga nesli Butov Azerbaycan qezeti 26 30 sentyabr 2012 ci il 33 165 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli Hatemxan aga neslinin taninmis ovladlari 17 25 aprel 2013 cu il 14 124 Orxan Zakiroglu Baharli Memmedbeyli neslinin mudrik el agsaqqali Butov Azerbaycan qezeti 4 10 iyul 2012 ci il Orxan Zakiroglu Baharli Seyidli oymaginin nesilleri ve gorkemli ovladlari Butov Azerbaycan qezeti 5 11 dekabr 2012 ci il 42 174 IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Orxan Zakiroglu Baharli Memmedbeyli neslinin mudrik el agsaqqali Butov Azerbaycan qezeti 4 10 iyul 2012 ci il Azerbaycan toponimlerinin ensklopedik lugeti II cildde Baki 2007 I cild seh 135 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymaginin Hatemxan aga nesli Butov Azerbaycan qezeti 26 30 sentyabr 2012 ci il 33 165 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymagi ve Hatemxan aga nesli I kitab Baki 2016 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymaginin Hatemxan aga nesli Butov Azerbaycan qezeti 26 30 sentyabr 2012 ci il 33 165 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629Xarici kecidlerCemenli kendinin resmi sayti 2013 05 29 at the Wayback Machine Agdam rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin