Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (ing. International Olympic Committee (İOC); fr. Comité international olympique,) — müasir Olimpiya hərəkatının ali rəhbər orqanı. 23 iyun 1894-cü ildə Parisdə Beynəlxalq konqresdə Fransa ictimai xadimi Pyer de Kubertenin təşəbbüsü ilə Olimpiya Oyunlarının dirçəldilməsi və təşkil olunması məqsədilə yaradılmış beynəlxalq təşkilat.
Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi IOC, CIO | |
---|---|
International Olympic Committee Comité international olympique | |
Yaranma tarixi | 23 iyun 1894 |
Rəsmi dili | |
Mərkəzi | |
Qurucusu | |
Sədr | Tomas Bax |
olympics.com/ioc | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məlumat
Təşkilatın mənzil-qərargahı İsveçrənin Lozanna şəhəridir. Rəsmi dilləri isə ingilis və fransız dilidir.
BOK-un 20-dən çox komissiyası (o cümlədən idman, mədəniyyət və Olimpiya təhsili, etika, inkişaf, maliyyə, marketinq, hüquq, tibb, mətbuat, radio, televiziya və s.), 3 təşkilati, həmçinin icraedici, antidopinq komitələri var. BOK nəinki ölkələrin, həmçinin ayrı-ayrı coğrafi ərazilərin Olimpiya komitələrinin tanınması imkanlarını nəzərdən keçirir; Olimpiya bayrağının, rəmzinin və devizinin (lat. "Citius, altius, fortius" – "Daha sürətlə, daha yüksək, daha güclü") hüquqi qorunmasına görə məsuliyyət daşıyır, hər hansı idman növünün, həmçinin üsul və qaydalarının Olimpiya proqramına daxil edilməsini müəyyənləşdirir, bir sıra beynəlxalq təşkilatlarla müxtəlif formalarda əməkdaşlıq edir; Olimpiya hərəkatının inkişafında göstərilən xidmətləri Olimpiya ordeni (qızıl, gümüş, bürünc), Olimpiya diplomu və s. ilə mükafatlandırır.
Prezidentləri
BOK-un prezidenti növbəti 4 ilə seçilmək hüquqi ilə 8 il müddətinə seçilir. Prezidentləri:
- D. Vikelas — Yunanıstan, 1894–96-cı illər;
- P. de Kuberten — Fransa, 1896–1916-cı və 1919–25-ci illər;
- Q. de Blone — İsveçrə; 1916–19-cu illərdə prezident vəzifəsini icra etmişdir;
- A. de Baye-Latur — Belçika, 1925–42-ci illər;
- Z. Edström — İsveçrə, 1946–52-ci illər, 1942–46-cı illərdə prezident vəzifəsini icra etmişdir;
- E. Brendec — ABŞ, 1952–72-ci illər;
- Lord M. Killanin — İrlandiya, 1972–80-ci illər;
- X. A. Samaranç — İspaniya, 1980–2001-ci illər, 2001–10-cu illərdə fəxri prezident;
- Jak Roqqe — 2001-ci ildən BOK-un prezidentidir.
Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin üzvləri
2011-ci ildən BOK-un 110 üzvü (o cümlədən 19 qadın) və 28 fəxri üzvü (o cümlədən 1 qadın) vardır. Ali orqanı üzvlərinin ümumi yığıncağı – sessiyadır. Sessiya bir qayda olaraq, ən azı ildə 1 dəfə çağırılır. BOK-un fövqəladə sessiyası ya prezident tərəfindən, ya da üzvlərin yazılı xahişi əsasında (35 üzv dən az olmamaq şərtilə) çağırıla bilər. Olimpiya oyunlarının təşkil olunduğu ildə sessiya 2 dəfə keçirilir. 2007-ci ildə BOK-un Qvatemaladakı sessiyasında 4 ildən bir Yeniyetmələrin Olimpiya Oyunlarının (idmançıların yaş həddi 14-dən 18-ə qədər) keçirilməsi haqqında qərar qəbul edilmişdir; 1-ci yay oyunları Sinqapurda (2010) keçirilmiş, 1-ci qış oyunları İnsbrukda (2012) keçiriləcəkdir. 2011-ci ildə 205 milli olimpiya komitəsi, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Milli Olimpiya Komitəsi BOK-un üzvüdür.
Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin üzvləri milli olimpiya komitələri deyil, 115 nəfərdən çox olmayaraq fiziki şəxslərdir. Onlardan 70-i hansısa vəzifə və fəaliyyətlə bağlı olmamalıdır, 15-i fəaliyyətdə olan idmançı, 15-i beynəlxalq idman federasiyalarının təmsilçiləri, 15-i milli olimpiya komitələri və ya assosiasiyalarının nümayəndələri olmalıdır.
Milli olimpiya komitələri Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin tanınması ilə fəaliyyət göstərirlər. Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi fəaliyyətində Olimpiya xartiyasına əsaslanır. 2012-ci ilin əvvəlinə 204 MOK vardır. Onlardan 192-i BMT üzvləri, 12-i müxtəlif statuslu asılı ərazilərdir. BMT üzvü olaraq BOK üzvü olmayan yeganə dövlət Cənubi Sudandır. Hər bir milli olimpiya komitələri öz qitə Olimpiya assosiasiyalarının tabeliyindədir:
- Afrika — ANOCA (ing. Association of National Olympic Committees of Africa — , 53 ölkə)
- Amerika — PASO (ing. Pan American Sports Organisation — , 42 ölkə)
- Asiya — OCA (ing. Olympic Council of Asia — , 45 ölkə)
- Avropa — EOC (ing. European Olympic Committees — Avropa Olimpiya Komitələri, 49 ölkə)
- Okeaniya — ONOC (ing. Oceania National Olympic Committees — , 17 ölkə)
Həmçinin bax
İstinadlar
- ROR Data. v1.19 2023. doi:10.5281/ZENODO.7644942
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 3-cü cild: Babilistan – Bəzirxana (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2011. səh. 525–526. ISBN .
Xarici keçidlər
- Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti cənab Tomas Baxa
- Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi məhkəmənin bəraət qərarına məhəl qoymayaraq Rusiya idmançılarını Olimpiyadaya buraxmayacaq
- Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi rəhbərliyində istefa
- Küveyt Milli Olimpiya Komitəsi fəaliyyətinə hökumətin müdaxiləsi üzündən diskvalifikasiyaya məruz qalıb.
Mənbə
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beynelxalq Olimpiya Komitesi ing International Olympic Committee IOC fr Comite international olympique muasir Olimpiya herekatinin ali rehber orqani 23 iyun 1894 cu ilde Parisde Beynelxalq konqresde Fransa ictimai xadimi Pyer de Kubertenin tesebbusu ile Olimpiya Oyunlarinin dirceldilmesi ve teskil olunmasi meqsedile yaradilmis beynelxalq teskilat Beynelxalq Olimpiya Komitesi IOC CIOInternational Olympic Committee Comite international olympiqueYaranma tarixi 23 iyun 1894Resmi dili fransiz dili ingilis diliMerkezi LozannaQurucusu Pyer de KubertenSedr Tomas Baxolympics com ioc Vikianbarda elaqeli mediafayllarMelumatTeskilatin menzil qerargahi Isvecrenin Lozanna seheridir Resmi dilleri ise ingilis ve fransiz dilidir BOK un 20 den cox komissiyasi o cumleden idman medeniyyet ve Olimpiya tehsili etika inkisaf maliyye marketinq huquq tibb metbuat radio televiziya ve s 3 teskilati hemcinin icraedici antidopinq komiteleri var BOK neinki olkelerin hemcinin ayri ayri cografi erazilerin Olimpiya komitelerinin taninmasi imkanlarini nezerden kecirir Olimpiya bayraginin remzinin ve devizinin lat Citius altius fortius Daha suretle daha yuksek daha guclu huquqi qorunmasina gore mesuliyyet dasiyir her hansi idman novunun hemcinin usul ve qaydalarinin Olimpiya proqramina daxil edilmesini mueyyenlesdirir bir sira beynelxalq teskilatlarla muxtelif formalarda emekdasliq edir Olimpiya herekatinin inkisafinda gosterilen xidmetleri Olimpiya ordeni qizil gumus burunc Olimpiya diplomu ve s ile mukafatlandirir PrezidentleriBOK un prezidenti novbeti 4 ile secilmek huquqi ile 8 il muddetine secilir Prezidentleri D Vikelas Yunanistan 1894 96 ci iller P de Kuberten Fransa 1896 1916 ci ve 1919 25 ci iller Q de Blone Isvecre 1916 19 cu illerde prezident vezifesini icra etmisdir A de Baye Latur Belcika 1925 42 ci iller Z Edstrom Isvecre 1946 52 ci iller 1942 46 ci illerde prezident vezifesini icra etmisdir E Brendec ABS 1952 72 ci iller Lord M Killanin Irlandiya 1972 80 ci iller X A Samaranc Ispaniya 1980 2001 ci iller 2001 10 cu illerde fexri prezident Jak Roqqe 2001 ci ilden BOK un prezidentidir Beynelxalq Olimpiya Komitesinin uzvleri2011 ci ilden BOK un 110 uzvu o cumleden 19 qadin ve 28 fexri uzvu o cumleden 1 qadin vardir Ali orqani uzvlerinin umumi yigincagi sessiyadir Sessiya bir qayda olaraq en azi ilde 1 defe cagirilir BOK un fovqelade sessiyasi ya prezident terefinden ya da uzvlerin yazili xahisi esasinda 35 uzv den az olmamaq sertile cagirila biler Olimpiya oyunlarinin teskil olundugu ilde sessiya 2 defe kecirilir 2007 ci ilde BOK un Qvatemaladaki sessiyasinda 4 ilden bir Yeniyetmelerin Olimpiya Oyunlarinin idmancilarin yas heddi 14 den 18 e qeder kecirilmesi haqqinda qerar qebul edilmisdir 1 ci yay oyunlari Sinqapurda 2010 kecirilmis 1 ci qis oyunlari Insbrukda 2012 kecirilecekdir 2011 ci ilde 205 milli olimpiya komitesi o cumleden Azerbaycan Respublikasi Milli Olimpiya Komitesi BOK un uzvudur Beynelxalq Olimpiya Komitesinin uzvleri milli olimpiya komiteleri deyil 115 neferden cox olmayaraq fiziki sexslerdir Onlardan 70 i hansisa vezife ve fealiyyetle bagli olmamalidir 15 i fealiyyetde olan idmanci 15 i beynelxalq idman federasiyalarinin temsilcileri 15 i milli olimpiya komiteleri ve ya assosiasiyalarinin numayendeleri olmalidir Milli olimpiya komiteleri Beynelxalq Olimpiya Komitesinin taninmasi ile fealiyyet gosterirler Beynelxalq Olimpiya Komitesi fealiyyetinde Olimpiya xartiyasina esaslanir 2012 ci ilin evveline 204 MOK vardir Onlardan 192 i BMT uzvleri 12 i muxtelif statuslu asili erazilerdir BMT uzvu olaraq BOK uzvu olmayan yegane dovlet Cenubi Sudandir Her bir milli olimpiya komiteleri oz qite Olimpiya assosiasiyalarinin tabeliyindedir Afrika ANOCA ing Association of National Olympic Committees of Africa 53 olke Amerika PASO ing Pan American Sports Organisation 42 olke Asiya OCA ing Olympic Council of Asia 45 olke Avropa EOC ing European Olympic Committees Avropa Olimpiya Komiteleri 49 olke Okeaniya ONOC ing Oceania National Olympic Committees 17 olke Hemcinin baxYay Olimpiya Oyunlari Qis Olimpiya OyunlariIstinadlarROR Data v1 19 2023 doi 10 5281 ZENODO 7644942 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 3 cu cild Babilistan Bezirxana 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2011 seh 525 526 ISBN 978 9952 441 07 9 Xarici kecidlerBeynelxalq Olimpiya Komitesinin Prezidenti cenab Tomas Baxa Beynelxalq Olimpiya Komitesi mehkemenin beraet qerarina mehel qoymayaraq Rusiya idmancilarini Olimpiyadaya buraxmayacaq Beynelxalq Olimpiya Komitesi rehberliyinde istefa Kuveyt Milli Olimpiya Komitesi fealiyyetine hokumetin mudaxilesi uzunden diskvalifikasiyaya meruz qalib MenbeBeynelxalq Olimpiya Komitesinin resmi sayti Olmpiya muzeyi Lozanna Isvecrede yerlesir